يوگا دانشي است رازآميز و شگفت انگيز برجاي مانده از تمدن هاي بسيار دور و کهن .ولي آنچه در تاريخ بجاي مانده قدمتي حداقل سه هزار ساله دارد . اولين اثر مكتوب و جمع آوري شده يوگا كتابي است به نام يوگا سوترا كه توسط فرزانه و حكيم بزرگ پتنجلي در سرزمين هند نگاشته شده است . اين اثر خوشبختانه در ايران به نام هستي بي كوشش ترجمه شده است . اين اثر آنچه را عرفا و فرزانگان گذشته براي كمال معنوي و نيروهاي درون سينه به سينه منتقل كردن را در چهار فصل و 186 سوتره يا عبارت كوتاه به زيبايي تمام گرد آورده است.
يوگا چيست؟
يوگا . از واژه يوگ يا يوج yoj (وسيله ايكه به گردن گاو مي بستند تا او را كنترل نمايند و زمين را شخم بزند) گرفته شده است . و در مفهوم به معناي روش كنترل نفس مي باشد. در معنائي ديگر يوگا معناي رهائي و رسسيدن به وحدت و يگانگي است. حكيم پتانجلي در يوگا سوترا اينچنين تعريف ميكند. يوگا چيته نيرو و ده وريتي . يعني يوگا عبارت است از باز داشتن از تموجات ذهني و نفس و اين همانا رسيدن به مرحله صمدي يعني حالتي از خاموشي كامل ؟ و فكر و رسيدن به آگاهي خالص و يكي شدن با آگاهي فردي با آگاهي ميهماني و وحدت . گر به خود آئي به خدائي رسي.
مراحل يوگا
براي تكامل معنوي ، كمال انساني و خود شناسي عميق ، يوگا 8 مرحله يا بعبارتي 8 بخش وجود انساني را بر مي شمرد . همانطور كه يك درخت بطور عمده داراي 8 بخش است تا به ثمر برسد انسان نيز براي رشد بايد به اين ابعاد هشتگانه درون خود نزم كند و روي آنها كار نمايد.
مرحله اول: ياما yama. ريشه درخت معنوي :آموزه هاي اخلاقي اجتماعي (پرهيزات)
مرحله دوم: نياما niyama تنه درخت معنوي : آموزه هاي اخلاقي اجتماعي (واجبات )
مرحله سوم: آسانا asana شاخه : حركات يوگا
مرحله چهارم: پراناياما pranayama برگ: روش هاي تنفسي و كنترل انرژي
مرحله پنجم: پراتي هارا pratyhara پولت: روش هاي كنترل ؟ ، هيجانات و احساسات
مرحله ششم : دهارانا dharana شيره : روش هاي كنترل و تمركز فكر
مرحله هفتم : دهيانا dhyana گل: رسيدن به تعمق و خاموشي ذهني
مرحله هشتم : صمدي samadhi ميوه : رسيدن به وحدت ، خلوص ، يگانگي و روشن بيني
تاريخچه يوگا در ايران
تمدن کهن ايران زمين يکي از تمدن هاي بزرگ و جهاني است و دانش بشري در اين تمدن قدمت ديرينه دارد . از جمله دانش يوگا از ديرباز در فرهنگ ادبيات و خصوصا عرفان کهن ديده مي شود. بسياري از انديشمندان و عارفان ايران زمين با يوگا و مدتيشن آشنا بوده و از آن بهره جسته اند . اما در دوره جديد فعاليت هاي يوگا ، مي توان از جناب آقاي مجيد موقر در سال هاي 1343 ياد کرد.
مجيد موقر در آن سال ها ضمن آشناي با دو استاد و نمايشگر يوگا در نيويورک و ادامه سفر با آنها با اين رشته آشنا مي شود و ضمن مداواي بيماري هاي صعب العلاج خويش در نشريه مهر حتي چند سال مقالاتي را جهت معرفي يوگا به ايرانيان مي نويسد .
همچنين در سال 1355 دکتر بهلول پزشک بيماري هاي قلب و رئيس بيمارستان يوگا در هندوستان به ايران دعوت مي شود و در دانشگاه اصفهان با موضوع رابطه يوگا با علم را سخنراني مي نمايد . در آن زمان دکتر بهلول در گوشه اي از سخنراني اش مي گويد :«اين اهانتي است به يوگا که اين رشته را ورزش بدانيم زيرا هدف يوگا تنها حرت در آوردن دست و پا و گردن نيست ، بلکه نيت آسايش و آرامش روح است.»
در همان سال ها سوامي نارابطان از اساتيد به نام يوگا پيامي را به علاقمندان يوگا ي ايراني مي فرستد.
در سال 1346 توسط مجيد موقر آموزشگاه يوگا در تهران گشايش يافت. همچنين در سال هاي قبل از انقلاب اسلامي شاهد پخش حرکات يوگا در تلويزيون بوديم ، تا پس از انقلاب اسلامي در سال 75-1374 يوگا بطور رسمي تحت نظر تربيت بدني و جزو زير مجموعه فدراسيون ورزشهاي همگاني آغاز بکار گيرد.
در همان آغاز رئيس انجمن يوگاي ايران مهرداد گردان ، رئيس کميته آموزش دکتر ساعد احمدي ، رئيس کميته پژوهش دکتر عيسي جلالي ، رئيس کميته امور استان ها سيد عباس علويون ، رئيس کميته مربيان مسعود مهدوي پور بوده است .
هم اکنون در بيش از پانزده استان کشور کميته هاي يوگا تشکيل شده است و بيش از 200 مربي يوگا که غالب آن ها زن هستند در دوره هاي متعدد مربيگري آموزش ديده اند.
منبع:www.beytoote.com