بعد از يک‌ماه برنامه‌ريزي و اين در و آن‌در زدن بالاخره مي‌توانيم يک روز تعطيل خانواده را به قصد يک کوهنوردي درست و حسابي از خانه بيرون بياوريم.
همه چيز آماده است هرکس کهنه‌ترين کفش، کثيف‌ترين شلوار و چروک‌ترين لباسش را پوشيده و هر کيفي دم دستش بوده را بر‌داشته و هر خوردني‌اي که فکر کرده آنجا هوس مي‌کند را در آن ريخته است. تا ايستگاه اول همه وانمود مي‌کنند که خسته نشده‌اند و فقط احتياج به يک دستشويي يا نوشيدني دارند.
بعد کم‌کم سرو صدا‌ها بلند مي‌شود؛ يکي از صافي ته کفش مي‌نالد، يکي از سنگيني کوله‌پشتي و آن يکي هم آن‌قدر قاتي‌پاتي خورده که حالش بد شده... خلاصه اينکه همه مي‌خواهند برگردند و زودتر از شر لباس‌ها و کوله‌پشتي‌هايشان خلاص شوند. در اين گير و دار ناگهان صدايي از آسمان به گوشمان مي‌رسد.
باران، باران گرفته است... بله، اوضاع مي‌تواند متفاوت باشد اگر پيش از حرکت، لوازم کوهنوردي درست‌ و حسابي همراه داشته باشيم و از اوضاع آب‌وهوا با خبر بوده و بدانيم که وقتي مشکلي پيش مي‌آيد، چه کار کنيم تا بتوانيم از پس حل کردن آن برآييم تا يک روز خوب را با خانواده بگذرانيم.

?اين لوازم براي کوهنوردي از نان شب واجب‌تر است!
 

?کاپشن، شلوار، کلاه
 

در حالت کلي، جنس کاپشن و شلوار بايد حتما از پارچه بادگير با درصد بين 60تا70 درصد باشد تا بدن بتواند تنفس کند و ذرات عرق را دفع کند. اما اگر اهل کوهنوردي حرفه‌اي هستيد يا دست‌کم مي‌خواهيد به جرگه‌ حرفه‌اي‌ها بپيونديد، بهتر است از لوازم زير استفاده کنيد:
1) استرچ: از نوع نايلون است که براي حفظ عضلات، پوشش اوليه بدن را تکميل مي‌کند.
2)پلار يا پر: پلار اليافي مصنوعي مانند پر و پشم است که کار گرم کردن بدن را انجام مي‌دهد ولي سبک‌تر از پر است، ديرتر خيس و زودتر هم خشک مي‌شود. يک نوع پلار هم در بازار موجود است که «وينک» نام دارد و ضدآب است.
3)گورتکس: اين آخرين پوشش است که باعث مي‌شود تا رطوبت و آب به بدن نفوذ نکند. جنسش هم از الياف کربني است. انتخاب کلاه هم بسته به نوع فصل و کوه متفاوت است. اگر به منطقه سردسير مي‌رويد، حتما يک کلاه پشمي با خود ببريد. در مناطق گرم نيز به دليل تابش مستقيم و زياد نور آفتاب، از يک کلاه لبه‌دار استفاده کنيد.

? گتر و جوراب
 

جوراب علاوه بر اينکه باعث گرم کردن پاها مي‌شود، مانع از اصطکاک بين پا و کفش نيز مي‌شود که اين موضوع بيشتر ويژگي جوراب‌هايي است که از الياف مصنوعي و پشم درست شده‌اند. بهتر است از جوراب‌هاي نخي استفاده نکنيد چون خيس شده و باعث تاول زدن پا مي‌شود.
بعضي کوهنوردان 2 نوع جوراب مي‌پوشند که جوراب اول يک جوراب نازک نخي است که رطوبت و عرق را از پا مي‌گيرد و جوراب دوم -که کلفت‌تر و ضخيم‌تر است و روي جوراب اول پوشيده مي‌شود- عرق را از جوراب اول مي‌گيرد و در نتيجه لايه‌اي کف پا به وجود مي‌آيد. گتر نه تنها باعث گرم شدن قسمت پاييني پا شده بلکه مانع نفوذ خاک، سنگ، برف، گل و ... به کفش مي‌شود؛ مخصوصا براي کساني که نمي‌خواهند چيزي به جز پايشان در کفش‌شان باشد! در کل 3 نوع گتر وجود دارد:
گتر سوپر علاوه بر پوشاندن و گرم نگه داشتن قسمت پاييني پا، روي کفش هم مي‌آيد و خود پا را هم گرم نگه مي‌دارد. اين نوع از گتر، مناسب مکان‌هاي برفي است. گتر بلند مناسب صعود‌هاي سنگين است. گتر کوتاه حداکثر 12 تا 15 سانتي‌متر از کفش را مي‌پوشاند که براي صعودهاي عادي و يکروزه مناسب است.
در برنامه‌هاي کوتاه هم مي‌شود از يک جفت زانوبند محکم و سفت به عنوان گتر استفاده کرد.

? کوله
 

در برنامه‌هاي يکروزه يا کمتر لازم نيست حتما يک کوله‌پشتي با کلي وسيله با خود حمل کنيد. از يک کيف کمري کوچک نيز مي‌شود استفاده کرد. در برنامه‌هاي چند روزه به دليل اينکه امکان دارد دسترسي به منابع غذايي غير ممکن باشد، بايد يک کوله با خودتان ببريد. کوله کوهپيمايي از جنس پارچه‌هاي ضدآب و مقاوم ساخته مي‌شود. وزن کوله بايد به گونه‌اي باشد که به کمر فشار نياورد و خسته کننده نباشد.
اگر بخواهيد يک برنامه چند روزه برويد و تمام وسايل کوهپيمايي را با خود ببريد و از آمادگي جسماني خوبي هم بهره‌مند باشيد بايد حداکثر حجم کوله‌پشتي‌تان معادل25 تا 30 ليتر باشد. براي خريد آن به نکات زير توجه کنيد:
1)پارچه کوله بايد کاملا محکم، ضخيم و از جنس برزنت و داراي يک لايه نايلوني باشد.
2)رنگ آن برخلاف کوله‌هاي نظامي و شکاري که مناسب استتار است، بايد از دور به خوبي ديده شود؛ رنگ‌هايي مانند زرد، نارنجي و قرمز.
3)از محکمي دوخت آن مطمئن شويد.
4)بين بدن شما و کوله فاصله باشد (براي اينکه هوا جريان پيدا کند و مانع عرق کردن شود).
5)به قيمت فکر نکنيد و بيشتر به کيفيت، دوام، راحتي و وزن کم آن بها دهيد.

? کفش
 

براي يک‌بار هم که شده، واقعا کفش کوهنوردي بپوشيد. هميشه اين عادت را داشته‌ايم که کهنه‌ترين کفش را براي کوه انتخاب کنيم.
بهترين نوع کفش براي کوه، پوتين است، به دليل اينکه مقاوم است، تخت مناسبي دارد و به‌خوبي مي‌تواند مراقب مچ پا و خود پا باشد. کفش کوه نه آن‌قدر بايد تنگ باشد که ايجاد ناراحتي کند و نه گشاد باشد که باعث تاول شود.
رويه آن مي‌تواند، هم از جنس طبيعي چرم باشد و هم از جنس مواد مصنوعي. چرم طبيعي بسيار مناسب است، به دليل اينکه قابل انعطاف است و به خوبي عمل تهويه را انجام مي‌دهد. امروزه کمتر از اين نوع کفش استفاده مي‌کنند ولي چرم هم طرفداران خودش را دارد. پس از هر بار استفاده بايد کفش را شست، قالب زد (به ويژه در کفش‌هاي چرمي) و سپس در هواي آزاد و دماي متعادل خشک کرد و واکس زد تا انعطاف خود را از دست ندهد.

 

? خانه‌هاي موقتي
 

چادر يکي از مهم‌ترين وسايل درکوهنوردي است، به دليل اينکه در مقابل گرما، سرما، باران، برف و ... از ما به‌خوبي مراقبت مي‌کند.
پس با انتخاب يک چادر خوب مي‌توان در کمترين زمان خود را در مقابل خطرات حفظ کرد.
1)چادر اسکلتي يا تونلي: براي برپا کردن اين چادر بايد ابتدا ميله‌هاي چادر را وصل و سپس به زمين محکم کرد و بعد خود چادر- که معمولا از جنس برزنت است- را روي اسکلت و کف زمين انداخت. اين نوع چادر سنگين است و براي حمل آن بايد از قاطر يا وسيله نقليه مناسب استفاده کرد.
2)چادر خيمه‌اي: اين چادر داراي تيرک‌هايي در وسط است که خود چادر روي تيرک‌ها مي‌افتد و به زمين ميخ مي‌شود. جنس آن امکان دارد هم از نايلون باشد و هم از برزنت. وزنش بين 2 تا 4 کيلوگرم است و به دليل جمع و جور بودن، براي کوهپيمايي بسيار مناسب است.
3)چادر فنري يا گنبدي: داراي 2 تيرک است که به راحتي سر هم مي‌شود. اين دو تيرک به صورت ضربدري روي هم قرار مي‌گيرد و انتهايشان به قلاب چادر متصل مي‌شود. اين نوع چادر سبک، تقريبا کم حجم و کوچک بوده و جنس آن اکثرا از نايلون است. براي استقرار بهتر آن و مقاومتش در برابر باد، بهتر است به زمين محکم بسته شود.

? کيسه خواب
 

کيسه خواب يک جزء مهم و اساسي در کوهنوردي به حساب مي‌آيد، به دليل اينکه هم مانع نفوذ رطوبت مي‌شود و هم در مقابل سرما از ما مراقبت مي‌کند. از همه مهم‌تر اينکه هيچ‌کس از يک خواب راحت در يک کيسه خواب گرم و نرم بدش نمي‌آيد.
در يک کوهپيمايي يکروزه يا کمتر که زمان رفت و برگشت مشخص است، نيازي به کيسه خواب نيست. در تابستان زير سايه يک درخت و در زمستان کنار آتش مي‌توانيم خواب لذت‌بخش کوتاهي داشته باشيم اما در سفر‌هاي چند روزه، حتما به يک کيسه خواب نياز خواهيم داشت. کيسه خواب با ظرفيت‌هاي يک و دو نفره طراحي مي‌شود و در 2جنس متفاوت پر(قو يا مرغ) و الياف مصنوعي (پشم شيشه) موجود است.
کيسه خواب پر، گرم و نرم‌تر است ولي حجم بيشتري را داراست، برعکس پشم شيشه حجم بسيار کمتري دارد، سبک‌تر است و شست‌و شوي راحت‌تري دارد ولي به گرمي پر نيست.
با بدني عرق کرده و خيس داخل کيسه خواب نخوابيد و هنگام خواب منافذ آن را کاملا نبنديد تا رطوبت در آن جمع نشود.

? عينک
 

براي خريد يک عينک آفتابي ارزان با ظاهري گول زننده، بهترين راه کنار خيابان است. از يک دستفروش مي‌توان يک عينک 2 تا3 هزار توماني خريد که البته اين‌کار اشتباه محض است. شايد تنها فايده‌اش اين باشد که اگر عينک شکست يا گم شد، دلتان نسوزد! با خريد اين عينک‌ها، چشمتان را به تدريج ضعيف مي‌کنيد، پس واقعا عينک را جدي بگيريد.
يک عينک مناسب براي کوه عينکي است که:
1)امواج ماوراي بنفش را تا حد زيادي کم کند.
2)اختلاف سطح در ديد ايجاد نکند.
3)به درستي روي صورت بنشيند و فيکس شود.
4)در برابر باد و توفان مقاوم باشد.
5)چشم‌ها را در برابر خار و خاشاک يا ذرات يخ محافظت کند.
6)اطرافش پوشيده باشد (براي مناطقي که امکان کولاک در آن وجود دارد).
عينک خوب متاسفانه نوع ايراني ندارد و قيمت نوع خارجي آن بين 15 تا 300 هزار تومان است.
ـ اگر ارتفاع زده شديد، حرکت را کندتر کنيد و به آرامي بالا برويد در صورت تشديد، سريع ارتفاع را کم کنيد.
- درصورت بروز سردردهاي جزئي مي‌توان از مسکن استفاده کرد (سردرد در ارتفاعات بسيار شايع است و دليل آن کمبود اکسيژن است).
ـ اگر هوا گرم بود، در فواصل معين و در مکاني خنک استراحت کنيد که گرما‌زده نشويد.
منبع:www.vista.ir