سپک تاکرا چيست؟
سپک تاکرا (Sepak Takraw) ورزش نوپايي در کشور ماست. ورزشي که در حال حاضر دوران ابتداي شکل گيري خود را سپري مي کند و ميرود تا کم کم جاي خود را در ميان ساير ورزشهاي توپ و تور باز کند. شايد بسياري از شما چيزي از آن ندانيد.به همين جهت بر آن شديم تا از اين ورزش کاملا" آسيايي وشرقي بنويسيم.
چندي پيش سپک تاکرا در ايران به جرگه ورزشهاي حرفه اي سازمان تربيت بدني در آمد و فعلا" به نام "تنجمن سپک تاکرا" زير شاخه ورزشهاي همگاني فعاليت ميکند. در مقالات بعدي با سپک تاکرابازان ايراني و رييس انجمن در ايران به گفتگو خواهيم نشست.
پيش زمينه و تاريخچه
ورزش سپک تاکرا 500 سال قبل توسط خانواده اي سلطنتي در مالزي پايه گذاري شد که البته آن زمان يک بازي درباري و سلطنتي بود. نام اين ورزش از دو زبان گرفته شده. سپک Sepakدر زبان مالزيايي به معناي ضربه زدن و تاکرا Takrawدر زبان تايلندي يعني توپ. هنگامي که اين ورزش متولد شد تا حد زيادي شبيه ورزش ژاپني "Kemari", بود.
عده اي به شکل دايره مي ايستادند و با چوب به توب ضربه مي زدند و ساعتها به اين بازي مي پرداختند. به همين دليل بسيار شبيه بازي کماري بود که بازيکنان يک دايره بزرگ تشکيل مي دادند. ساعتها بدون آنکه توپ با زمين تماسي پيدا کند به آن ضربه ميزدند و تا زماني که توپ به زمين مي خورد جزو امتيازات آن گروه محاسبه مي شد.
در سال 1965 اين ورزش به چيزي شبيه واليبال امروزي با قوانيني شبيه آن انجام مي شد. ضمن اينکه تور هم به آن اضافه گشته و کمي بين المللي تر شده بود.
قوانين بازي
اندازه، ارتفاع زمين و ارتفاع تور بازي و به طور کلي سايز زمين مسابقه شبيه زمين بدمينتون است و هر تيم 3 بازيکن دارد. قوانين فعلي آن تا حد زياذي شبيه واليبال است اما 5 فرق کلي دارد که به شرح زير است:
- استفاده از دست غير قانوني است.
- هر بازيکن ممکن است قبل از برخورد توپ به تور حداقل يک بار به آن ضربه زده باشد.
- هيچ چرخش و دوراني براي موقعيتهاي دفاعي يک تيم نيست.
- اگر توپ قبل از افتادن به زمين حريف با تور برخورد بکند يک امتياز محسوب مي شود.
- اغلب مردم چيز زيادي در باره اين ورزش جالب نمي دانند.
سرويس زدن
بازيکناني که اين ورزش را انجام مي دهند و بالاخص سرويس ميزنند پاي محوري شان را روي دايره سرويس که در زمين تعبيه شده قرار مي دهند (در اين حالت پا بايد کاملا" ثابت باشد) بازيکناني که در نيم دايره کناري در چپ و راست زمين (نيم دايره اي به شعاع90 سانتي متر که با خط وسط زمين و خطوط کناري مرتبط بوده) ايستاده اندبه انتخاب توپ را براي سرويس زننده پرتاب ميکنند و او به توپ ضربه مي زند. پس از انداختن توپ براي بازيکني که سرويس ميزند، 2 بازيکن ديگر دوباره به موقعيت دفاعي خود باز ميگردنند.
هنگامي که بازي با ضربه سرويس آغاز مي شود، مهاجم تيم مي تواند ازيک بار تا 3 بار به توپ ضربه بزند. شما ميتوانيد هنگام بازي از سر، پشت سر، پاها وهر جايي از بدنتان به غير از بازوها از سر شانه تا انتهايي ترين قسمت انگشتانتان استفاده کنيد.
امتيازات بازي
هر تيمي که بتواند 2 ست از 3 ست بازي را از آن خود کند برنده مسابقه خواهد بود. هر ست 15 امتياز دارد که در ست سوم تنها کسب 6 امتياز براي پيروز شدن تيم مقابل کفايت مي کند.
توپ
دو نوع توپ در اين ورزش مورد استفاده قرار مي گيرد که يک نوع آن غالبا" از مواد پلاستيکي و مشتقاتش (فايبر گلاس) تشکيل ميشود و نوع ديگر سالها پيش از نوعي خيزران و بامبو بوده که اکنون منسوخ شده. توپي که از پلاستيک ساخته شده توسط انجمن آسيايي سپک تاکرا به عنوان توپ رسمي (در دو نوع مردان و بانوان) مسابقات شناخته شده است.
وزن توپ بين 170 تا 190 گرم است و سايز محيطي آن 40 سانتي متر مي باشد.توپي کوچکتر از توپ هندبال و کمي بزرگتر از توپ سافت بال!
نکات مهم بازي
هر بازيکن مي تواند تا آنجا که قدرتش را دارد بالا بپرد و ضربه اي که به توپ ميزند در آن صورت شبيه حرکات آکروباتيک است. گفته مي شود سرعت توپ در سپک تاکرا گاها" به 140 کيلومتر در ساعت هم ميرسد.
انواع سپک تاکرا:
در حال حاضردر کل دنيا 3 نوع سپک تاکرا انجام مي شود:
هوپ تاکرا: شبيه بسکتبال؛ با حلقه اي که از سقف آويزان است و5 بازيکن که زير حلقه هستند بايد طي مدت 30 دقيقه با ضربات پا توپ را وارد حلقه کنند
دبل تاکرا: با دونفر بازيکن که روبروي هم قرار ميگيرند
سپک تاکراي ساحلي: روي شن و ماسه ساحلي مانند واليبال ساحلي که با 4 بازيکن انجام مي شود.
سازمان بين المللي سپک تاکرا
سران ليگ آسيايي سپک تاکرا (ASTAK) و ليگ بين المللي سپک تاکرا(ISTAK) هر دو در بانکوک تايلند مستقر هستند و در حدود 18 کشور نيز به عضويت آن در آمده اند.
منبع: www.hamegani.ir