امروزه در بيشتر کشورهاي دنيا از جمله کشورخودمان ايران، استفاده از انواع «سونا»هاي خشک و بخار در کنار استخرهاي شنا، باشگاه هاي بدنسازي و... امري بسيار متداول و طبيعي بشمار مي رود و به نوعي بايد اذعان کرد که اکثر استفاده کنندگان از انواع سوناها به فوايد و مزاياي آن تا حدودي پي برده اند. اما بطور قطع اکثريت اين افراد از اينکه سوناي امروزي از کجا و از چه زماني مورد استفاده بوده است و هچنين نحوه استفاده صحيح از اين پديده مفيد اطلاع چنداني ندارند. لذا با توجه علاقه فراواني که در ميان هموطنانمان به استفاده از انواع سونا وجود دارد، در مطلب امروز به تشريح نکات مفيدي که مطمئنا به بهره بيشتر آنها منجر مي گردد، مي پردازيم. خاستگاه و زادگاه اوليه «سونا» کشور فنلاند مي باشد و قدمت آن در اين کشور به چيزي نزديک به هزارسال پيش بازمي گردد. «سونا» در کشور فنلاند، يک آئين کهن و مقدس محسوب مي گردد و در واقع «سونا» به نوعي هويت يک فنلاندي محسوب مي شود. از ويژگي هاي اين آئين کن در نزد مردم فنلاند مي توان به موارد زير اشاره کرد:
1) حتي جلسات کاري نيز ممکن است در فنلاند در «سونا» برگزار گردد.
2) شمار سوناها در کشور فنلاند از تعداد خودروهاي اين کشور بيشتر است و به ازاي هر 4 فنلاندي يک سونا وجود دارد.
3) در نزد مردم فنلاند «سونا» به قداست کليسا بوده و در طي اقامتشان در «سونا» طوري رفتار مي کنند که گويي در کليسا حضور دارند.
4) در فصل زمستان فنلاندي ها عادت دارند پس از سونا گرفتن در درياچه و يا برکه بسيار سرد و يخ زده آب تني کنند! و يا روي برف غلت بزنند.

? انواع سونا
 

1) سوناي خشک: ميزان رطوبت در اين سونا 5تا10درصد و درجه حرارت 90تا100درجه سانتيگراد مي باشد.
2) سوناي مرطوب: ميزان رطوبت در اين سونا 15تا30درصد و درجه حرارت 75تا85درجه سانتيگراد مي باشد.
3) سوناي بخار: ميزان رطوبت در اين سونا 40تا65درصد و درجه حرارت 45تا65 درجه سانتيگراد مي باشد.
4) حمام بخار: ميزان رطوبت در اين سونا 100در صد و درجه حرارت 40تا45درجه سانتيگراد مي باشد.
5) سوناي مادون قرمز: در اين سونا برخلاف ديگر سونا ها از حرارت دهنده مادون قرمز استفاده مي گردد. در سونا هاي سنتي از کوره هايي با منبع انرژي گاز، الکتريسيته و يا چوب استفاده مي شود. در سوناي «مادون قرمز» و يا «اينفرارد» (INFRARED) فضاي اتاق گرم نمي گردد بلکه بدن افراد داخل سونا مستقيما توسط پرتوهاي مادون قرمز گرم مي گردد.
6) سوناي گياهان معطر: نوعي از سوناي بخار است که در آن اسانس گياهان معطري همچون اوکاليپتوس، نعناع، دارچين، ليمو و کاج بر روي سنگ هاي هيتر سونا پاشيده مي گردد تا عطر آنها در فضا پخش گردد. رايحه اينگونه گياهان بسيار نشاط آور و شفابخش است. در يک سوناي مدرن مي توان ساعت شني، هيتر، لامپ روشنايي، سطل آب، حوله، رطوبت سنج، دماسنج، ملاقه ويژه سونا، اسانس گياهان معطر و زيرپايي مشاهده کرد. لازم به ذکر است که سوناها در انواع انفرادي، عمومي و قابل حمل ساخته مي گردند.

? نحوه استفاده صحيح از سونا
 

1) پيش از ورود به اتاق سونا، جواهرآلات، ساعت، عينک و لنزهاي طبي خود را، از خود جدا کنيد.
2) قبل از آنکه وارد سونا شويد، بهداشت فردي را رعايت کنيد. دوش بگيريد و خود را با صابون بشوييد.
3) به محض ورود به سونا براي آنکه بدن تان به گرما عادت کند ابتدا روي زمين و يا نيمکت پايين بنشينيد. سپس به نيمکت فوقاني سونا برويد. البته مي توانيد زير خود يک حوله کوچک نيز بيندازيد.
4) چند دقيقه به همين صورت در سونا بنشينيد تا گرما به بدن شما نفوذ کرده و روزنه هاي پوست شما بازگردند.
5) سپس از سونا خارج گشته و مجددا دوش بگيريد و خود را با صابون بشوييد.
6) اکنون به داخل حوضچه آب سرد برويد. البته تمام بدن خود را همزمان داخل آن کنيد تا خون در سرتاسر بدن تان بطور يکنواخت تغيير دما بدهد.
7) سپس به مدت 10دقيقه استراحت کنيد.
8) شما مجاز هستيد اين چرخه را (گرم شدن، سرد شدن، استراحت) را در هر جلسه 3تا4 بار تکرار کنيد.
9) در پايان نيز پيش از آنکه لباس هاي خود را تن کنيد، صبر کنيد تا حرارت بدن و ضربان قلب تان کاملا به حالت طبيعي خود بازگردد.
10) درون سونا مي توانيد حرکات کششي ملايم و کوتاهي نيز انجام دهيد.

? توجه، توجه
 

1) حتي در سوناي خشک نيز بايد رطوبت در فضاي سونا وجود داشته باشد وگرنه به ريه ها، پوست و چشم هاي شما آسيب وارد مي شود.
2) در سونا با ريختن آب بر روي سنگ هاي هيتر مي توانيد ميزان رطوبت اتاقک سونا را تنظيم کنيد. همچنين با اين کار يک افزايش حرارت موقتي را ايجاد خواهيد کرد.
3) در سونا نيمکت هاي رديف اول گرماي کمتري نسبت به نيمکت هاي فوقاني دارند چراکه گرما به سمت بالا حرکت مي کند.
4) در هر بار بيش از 15تا20دقيقه در سونا باقي نمانيد.
5) به هيچ عنوان قبل و بعد از سونا از مشروبات الکلي، قهوه و نوشابه هاي گازدار استفاده نکنيد.
6) دو ساعت فاصله زماني بين غذا خوردن و سونا رفتن ضروري مي باشد. هيچگاه با شکم خيلي پر و يا خالي به سونا نرويد.
7) در هفته بيش از 2بار به سونا نرويد.
8) سونا سبب کاهش آب و الکتروليت هاي بدن مي شود. در هر جلسه سوناي 20دقيقه اي بدن يک ليتر آب از دست مي دهد. بنابراين پس از سونا آب و يا يک آبميوه خنک بنوشيد تا آب از دست رفته بدن تان جبران گردد.
9) افرادي که سابقه فشارخون بالا و يا دچار هرگونه بيماري قلبي و عروقي مي باشند نبايد بلافاصله پس از سونا دوش آب سرد بگيرند و يا داخل حوضچه آب سرد بروند.
10) سونا بطور موقت با دفع مايعات وزن بدن را کاهش مي دهد. اما وزن بدن پس از مصرف آب و نوشيدني هاي ديگر بسرعت به حالت اوليه خود بازمي گردد.

? افرادي که نبايد به سونا بروند
 

1) افرادي که دچار مشکلات قلبي و تصلب شرايين بوده و يا از ناراحتي هاي ريوي رنج مي برند مي بايست پيش از رفتن به سونا با پزشک خود مشورت کنند.
2) کودکان زير 4سال از آنجايي که سيستم لنفاوي بدنشان بطور کامل رشد و تکامل نيافته نبايد به سونا بروند.

? فوايد سونا براي سلامتي
 

1) پس از 10تا15دقيقه ورود به سونا ضربان قلب 30درصد افزايش يافته و ضربان قلب 2برابر مي شود. جريان خون عمقي کاهش يافته و جريان خون سطحي افزايش مي يابد. فشارخون نيز کاهش مي يابد. حرارت پوست تا 10درجه و حرارت داخلي بدن تا 3درجه مي توانند افزايش پيدا کنند. عروق سطحي پوست منبسط مي گردد.
2) سونا موجب انبساط خاطر گرديده و آرامش بخش است.
3) با اتساع عروق خوني و افزايش گردش خون درد را تسکين مي دهد.
4) سوناي بخار بهترين درمان براي مشکلات تنفسي از قبيل: «برونشيت»، «لارنژيت»، «سينوزيت» و «تنگي نفس» مي باشد.
5) بهبود جريان خون و تقويت سيستم قلبي و عروقي.
6) افزايش انعطاف پذيري مفاصل و عروق خوني بدن.
7) سونا مي تواند فشارخون بالا را درمان کند و باعث تسکين تنش، استرس و خستگي جسمي و روحي گردد.
8) تمدد اعصاب، شل کردن عضلات و رفع گرفتگي عضلات.
9) سونا پوست بدن را لطيف تر، شاداب تر و روشن تر مي سازد. وسبب پاکسازي سطح پوست از سلول هاي مرده مي گردد.
10) تسکين درد مفاصل در آرتروز و ديگر بيماري هاي التهابي، افزايش اکسيژن رساني به سلول هاي بدن و کاهش و التيام آکنه، اگزما و زخم هاي پوستي(البته زخم هاي خشک و بسته) از ديگر فوائد سونا مي باشد.
11) افزايش سوخت و ساز بدن، تنظيم و کنترل وزن فعلي، بهبود کيفيت خواب و باز شدن راه هاي تنفسي.
12) سونا يک شيوه سم زدايي بسيار کارآمد است. در واقع تعريق يکي از مکانيسم هايي است که بدن توسط آن سموم و مواد زائد را از بدن دفع مي کند. تعريق در سونا سبب دفع سمومي همچون; سديم، الکل، نيکوتين، کلسترول، فلزات سنگين (کادميوم، سرب، جيوه، روي و...)، اوره و اسيدلاکتيک مي گردد. ضمنا سونا با القاي حالت تب مصنوعي سيستم ايمني بدن را تقويت کرده و مقاومت بدن را در برابر هجوم ويروس ها و باکتري ها افزايش مي دهد.
منبع:www.vista.ir