به مجرد عقد ازدواج و تشکيل خانواده ، زن و مرد نسبت به يکديگر داراي حقوق و تکاليفي مي‌شوند که عمل نکردن يا برخوردارنشدن از اين موارد، پيامدهاي نامطلوبي را بر پيکره‌ي خانواده و اجتماع مي‌گذارد.
طبق قوانين موجود ، مهمترين حقوق و تکاليف زن و مرد به شرح زير است:
- همين که نکاح به طور صحيح واقع مي‌شود، روابط زوجيت بين طرفين موجود و حقوق و تکاليف زوجين در مقابل همديگر برقرار مي‌شود.
- زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با يکديگر هستند.
- زوجين بايد در تشييد مباني خانواده و تربيت اولاد خود به يکديگر مساعدت نمايند و همديگر را کمک کنند
- در روابط زوجين، رياست خانواده از خصايص شوهر است و اصل بر اين است که مرد مديريت خانواده را بر عهده مي‌گيرد.
- نفقه‌ي زن اعم از خوراک، پوشاک و مايحتاج زندگي در عقد دائم بر عهده‌ي شوهر است و شوهر مکلف به دادن نفقه است.
- زن بايد در منزلي که شوهر تعيين مي‌کند، سکني نمايد مگر آنکه اختيار تعيين منزل به زن داده شده باشد.
- شوهر مي‌تواند زن خود را از حرفه يا صنعتي که منافي مصالح خانوادگي يا حيثيات خود يا زن باشد، منع کند.
- زن مي‌تواند در دارايي خود هر تصرفي را که مي‌خواهد، بکند و نيازي به اجازه‌ي شوهر در اين مورد نيست.
- طرفين عقد ازدواج مي‌توانند هر شرطي که مخالف با مقتضاي عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج يا عقد لازم ديگر بنمايند.
اين بدان معناست که مثلا مي‌توان شرط کرد هرگاه شوهر زن ديگر بگيرد يا در مدت معيني غايب شود يا ترک انفاق بنمايد، يا عليه حيات زن سوء قصد يا سوء رفتاري نمايد که زندگاني آنها با يکديگر غيرقابل تحمل شود، زن وکيل و وکيل در توکيل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهايي، خود را مطلقه سازد.
لازم به ذکر است هرگونه شرطي که مخالف مقتضاي عقد باشد، غيرقانوني و ناصحيح است و نمي‌توان نتيجه‌اي بر آن مترتب کرد.
http://dadkhahi.blogsky.com