تعريف خستگي :
خستگي را در ماندگي ، واماندگي از انجام کار بدني مي دانند که بيشتر موارد احساسي شبيه به بيزاري ، بي رمقي ، بي حوصله گي و درد عضلاني در شخص مشهود مي شود .
خستگي مي تواند ناشي از افسردگي ،کم خوابي ،، دردمفاصل ، ضعف عضلاني ، مشکلات تغذيه ، فعالبت بدني زياد ، فشارهاي هيجاني ، محل خواب نامناسب ، استفاده نکردن از تعطيلات و….. باشد .
خستگي
نشانه ها و علائم خستگي و مدت زمان تاثير آن درهر فرد متفاوت مي باشد. اگرهر فرد بداند که چگونه و در چه شرايطي و چه عواملي باعث خستگي و بيزاري وي مي شود آنگاه مي تواند با يک برنامه ريزي صحيح عوامل به و وجود آورنده خستگي را از بين ببرد يا از آن دوري نمايد و به رفع آن بپردازد .
خستگي به روشهاي گوناگون و زيادي به وجود مي آيد ، به همين سبب راه هاي رفع خستگي بسيار زياد و گوناگون مي باشند .
خستگي بر زندگي عادي و منظم يک فرد تاثير مستقيم و منفي دارد.
حال اگر فرد بخواهد ورزشي در حد قهرماني انجام دهد باعث بروز مشکلات و ناراحتي هايي خواهد شد . چنانچه يک ورزشکار راه و روش منظم و مطمئني در بر گيرد به سادگي مي تواند از بروز خستگي و عوارض ناشي از آن جلوگيري کند . از مهم ترين راه هاي مقابله با خستگي آن است که به علائم و نشانه هاي هشداردهنده بروز خستگي در بدن توجه شود ، و در رفع آن اقدامات لازم انجام گيرد .
کم خوني :
کم خوني موجب کاهش انرژي بدن مي شود .هنگامي که ورزشکار تمرينات شديد و سختي ا انجام مي دهد مصرف انرژي و اکسيژن کليه بافتهاي بدن افزايش مي يابد ، بنابراين خون بايد سريع تر از گذشته مواد غذايي و اکسيژن را به سلولهاي کليه بافت ها برساند . حال اگر خون کافي در بدن وجود نداشته باشد اکسيژن و مواد غذايي کافي به موقع در اختيار عضلات فعال قرار نمي گيرد و احساسي شبيه به خستگي به وجود مي آيد که ناشي از کم خوني مي باشد . جهت جلوگيري و درمان خستگي ناشي از کم خوني ورزشکار بايد زير نظر پزشک تحت درمان دارويي قرارگيرد.

کم تحرکي :
يکي از عواملي که سبب ضعف دستگاه قلبي و عروقي و عضلات مي گردد کم تحرکي مي باشد . هنگامي که اين قسمت ها ضعيف مي شوند فرد همواره احساسي شبيه به خستگي دارد ، راه درمان و علاج آن بسيار ساره و آسان مي باشد فرد بايد زير نظر مربي آگاه تمرينات ورزشي خود را از ساده ترين مراحل آغاز نمايد و به مرور زمان و تشخيص مربي بر شدت فعاليب هاي خود بيفزايد .
هم اکنون در کشود ما بسياري از کودکان، نوجوانان وحتي افراد بزرگسال ما نيز دچار عارضه کم تحرکي ( فقرحرکتي ) مي باشند.
درد :
يکي از شايع ترين علائم و نشانه هاي خستگي درد عضلاني و يا مفصلي نيز مي باشد . به هنگامي که در مفاصل خود ( مفاصل پر تحرک ) احساس درد مي کنيد سعي کنيد حرکاتي انجام دهيد که درد آور نباشد ، چرا که حرکات و تمرينات درد آور موجب فشار بيش از حد به عضلات و مفاصل مي گردد و موجب خستگي مي شود.
علت برخي از درد هاي مفاصل ، انواع بيماريهاي رماتيسمي مي باشد که بايد تحت نظر پزشک به درمان و تمرين پرداخت .
در بعضي از موارد هم درد فقط نشانه خستگي بيش از حد مي باشد که در آن صودت بايد تمرين را متوقف نموده ويک دوره مشخص به استراحت و ترميم قواي جسماني پرداخت ( ريکاوري )
فشارهاي رواني :
فشارهاي رواني يکي از عوامل بروز خستگي مي باشد که به دو دسته تقسيم مي کردد.

1- فشارهاي رواني محيط ورزش :
 

فشارهايي که از طرف مربيان ، خانواده ، دوستان و خود شخص در جهت کسب نتيجه بهتر و تمرين عالي وارد مي شود. فشارهايي که به خاطر انجام تمرينات سنگين به وجود مي آيد . فشارهايي که به خاطر تذيه خاص مثلآ جهت کاهش و يا افزايش وزن بر ورزشکار وارد مي شود .

2- فشارهاي رواني خارج از محيط ورزش :
 

فشارهاي رواني ناشي از انجام کار، محيط زندکي ، راه بندان ، بيماري و ……. که بر ورزشکار وارد مي شود .عواملي که در بالا ذکر شد مي توانند باعث خستگي رواني و تخليه انرژي ورزشکار شوند و در نتيجه خستگي و عوارض ناشي از آن بروز مي کند. در پايان لازم به ذکر است که هر فرد بايد عواملي را که سبب بروز خستگي مي شود را در خود شناسايي کند ودر جهت رفع اين عوامل اقدام نمايد. حال اين اقدام مي تواند به کمک يک مشاور، مربي و يا يک پزشک و يا به صورت انفرادي انجام شود .
منبع:سايت تخصصي علوم ورزش