بشر براي حفاظت خود در غارها ، ناگزير به جابجايي سنگ‌هاي بزرگ براي قرار دادن در مقابل ورودي آنها بوده است. مصريها براي ساختن مجسمه‌هاي عظيم فراعنه و اهرام ثلاثه ، مردان قوي آن روز جهان را در کنار نيل گرد آوردند و آنها را به ساختن مجسمه‌هاي سنگي وا ‌داشتند. کاوش‌هاي باستان‌شناسي نشان مي‌دهد وزنه‌برداري و وزنه پراني به همراه دو و ميداني و ژيمناستيک در يونان باستان تمرين مي‌شده است. همچنين وزنه‌برداري و وزنه‌پراني جزئي از بازيهاي تيلي‌تيان ايرلندي‌ها در 4000 سال قبل بوده است. "ميلو" از اهالي "کورتونا" سالهاي سال قهرمان المپيک باستان بود و مدت 28 سال مقام خود را حفظ کرد. او اولين وزنه‌بردار علمي در دنياست که پيشرفت و ترقي و قدرت خود را بطور مرتب و کم‌کم بدست آورد. بدين ترتيب که گوساله‌اي را هر روز از زمين بلند مي‌کرد و روي دو دست قرار مي‌داد و تا هنگامي که گاو تنومندي شد آن را بر سر دست مي‌برد. تاريخ اين کار را 684 سال قبل از ميلاد نوشته‌اند و در حقيقت وزنه‌برداري جديد از اساس کار ميلو پيروي مي‌کند.
اولين آثار بوجود آمدن اين ورزش زمانيست که در يونان باستان ورزشکاران به وزنه‌پراني (پرتاب ديسک و وزنه) عادت داشته‌اند و لغت يوناني "هالترس" (پرتاب صفحه يا ديسک هالتر) ريشه وزنه‌برداري امروزي است. وزنه‌برداري جديد در اروپا توسط اروپاييان پايه‌گذاري شد و به نظر مي‌رسد که در وهله نخست جوانان روستايي بدين کار دست زدند تا قدرت و برتري خود را نسبت به هم‌سالان خود نشان دهند و با قدرت خود توجه دوشيزگان را جلب نمايند. کار نمايش جوانان در بلند کردن وزنه کم‌کم آنقدر بالا گرفت که مسابقه‌هايي ترتيب داده مي‌شد و در آن زنان و مردان بي‌شماري براي تماشا گرد هم مي‌آمدند و اين مسابقات، محک قدرت و نيرومندي جوانان بود.
"وي‌نه‌يرون" مي‌توانست يک وزنه 305 کيلوئي را روي دوشش بلند کند. يک روز همين وزنه مغزش را متلاشي کرد. "گوتا" فرد ديگري با 77/1 متر قد و 88 کيلوگرم زون بود که قادر به بلند کردن يک اسب بر سر دست خود بود. "لويي يکافه" ملقب به آپولون در سال 1862 در شهر مارس بارگ متولد شد و در جواني داراي قد 90/1 متر و دور سينه‌اش در حال تنفس 137 سانتي‌متر بوده است. او براي کارهاي قهرماني از چرخهاي واگن و يک ميله آهني استفاده مي‌کرد. "لويي‌سير" کانادايي که سرآمد تمام هرکول‌هاي عصر خود بود به سال 1863 متولد شد. قدش 176 سانتي‌متر و وزنش 135 کيلوگرم بود ، دور سينه‌اش 47/1 متر و دور بازويش 55 سانتي‌متر بود. او قادر بود وزنه 249 کيلوگرمي را با يک انگشت دست از زمين بلند کند و درشکه چهار اسبه را از حرکت باز دارد.
هنگاميکه به سبب علاقه جوانان اروپاي مرکزي وسايل اين رشته ورزشي تکامل پيدا کرد ، مقررات ناقصي هم براي آن وضع شد و جوانان ساير نقاط اروپا از جمله کشورهاي اسکانديناوي نيز به تمرين وزنه‌برداري پرداختند و به تدريج اين ورزش حتي در مصر و ژاپن هم متداول شد. اين ورزش تا زماني که در بازيهاي المپيک جايي نداشت شهرت و معروفيتي کسب نکرده بود و در آمريکا و ساير نقاط جهان جوانان توجه چنداني به آن نمي‌کردند.
در سال 1896 که اولين دوره بازيهاي المپيک نوين در شهر آتن برگزار شد ، وزنه‌برداري و زورآزمايي با وزنه در شمار برنامه‌هاي دو و ميداني قرار گرفت. در اين دوره فقط دو حرکت در وزنه‌برداري (يکي با دمبل بزرگ و ديگري با هالتر) انجام شد. داوري اين مسابقات بر عهده يک شاهزاده يواناني بود که 02/2 متر قد داشت و خود از پهلوانان مشهور به شمار مي‌رفت.
فکر تشکيل فدراسيون بين‌المللي وزنه‌برداري در سال 1913 که ژول روسه جاي دبوفه يا دبوف رئيس فدراسيون وزنه‌برداري فرانسه را گرفت بوجود آمد. روسه در سال 1914 فدراسيون وزنه‌برداري فرانسه را پايه‌گذاري کرد. در همين سال کميته بين‌المللي المپيک کنگره خود را در دانشگاه سوربن فرانسه تشکيل داد تا مقررات و برنامه‌هاي مربوط به المپيک 1916 برلين را بررسي نمايد. در ساعات آخر اولين روز تشکيل کنگره مزبور ، ژول روسه دريافت که مسابقات وزنه‌برداري را از برنامه‌ بازيهاي برلين حذف نموده‌اند. روسه با ناراحتي فراوان فرانتز راشل دبير کميته ملي المپيک فرانسه را ملاقات و توانست با منطق و صراحتي که خاص خودش بود وي را وادار نمايد انجام مسابقات وزنه‌برداري را در بازيهاي المپيک پيشنهاد کند. صبح روز بعد روسه با کمک فرانتز در کار خود توفيق حاصل نمود. با پيش آمدن جنگ جهاني اول بازيهاي سال 1916 انجام نيافت ولي در بازيهاي المپيک 1920 آنتورپ چهارده کشور در رشته وزنه‌برداري شرکت نمودند. در کنگره بين‌المللي المپيک که در سال 1921 در شهر لوزان تشکيل شد با گنجانيدن اين روزش در برنامه بازيهاي سال 1924 مخالفت شد و آقاي روسه مجبور شد فعاليتهاي زيادي را براي باقي ماندن وزنه‌برداري در بازيهاي المپيک انجام دهد. در سال 1925 که کنگره بين‌المللي المپيک در براگ تشکيل گرديد موافقت شد که وزنه‌برداري به طور دايم در برنامه بازيهاي المپيک گنجانيده شود.
در بازيهاي المپيک لس‌آنجلس (1932)، مسابقات وزنه‌برداري در پنج حرکت انجام مي‌شد که وزنه برداشتن با يک دست هم جزو آن بود. اما در بازيهاي المپيک برلين (1936) وزنه‌برداري محدود به سه حرکت دو دستي (پرس، يک ضرب و دو ضرب) شد.
پرس:
کشيدن هالتر به روي سينه و بالا بردن آن با فشار.
يک ضرب:
بردن هالتر با يک حرکت از روي زمين به بالاي سر.
دو ضرب- بالا بردن هالتر با دو حرکت، يکي کشيدن آن به روي سينه و سپس با حرکت بعدي به بالاي سر

در سال 1920 همزمان با بازيهاي المپيک، فدراسيون جهاني وزنه‌برداري تشکيل گرديد و ژول روسه رئيس فدراسيون وزنه‌برداري فرانسه به پاس خدماتش به اين ورزش به رياست فدراسيون جهاني برگزيده شد. وي تا سال 1952 در اين سمت باقي ماند و پس از وي ديتريش ورتمن از آمريکا به اين سمت برگزيده شد.
وزنه برداري در ايران
از زمانيکه ورزش زورخانه اي در ايران متداول گرديد، کشتي گيران براي آماده ساختن بدن و تقويت و پرورش عضلات خود از سنگ و وزنه هايي به شکل گلوله هاي توپ به وزنه هاي 25، 42 و 66 کيلوگرم استفاده مي کردند. پيشکسوتان ورزش باستاني حکايت مي کنند برخي از پهلوانان قديم مانند حسام علاقه مفرطي براي بلند کردن وزنه هاي سنگين از خود ابراز مي داشتند، بطوريکه وزن اين گلوله ها تا 120 کيلو هم مي رسيد. در سال 1302 آقاي امان پادگورني که تحصيلات خود را در اوکراين به پايان رسانده بود، به ايران آمد و طي مدت 8 سال اقامت در شهر تبريز به تعليم در مدارس و ارتش پرداخت. پارگورني از قطعات ديفرانسيل اتومبيل هالتري ساخت و آن را براي تمرين وزنه بردارها به کار گرفت. در سال 1310 پارگوني به تهران آمد و در دانشکده افسري به تعليم ورزش مشغول شد. در همان زمان نخستين هالتر صفحه اي به سفارش پارگوني در تهران ساخته شد و مورد استفاده دانشجويان دانشکده افسري قرار گرفت.
بعد ازآن به توصيه آقاي اسحاقي، عبدالله نادري به اتفاق دوستان، ميله اي سفارش دادند که مي چرخيد. اين ميله را نيز همان چدن کار خيابان منوچهري درست کرده بود و تا مدتها مورد استفاده قهرمانان بود. اولين دستگاه هالتر هم توسط عبدالله نادري به وزن 110 پوند از هندوستان وارد ايران شد و به اين ترتيب ورزش وزنه برداري به تدريج در ايران شکل گرفت و گسترش يافت. فدراسيون وزنه برداري ايران با تلاشهاي عبدالله نادري در سال 1318 تأسيس شد و ايشان از سال 1321 تا 1325، سرپرست فدراسيون بودند؛ اولين اردوي وزنه برداري درسال 1319 با حضور امير شرفي، طباطبايي، حيات غيب ، افشارطوس و نادري تشکيل گرديد.
مسابقات اوليه وزنه برداري در اين دوره به اين شکل بود که روز اول کليه شرکت کنندگان حرکات پرس را انجام مي دادند. روز دوم يک ضرب و روز سوم دو ضرب. مسابقات هم تنها با يک داور انجام مي شد و طرز اضافه کردن به صفحه هاي هالترکه امروز مطابق مقررات انجام مي شود ، باب نبوده و طرز احظار شدن بر روي صحنه نيز از روي ترتيب نوبت بر مبناي وزنه درخواستي نبود و اگر وزنه برداري در نوبت خود 80 کيلو بلند مي کرد و وزنه بردار بعدي 60 کيلو تقاضا مي کرد، از وزن صفحه ها کاسته مي شد (امروزه به هالتر اضافه مي شود و ابدا" کاسته نمي شود). اولين دوره مسابقات قهرماني کشور را خود آقاي پادگورني و سپس آقاي نادري قضاوت مي کردند. در نخستين مسابقاتي که در ايران براي وزنه برداري ترتيب مي يافت، مسئله وزن شرکت کننده ها مطرح نبود و هر وزنه برداري که مي توانست وزنه سنگين تري را بلند کند ، اول مي شد. اما هنگاميکه نتايج وزنه برداري المپيک برلين (1936) به ايران رسيد، دريافتند که هر وزنه برداري بايد در دسته مخصوص خود به رقابت بپردازد. پس از آن، مسابقات رسمي با وزنهاي مختلف ترتيب يافت و در بازيهاي المپيک لندن (1948) تيم ملي وزنه برداري ايران حضور يافت و جعفرسلماسي در دسته دوم (60 کيلو گرم) برنده يک مدال برنزالمپيک شد ، که اين اولين مدالي است که ايران در بازيهاي المپيک به دست آورده است. ايران در اواخر سال 1946 به عضويت فدراسيون جهاني وزنه برداري پذيرفته شد و در سال 1952 در کنگره هلسينکي مهندس صادق به سمت نايب رئيس فدراسيون جهاني انتخاب گرديد.
از آن زمان تا کنون، وزنه برداري ايران در دوره هاي مختلف صاحب قهرمانان بزرگي بوده است که صاحب عناوين جهاني و المپيک شده اند. شادروان محمود نامجوي، که شايد استثنايي ترين ورزشکار تاريخ ايران باشد ، سه بار پياپي قهرمان جهان شد و مدالهاي نقره و برنز را در دو المپيک بدست آورد. محمد نصيري که در ميان 10 وزنه بردار برتر تاريخ وزنه برداري جهان قرار دارد، سالها بر سکوي جهاني ايستاد و در سه المپيک به سه مدال طلا ، نقره و برنز رسيد. هر چند وزنه برداري ايران سالها دوران رکود را سپري کرد ولي در زمان رياست علي مرادي ، با برنامه ريزي و استخدام مربي درجه اول (ايوانف) ، باز هم وزنه برداران ايران برسکوي قهرماني جهان و المپيک قرار گرفتند. حسين توکلي و حسين رضازاده در المپيک سيدني به مدال طلا رسيدند. رضازاده قويترين مرد جهان در قرن بيست و يکم ، يک طلاي ديگر هم در آتن کسب کرد تا نسل گذشته وزنه برداران بزرگ ايران، جانشين شايسته ديگري داشته باشد.
منبع:www.vesalsport.com

ارسال مقاله توسط کاربر محترم سايت: hasan119