«کودکي که اسباب بازي ندارد، زندگي ندارد.» تامل و توجه به اين نکته بيانگر اهميت اسباب بازي در زندگي و فرايند رشد و پرورش خلاقيت و استعدادهاي کودک مي باشد. حتي اسباب بازي مي تواند به رشد عاطفي، اجتماعي و جسماني کودکان سرعت ببخشد، اما به کرار مشاهده شد که کودکان به جاي بازي با اسباب بازي به شکستن و خراب کردن آن مي پردازند و اين عمل مي تواند يک مشکل رفتاري و يادگيري براي کودکان محسوب شود. در اين نوشته به چند عاملي که باعث پيدايش اين معضل در کودکان مي شود، اشاره مي گردد. اميد که با دقت در اين عوامل تا حدي به کاهش معضل مربوطه منجر شود. مهمترين عامل شکستن اسباب بازي توسط کودکان "کنجکاوي" آنان مي باشد. کودکاني که از هوش طبيعي و بالاتر برخوردار هستند، به جهت دانايي از چگونگي کار اسباب بازي به خصوص اسباب بازيهايي از نوع صوتي، تصويري و حرکتي به کنجکاوي مي پردازند و در پي آن شروع به باز کردن يا شکستن و خراب نمودن آن مي نمايند.
"پرخاشگري" عامل ديگر تخريب و شکستن اسباب بازي ها مي باشد. کودکاني که پرخاشگر هستند، اسباب بازيهايشان را مي شکنند تا شايد آرامش به سراغ آنها بيايد. اين گونه کودکان مجسمه و عروسکهاي نوع انسان و حيوانات را به طور کلي نابود مي کنند. همچنين اسباب بازي هاي رنگ قرمز را بيشتر از ساير رنگ ها مورد حمله و صدمه خود قرار مي دهند.
"بيش فعالي" کودکان نيز بهانه اي براي از بين بردن اسباب بازي ها است. اين گونه کودکان از بازي با اسباب بازيها زود خسته شده و پس از خستگي به شکستن آن مي پردازند، زيرا با شکستن اسباب بازي ها احساس لذت بيشتري دارند.
عده اي از کودکان به جهت کمبود محبت و عدم توجه کافي به آنان شکستن اسباب بازي ها را راهي براي جلب توجه دانسته و از اين طريق مي خواهند خلاء عاطفي خويش را پر نمايند. اين گونه کودکان بيشتر در خانواده هاي "طلاق" و "بگو مگو" و "سالار بودن يکي از والدين" و ... مشاهده مي شود.
گاهي يادگيري و تقليد رفتارهاي نامناسب والدين و مربيان به خصوص همسالان مي تواند عامل شکستن اسباب بازي هاي کودکان باشد. والديني که در جر و بحث هاي خويش به جاي دفاع به شکستن وسايل منزل يا مدرسه مي پردازند (مکانيسم دفاعي جابجايي) فرزندان و شاگردانش نيز اين عمل را ياد گرفته و در بازي خود اسباب بازيهايش را مي شکند.
"تبعيض" ميان کودکان و دانش آموزان توسط والدين و مربيان باعث مي شود کودکان به سراغ اسباب بازي رفته و در اين حالت وسايل بازيشان را نيست و نابود مي کنند تا از اين طريق محبت و خستگي تبعيض را جبران نمايند.
بي توجهي و سهل انگاري والدين نسبت به نگهداري اسباب بازيها توسط کودکان مي تواند عامل تقويت کننده و تحريک کودکان به شکستن اسباب بازيها باشد. آموزش مهارت نگهداري وسايل شخصي به کودکان و تذکر به آنان باعث کاهش اين رفتار مي شود.
"ترسناک" بودن برخي اسباب بازيها، موجب شکستن آنها توسط کودکان است.
برخي از اسباب بازيها از ظرافت خاصي برخوردار هستند و با اندک فشار و يا بازي زياد خراب مي شوند و يا مي شکنند. بهتر است اسباب بازيهاي ظريف و فانتزي را براي فرزند با سنين پايين انتخاب نکنند. اگر چنانچه وسايل بازي با سن کودک مطابقت نداشته باشد، کودک آن را بيهوده فرض کرده و به شکستن آن مي پردازد. بهتر است در خريد اسباب بازي ها دو عامل "توانايي" و "علاقمندي" کودکان در نظر گرفته شود. چنانچه يک وسيله بازي براي دو يا چند فرزند تهيه شود. چيزي جز جر و بحث و در نهايت شکستن و خراب شدن اسباب بازي عايد والدين نمي گردد. شايسته است در حد امکان براي هر يک از کودکان اسباب بازي هاي جداگانه خريداري يا تهيه شود.
منبع:نشريه راه موفقيت، شماره 17.