يکي از بزرگ ترين عواملي که باعث خستگي و قطع تمرينات ورزشي مي شود، گليکوژن عضله مي باشد . گليکوژن انرژي مورد نياز جهت تمرينات ورزشي رابراي عضله فراهم مي کند . مقدار مصرف گليکوژن در هنگام تمرينات سخت و شديد تا 40 برابر افزايش مي يابد . مقدار گليکوژن ذخيره شده در عضله بسيار کم و نا چيز مي باشد ، بنابر اين در هنگام تمرينات سخت و شديد و طولاني مدت ميزان گليکوژن عضله به صفر نيز مي رسد .
تحقيقات و نمونه برداري از عضلات اي دوندگان استقامتي بعد از انجام تمرينات شديد و نسبتآ طولاني نشان داده است که مقدار گليکوژن تارهاي عضلاني با تکان آهسته و آرام به طور کامل تهي و موجب بروز خستگي عضلات فعال مي شود .
همچنين نمونه برداري از عضلات شانه شناگران نشان داده است که بعد از انجام 1500 متر شنا ، مقدار گليکوژن عضلات ناحيه شانه آنها تهي مي شود و دوباره سازي ذخاير گلکوژني از دست رفته ، به دوروز استراحت نياز دارد . چنانچه شناگر بعد از 10 ساعت به تمرين شنا بپردازد، مقدار گليکوژن ذخيره شده در عضلات شانه او چيزي حدود70 درصد اندازه طبيعي باز سازي مي شود. در رشته وزنه برداري ، اگر ورزشکاري در يک جلسه تمرين به ميزان يک مجموعه و در هر مجموعه 6 بار وزنه هاي سنگين جابجا کند ، مقدار گليکوژن او به ميزان 50 درصد کاهش مي يابد .
اين موضوع اهميت تغذيه مواد قندي براي انجام فعالبت هاي بدني را نشان مي دهد . به ويژه اگر ، ورزشکاري در يک روز 2 جلسه تمرين ورزشي انجام مي دهد، مي بايد روزانه حدود 600 گرم مواد قندي مصرف نمايد تا ذخاير از دست رفته بر اثر تمرين ، دوباره باز سازي شود .
روش ذخيره سازي مواد قندي در بدن :
روش ذخيره سازي مواد قندي را معمولآ براي مسابقات بسيار مهم در نظر مي گيرند ، زيرا يک ورزشکار نمي تواند در مدت زماني کوتاه چندين مرتبه از اين روش استفاده کند زيرا اين روش براي ورزشکاران از لحاظ رواني و گوارشي چندان مفيد نمي باشد .
ذخيره سازي مواد قندي را از 6 روز قبل از مسابقه مهم رعايت مي کنند. در سه روز اول مي بايد غذاي مصرفي ورزشکاران از سه رسته مهم قندها ،چربيها و پروتئين ها تشکيل شود ، باتوجه به اينکه مقدار قند ها بايد بسيار کم و ناچيز باشد واز چربي وپروتئن نسبتآ زيادي استفاده شود .
ورزشکار در روز اول بايد يک تمرين بسيار شديد و نسبتآ طولاني انجام دهد تا کليه ذخاير گليکوژن بدنش به طور کال تخليه شود . سپس در روز هاي 4و5و6 ورزشکار بايد از مواد قندي به همراه مايعات فراوان استفاده کند ، تا ذخاير گليکوژني بدنش به ميزان 2 تا 3 برابر اندازه طبيعي افزايش پيدا کند .
هنگامي که ورزشکاران از اين روش استفاده مي کنند بايد در سه روز اول از کليه مواد کربوهيدراتي مانند برنج، ماکاروني ، نان و ميوها دست کشيده و فقط از غذاهاي حاوي پروتئين مانند مرغ ، گوشت، ماهي ،کره و پنير استفاده کنند که اين مسئله يعني تغييري در عادات غذايي روزانه ورزشکاران، برخي از ورزشکاران در هنگام استفاده از اين شيوه دچار مشکلات گوارشي مي شوند و گروهي ديگر از لحاظ رواني دچار اختلالاتي نيز مي گردنند، بنابر اين اکثريت ورزشکاران از اين شيوه حهت بارگيري کربوهيدرات استفاده نمي کنند و يا بسيار کم از اين شيوه بهره مي برند .
لازم به ذکر است که در طول اجراي اين شيوه ورزشکاران به دليل استفاده از مواد غذايي حاوي پروتئين دچار مشکلات رفتاري از قبيل تندخوئي ، بي قراري و هيجان مي شوند و در بعضي از ورزشکاران اختلالات کليوي به وجود مي آيد ( تجزيه پروتئين مقدار بسيار زيادي اوره توليد مي کند، افزايش مقدار مصرف پروتئين سبب افزايش توليد اوره مي گرددو احتمال آسيب رسيدن به کليه ها افزايش مي يابد.)
از نکات قابل توجه ديگردر اين شيوه اين است که ورزشکاراني که ازنظر وراثتي و سوابق فاميلي داراي مشکلات قلبي و عروقي مي باشند، هرگز نبايد به چنين شيوه اي جهت ذخيره سازي مواد قندي روي بياورند ، زيرا در سه روز اول که ميزان دريافت چربي ها بسيار بالا مي باشد، تعادل طبيعي بدن را برهم مي زند .ذخيره سازي موار قندي بايد با مصرف زياد آب و مايعات همراه باشد چراکه 3 گرم آب فقط مي تواند 1 گرم گليکوژن را در خود ذخيره کند ، اين امر سبب افزايش وزني در حدود 1 تا 2 کيلو گرم مي شود ، پس رزمي کاراني که به صورت وزني مسابقه مي دهند بايد نهايت دقت رانمايند تا در زمان وزن کشي دچار مشکل نشوند .
منبع:سايت تخصصي علوم ورزش