فوتبال آمريکايي چرا جذاب است، چرا منقرض نمي شود

مثل اينکه هيچ قانوني در کار نيست؛ عده اي با هيکل هاي بزرگ و هيبت هايي ترسناک روي سر و کله يکديگر مي ريزند؛ يا به هم تنه مي زنند يا با سر مي روند داخل شکم هم! و اين شده يک بازي پر طرفدار در آمريکا و کانادا که البته برخي کشورها مثل ترکيه هم دوست دارند اين بازي را داشته باشند. نکته جالب اين جاست که خيلي ها حتي کارشناس ورزشي هنوز نمي دانند که اين بازي (فوتبال آمريکايي) با راگبي زمين تا آسمان فرق دارد و از پايه با يکديگر متفاوتند؛ اگرچه در ابتدا يکي بوده اند. در اواسط قرن نوزدهم ميلادي راگبي در انگستان بازي مي شد. بسياري از دانشگاه ها و دانشکده ها اين ورزش را داشتند و آن زمان يک مسابقه راگبي طرفداران بي شمار را به سمت ورزشگاه ها مي کشاند. در همان ايام «والتر کمپ» با بهره بردن از راگبي، قوانيني را به آن اضافه کرد و بخشي را هم حذف کرد تا به نوعي «فوتبال آمريکايي» را ابداع کند. به همين علت هم هست که او را پدر فوتبال آمريکايي مي نامند. در اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم اين بازي در آمريکا رونق عجيبي يافت.

خلاصه اي از قانون بازي

فوتبال آمريکايي در زميني به طول 100 يارد (109/7 متر) در 53/3 يارد (48/8 متر) بازي مي شود. زمين مسابقه به قسمت هايي 10ياردي تقسيم شده که با خط هايي سفيدرنگ مشخص است و قسمت انتهايي هر زمين End Zone نام دارد و منطقه اي است که بازيکنان با رساندن توپ به آن امتياز مي گيرند. در انتهاي هر قسمت از زمين بازي يک دروازه قرار دارد که شکل آن هم جالب توجه است. ارتفاع اين دروازه از زمين 3/50 متر است و عرض آن براي حرفه اي ها 5/64 متر و براي آماتورها 7/11 متر. براي آن که وضعيت ابتدايي مشخص شود سکه انداخته مي شود و تيمي که برنده اين پرتاب شده 32انتخاب پيش رو دارد: 1- بازي را با شوت کردن توپ به سمت حريف آغاز کرده و خود حالت دفاعي بگيرد. 2- توپ را به آن ها داده و خود را براي دفاع کردن مهيا کند. 3- انتخاب کند که حق انتخاب در شروع نيمه دوم هم با آن ها باشد. يعني اين که کار خود را با دفاع کردن در نيمه نخست آغاز مي کند، اما در نيمه دوم اين حق را دارد که وضعيت را براي خود مشخص کند؛ چراکه در فوتبال آمريکايي برخلاف فوتبال هر تيمي که بازي را آغاز مي کند، لزوما در نيمه دوم توپ را براي شروع به حريف نمي سپارد و بار ديگر اين سکه است که وضعيت را مشخص مي کند. هدف از بازي اين است که توپ مسابقه را بدون خطا حمل کرده و به خط انتهاي زمين مقابل برساند، بازيکنان تيم مقابل نخستين هدف شان متوقف کردن بازيکن صاحب توپ است. او را محاصره مي کنند و جلويش را سد کرده و حتي وي را بغل مي کنند تا با زمين زدنش مانع از پاس دادن يا حرکت روبه جلوي وي شوند. هر تيم 11 بازيکن دارد که در پست هاي مختلف حضور دارند. اما مهم ترين بازيکن فوتبال آمريکايي Quarter back نام دارد. او کسي است که در هر شروع مجدد که تعدادشان در يک بازي بسيار زياد است، با دريافت توپ از بازيکنان خودي که به صورت يک صف جلوي او قرار گرفته اند، کار را آغاز مي کند و توپ را بر اساس تاکتيک هاي تيمي يا حمل مي کند يا پاس مي دهد. هر بازي فوتبال در 4وقت 15 دقيقه اي انجام مي شود و گرفتن تايم اوت نامحدود است. بازي مساوي ندارد و در صورت تساوي حداکثر 15 دقيقه زمان وجود دارد تا تيمي با زدن گل، قانون مرگ ناگهاني را جاري کند. توپ بازي هم انواع مختلف و اندازه هاي گوناگون دارد که مدل استاندارد 28 سانتي متر طول دارد.

چگونه گل بزنيم؟

تيمي که صاحب توپ است 4 بار فرصت دارد دست کم 10 يارد جلو برود، اگر 4 بار نتواند چنين کاري را انجام دهد و بازيکنش در حالي که توپ را در دست دارد نتواند پيش برود، توپ بايد در همان نقطه با شوت کردن به تيم حريف تحويل داده شود. اگر توپ لو برود که هيچ، تيم حريف صاحب موقعيت حمله مي شود و به پيش مي رود. تيمي که بازيکنش با توپ وارد End Zon شود 6امتياز دريافت مي کند. اگر در وسط بازي به دلايلي يکي از بازيکنان صاحب توپ اقدام به شوت کردن به سمت دروازه حريف کرده و آن را گل کند، 3امتياز دريافت خواهد کرد. در صورتي که خطايي رخ دهد يا تيمي که Dawn4 داشته با کاشتن توپ، آن را وارد دروازه کند، 2امتياز خواهد داشت. اين بازي خطاهايي هم دارد که البته قوانين مربوط به آن بسيار ريز و پيچيده است.

ليگ

همانند بسياري ديگر از رشته هاي تيم مانند فوتبال، بيس بال، بسکتبال و هاکي روي يخ، فوتبال آمريکايي هم داراي يک ليگ مفصل با حضور 32 تيم است. تيم ها در 2کنفرانس AFC, NFL به بازي مي پردازند که برترين هايشان مسابقات سوپرباول را برگزار مي کنند.

داور

سرداور مسابقه کسي است که مسئوليت اداره بازي و جاري کردن قوانين را دارد. نکته جالب اين جاست که برخلاف فوتبال او هيچ نظارتي بر تعويض ها ندارد و برخي قوانين را نيز زماني اجرا مي کند که از سوي تيم مقابل فرجام خواهي صورت بگيرد! در امر قضاوت 6نفر او را ياري مي کنند. داوران لباس هاي راه دار سياه و سفيد (مثل پيراهن يوونتوس) مي پوشند و از طريق سيستم راديويي با يکديگر ارتباط برقرار مي کنند.

راگبي

در تفاوت هاي بسيار راگبي و فوتبال آمريکايي مي توان به چند نمونه بسنده کرد. در راگبي بازيکنان لباس معمولي مي پوشند. اما در فوتبال آمريکايي به خاطر برخوردهاي شديد از محافظ ها و گاردهاي بسياري در يونيفرم ورزشکاران استفاده مي شود. در يکي از انواع راگبي که به يونيون معروف است، 15بازيکن در يک تيم حضور دارند. توپ راگبي اگرچه از نظر طول مانند توپ فوتبال آمريکايي است، اما از نظر حجم از اين توپ بزرگ تر بوده و جنس بيروني آن چرم و4تکه است. در راگبي رساندن توپ به انتهاي زمين يک TRY نام دارد و 7امتياز براي تيم به ارمغان مي آورد. در راگبي قانوني به نام آفسايد وجود دارد که اين اجازه را به بازيکنان نمي دهد، پاس رو به جلو بدهند. در راگبي بر خلاف فوتبال آمريکايي يک داور وسط و 2خط نگه دار کار قضاوت را بر عهده دارند؛ درست مثل فوتبال خط نگه دارها مثل کمک داوران فوتبال پرچم دارند و يکي از مهم ترين وظايف شان اعلام آفسايد است.

لباس و وسايل

محافظ شانه و دست

در بازي فوتبال آمريکايي، بازيکنان با شانه هاي شان ضربه هاي سنگيني به حريف وارد مي کنند. در واقع نقطه اصلي ضربه زدن و فشار وارد کردن بر بازيکنان حريف کتف و شانه است. به همين دليل آن ها از محافظ هاي فايبرگلاس مخصوص استفاده مي کنند. قيمت اين وسيله 230 دلار است.

محافظ گردن

ضربات سنگين ممکن است گردن يک بازيکن را دچار آسيب ديدگي و يا حتي شکستگي کند. براي جلوگيري از بوجود آمدن فاجعه محافظ گردن بايد مورد استفاده قرار بگيرد. قيمت حدودي 51 دلار است.

کلاه

اين کلاه به خوبي از سر ورزشکاران در درگيري هايي که پيش مي آيد محافظت مي کند. صداي برخورد کلاه ها به يکديگر يکي از جالب ترين اصوات است.

محافظ دندان

مسابقه بوکس در کار نيست، اما ضربات ممکن است باعث خرد شدن دندان ها يا پاره شدن لب و لثه شود. براي جلوگيري از چنين اتفاق ناخوشايندي از گارد دندان استفاده مي شود. قيمت آن حدود 20دلار است.

دستکش

اين دستکش ها اجازه مي دهند توپ راحت تر در دست بازيکن قرار بگيرد. جنس آن به گونه اي است که توپ سر نمي خورد و به هنگام دريافت پاس هم کار گرفتن آسان تر انجام مي شود. قيمت تقريبي 45 دلار است.

محافظ زانو

هر آن امکان دارد زانوي بازيکنان دچار آسيب ديدگي شديدي شود. با استفاده از زانوبند، حوادث بسياري براي او به خير خواهند گذشت. قيمت اين وسيله حدود 70دلار است.

کفش

فرق خاصي با کفش هاي فوتبال ندارد، چون بازي روي چمن برگزار مي شود، بازيکنان کفش هاي استوک دار به پاي شان مي کنند که البته آن هم از بهترين مدل هاي بازي است.

توپ

براي داشتن اين توپ حرفه اي بايد 161 دلار بپردازيد.
منبع: نشريه تماشاگر شماره 43