گفتگو با دکتر رامين کردي، متخصص طب ورزشي
اين روزها تعداد آنهايي که به قصد داشتن اندامي متناسب و ورزيده به کلاس‌هاي بدنسازي مراجعه مي‌کنند، کم نيست و گروهي از اين افراد، بدون در نظر گرفتن سن و سال‌شان و اوضاع سلامت عمومي‌شان و بدون مشورت با يک اهل فن، شروع مي‌کنند به استفاده از انواع دستگاه‌هايي که در سالن‌هاي ورزشي هست. اين کار، عوارض ناخوشايندي به دنبال خواهد داشت که در گفت‌وگو با دکتر رامين کردي، متخصص طب ورزشي، به آن پرداخته‌ايم و جويا شده‌ايم که اصلا کار با اين دستگاه‌هاي بدنسازي به چه کساني توصيه مي‌شود؟
آقاي دکتر! آيا اين حرف از نظر شما درست است که هر فردي در هر سن و سال و شرايطي که باشد، مي‌تواند ورزش کند؟
بله؛ اما اين را هم بايد اضافه کنم که هر فردي بسته به شرايط خودش، بايد برنامه ورزشي مناسبي دريافت کند.
يعني چه؟
ببينيد؛ ما 3 نوع ورزش را توصيه مي‌کنيم؛ در درجه اول، ورزش‌هاي هوازي مانند دويدن‌هاي طولاني‌مدت و دوچرخه‌سواري كه با دويدن آهسته يا پياده‌روي تند بيش از 4 دقيقه در هر بار به وسيله تردميل و دوچرخه انجام مي‌شود. در کنار اين ورزش، اگر فرد تمايل داشت ورزش‌هاي ديگري انجام دهد، ما ورزش‌هاي قدرتي و انعطاف‌پذيري را توصيه مي‌کنيم.
در ورزش‌هاي قدرتي، استفاده از دستگاه‌هاي بدنسازي مرسوم است. شما کار با اين دستگاه‌ها را به چه کساني پيشنهاد ميکنيد؟
به عموم مردم! البته منظورم از عموم، افرادي هستند که مشکل خاصي ندارند؛ يعني دچار مشکل جسمي و بيماري خاصي نيستند و براي حفظ سلامت‌شان ورزش مي‌کنند. اما بايد به اين مساله توجه داشته باشند که ميزان وزنه متعادل و نوع دستگاه هم استاندارد باشد و آسيب‌رسان نباشد. من توصيه مي‌‌کنم افراد قبل از آغاز تمرين حتما با مربي مشورت کنند و خودسرانه به استفاده از آنها اقدام نکنند.
اساسا هدف از كار با اين دستگاه‌ها چيست؟
دستگاه‌هايي که در سالن‌هاي ورزشي مورد استفاده قرار مي‌گيرند به شکل‌هاي مختلفي موجودند و مجموعه‌اي از اين دستگاه‌ها، دستگاه‌هايي هستند که به منظور افزايش قدرت عضلاني مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
به نظر شما، اين تمرين‌هاي ورزشي بايد به چه ميزاني باشد؟ چند بار در روز؟
خب، براي ورزيده کردن عضله‌ها مي‌توان از وزنههاي مختلف استفاده کرد. بهتر است ميزان فعاليت ورزشي کمتر از 3 جلسه در هفته نباشد. اگر فرد فقط هفته‌اي يک جلسه تمرين داشته باشد قدرت وي در يک سطح باقي مي‌ماند. اما اگر اين ميزان تمرين به بيش از 3 جلسه در هفته افزايش يابد، باعث افزايش قدرت عضلات مي‌شود. نتيجه اين تمرين‌ها در آقايان به صورت افزايش قطر عضلات ديده مي‌شود؛ در حالي که در خانم‌ها معمولا افزايش قطر ايجاد نشده و افزايش قدرت اتفاق مي‌افتد.
کار با اين دستگاه‌هاي ورزشي را به همه توصيه ميکنيد؟
نه! به بيماران قلبي ـ عروقي و فشارخوني يا افرادي که سابقه سکته مغزي دارند يا سن‌شان بالاست، كار با دستگاه‌هاي قدرتي توصيه نمي‌شود. دليلش هم اين است که اينها براي بلند کردن وزنههاي سنگين ممکن است قدرت کافي نداشته باشند و حين انجام تمرين، وضعيتي ايجاد شود که فشار زيادي براي به حرکت در آوردن وزنه به آنها وارد آمده و باعث افزايش فشارخونشان شود.
حضور مربي و نظارت او در اين مورد چه تاثيري دارد؟
کمک گرفتن از مربي، اهميت ويژه‌اي دارد. افراد بايد در جلسه اول، نحوه استفاده درست از دستگاه‌ها را تحت نظر مربي آموزش ببينند و حرکت‌هاي ورزشي خود را با تکرار زياد، يعني 3 تا 4 ست 10 تا 15تايي با وزنه سبک انجام دهند. منظور از وزنه سبک، وزنه‌اي‌ست که وقتي فرد آن را با دست بلند مي‌کند يا با پا هل مي‌دهد، به راحتي اين کار را 10 تا 15 بار بتواند انجام دهد.
شرايط براي مبتلايان به صرع و ديگر بيماري‌هاي تشنجي چطور خواهد بود؟
آنها بهتر است براي فعاليت با دستگاه‌هاي قدرتي در 2 يا 3 ست 10تايي با وزنه سبک کار کنند تا با خطر کمتري مواجه شده و بر اثر مداومت در ورزش از تعداد حملاتشان کاسته شود. وقتي اين بيماران دمبل يا وزنههاي آزاد را بالاي سر و سينه خود مي‌برند، ممکن است براي يک لحظه دچار تشنج شده و در اثر تشنج، اين وسيله‌ها روي آنها بيفتد و باعث آسيب ديدنشان شود. اما اگر از دستگاه‌هاي قدرتي استفاده کنند، خطر کمتري آنها را حين فعاليت تهديد مي‌کند.
در افراد چاق، چطور؟ آيا کار با دستگاه مي‌تواند چربي‌سوزي را درآنها افزايش دهد؟
نه! بهترين ورزش براي چاق‌ها، ورزش‌هاي هوازي پي‌درپي (مانند دويدن و دوچرخه‌سواري طولاني‌مدت بين 30 تا 45 دقيقه در روز و به مدت 5 تا 6 روز در هفته) است. اخيرا توصيه مي‌شود افراد چاق در کنار اين ورزش‌ها، ورزش‌هاي قدرتي و انعطاف‌پذير نيز انجام دهند. البته اين توصيه صرفا براي کاهش وزن نيست، بلکه با افزايش قدرت باعث مي‌شود آنها زندگي بهتري داشته باشند.
چه توصيه‌اي به استفاده‌کنندگان از دستگاه‌هاي قدرتي داريد؟
اول از همه اينكه بدون مشورت با مربي به يک‌باره سراغ دستگاه‌هاي قدرتي نروند؛ بلکه با توجه به شرايط جسمي، زمان خودشان را تقسيم و مدتي از آن را صرف فعاليت كنند. اگر فردي قصد دارد يک ساعت ورزش کند، در ابتدا بايد10 تا 15 دقيقه وقت خود را صرف گرم کردن کند، سپس به مدت نيم ساعت به فعاليت‌‌هاي هوازي مانند دويدن يا دوچرخه‌سواري بپردازد. بعد از آن 10 تا 15 دقيقه، خودش را با دستگاه مشغول كند. سپس10 تا 15 دقيقه با دستگاه‌هاي قدرتي کار کرده و در پايان فعاليت ورزشي نيز 10 تا 15 دقيقه به سرد کردن بپردازد. در فاصله بين گرم و سرد کردن نيز نبايد ورزش‌هاي کششي فراموش شود.
بهترين توصيه به افرادي که مدت زمان کمي براي ورزش کردن دارند، چيست؟
اينکه وقت خودشان را صرف فعاليت با دستگاه‌ها نکنند، بلکه به جايش، به ورزش‌هاي هوازي بپردازند. ورزش هوازي در پيشگيري از بيماري‌ها موثرتر است و در اولويت قرار دارد.
استفاده بيش از حد معمول از اين دستگاه‌ها، به لاغري بيشتر کمک نمي‌کند؟
ببينيد؛ اگر منظورتان از دستگاه، تردميل و دوچرخه باشد؛ روزي 45 دقيقه فعاليت با اين دستگاه‌ها براي کاهش وزن، مطلوب است اما اين، تصور غلطي است که فکر کنيد اگر زمان بيشتري روي تردميل باشيد، وزن بيشتري کم ميکنيد. براي کاهش وزن مطلوب بايد رژيم غذايي‌تان را با ورزش همراه کنيد. صرف زمان بيشتر روي تردميل باعث ايجاد آسيب‌هاي عضلاني و مفصلي مانند درد زانو خواهد شد.
موقع کار با دستگاه‌هاي قدرتي، نبايد بيشتر مايعات مصرف کنيم؟
نوع فعاليت ورزشي‌تان مهم نيست؛ به طور کلي بايد در هواي گرم، قبل و حين ورزش مايعات مصرف کرد.
عمده‌ترين عارضه استفاده نادرست از اين دستگاه‌ها چيست؟
کشيدگي عضلات و انقباض دردناک عضلاني. ضمن اينکه متناسب نبودن وزنه با قدرت فرد، آسيب‌هاي عضلاني و اسکلتي مانند درد مچ دست و شانه و گردن را ايجاد مي‌کند.
منبع:www.salamat.com