شوت کردن
 

شوت، احتمالاً شناخته شده‌ترين مهارت اصلي است. تمام بازيکنان شما علاقه‌مند به گل زدن هستند واگر يک توپ و يک سبد در اختيار آنها قرار دهيد، حتي يک تازه کار به شوت يا دريبل خواهد پرداخت.
شوت مهارتي است که مي‌توان به تنهايي آن را تمرين کرد و اثرات آن فوراً ظاهر خواهد شد. اين مهارتي است که بازيکنان از تمرين آن لذت مي‌برند و بيشتر به آن مي‌پردازند. اغلب مربيان عقيده دارند که همه بازيکنان مي‌توانند شوتزنهاي موفقي شوند، زيرا شوتزنهاي خوب در نتيجه ساعتها، روزها و حتي سالها تمرين ساخته مي‌شوند. همچنين بايد پذيرفته شود شوتزنهاي بزرگ بايد داراي بعضي خصوصيات فيزيکي و هوشياري نيز باشند. هر چند، هر بازيکن مي‌تواند يک شونزن و پتالتي زن‌عالي شود. يکي از 2 هدف اصلي بسکتبال، انجام يک شوت خوب براي کسب امتياز است ،هدف ديگرجلوگيري ازانجام همين عمل بوسيله حريف است.

شوتهاي منطقه‌اي
 

داراي اهميت است که به هر بازيکن بياموزيد که چگونه گلزن شوند. نه اينکه فقط شوت کنند، هر کسي مي‌تواند شوت کند امّا مهارت قابل قبول گل کردن مداوم اين شوتها، در موقعيتهاي بازي است. براي به حداکثر رسانيدن درصد شوتهاي گل شده بازيکنان بايد بياموزند کي شوت کنند و کي پاس بدهند، فاصله آنها با سبد چقدر باشد تا از آن نقاط بتوانند توپ خود را به گل تبديل کنند. حداقل درصدهايي که از آنها انتظار مي‌رود در جدول 4-1 نشان داده شده است.
جدول 4-1

به کار بردن و تمرين کردن روي يک روش شوت بخصوص داراي اهميت است. اين مطلب شامل تمرکز روي هر يک شوت با نگاه دقيق روي هدف و تصور يک شوت کاملاً موفق در هر اقدام به شوت است. آنها بايد بياموزند تا از هر فکر انحرافي پرهيز کنند و فقط در ذهن توپ و تور را، مجسم کنند. به وجود آوردن اعتماد به نفس نيز براي مدّت زماني، ضروري است اين هدف با صحبت کردن بازيکن با خود، قابل دستيابي است. از نتيجه هر شوت مي‌توان براي ارتقاي شوتهاي بعدي استفاده کرد. بدين صورت که هر شوت موفق بايد در خاطر بماند و يادآورده شود، در حالي که هر شوت ناموفق، تجزيه و تحليل و سپس فراموش شود. بطور مثال تعابيري مانند «شوت بزرگ» براي يک شوت گل شده يا «متمايل به چپ» در يک شوت خطا رفته، مناسبت دارند تا در هر تلاش براي شوت زير لب تکرار شوند. بازيکنان هرگز نبايد براي يک شوت ناموفق، به خود سخت بگيرند بلکه نتيجه بخش‌تر آن است که يک اشتباه تجزيه و تحليل و سپس فراموش شود.
 

نکته‌هاي مورد توجّه مربيان درباره کليات شوت به قرار زير است:
 

1- تعادل و چابکي
2- هماهنگي
3- تعقيب توپ با مچ و انگشتان
4- سرعت بدون عجله
5- آرايش عمودي
6- تمرين بدني و فکري
تمرين مي‌تواند يک شوتزن را به گلزن تبديل کند، اين راز شوت خوب است. بازيکنان را واداريد وقت فراوان براي تمرين شوت با سبک صحيح، صرف کنند. تمرين منجر به تداوم مي‌شود(نه تکامل) بنابراين بازيکنان بايد بياموزند تا شوت را مانند شوت مسابقه در نقاط مشابه با يک مسابقه و در سرعت يکسان با مسابقه تمرين کنند. استفاده از تمرين فکري نيز مفيد است آنها را واداريد روزانه 3 لغايت 5 دقيقه صرف تصور حالتهاي شوت منجر به گل و شوتهاي مخصوص کنند.
مهارت‌ مناسب شوت در صورتي پيشرفت مي‌کند که مهارتهاي اصلي و قدرت بازيکن به حد مناسب رسيده باشد. براي سنين زير 12سال از يک توپ کوچکتر و سبد در ارتفاع کمتر، براي آموزش مهارتهاي شوت، بهره بگيريد. روش اجراي درست شوت در سنين پايين (9 لغايت 11 سال) قابل آموزش است و براحتي قابل تطبيق با توپ و سبد قانوني است.
پاس و توقف سريع مهمترين اصول اوليه شوت است. بازيکنان بايد بياموزند تا در اولين گام براي شوت، به فضاي خالي حرکت کنند سپس بايد توپ را دريافت کرده و رو به سبد در حالت يک تهديد سه گانه قرار گيرند و آماده شوت باشند.
به آنها بياموزيد تا با استفاده از يک دريبل حمله کرده و تا حدامکان خود براي شوت به سبد نزديک کنند ، آنها بايد براي حمله و پيشروي به طرف سبد با دفاع مبارزه کنند. بازيکنان بايد کوشش کنند تا موارد زير را در نظر داشته باشند و همواره به کار گيرند.

زماني اقدام به پرتاب کنيد که هيچ يک از هم تيمي‌ها امکان شوت بهتري را نداشته باشند
 

* بازيکن در فاصله مناسب از سبد باشد.
* شوت خوب نيازمند اين است که شوتزن آزاد باشد.
* شوت خوب همواره از تعادل حاصل مي‌شود.
* شوتهاي خوب يک شماره‌اي هستند که در آن پاهاي بازيکن آماده هستند و توپ در يک حرکت مطمئن ساده از جيب شوت، به طرف سبد شوت مي‌شود.
*زماني اقدام به پرتاب کنيد که هيچ يک از هم تيمي‌ها امکان شوت بهتري را نداشته باشند.
شوت‌هاي "لي‌آپ"
همه بازيکنان بايد شوت لي‌آپ با دست راست و چپ را ياد بگيرند. مهارت آن بدين صورت است که هنگام شوت با دست راست، پرش روي پاي چپ انجام شود و بالعکس، براي انجام پرش بلند، آخرين گام با قدرت روي زمين قرار مي‌گيرد تا پيشروي به سمت جلو (پرش طول) به حداقل برسد. آنها را واداريد هر جا ممکن است، از تخته (شيشه) استفاده کنند، مگر در لي‌آپ در امتداد خط زيرين و هنگام کوبيدن توپ (دانک) داخل سبد. کوبيدن توپ در سبد زماني بايد به کار گرفته شود که يک بازيکن بتواند بدون کشش زيادي بدن و با حداقل مدافع به مقصود خود برسد.
نزديک شدن به سبد
حمله و حرکت شتابدار به سمت سبد يک روش يا عملکرد مناسب است که بازيکنان شما بايد بسادگي از آن استفاده کنند. هنگام شوت لي‌آپ، حرکت تهاجمي با گرفتن توپ با دو دست انجام مي‌شود (دست آزاد را روي توپ قرار دهيد، توپ را به زير چانه آوريد، توپ در ارتفاع سينه و سمت دور از مدافع نگاه داريد) بازيکنان بايد توپ را پايين‌تر از کمر نگاه ندارند. آخرين دريبل همزمان با گام برداشتن روي پاي داخلي (سمت سبد و ميانه زمين) است البته در صورتي که حرکت لي‌آپ با دريبل آغاز شود. به تازه کارها آموزش دهيد که لي‌آپ را با حرکت دويدن، انجام دهند. براي دريبل کننده با دست راست آخرين گامها به ترتيب با پاي راست و چپ خواهد بود.

پرش
 

در حال پريدن، زانو بالا آورده مي‌شود و درست قبل از اوج پرش زانو راست مي‌شود(شکل 4-1) ديگر نکته‌هاي مهم براي بازيکنان استفاده از تخته(شيشه) براي شوت است، شوت با ملايمت و لمس مختصري صورت مي‌گيرد در حالي که نگاه روي توپ و سبد، متمرکز است.
(شکل 4-1)

 

انواع لي‌آپ براي آموزش عبارتنداز: دست روي شانه‌ها يا فشاري(کف دست رو به‌هدف) و دست جلو بدن يا خاک اندازي که شوت نرم‌تري حاصل مي‌شود که در حال شوت کف دست رو به بالاست(شکلهاي4-2 و 4-3).
(شکلهاي4-2 و 4-3)

مهارتهاي شوت درجا و شوت جفت
 

حرکتها در شوت يک دست ايستاده (درجا) و شوت جفت مشابه است. تفاوت مهم بين آنها اين است که شوت جفت همان شوت درجاست که درست قبل از اوج پرش، انجام مي‌شود.
روش اجراي صحيح شوت بايد آموخته و تمرين شود. قوس متعادل شوت (زاويه رها شدن توپ، 60درجه) بهترين ترکيب بين بهترين قوس شوت (خط سير تقريباً عمودي) و قدرت موجود براي اجراي شوت صحيح است. پاي شوت (پاي موافق با دست شوت‌کننده)، آرنج ، مچ و دست همه در صفحه عمودي هستند که شامل سبد نيز مي‌شود و اين در حالي است که توپ براي شوت بالاي سر قرار گرفته است. همانطور که بيان شد، حرکتهاي دست و بازو در شوت ثابت و جفت، مشابه است. قدرت لازم براي شوت از پاها تامين مي‌شود. چرخش توپ به عقب از فشار انگشتان حاصل مي‌شود، زاويه بازگشت توپ از سبد را افزايش مي‌دهد (نتيجه آن بازگشت عمودي در اثر برخورد به سبد است) و احتمال ورود توپ به سبد را افزايش مي‌دهد. علاوه بر نکته‌هاي عمومي در روش اجراي شوت، بازيکنان بايد شرايط خاصي از قبيل وضعيت صحيح بدن، نگاه داشتن توپ و مراحل مختلف اجراي شوت را فرا گيرند.

تعادل
 

لازم است شوت کننده داراي تعادل باشد زيرا يک شوت خوب از روي زمين آغاز مي‌شود ، پاها بايد آماده باشند و بازيکن بايد در حالت صحيح ايستاده باشد ومهمتراز همه رو به سبد باشد.

طرز گرفتن توپ
 

گام بعدي براي شوت کننده، گرفتن مناسب توپ است. انگشتان دست شوت‌کننده بايد براحتي باز شده باشند و توپ با همه دست جز فرو رفتگي کف آن، تماس داشته باشد. (شکل 4-4) اين کار با جاي دادن توپ در دست شوت کننده (در حالي که کف دست رو به بالا دارد) و در جلو بدن، صورت مي‌گيرد. (شکل 4-5) دست ديگر بايد يک طرف توپ يا زير آن قرار گيرد تا از سر خوردن و افتادن توپ جلوگيري شود. در اين حال بازيکنان مي‌توانند توپ را به موقعيت شوت منتقل کنند بدين صورت که توپ را با دو دست در طرفين آن بالا بياورند و بعد آن را بچرخانند.
شکل 4-4

 

شکل 4-5

مچ
بعد از آوردن توپ به حالت شوت، شوت کننده بايد مچ را عقب آورده آن را ثابت کند. (شکل 4-6)
شکل 4-6

 

آرنج
 

آرنج بالا، داخل و جلو مچ نگاه داشته مي‌شود.(شکل 4-7) تازه‌ کارها ممکن است آرنج را پايين‌تر نگاه دارند اما دراين حال نيز بايد آرنج جلو مچ قرار داشته باشد. توپ نزديک صورت قرار دارد و با کمک دست ديگر، بي‌حرکت مي‌شود. شکل 4-8 حالت شوت صحيح را نشان مي‌دهد.
شکلهاي 4-7 و 4-8

 

هدف
تمرکز ديد روي هدف خاص واقع بر حلقه يا تخته براي شوت، الزامي است. براي شوتها زاويه‌دار نسبت به تخته، هدف گوشه بالايي و نزديکتر مستطيل بالاي حلقه است. توپ بايد در حال پايين آمدن به هدف برخورد کند. براي شوتهاي رو به رو، هدف خود حلقه است. در اين حال شوت کننده بايد ديد خود را روي نقطه مياني واقع در عقب حلقه متمرکز کند.
 

رها کردن
 

انجام شوت نيازمند فشار انگشتان به توپ در جهت بالا و به طرف جلو تواما است. بازيکنان را واداريد تصوّر کنند، قصدشان شوت کردن از داخل باجه تلفن با سقف بازيا از روي دستان مدافع با قد 2 متر و10سانتي‌متري است. توپ داراي يک چرخش به سمت عقب خواهد بود اگر انگشتان با فشار به جلو و بالا توپ را روانه کنند. (شکل4-9)
شکل 4-9

 

تعقيب توپ با مچ و انگشتان
 

آخرين مرحله شوت، تعقيب توپ با حرکت مچ و انگشتان به جلو است در حالي که آرنج کشيده، دست به بيرون چرخيده و مچ خم شده و در حالتي راحت توأم با کنترل است. بازيکنان بايد حالت قرار دادن انگشتان در ظرف شيريني، يا قرار دادن دست در سبد، يا ساختن شکل چتر نجات با کف دست و حفظ اين حالت را تصور کنند.

شوت 3 امتيازي
 

اين شوت نياز به چند تطبيق دارد. 3 امتيازي زن بايد حس تشخيص محل خط را بدون نگاه کردن به پايين تقويت کند. شوت از فاصله دور باعث برگشت بيشتر توپ مي‌شود و بازيکنان هم تيمي بايد براي گرفتن ريباند، مطلب فوق را در نظر داشته باشند. دانستن زمان بازي و امتياز تيم براي هر شوت و خصوصاً شوت 3 امتيازي مهم است.
اين شوت بايد فقط زماني صورت گيرد که بازيکن به طرف خط 3 امتيازي حرکت مي‌کند و توقف سريع مي‌کند يا يک پا را محور کرده، مي‌چرخد. اين حرکتها نيروي بيشتري که مورد نياز اين شوت است ، توليد مي‌کنند و به بازيکنان تازه کار اجازه انجام اين شوت بدون اعمال فشار زيادي را مي‌دهند. تأکيد بايد بر خم کردن بيشتر زانوها براي کسب قدرت بيشتر از پاها و رها کردن توپ در حال بالا رفتن، باشد.
بهترين مکان براي شوت هوک نزديک محوطه 3 ثانيه حريف است

شوت هوک (قلابي)
 

اين شوت مورد استفاده بازيکنان دريافت کننده توپ در موقعيت پست که پشت به سبد دارند، است. بهترين مکان براي شوت هوک نزديک محوطه 3 ثانيه حريف است. مهاجم در محوطه 3 ثانيه توپ را در اختيار دارد. حرکت با چرخش پشتي به طرف سبد روي پاي نزديکتر به خط زيرين ، آغاز مي‌شود. پاي متحرک بايد تا حد امکان نزديکتر به سبد روي زمين گذاشته شود در حالي که تعادل نيز حفظ شود. ايده‌آل آن است که اين پا موازي خط زيرين باشد.
وقتي پاي غير محور با زمين برخورد کرد، پاي چرخش از زمين بلند مي‌شود در حالي که زانوي آن بالا آمده و مي‌چرخد همانگونه که در يک لي‌آپ طبيعي روي مي‌دهد. در اين حال توپ از زيرچانه با عبور از کنار سر، بالا آمده با فشار از بالاي سر رها مي‌شود در حالي که دست کاملاً کشيده و چرخيده (به خارج است) آرنج دست نزديک سبد در اين حرکت پيشتاز است. ترتيب اجراي حرکتهاي شوت هوک ، در شکل تشريح شده است و شامل قسمتهاي اصلي زير است :
* نگاه داشتن توپ به‌گونه‌اي که زيرچانه قرار گيرد.
*چرخش به عقب و ضربدري گام برداشتن.
*حرکت توپ به بالا و جلو بادست کاملا کشيده وچرخيده و نزديک نگاه داشتن توپ به بدن.
*چرخش وشوت کردن.
*فرود در حالت ايستادن صحيح وفرض عدم موفقيت شوت.
منبع:کتاب مهارت‌ها و تمرين‌هاي بسکتبال
ارسالي از طرف کاربر محترم :leila0033
ادامه دارد ...
/م