ورزش کشتي يکي از با سابقه ترين رشته هاي ورزشي است که از دوران باستان به اشکالي در نقاط مختلف ايران رواج داشته است. آنچه بيش از هر چيز بر کشتي در سرتاسر ايران حکمفرما بوده نه صرفا" جنبه بدني و ورزشي آن بلکه بيشتر از آن به جهت روح جوانمردي و سلحشوري و انگيزه اي براي آمادگي بدني در مقابل حوادث گوناگون از جمله جنگ هاي تن به تن و دفاع از کيان و مملکت و ايستادگي در مقابل زورمندان بوده است.
کشتي هاي محلي ايران به نام هاي گوناگون مشهور بوده و هر کدام براي خود لطف و منزلتي ويژه دارند و مشهورترين آنها عبارتند از :
کشتي پهلواني، اين کشتي در زورخانه ها متداول است.
کشتي آشيرما ، اين کشتي در اغلب مناطق آذربايجان رواج دارد.
کشتي گرش ، در مناطق ترکمن نشين .
کشتي لوچو ، در روستاهاي مازندران.
کشتي باچوخه ، اين کشتي در بعضي از مناطق خراسان اجرا مي شود.
کشتي زوران پاتوله ، کشتي سنتي و محلي کردستان .
کشتي پهلواني
کشتي پهلواني از انواع کشتي است که در آن هر يک از دو نفر تلاش مي کنند با زور و فن پشت ديگري را به زمين برساند و يا با اجراي فن مناسب خاص اين کشتي امتياز لازم را کسب کتد .
هدف اصلي ورزشکاران در زورخانه اين است که با پرداختن به انواع حرکات و عمليات ورزشي رفته رفته جسم و روح خود را قوي کنند و خود را به مقام پهلواني که از دو جنبه جسمي و بدني و روحي و معنوي حائز اهميت است برسانند.
از انواع کشتي هاي پهلواني نيز بايد به اين موارد اشاره کرد :
کشتي دوستانه : اين نوع کشتي بيشتر به خاطر تمرين و مرور فن صورت مي گيرد و با اجازه ميداندار يا پيشکسوت ترين فرد حاضر اجرا مي شود.
کشتي خصمانه : به تقاضاي قبلي يکي از دو حريف و موافقت پيشکسوت يا پهلوان انجام مي گيرد تا معلوم شود چه کسي برتر و زورمندتر است .
کشتي دوره اي : در زورخانه هاي قديم چنين رسم بود که پس از خاتمه ورزش و مراسم دعا، کسي که به قدرت خود اطمينان کافي داشت، دست خود را به طرف يکايک حاضران دراز مي کرد تا هر کس که مايل است به وسط گود بيايد و با او کشتي بگيرد. کشتي گرفتن با چند حريف کاري بسيار مشکل است و از عهده هر کس برنمي آيد.
کشتي پهلواني : اين نوع کشتي معمولا" بين برترين کشتي گيران هر شهر يا بين شهرهاي ديگر برگزار مي شود و طي تشريفاتي در حضور پيشکسوتان ورزش محل، قدم به ميدان مي گذارند.
کشتي ميداني : کشتي ميداني که اکنون به کشتي پهلواني معروف شده در خارج از گود زورخانه انجام مي گرفت که براي تعيين پهلوان کشور برگزار مي شد.
در قديم پهلوانان نامي از سراسر ايران به پايتخت مي آمدند تا در يکي از روزهاي عيد، در حضور بزرگان مملکت و پهلوانان پيشکسوت به ميدان بروند و پس از کشتي گرفتن با يکديگر، معلوم کنند که کدام يک از آنها زورمندتر از ديگران است و به عنوان پهلوان کشور لقب گيرد.
نشان مخصوص پهلوان کشور "بازوبند پهلواني" است که به او داده مي شود و چنانکه پهلواني بتواند سه سال متوالي پهلوان کشور انتخاب شود، در اين صورت بازوبند براي هميشه به ايشان واگذار مي گردد و براي مسابقات بعدي بازوبند جديدي تهيه مي کنند.
پهلوانان صاحب بازوبند از يک قرن گذشته به اين سو به قرار زير است :
1. پهلوان عسگر يزدي
2. پهلوان ابراهيم يزدي (معروف به يزدي بزرگ)
3. پهلوان اکبر خراساني
4. پهلوان محمد عبدل (معروف به يزدي کوچک)
5. پهلوان ابوالقاسم قمي
6. پهلوان حاج محمد صادق بلور فروش
7. پهلوان حاج سيد حسن رزاز
8. پهلوان مصطفي طوسي
9. پهلوان احمد وفادار
10. پهلوان عباس زندي
11. پهلوان غلامرضا تختي (جهان پهلوان)
12. شورورزي
13. حرير فروش
14. مهديزاده
15. فيلابي
16. انصاري
17. محبي
18. توپچي
19. سوخته سراي
20. سليماني
21. ايوب بني نصرت
منبع:www.jjtvn.ir