9 بهمن 1387 / 1 صفر المظفر 1430 / 28 ژانويه 2009

1) 9بهمن ماه سال1357هجري شمسي: تهران شاهد حمايت گسترده ملت قهرمان و انقلابي از تحصن كنندگان درمسجد دانشگاه تهران بود. موج جمعيت بطرف دانشگاه سرازيرشد و مأموران نظامي رژيم براي متفرق كردن مردم وارد عمل شدند وعده‎اي ازمردم مسلمان و انقلابي را زخمي يا شهيد كردند. خبرگزاريها اعلام كردند كه زدوخوردهاي اين روزبعد ازواقعه 17شهريورخونين ترين رويداد تهران بوده است. درهمين روزحضرت امام خميني(ره) درپاسخ به سؤالات خبرنگاران خارجي سخنان مهمي ايراد فرمودند. ايشان دربخشي ازسخنان خود يادآورشدند:” ...ملت ايران بايد بداند كه من دركنارآنان تاآخرين نفس براي حفظ قوانين اسلام و مصالح مملكت به مبارزه خود ادامه مي‎دهم و برهمه ملت واجب است تا دراين امرپايداري كنند و سستي و سردي به خود راه ندهند. مطمئن باشيد كه ما پيروزيم و مطالب ما حق است و حق لاجرم پيروزاست...”.

2) 9بهمن ماه سال1360هجري شمسي: 5تن ازفرماندهان رشيد لشكراسلام كه دوران جنگ تحميلي درسركوبي قواي متجاوز رژيم بعثي دلاوريهاي كم نظيري ازخود نشان داده بودند؛ به شهادت رسيدند. حسن باقري جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و مجيد بقايي فرمانده قواي اول كربلا ازگروه همين شهيدان بودند كه براي بازرسي به خط مقدّم جبهه رفته بودند. شايان توجه است كه شهيد باقري بعد ازپيروزي انقلاب اسلامي درتحريريه روزنامه جمهوري اسلامي اداي وظيفه مي‎كرد و شهيد بقايي نيزدرزمان انقلاب ازجمله سربازاني بود كه به امرحضرت امام خميني(ره) ازپادگان گريخت و به صف مبارزان و انقلابيون پيوست.

3) 9 بهمن 1361 سالروز شهادت غلامحسين (حسن ) باقري جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي

4) امضاي پيمان تحميلي سه جانبه بين انگلستان، شوروي و ايران در مجلس شوراي ملي (1320 ش): پس از تجاوز نيروهاي شوروي و انگلستان به ايران در شهريور 1320 و نقض بي‏طرفي ايران در جنگ جهاني دوم، پيماني سه جانبه بين ايران، انگلستان و شوروي به امضا رسيد. بر اساس اين پيمان تحميلي، دولت وقت ايران به نخست‏وزيري محمدعلي فروغي به ناچار پذيرفت كه راه‏ها و وسايل ارتباط زميني، هوايي و دريايي خود را در اختيار متفقين قرار دهد تا آنان با ارسال تجهيزات از طريق ايران، جبهه شوروي را در برابر آلمان نازي تقويت كنند. در برابر، دولت‏هاي شوروي و انگلستان، تماميت ارضي ايران را به رسميت شناختند و متعهد شدند كه حداكثر شش ماه پس از پايان جنگ، خاك ايران را ترك كنند. انگلستان و شوروي با اشغال ايران، نه تنها خساراتي جبران‏ناپذير به كشور وارد كردند، بلكه پس از پايان جنگ نيز بر خلاف پيمان نهم بهمن 1320، ارتش شوروي حاضر به ترك ايران نبود. حتي اتحاد جماهير شوروي تلاش كرد با تأسيس دولتي دست نشانده در شمال غربي ايران، زمينه‏هاي تجزيه اين بخش از خاك ايران را فراهم كند. اما اين توطئه با مقاومت مردم مسلمان ايران، به ويژه مبارزان و آزادي‏خواهان آذربايجان شكست خورد و ارتش شوروي در نهايت، مجبور به ترك خاك ايران شد.

5) رحلت استاد بزرگ اخلاق و عارف كبير آيت اللَّه "ميرزا علي‏آقا قاضي طباطبايي" (1325 ش): آيت‏اللَّه سيد علي قاضي طباطبايي در سال 1248 ش (13 ذيحجه 1285 ق) در تبريز و در خانواده‏اي اهل علم و ادب و تقوي زاده شد. وي در تبريز از برخي فضلا و نيز پدر، استفاده‏هاي علمي برد و در جواني براي ادامه تحصيلات راهي نجف اشرف گرديد. آيت اللَّه قاضي در نجف از محضر درس استادان نامداري همچون محمد فاضل شربياني، محمد حسن مامقاني، شيخ الشريعه اصفهاني، آخوند خراساني و ميرزا حسين خليلي تهراني بهره‏هاي فراوان برگرفت و در درس عارف كامل، سيد احمد كربلايي و نيز شيخ محمد بهاري شركت كرد. اين شخصيت والامقام پس از سالياني توقف در نجف، در فقه، اصول، حديث و تفسير متخصص و ماهر شد و از رجال اخلاق و عرفان گرديد. آيت‏اللَّه قاضي از آن پس علاوه بر تهذيب نفس به تربيت شاگردان همت گماشت كه حضرات آيات: علامه طباطبايي، سيد محمد حسن الهي (برادر علامه)، سيد رضا بهاءالديني، محمدتقي بهجت فومني و... از جمله دست پروردگان مكتب اخلاق و عرفان آيت اللَّه قاضي طباطبايي مي‏باشند. سرانجام اين عارف كامل در نهم بهمن 1325 ش برابر با 6 ربيع الاول 1366 ق در 77 سالگي به ديار قدس پر كشيد و در وادي‏السلام نجف اشرف نزديك مقام حضرت مهدي(عج) به خاك سپرده شد.

6) افزايش اعتراضات مردم نسبت به بختيار (1357 ش): روز نهم بهمن 1357، تهران يك بار ديگر، شاهد يك جنگ خونين شش ساعته بود و طي اين درگيري‏ها در نقاط مختلف شهر، صدها نفر شهيد و زخمي شدند. در اين حال، صداي رگبار مسلسل‏ها از بالاي بام ستاد ژاندارمري و ميادين تهران، ساعت‏ها به گوش مي‏رسيد و مردم در تهران و شهرستان‏ها، با همبستگي كم نظيري، دست به تشكيل گروه‏هاي امداد زده و خيابان‏ها را سنگربندي كرده بودند. همچنين در اين روز، آيت‏اللَّه سيد محمود طالقاني به جمع متحصّنين روحانيان مبارز و انقلابي در مسجد دانشگاه تهران پيوست و استادان و طلاب حوزه علميه قم نيز در مسجد اعظم اين شهر متحصّن شدند. طبق اظهارات مطبوعات روز، دو ميليون شهرستاني براي استقبال از حضرت امام خميني در تهران بست نشستند و از طرف اهالي تهران، در مساجد و خانه‏هاي شخصي مورد پذيرايي قرار گرفتند. در اين شرايط، خبرگزاري‏ها با تفسير و گزارش از تشكيلات عظيم روحانيان و چگونگي تشكيل اداره راهپيمايي‏ها و جنبش اسلامي مردم سخن مي‏گفتند و كميته برگزاري مراسم استقبال در مدرسه رفاه تهران با تعيين مقررات استقبال، مردم را براي نمايش قدرت بي‏سابقه ملي بسيج مي‏نمودند.

7) بازگشايي فرودگاه‏هاي كشور به دستور بختيار در نتيجه فشار مردم انقلابي (1357 ش): با گسترده‏تر شدن مخالفت‏ها و اعتراضات مردمي و پس از تحصن روحانيون در مسجد دانشگاه تهران، فرهنگيان و ديگر اقشار جامعه نيز با اعلام همبستگي، به جمع آنان پيوستند. در حالي كه تعداد متحصنين هر لحظه بيشتر مي‏شد و فشار افكار عمومي در اعتراض به بسته بودن فرودگاه‏ها جهت جلوگيري از ورود حضرت امام به كشور شدت مي‏گرفت، دولت به ناچار در نهم بهمن 57، دستور بازگشايي فرودگاه‏ها را صادر كرد و اعلام شد كه به مناسبت فرود هواپيماي حامل حضرت امام خميني(ره)، فرودگاه براي ساير پروازها بسته است. پس از آن، كميته استقبال از امام، اعلام كرد كه معظم‏له، ساعت 9 صبح روز دوازدهم بهمن ماه، وارد تهران خواهند شد. اين كميته همچنين از مردم خواست تا در مسير حركت امام خميني براي استقبال از ايشان آماده باشند. از طرف ديگر، با باز شدن فرودگاه مهرآباد تهران، هواپيماهاي نظامي آمريكا، شروع به خارج كردن آمريكايي‏ها از ايران كردند.

8) درگذشت سالک الي الله "حاج اسماعيل دولابي" (1381 ش)

9) اول ماه صفرسال37هجري قمري: جنگ صفّين ميان سپاه حضرت علي (ع) و معاويه دركناررود فرات درگرفت. ساه معاويه ابتدا ازياران مولا علي (ع) شكست سختي خوردند اما درآخرين لحظات با حيله عمروعاص قرآنها را برسرنيزه كردند و پيشنهاد صلح دادند. دشمن با اين حيله خواستارحاكميت قرآن شد و نيرنگ آنان درسپاه حضرت علي (ع) ناچارحكميت را پذيرفتند. درحكميت معاويه عمروعاص را برگزيد و ابوموسي اَشعري هم برحضرت علي (ع) تحميل شد زيرا مولاي متّقيان علي (ع) مالك اشتررا شايسته حكميت مي دانستند. سرانجام ابوموسي اشعري با نيرنگ به خلافت معاويه رأي داد و معاويه به ناحق خليفه مسلمين شد.

10) اول ماه صفرسال1306هجري قمري: آقا محمد رضا قمشه اي متخلص به صَهبا عارف و مدرس برجسته عرفان ابن عربي درتهران بدرود حيات گفت. صهبا ساليان متمادي درمدرسه صدرتهران جلسات درس و بحث داشت. «رساله ولايت و رسالةً في وَحدَةِ الوجود بَل اَلموجود» ازآثارعارف وارسته آقا محمد رضا قمشه اي بشمارمي رود.

11) آغاز فرمانروايي "امير بهادرخان" فرمانرواي مغول (717 ق)

12) 28 ژانويه سال 1684 ميلادي : هَندل از بزرگترين آهگسازان آلماني در خانوادهاي مذهبي در ايالات ساكس آلمان به دنيا آمد. هندل را بيشتر بنام آهنگساز مذهبي مي شناسند، زيرا قطعات خود را براي ارگ كليسا و پيانو تنظيم كرده است . او در سال 1759 ميلادي در گذشت.

13) 28 ژانويه سال 1725 ميلادي : پطر كبير امپراتور تزار روسيه در 53 سالگي در گذشت . او در سال 1696 ميلادي بعد از مرگ تزار ايوان آلكسي يه ويچ تزار روسيه شد. پطر معتقد بود كه دستيابي به راههاي دريايي روسيه توجه خود را به سواحل دريايي بالتيك و درياي سياه معطوف كرد؛ پطر براي رسيدن به اين هدف از انجام دادن اعمال غير انساني نيز فروگذار نكرد؛ و جان و مال مردم از تجاوزات او در امان نبود.

14) 28ژانويه سال 1914ميلادي : در آغاز جنگ جهاني اول ، نخستين اعلان جنگ از جانب امپراتوري اتريش به دولت صربستان داده شد . اين امر به موجب ترور فردنياند وليعهد اتريش و همسرش در شهر سارايه و در صربستان بود . افزودن بر اين مردم صربستان با دخالتهاي اتريش در امور داخلي كشورشان با مخالفت برخاسته بودند و همين امر دولت اتريش را در حمله به اين كشور مصمم تر ساخته بود . در جنگ جهاني اول ، دولتهاي آلمان ، اتريش و عثماني در يك سو قرار داشتند و كشورهاي روسيه ، فرانسه انگلستان و صربستان جناح مقابل را تشكيل مي دادند.

15) تولد "رومن رولان" نويسنده معروف فرانسوي (1866م): رومن رولان نويسنده معروف فرانسوي، در 28 ژانويه 1866م در فرانسه به دنيا آمد. او تحصيلات خويش را در رشته تاريخ به پايان رساند و در تاريخ موسيقي تخصص پيدا كرد؛ با اين حال به ادبيات علاقه خاصي داشت. از اين جهت با نوشتن دو رشته نمايش‏نامه‏هاي جديد دراماتيك درصدد برآمد كه سطح تئاتر فرانسه را بالا برد، ولي اين نمايش‏نامه‏ها چندان توفيق نيافت. بنابراين دست از داستان‏نويسي كشيد و به تهيه و نوشتن شرح حال و بيوگرافي بزرگان جهان دست زد. رولان در اوايل قرن بيستم شرح زندگي بتهوون و ميكل آنژ را منتشر ساخت و به شهرت و افتخار رسيد. گذشته از هنرمندان و بزرگان واقعي، وي به نوشتن شرح حال هنرمندان خيالي نيز دست زد و با ارائه اثر معروف ژان كريستف، در چندين جلد كاري متفاوت ارائه داد. رومن رولان پس از شروع جنگ جهاني اول راهي سوئيس شد و در سال 1916م به دريافت جايزه ادبي نوبل موفق گرديد. وي در اواخر عمر به انديشه‏هاي عرفاني شرق، به خصوص هنديان متمايل گشت و از طرفداران مهاتما گاندي، رهبر آزادي هند گرديد. رولان از نادرترين نويسندگان فرانسه است كه در فرهنگ اين كشور، در رشته موسيقي‏شناسي نيز تاثير فراواني داشت. علاقه وافر به آزادي و بشردوستي، وي را بر آن داشته بود كه از زمان جنگ جهاني اول به بعد، همه كوشش خود را در راه صلح و منافع مشترك مردم دنيا به كار بَرد. آثار آخر عمر رولان، حاكي از برگشت به دوستي‏ها و محبت‏هاي عهد جواني است. او از پيروي از سبك گريزان بود. سبك او يكنواخت و ساده بود تا جايي كه يك‏دست و بي‏تنوع به نظر مي‏رسيد؛ هرچند نشانه‏هايي از تغزل در آن به چشم مي‏خورد. از ديگر آثار رولان، مي‏توان به جان شيفته در هفت جلد، سفر دروني، ماوراي جدال‏ها و نمايش‏نامه گرگ‏ها اشاره كرد. رومن رولان سرانجام در 20 اوت 1944م در 78 سالگي درگذشت.

16) تولد "مادام فرانسْ كولْتْ" يكي از بزرگ‏ترين زنان نويسنده جهان (1873م) (ر.ك: 3 اوت)

17) درگذشت "تئودور داستايوسكي" داستان‏سراي شهير روسي (1881م): تئودور ميخائيلويچ داستايوسْكي نويسنده بلندآوازه روسي در 30 اكتبر سال 1821م در مسكو به دنيا آمد. وي در سال 1843م دوره تحصيلات مهندسي خود را به پايان رساند و پس از كمي خدمت در اين زمينه، وارد عرصه ادبيات گرديد. داستايوسكي نخستين داستانش را مردم فقير نام گذاشت كه با استقبال پر شوري مواجه گرديد. پس از آن به نوشتن داستان‏هايى از قبيل زن صاحبخانه و شب‏هاي سپيد پرداخت و مردم به همان سرعت كه به اثر اول او روي آورده بودند، از اين نوشته‏ها ابراز تنفر كردند. داستايوسكي از اين موضوع دلسرد شد و به جمعيت آزادي‏خواهان كه در آن هنگام فعاليت‏هايى داشتند پيوست. در سال 1849م او را به جرم قيام بر ضد سلطنت و مخالفت با كليسا دستگير و محكوم به اعدام كردند. اما در آن لحظه كه مي‏خواستند حكم اعدام او را اجرا كنند قاصدي از طرف تزار خبر آورد كه محكوميت او به چهار سال زندان و تبعيد به سيبري تغيير يافته است. بدين ترتيب داستايوسكي به طرزي معجزه‏آسا از مرگ نجات يافت. وي دوران سختي را در سيبري گذراند كه در جسم و روح او اثري فراوان به جاي نهاد. وقتي كه داستايوسكي از تبعيد بازگشت، حيات ادبي خود را با شيوه رئاليستي و واقع‏گرايى آغاز كرد. وي در طول زندگي خود دچار رنج زندان، بيماري و تهي‏دستي شد و به همين دليل، شفقت سرشاري كه در آثارش نسبت به نوع بشر ديده مي‏شود تا حدي ناشي از همين رنج‏هاست. آثار داستايوسكي از لحاظ مهارت وي در تحليل رواني قهرمانان، همدردي با بيچارگان و شكست‏خوردگان و نيز توصيف‏هاي نافذ زندگي قرن نوزدهم ميلادي، در روسيه ممتاز است. بسياري از داستان‏هاي وي، انعكاسي ازتجارب شخصي اوست. هم‏چنين در آثار بزرگ داستايوسكي، موضوع اصلي، مسئله آزادي انسان و توجيه خدا و نظم جهاني است. داستايوسكي در داستان‏هاي خود كوشش مي‏كرد پرده از رازهاي روح انسان بردارد و تضادهاي باطني روح را كشف نمايد. از ويژگي‏هاي آثار او، ايمان و اعتقاد به دوگانگيِ احتراز ناپذير و غيرقابل استيلاي درون انسان است. او معتقد بود در درون انسان، نيك و بد و خير و شر، همواره مبارزه مي‏كنند. در تمام آثار داستايويسكي، يك نفر كه آرزو كند زندگاني آرامي را داشته باشد وجود ندارد. گويى مريض‏خانه‏اي به همراه معلولين عصبي و اماكن كثيف و متعفن و بيغوله‏هاي تنگ و تاريك را توصيف مي‏كند. عوالم او پر از اشباح تاريك و سراپا آيينه دِق است. اما قدرت فكري تخيل او، انسان را سخت مسخر مي‏كند. داستايوسكي نابغه‏اي عظيم و معجوني است از قدرت و ضعف، عصيان و اطاعت، نظم و آشفتگي و فضيلت و تبهكاري و... . او خالق آثار عميقي است كه در همه آنها تمايل شديد به رقت و ترحم ويك ديد رواني قوي به چشم مي‏خورد. نفوذ داستايوسكي در نويسندگان و فلاسفه بعدي چنان حيرت‏انگيز است كه برخي از فلاسفه بزرگ اذعان مي‏كنند كه روان‏شناسي را از داستايوسكي آموخته‏اند. غالب نوشته‏هاي وي پيچيده و به زبان دشوار روسي كه خاص جامعه ممتاز روسيه قديم و مشحون از اصطلاحات و جمله‏هاي فرانسوي كه در زبان روسي نفوذ يافته بود، نوشته شده است، ولي بعضي از آثار او نيز با زباني فصيح و مردم پسند تحرير گرديده و تا حدي ساده است. داستايوسكي زندگي مردم روسيه را آن چنان كه بود، توصيف كرده است. برخي از آثار او عبارتند از: دل نازك، جنايت و مكافات، خانه اموات، جن زدگان، ابله و برادران كارامازوف. تئودور داستايوسكي سرانجام در بيست و هشتم ژانويه سال 1881م در شصت سالگي درگذشت.

18) درگذشت "ويليام ييتْزْ" شاعر و اديب بزرگ ايرلندي (1939م): ويليام باتْلِر ييتْزْ شاعر و اديب ايرلندي - انگليسي در سيزدهم ژوئن 1865م در ناحيه‏اي نزديك دوبلين در ايرلند به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، به ترجمه و گردآوري قصه‏هاي ايرلندي پرداخت و پس از نگارش كتاب سفرهاي اُويسين در 24 سالگي به شهرت رسيد. علاقه ييتز به ناسيوناليسم ايرلندي و افسانه‏هاي كشورش در اين كتاب منعكس است. نمايش‏نامه‏هاي ييتز، همگي به قصد تبليغات ادبي نوشته شده بودند و همين كه به هدف خود رسيدند، حيات ادبيشان به پايان رسيد و به ندرت از دوران خودشان فراتر رفت. اما شعر ييتز، با گذشت زمان اهميت بيشتري يافت. اشعار غنايى مربوط به دوره‏هاي نخست از حيات ادبي ييتز، به كرات در منابع ادبي آورده شده‏اند، حال اينكه اشعار دوره‏هاي بعدي او، با آن سبك و كنايات و رمزهاي تو در تويشان، نفوذ و تأثيري بي‏حساب بر شاعران جوان داشتند. ييتز از رهگذر همين تغيير سبك‏ها و همين تغيير در تأكيدها، به غناي شعر معاصر ايرلند كمك فراواني نمود و به آن لحن و بياني بخشيد كه گاه بي‏تكلف و خودماني و گاه الهام وار و وَحْياني اما درهمه حال برخوردار از جلال و شكوهي ماندگار است. او مظهر روحيات و آرزوهاي ملت ايرلند به شمار مي‏رفت و همه عمرش، صرف پيشرفت فرهنگ و تامين استقلال ايرلند گرديد. وي به خاطر اشعار الهام بخشش كه به طرز هنرمندانه‏اي، روحيه يك ملت را بيان مي‏كند، در سال 1923م موفق به اخذ جايزه نوبل ادبيات گرديد. هم‏چنين ييتز در سال‏هاي 1892 و 1903م مجمع ادبي ايرلند و مجمع تئاتر ملي ايرلند را تأسيس كرد. از آن گذشته، وي مبارزات شديدي براي استقلال ايرلند نمود و سهم بزرگي در انعقاد پيمان استقلال اين كشور در سال 1921م داشت. نمايش‏نامه‏هاي آب‏هاي ظلمت و دير و شعرهاي كلاه‏خود سبز و برج از جمله آثار اوست. ييتز از نادرترين شاعراني است كه آثار دوره آخر زندگيشان، بهترين آثار آنان به شمار آمده است. جاذبه سبك او به زيبايى قالب شاعرانه‏اش بستگي دارد و نمايش‏نامه‏هايش نيز از ادراك شاعرانه برخوردار است. در ساختمان نمايش‏نامه، توجه ييتْزْ بيشتر به كلام است تا به خصوصيت‏هاي اخلاقي و روحي اشخاصِ نمايش. ييتز در اواخر عمر، از بزرگ‏ترين شاعران نيمه اول قرن بيستم شناخته شد و مورد تكريم قرار گرفت. حتي كساني كه به سبب صراحت بيان او در نقد، وي را دشمن مي‏داشتند، در زمان مرگ، يك صدا او را بزرگ‏ترين شاعر انگيسي عصر خود خواندند. ويليام باتلرييتز به عنوان يكي از چهره‏هاي مورد احترام جامعه و عضو مجلس ايرلند، سرانجام در 28 ژانويه 1939م در 74 سالگي درگذشت.

19) روز جهاني كمك به جذاميان : در بين بيماري هاي باستاني، يكي از قديمي ترين و معروف ترين آنها، بيماري جذام است كه در عامه مردم ايران به آن خوره مي گويند. جذام (Leprosy)، يك بيماري سيستميك مزمن و مخصوص انسان است كه اغلب با ضايعات پوستي يا نقاط فاقد حس مشخص مي شود. منشأ اين بيماري را مي توان با پيدايش انسان هاي اوليه هم زمان دانست. به دشواري مي توان مبدأ بيماري جذام را مشخص كرد. چيني ها از 500 سال قبل از ميلاد مسيح اين بيماري را مي شناختند.