شنا يکي از پرطرفدارترين ورزش هايي است که درميان مردم رايج است به طوري که هرساله ميليونها نفر براي پرکردن اوقات فراغت خود به استخرها، پارکهاي آبي، حوضچه هاي آب گرم، برکه ها، رودخانه ها و درياها هجوم ميبرند.
ميزان استقبال مردم از ورزشهاي آبي به خصوص در فصل گرما به حدي است که اکثر اين مکانها بخصوص استخرها در تمام اوقات روز ، خصوصا زمان اوج گرما، مملو از افرادي است که به آب خنک پناه آوردهاند.
اما همين ورزش مفرح و آب خنک درصورت بي توجهي به اصول بهداشتي ميتواند زمينه ساز بروز بيماريهاي پوستي و عفوني خطرناکي شود.
درسال هاي اخير اگرچه استفاده از روشها و داروهاي ضدعفوني کننده در استخرها و به سازي محيط درياچه ها،رودخانه ها و درياها سبب بهبود کيفيت اين محيط ها شده است اما بااين وجود آمار شيوع بيماريهاي ناشي از شنا به دلايل مختلف همچون استفاده بيرويه از لوازم بهداشتي -آرايشي، بيتوجهي به نظافت شخصي و سهلانگاري برخي مسئولان مراکز تفريحي _ ورزشي در رعايت نکات بهداشتي افزايش داشته است.
در اين بين استخرها به دليل حضور بيشتر و دسترسي سهلتر مردم و محدود و بسته بودن آن ها در انتشار و گسترش بيماريها تاثير بيشتري دارند و بيماري هايي مانند قارچ، انگل، اسهال، حصبه، اگزما، کچلي، قارچهاي پوستي، بيماريهاي عفوني گوش و چشم و بيماريهاي گوارشي از آن دسته امراضي هستند که هرسال تعدادي از مراجعين به اين مکانها به آنها مبتلا ميشوند.
اگرچه آمار دقيقي از تعداد مبتلايان به اين بيماريها در دست نيست اما کارشناسان بهداشت و برنامهريزان اوقات فراغت، به شهروندان در مورد رعايت اصول بهداشتي در استخرهاي شنا هشدار جدي ميدهند.
به گفته يکي از مسئولان استخر ، استخرها به سه دسته درجه يک، دو و سه تقسيم ميشوند که سرويس دهي، خدمات و همچنين رعايت اصول بهداشتي در هر يک از اين استخرها متغير است . در استخرهاي درجه يک که معمولا مجهز به سيستم تصفيه کننده دائمي هستند به علت قيمت بالاي بليت ورودي، افراد کمتري مراجعه ميکنند و در مقابل در استخرهاي درجه سه و حتي درجه دو به علت حضورزياد مراجعين و کمبود وقت براي کنترل امور بهداشتي و نظافتي شاهد بروز بيماريهاي عفوني و پوستي زيادي چون کچلي، زگيل و قارچهاي پوستي هستيم.
کارشناسان بهداشت نيز در اين زمينه معتقدند،براساس استانداردهاي موجود، به منظور حفظ سلامت شهروندان و رعايت بهداشت عمومي آب استخر بايد مرتبا تصفيه و هر دو يا سه روز يکبار تعويض شود که اين امر باتوجه به کمبود ذخاير آبي در کشور، به ويژه در فصل گرم سال تقريبا غيرممکن است.
به اعتقاد آنان، بيماري هاي ناشي از تفريحات آبي، بيماري هايي هستند که از استنشاق يا تماس با آبهاي آلوده استخرهاي شنا، چشمه هاي آب معدني و رودخانه ها شيوع پيدا ميکنند.
شناگران بايد از کلاه شنا در استخرهاي روباز و سرپوشيده و حتي شخصي استفاده کنند، چرا که نه تنها کلر موجود در آب باعث ريزش مو ميشود، بلکه مس آزاد شده از لوله هاي آب که به درون استخر ميريزد نيز صدمات زيادي به مو ميزند. استفاده ازعينک وکلاه مخصوص شنا دراستخرها اگرچه ابتلا به بيماريهاي عفوني را از بين نميبرند اما تا حد قابل توجهي آن را کاهش ميدهند.
يکي از متخصصان بيماريهاي گوارشي ، نيز اسهال را معمولترين بيماري ناشي از تفريحات آبي ذکرکرد و گفت: اسهال بيمارياست که ميتواند توسط افرادمبتلا به آن در استخر منتشر شود.
ساير بيماري ها از قبيل بيماريهاي چشم، گوش، حلق، بيني و پوست شناگران را تهديد ميکنند و چنانچه گندزدايي«ضدعفوني» در سطح قابل قبول در استخرها انجام نشود، ميکروب آنها رشدکرده و سبب بروز بيماري ميشوند.
? به منظور ازبين بردن بعضي از ميکروبها از قبيل کريپتوسپوريديوم که حتي در شرايط گندزدايي دقيق و صحيح استخر، براي روزها زنده ميمانند، لازم است کلرينه طولاني مدت انجام شود.
? کودکان، زنان باردار وافرادي که دچارنقص درسيستم ايمني بدن هستند مانند افراد مبتلا به ايدز، افراد داراي پيوند اعضاء وياافراد شيمي درماني چنانچه دچار عفونت باشند بيشتر درمعرض ابتلا به بيماري هاي ناشي از تفريحات آبي هستند.
? استفاده از ضدعفونيکننده هاي مناسب و نگهداري کلرآب درحد استاندارد، تعويض مکرر آب استخرها توسط مسئولين مراکز تفريحي _ ورزشي و رعايت بهداشت فردي توسط شناگرها از مهمترين راه هاي کنترل و پيشگيري از گسترش بيماريهاي ناشي از شناست.
? استفاده از استخرهاي خلوت ومطمئن، پرهيز از تماس پوست چرب ناشي ازمصرف لوازم آرايشي يا کرمها با آب استخر، دوش گرفتن پيش از ورود به استخر، سونا ياجکوزي، استفاده ازکلاه و عينک شنا براي جلوگيري ازآسيب رسيدن به چشمومو،استفاده ازلوازم شخصي، دوش گرفتن وشستن بدن وسر باصابون وشامپو پس ازخروج ازاستخر دراين ورزش الزامي است.
? افرادي که به بيماري پوستي، ناراحتي گوش، بيماري هاي عفوني دچار هستند بايد از فعاليتهاي ورزشي جمعي به ويژه شنا در استخرها خودداري کنند تا هم بيماري آنان به ديگران منتقل نشود وهم روند بهبودي بيماري شان کند، نگردد.
? هرچند شنا از جمله ورزشهايي مانند فوتبال و ياتنيس نيست که آسيبهاي چشمي يکي از خطرات آنهاست ، ولي قرمزي و سوزش چشم بعداز شناکردن بويژه در استخر يکي از مسايلي است که بسياري با آن مواجهاند.
? قرمزي چشم پس از شناکردن سبب آسيب درازمدت نميشود و کلر که براي ضدعفوني کردن و ازبين بردن باکتريها به آب استخر اضافه ميشود،بخودي خود مشکل ساز نيست، مشکل زماني رخ ميدهد که کلر در مجاورت نيتروژن يا آمونياک موجود درآب قرار ميگيرد و از ترکيب آنها کلرامين تشکيل ميشود. علت اصلي قرمزي چشم کلرامين است و عروق سطحي روي سفيدي چشم براثر تماس با کلرامين ملتهب شده و چشم قرمز ميشود.
? براي رفع قرمزي و سوزش شديد چشم که به دفعات تکرار شود،استفاده از عينک شنا ميتواند موثمرالثمر باشد. اغلب تصورميشود قرمزي چشم ناشي از زياد بودن کلر آب استخر است، در حاليکه واقعيت دقيقا بر عکس اين است و اين مسئله اغلب ناشي از کم بودن کلر آب است.حتي بوي تندي که اغلب افراد تصور ميکنند ناشي از زيادبودن کلر در استخر است نيز بخاطر کم بودن کلر آب ايجاد ميشود.
? افزايش کلر آب علاوه براينکه مانع رشد باکتريها درآب استخر ميشود سبب شکسته شدن پيوندهاي شيميايي کلرامين و شکسته شدن مولکولهاي آن شده ومشکلات مربوطه را کاهش ميدهد و درصورتيکه کلرآب کم باشد احتمال عفونت چشم ناشي از وجود باکتريها در آب افزايش مييابد. رعايت نکات بهداشتي دراين رابطه امري ضروري است و دوش گرفتن بلافاصله پس ازبيرون آمدن ازآب سبب ميشود که کلرامين ازپوست، مو وچشم شسته شود.
? شايعترين بيماريهاي ناشي از شنا در استخرها و سواحل دريا را خشک شدن پوست، خارش پوست،التهاب پوست دراثر پوشيدن لباس شنا که ممکن است پس از يک روزاستفاده طولاني مدت ازيک مايوي مرطوب وتنگ اين حالت اتفاق بيفتد،حساسيت پوستي نسبت به وسايل شنا، خارش شناگران و ابتلا به قارچ کف پا مي باشد .
منبع:www.vista.ir