26 آذر 1387 / 17 ذي الحجه 1429 / 16 دسامبر 2008

1) 26آذرماه سال1370هجري شمسي: پيكر مطهر شهيد محمد جواد تندگويان به مقامات ايراني تحويل داده شد. پس از تشييع پيكر اين شهيد گرانقدر فرمانده بسيج ادارات و كارخانجات نيروي مقاومت بسيج كشور سالروز شهادت مهندس تندگويان را روز بسيج اداري، كارگري نامگذاري كرد. مهندس تندگويان ازدوران تحصيل دردانشگاه با آرمانهاي انقلابي- اسلامي آشنا شد و با انجمن اسلامي همكاري خود را آغاز كرد. او مريد امام خميني (ره) و ولايت فقيه بود. شهيد تندگويان پس از پيروزي انقلاب اسلامي ابتدا به مديريت مناطق نفت خيز جنوب منصوب شد و دردولت شهيد رجايي وزارت نفت را برعهده گرفت. درسال1359شمسي مهندس تندگويان درمقام وزيرنفت براي ديدار ازمناطق نفتي جنوب به آبادان رفت و همراه تني چند ازهمكاران خود به اسارت نيروهاي عراقي درآمد و بدست عوامل رژيم بعثي عراق به شهادت رسيد.

2) 26آذرماه سال1296هجري شمسي: دولت روسيه با صادركردن اعلاميه‎اي همه معاهدات تحميلي پيشين را به ايران لغو كرد. با صدور اين اعلاميه دولت بلشويكي روسيه متذكر شد كليّه معاهداتي كه دولت قبلي روسيه به اجبار به ايران تحميل كرده ازدرجه اعتبارساقط است. دراين اعلاميه مبناي اعتبارديگر معاهدات ايران و روسيه، رضايت دو طرف اعلام شده بود.

3) رحلت فقيه جليل آيت‏اللَّه "سيد اسماعيل اصفيايي شندآبادي" (1368ش)
عالم رباني، آيت‏اللَّه سيد اسماعيل اصفيايي شِندآبادي در سال 1289 ش در روستاي شندآباد از توابع شهرستان شبستر در آذربايجان شرقي ديده به جهان گشود. وي پس از طي دروس مقدمات و سطح، وارد حوزه علميه تبريز شد و در درس استادان نامدار آن حوزه همچون: سيد مرتضي خسروشاهي و ميرزا ابوالحسن انگجي بهره‏اي وافر برد تا آن كه خود يكي از مدرسان ماهر حوزه تبريز گشت. آيت‏اللَّه اصفيايي از آن پس به درس و بحث و ارشاد مردم همت گماشت و با تلاش عالي خود، مسجد و مدرسه تاريخي سيد حمزه تبريز را كه به ويرانه‏اي تبديل شده بود احيا كرد و آن را به محلي براي ترويج دين و اسكان طلاب تبديل نمود. ايشان پس از عمري تلاش و فعاليت‏هاي مذهبي و اجتماعي در تبريز و خدمت به مردم آن شهر، راهي شهرستان قم شد تا با استفاده از انفاس قدسي عارفانِ آن تربت پاك، تزكيه نفسِ خويش را به اكمال برساند. با اين حال از تدريس، تأليف و تفسير غافل نماند و از بدو ورود به قم، با عشقي سرشار به فقه آل محمد(ص)، تلاش خود را در اين زمينه‏ها دو چندان كرد. اين عالم رباني و فقيه صمداني سرانجام پس از سال‏ها كوشش در جهت ترويج و تبليغ دين و تزكيه و تهذيب نفس در تاريخ 26 آذر 1368 برابر با 18 جمادي‏الاول 1410 ق در 79 سالگي دارفاني را وداع گفت و پيكر پاكش پس از تشييعي باشكوه، در مقبرة العُلماء باغِ بهشت قم به خاك سپرده شد.

4) رحلت محقق و مدرس فرزانه آيت‏اللَّه شيخ "هادي تألُّهي" در همدان (1375ش)
آيت‏اللَّه شيخ هادي تالُّهي در سال 1280 شمسي (1319 ق) در همدان ديده به جهان گشود و سال‏ها در محضر پدرش، آيت‏اللَّه شيخ مرتضي تألّهي به فراگيري علوم ديني پرداخت. از آن پس مدرسه زنگنه همدان، پايگاه تحقيق و تدريس او گرديد. آيت‏اللَّه تألّهي همچنين از محضر عالمان ديگري همچون ميرزا علي آقا خلخالي، شيخ محمدبهاري و سيدعلي نجفي كسب فيض نمود و به مقام والايي در علم و تقوا دست يافت. از وي آثار چندي نيز به جاي مانده است. سرانجام اين عالم رباني در 26 آذر 1375 ش برابر با ششم شعبان 1417 ق در 95 سالگي دار فاني را وداع گفت و در باغ بهشت همدان مدفون گرديد.

5) روز حمل و نقل
در جهان امروز، بخش حمل و نقل از جمله بخش‏هاي زيربنايي اقتصاد هر جامعه است كه علاوه بر تحت تأثير قراردادن فرايند توسعه اقتصادي، خود نيز در جريان توسعه دچار تغيير و تحول مي‏شود. حمل و نقل، با ايفاي نقش رابط ميان بازار توليد و بازار مصرف، به مثابه پايه‏هاي پلي است كه بخش‏هاي مختلف جوامع با عبور از روي آن، به سمت توسعه پايدار حركت مي‏كنند. صنعت نوپاي حمل و نقل در جمهوري اسلامي ايران، دوراني پرفراز و نشيب را پشت سرگذاشته كه ويژگي اصلي آن تلاش براي دستيابي به جايگاهي والاتر و فردايي بهتر است. در تاريخ تحولات اين صنعت در كشورمان، روزها و ايام سرنوشت‏سازي بوده‏اند كه نقش تعيين‏كننده‏اي در شكل‏گيري و انسجام شبكه حمل و نقل كشور داشته‏اند. 26 آذر سال 1362 يادآور چنين ايامي است كه در آن حضرت امام خميني(ره) فرماني در زمينه اعزام كاميون‏ها به بنادر جنوبي براي تخليه كالاهاي وارداتي و مايحتاج مردم صادر كردند. در پي اين فرمان كاميون‏داران سراسر كشور، آمادگي خود را براي تخليه بنادر و حمل و نقل مواد ضروري مورد نياز مردم اعلام كردند. 14 سال پس از زمان صدور فرمان امام راحل(ره)، در سال 1376 به پيشنهاد وزارت راه و ترابري و براي آگاه‏سازي هر چه بيشتر جامعه با نقش و جايگاه بخش حمل و نقل، روز 26 آذر ماه از سوي شوراي فرهنگ عمومي به عنوان روز حمل و نقل شناخته شد. روز حمل و نقل، روز قدرداني از خدمات ارزشمند رانندگان و ساير دست‏اندركاران و شاغلان بخش حمل و نقل كشور و فرصتي مناسب براي بازنگري نيازها و مشكلات اين بخش است.

6) 17ذيحجه سال303هجري قمري: « سِيفُ الدّوله حَمداني» فرمانرواي مسلمان حَلَب و سرزمينهاي تابع آن بدنيا آمد. وي پس ازخلع خليفه عباسي درسال330هجري قمري حلب و دمشق را تصرف كرد. سيفُ الدّوله درانديشه تصرف مصربود اما دركناره رود اردن ازقواي مصري شكست خورد و ناچارتن به صلح داد. سيفُ الدّوله حمداني حاكمي ادب دوست بود و شاعران و علما را بسياراحترام مي‎كرد و ازجمله اين بزرگان كه دردرباراو بودند« ابوالفرج اصفهاني» را مي‎توان نام برد.

7) 17ذيحجه سال716هجري قمري: « شيخ زاهد سعيد متّقي» مشهور به« باباعموعبدالله» ازعارفان معروف اوايل قرن هشتم هجري قمري درگذشت. مزارباباعموعبدالله خارج ازشهراصفهان است و دو طرف آن طاق و دو مناره بناشده است. مزارباباعموعبدالله به مناره جُنبان معروف شده است. زيرا اگريكي ازدو مناره حركت داده شود مناره ديگرنيزخود به حركت درمي‎آيد.

8) 17ذيحجه سال790هجري قمري: « محبُّ الدّين سرايي خطايي» مشهور به « آق سرايي» مفسّرو فقيه ايراني نژاد درقاهره متولد شد. خطايي دركودكي پس ازمرگ پدرتحت سرپرستي جدّخود شيخ شمس الدّين آق سرايي قرارگرفت. محبُ الدّين سرايي خطايي درمدارس متعددي چون جماليّه تدريس مي‎كرد و درحوزه درس او گروهي ازدانشمندان ازجمله سَخاوي گردهم مي‎آمدند. كتاب «حاشيه بركشّاف» ازآثارمحبُّ الدّين سرايي خطايي است.

9) 17ذيحجه سال1067هجري قمري: مصطفي بن عبدالله مشهور به حاجي خليفه كاتب و مورخ مسلمان بدرود حيات گفت. حاجي خليفه از14سالگي درزادگاه خويش قسطنطنيّه درديوان محاسبات شغل پدرش يعني سلاح داري را پيشه كرد. وي همچنين ازسال1033هجري قمري به مدت 12سال با سپاه ترك درسرحدات آناتولي بسربرد و بعد ازبازگشت به استانبول سمت نظارت برديوان سپاهيان سواررا بعهده گرفت. حاجي خليفه پس ازكناره گيري ازامور ديواني به سفرحج رفت و بعد از بازگشت ازاين سفرمعنوي به تحقيق و تأليف پرداخت.

10) تاسيس سلسله‏ي ايلكاني يا آل جلاير توسط شيخ "حسن بزرگ" (740 ق)
همزمان با انحطاط ايلخانان مغول، عده‏اي از سرداران ايلخاني سر به استقلال‏خواهي برداشتند و آل جلاير يا ايلكانيان از همه نيرومندتر شدند. ايشان عراق و آذربايجان را سال‏ها در دست داشتند. جلايريان يا امراي ايلكاني كه مؤسس آن شيخ حسن بزرگ بود، بغداد را به عنوان پايتخت زمستاني و تبريز را پايتخت تابستاني خود برگزيدند. اين خاندان از سال 736 تا 814 ق بر نواحي غربي ايران و نقاط مجاور بين النهرين حكومت كردند.

11) درگذشت عالم و مجتهد بزرگ، آيت اللَّه "آقا رحيم ارباب اصفهاني" (1396 ق)
آيت‏اللَّه آقا رحيم ارباب اصفهاني در 12 جمادي الاول سال 1297 ق در اصفهان به دنيا آمد. پس از كسب مقدمات و سطوح حوزه، از محضر درس اساتيد برجسته‏اي همچون ابوالمعالي كلباسي، آخوند ملامحمد كاشي، سيدمحمدباقر دُرچه‏اي و ميرزا جهانگيرخان قشقايى بهره‏ها گرفت و با آيت‏اللَّه سيدحسين طباطبايي بروجردي هم مباحث بوده است. آيت اللَّه ارباب اصفهاني به تأسي از استاد عارف و حكيم خود، جهانگيرخان قشقايي، جز در هنگام اقامه‏ي نماز جمعه و جماعت، عمامه نمي‏گذاشت. وفات اين فقيه بزرگ در شب عيد غديرسال 1396 ق در 99 سالگي روي داد.

12) وفات فقيه بزرگوار آيت‏اللَّه "سيدمرتضي فيروز آبادي" (1410 ق)
سيد مرتضي حسيني فيروز آبادي در آخر ربيع الاول سال 1329 قمري درنجف اشرف و در خانواده‏اي اهل علم و فضيلت به دنيا آمد. ايشان ضمن تحصيل به تأليف و تدريس نيز اشتغال داشت و رنج‏هاي بسياري در تهيه‏ي مدارك كتاب ارزشمند خود با نام "فضائلُ الخَسمَه" بر خود هموار نمود. آيت اللَّه فيروز آبادي از محضر اساتيد بزرگي همچون ايرواني، سيدابوالحسن اصفهاني و غروي كمپاني بهره‏ي وافر يافت و شخصيت عرفاني او در خدمت حاج سيدعلي قاضي شكل گرفت.از اين عالم رباني آثار ارزشمندي بر جاي مانده است. كه فَضائِلُ الْخَمسه، السَّبَعةُ مِنَ السَّلَف، عِنايَةُالاصول و الفُروعِ المُهِمَّة في احكام الاُمَّة... از آن جمله‏اند. آيت‏اللَّه فيروز آبادي پس از كسالتي ممتد و شدائد فراواني كه بعثيان بر وي وارد نموده بودند، سرانجام در 81 سالگي دار فاني را وداع كرد و به سراي باقي شتافت.

13) 16 دسامبرسال1950 ميلادي: مردم قبرس نهضت استقلال طلبانه خود را برضدّ دخالتهاي دولت تركيه آغاز كردند. قبرس جزيره‎اي واقع در مديترانه خاوري است كه ازقرن شانزدهم ميلادي تحت سلطه عثماني قرارگرفت و اين سلطه تا ‎آغاز جنگ جهاني اول درسال 1914ميلادي ادامه يافت. دراين سال عثماني با آلمان متحد شد و انگلستان قبرس را به تصرف خود درآ ورد و درسال 1925ميلادي آن را مستعمره خود اعلام كرد. ازآن پس ميان قبرسي‎هاي يوناني نژاد و ترك نژاد درگيري شدت يافت و سرانجام دراوت1960ميلادي قبرس بصورت جمهوري مستقل و عضو جامعه مشتركُ المنافع شناخته شد.

14) 16دسامبرسال1965ميلادي: سامِرسِت موآم نمايشنامه نويس و اديب انگليسي در91سالگي درگذشت. موآم دررشته فيزيك تحصيل و تحقيق كرده بود اما به علت علاقه زياد به ادبيات، نويسندگي اختيار كرد و آثار مهم و ارزشمندي خلق كرد. «لبه تيغ و ماه و شش پني» ازآن جمله اند.

15) تولد "اسكندر مقدوني" پادشاه كشورگشا و سردار بزرگ يوناني(356 ق.م)
اسكندر مقدوني فرزند فيليپ مقدوني، پادشاه بزرگ و مقتدر يونان، در شانزدهم دسامبر 356 سال قبل از ميلاد مسيح(ع) به دنيا آمد. اسكندر در شانزده سالگي ولي‏عهد كشور مقدونيه شد و دو سال پس از آنكه در 18 سالگي مقام سرداري كشورش را به دست آورد، در 20 سالگي بر اريكه سلطنت تكيه زد. او از دوران كودكي داراي جسارت و قوت اراده‏اي بي‏مانند بود و تحت تعليم ارسطو، حكيم شهير يوناني قرار گرفت. هر چند اسكندر، با فراستْ، دروس ارسطو را مي‏آموخت اما با آراء و عقايد ارسطو درباره آزادي‏خواهي و دموكراسي مخالفت مي‏كرد و معتقد بود كه بهترين طرز حكومتْ، همان حكومت فردي و استبدادي است. اسكندر پس از به دست گرفتن قدرت و سركوب شورش داخلي، با لشكر نيرومندي به سمت شرق يورش برد و وارد آسياي صغير شد. او از آن پس سه بار با سلسله هخامنشيان در ايران جنگيد و در هر سه بار آنان را شكست داد كه به انقراض و فروپاشي هخامنشيان انجاميد. وي سپس دستور داد كاخ شاهنشاهي ايران در پرسپوليس موسوم به تخت‏جمشيد را آتش زنند و آن‏جا را غارت كنند. اسكندر در اين مسير، شام و مصر و آسياي صغير را به تصرف در آورد و خود را شاهنشاه ايران نيز ناميد. در اين زمانْ، امپراتوري اسكندر مقدوني از درياي اژه در تركيه امروزي تا حوضه سند در شبه قاره هند و از صحراي ليبي در شمال افريقا تا درياي خزر در شمال ايران گسترده بود و بدين ترتيب توانست در مدت ده سال بزرگ‏ترين امپراتوري عصر را تدارك ببيند. با اين حالْ بر اثر تهاجم سپاهيان اسكندر زندگي و حقوق مردم به شدت آسيب ديد و آزادي‏هاي مذهبي و اقتصادي رخت بربست. اسكندر در اين ميان تنها به جهانگيري و جهانشاهي مي‏انديشيد و براي رسيدن به اين هدف از هر گونه قتل و غارت و از بين بردن آزادي ملت‏هاي مغلوب ابايى نداشت. از سوي ديگر، سياست‏هاي نظامي‏گري اسكندر و سردارانش، يونان و جامعه ايراني را به انحطاط كشاند و دوره‏اي سخت را بر همگان تحميل كرد. اسكندر يكي از بزرگ‏ترين سرداران جهان بود و جواني دلير و متهور به شمار مي‏رفت. وي در عين حال كه مي‏خواست آداب و رسوم يونان را بر ايران تحميل نمايد، خود به فرهنگ ايراني روي آورد و به لباس شاهان هخامنشي درآمد. با اين حالْ، برخي او را مردي حكيم و حتي پيامبر دانسته‏اند و او را مطابق با ذوالقرنين كه در قرآن آمده، برشمرده‏اند. اسكندر همواره به كشور گشايي خود ادامه داد تا سرانجام پس از مدت ده سال كه از كشور خود دور بود، در 28 ژوئن 323 قبل از ميلاد بر اثر مي‏خوارگي فراوان در 33 سالگي درگذشت. چون اسكندر فرزندي نداشت، پس از او متصرفاتش بين سرداران او تقسيم شد و امپراتوري عظيم او از هم پاشيد.

16) تولد "پاول نيپكو" مبتكر آلماني و يكي از مخترعين تلويزيون (1860م)
اول نيپْكو، مخترع آلماني در 16 دسامبر 1860م در خانواده‏اي فقير و پرجمعيت در آلمان به دنيا آمد. آمد. وي با اراده و پشتكار راسخ خود، تحصيلاتش را تا پايان دوره دانشگاه در رشته فيزيك ادامه داد. او براي اختراع وسيله‏اي جهت متحرك كردن تصوير، تحقيقات و مطالعات بسياري انجام داد. پاول نيپْكو، در اين زمينه موفق شد تا دو عيب عمده از دستگاه‏هاي انتقال تصوير را برطرف سازد. اول آن كه صدا را انتقال دهد، دوم اين كه طريقه نمايش پي در پي عكس‏ها را كشف نمايد. وي در اين راستا موفق شد عكس‏ها را به امواج تبديل كند و زمينه ارسال آنها به نقطه‏اي ديگر را فراهم سازد. دستگاه ابداعي نيپكو در پنجم نوامبر 1907م كامل شد و به صورت موفقيت‏آميزي اقدام به ارسال صدا و تصوير نمود. پاول نيپكو جز پنج سال پايان زندگي خود، با رنج و زحمت و سختي دست به گريبان بود تا اينكه سرانجام در 20 مارس 1940م در هشتاد سالگي درگذشت.

17) محكوميت "روژه گارودي" نويسنده فرانسوي در دادگاه پاريس (1998م)
در 16 دسامبر 1998م روژه گارودي فيلسوف و نويسنده مسلمان فرانسوي به جرم انكار جنايت عليه بشريت در كتاب خود به نام اسطوره‏هاي بنيادين سياست اسرائيل، در دادگاه تجديد نظر پاريس محكوم شد. گارودي در اين كتاب، ثابت كرد كه صهيونيست‏ها با نازي‏ها در جنگ جهاني دوم همكاري داشتند و صهيونيست‏ها براي جلب نظر افكار عمومي به منظور ايجاد كشوري در فلسطين، كوشيده‏اند با مظلوم‏نمايى خود، جنايات آلمان هيتلري عليه يهوديان را بزرگ نشان دهند. گارودي هم‏چنين در اين كتاب، رقم شش ميليون يهودي را كه گفته مي‏شود توسط آلمان نازي قتل‏عام شده‏اند، بسيار اغراق‏آميز خواند، چرا كه كل جمعيت يهوديان در آن زمان، اين مقدار نبوده است. با محكوميت گارودي در اين دادگاه كه با فشار صهيونيست‏ها بود، آزادي بيان و قلم در فرانسه كه ادعا مي‏كند مهد آزادي است، مخدوش شد.

18) شكست "ناپلئون بُناپارت" در جنگ با روسيه (1812م)
ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه در 22 ژوئن 1812م با ارتشي مجهز به روسيه حمله كرد اما پس از برخورد با سرماي كشنده، بيماري و گرسنگي، مجبور به عقب‏نشيني شد. در اين ميان سربازان او به شدت از اثرات سرماي جان‏گداز روسيه صدمه خوردند به طوري كه از 530 هزار سرباز فرانسوي، فقط 32هزار نفر جان سالم به در بردند در حالي كه از ارتش 120هزار نفري روسيه، تنها 40 هزار نفر جان خود را از دست داده بودند. ناپلئون پس از اين شكست با شتاب به پاريس بازگشت تا پول لازم را براي حملات بعدي خود فراهم آورد. اما اين ماجراجويي تحقيرآميز، ديگر كشورهاي رقيب فرانسه را تحريك كرد تا در حال ضعف به ارتش فرانسه يورش برند و امپراتور فرانسه را سرنگون سازند.

19) روز استقلال "قزاقستان" از اتحاد جماهير شوروي سابق (1991م)
قزاقستان تا اوائل قرن سيزدهم ميلادي محل سكونت اقوام مختلف بود و پس از آن به مدت بيش از 200 سال تحت حكومت مغول‏ها قرار داشت. از قرن پانزدهم قزاق‏ها در اين منطقه سكونت گزيده و به گسترش قلمرو خود پرداختند. اين منطقه در نيمه قرن هجدهم به تصرف روس‏ها درآمد و پس از انقلاب كمونيستي شوروي، به تدريج به عنوان يكي از جمهوري‏هاي پانزده گانه شوروي شناخته شد. سرانجام به دنبال فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، قزاقستان نيز در 16 دسامبر 1991م اعلام استقلال كرد. نظام سياسي حاكم بر اين كشور، جمهوري با دو مجلس قانون‏گزاري است. قزاقستان با 2/717/300 كيلومتر مربع مساحت در همسايگي چين، روسيه، ازبكستان، قرقيزستان و تركمنستان قرار دارد. جمعيت اين كشور بيش از 16 ميليون نفر بوده و پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت آن تا سال 2025م 18 ميليون نفر گردد. پايتخت قزاقستانْ، آستانه نام دارد و واحد پول آن تنگه است. قزاق‏ها سكنه بومي قزاقستان هستند و بيش از 45درصد جمعيت اين كشور را تشكيل مي‏دهند. بقيه جمعيت قزاقستان را ساير مليت‏ها از جمله روسي، اوكرايني و... تشكيل مي‏دهند. قزاق‏ها پيرو آيين اسلام بوده و زبان رسمي آن‏ها قزاقي و روسي است. (ر.ك: 25 اكتبر)