نام بازي : پنج سنگ (يک گُل، دو گُل)
نام محلي: بش داش
اهداف کلي: ايجاد حس تفکر و انديشه و خيال، دقت در نگاه و حرکات موزون دستها
اهداف جزئي: سرگرمي و درک کاربرد رياضي در مسائل زندگي و اقتصادي
تعداد بازيکن: 2 نفر (يا دو گروه 2 الي 3 نفره)
سن بازيکنان: محدوديتي ندارد
ابزار لازم: 5 سنگ گرد، که کمي بزرگتر از فندق باشند
محوطه بازي: محدوديتي ندارد
شرح بازي:
ابتدا با جفت و تک آمدن، اينگونه که يکي از بازيکنان سنگها را در مشت مي گيرد تا ديگري بگويد زوج است يا فرد، شروع کننده ي بازي مشخص مي شود. هرکدام مرتکب اشتباه شوند سوخته، ديگري بازي را شروع مي نمايد و هر يک در نوبت خود از هر مقطع که مانده باشد، بازي را پي مي گيرد اين بازي چندين مرحله دارد و بازيکن با اجراي موفق هر مرحله، يک امتياز کسب مي کند و به مرحله ي ديگر راه مي يابد.
مرحله اول:
5 سنگ را به گونه اي که جدا از هم بايستند روي زمين پخش مي کند، يکي را برداشته و به بالا مي اندازد، در فاصله ي پايين آمدن، يکي از سنگها را از روي زمين برداشته و با همان دست، سنگ بالا انداخته را که در حال سقوط است مي گيرد و به همين نحو، همه ي آنها را برمي دارد.
مرحله ي دوم:
5 سنگ را به گونه اي که دو به دو قرار بگيرند، روي زمين پخش مي کند، يکي را برداشته و به بالا ... و سنگها را 2 تا، 2 تا، از روي زمين درو مي کند.
مرحله ي سوم:
مانند مراحل فوق، منتهي چهار سنگ روي زمين را در دو حرکت: 1 تايي و 3 تايي، بر مي دارد.
مرحله ي چهارم:
مانند مراحل قبلي، منتهي 4 سنگ روي زمين را يکجا و در يک حرکت برمي دارد.
مرحله ي پنجم:
بازيکن باز سنگها را پخش کرده، يکي را برداشته و بالا مي اندازد و در فاصله ي بازگشت ، يکي از سنگهاي روي زمين را برداشته و سنگ هوا را مي گيرد و با يک پرتاب ديگر ، سنگي را که از روي زمين برداشته ، با يکي ديگر از سنگها ، عوض مي کند و يه همين طريق، مرحله را با تعويض تمامي سنگها ، به پايان مي برد.
مرحله ي ششم:
در اين مرحله، بازيکن با دست چپ، توسط انگشتان شست و مياني به صورتي که انگشت اشاره روي آن سوار شده باشد پُلي عريض، روي زمين مي سازد.
سنگ هاي پخش شده را به حريف اشاره مي کند تا يکي را به عنوان قراول انتخاب کند. پس از آن، يکي را برداشته و به طرف بالا مي اندازد... و دوباره مي گيرد و در اين فاصله ، سنگها را يکي يکي حداکثر با 3 ضربه، به ضرب انگشت مياني که از انگشت شست به حالت فنري يا بشکن ، رها مي شود از زير پل مي گذراند. چون سنگ قراول ، و آخرين گذرنده از زير پل خواهد بود ، بديهي است حريف سنگي را به عنوان قراول ، انتخاب خواهد کرد که سدّ معبر ساير سنگها باشد و مسلم است در اثر برخورد يکي از سنگها قراول بازيکن سوخته و نوبت بازي حريف خواهد شد.
مرحله ي هفتم:
در اين مرحله، بازيکن بعد از ريختن سنگها روي زمين، دست چپ را در يک طرف آنها به صورت عمودي بر زمين گذاشته و ديواري درست مي کند. باز با دست راست يکي را بعد از برداشتن به طرف بالا انداخته... و دوباره مي گيرد و در اين فاصله بايستي، يکي از سنگها را برداشته و به آنسوي ديوار بگذارد، اين حرکت را براي تمامي سنگها، اجرا مي کند.
مرحله ي هشتم:
در اين مرحله بازيکن همه ي سنگها را يکجا به طرف بالا مي اندازد، در فاصله ي بازگشت آنها، فوراً دستها را از کناره به هم مي چسباند و سنگها را با کف دو دست مي گيرد، دوباره آنها را در همان حال با دو دست به طرف بالا مي اندازد و در اين فاصله دستها را وارونه کرده و از ناحيه ي انگشت سبابه به هم مي چسباند و آنها را با پشت دستهايش مي گيرد و سپس عکس آن را انجام داده و باز سنگهاي پرتابي را با کف دو دست مي گيرد، افتادن حتي يک سنگ، موجب سوختن است و هر کدام اين مرحله را گذرانده باشد، برنده ي بازي است.
مرحله ي آخر، مرحله ي تنبيه است و دو بازيکن روبروي هم مي نشينند (و يا اگر به صورت گروهي اجرا مي شود، دو سرگروه). بازنده کف دستش را به زمين مي چسباند و نفر برنده، سنگها را يکي يکي با اسامي تنبيه ها (مانند: مشت، سيلي، نوازش، پيچش و برداشتن عسل از کندو) پشت دست او مي چيند سپس او بايستي با يک حرکت همه ي سنگها را به طرف بالا بيندازد و با دست بگيرد، اگر توانست همه را بگيرد، تنبيهي متوجه او نيست، ولي براساس آنچه بر زمين انداخته باشد، تنبيه مي شود.
نکات:
1- البته اين بازي، بنابر ذوق و ابتکار بازيکنان ماهر، مي تواند مراحل زيادي داشته باشد. به طوري که در بعضي نقاط آذربايجان بازي بش داش را در بيش از 20 مرحله هم اجرا مي کنند.
2- مرحله ي نهم شيريني مخصوص به خود را دارد، مخصوصاً وقتي تنبيه و مجازات فرد بازنده ، انجام عمل برداشتن عسل از کندو باشد (يعني برداشتن سنگي از زير دست فرد برنده)، تا خاتمه انجام کار، فرد برنده با ظرافت تمام ناخن خود را به حالت نيش زنبور بر دست او فشار مي دهد و مانع اين کار او مي شود.
نتيجه بازي: اين بازي، اهداف آموزشي نيز دارد، به خصوص در رابطه با علم رياضي: آشنايي و درک مفهوم دسته بندي اعداد و مجموعه هاي پنج عضوي و جمع افزاري آنها که در دوران تحصيل مقطع پايه ي اول، مدتها طول مي کشد تا اين عناوين تدريس شود و اين بازي قادر است همان ها را با چند دور تکرار بياموزد.
در اين بازي است که کودک مي تواند، مهارت ها و قابليت هاي فراواني، در دستها و انگشتانش ايجاد کند
ارسال توسط کاربر محترم سايت : feeffefe