شيخ شلتوت 1310قمري برابر با 1893ميلادي در مصرمتولد شد. از بزرگان اهل سنت، محقق، مفسر، فقيه اصولي، اديب لغوي مصري، و از مؤسسان دارالتقريب بين المذاهب الاسلاميه است.
وي از مدافعان و از فعالان وحدت شيعه و سني بوده است. در سال 1957م، قائم مقام رياست دانشگاه الازهر شد تا اينکه از طرف رئيس جمهوري در اکتبر سال 1958 يکسال بعد رئيس دانشگاه الازهر مصر شد و تا آخر عمر در همين مقام و موقعيت بود. اين پيشواي دانشمند و عالم متفکر، درشب جمعه 26 ماه رجب سال 1383 هـ.ق برابر با 12 سپتامبر 1963 ميلادي در سن 70 سالگي دار فاني را وداع گفت.
دارالتقريب بين المذاهب الاسلاميه نهادي است که سعي در ايجاد دوستي و برادري و زدودن تفرقه و تشتت موجود، بين اهل تسنن و شيعه و تحکيم روابط بين مذاهب اسلامي است و از آثار مثبت دارالتقريب صدور فتواي شيخ شلتوت، بر جواز عمل بر طبق فقه و مذهب شيعه اماميه و جعفري است.
شلتوت، پيشواي انديشمند، عالم، محقق، مفسر، فقيه اصولي، اديب لغوي مصري، پدرش محمد نام داشت. در سال 1919 م که انقلاب مردمي مصر به رهبري سعد زغلول شروع شد، شيخ با زبان و قلمش در اين انقلاب شرکت کرد.
زماني که المراغي رئيس دانشگاه الازهر مصر، نظريات اصلاحي‌اش را به اوليا امور مصر، ارائه داد شيخ شلتوت جزو نخستين اساتيدي بود که نظريه او را تاييد کرد. ولي چون دربار پادشاهي مصر، نظريه المراغي را قبول نکرد او استعفا داد و به دنبال او، شلتوت و عده‌اي ديگر از اساتيد آنجا، از مسئوليت‌هايشان کناره گرفتند و از دانشگاه بيرون آمدند. مدتي به همراه شاگردش شيخ علي عبدالرزاق به شغل وکالت در محاکم شرعي و نوشتن مطالب انتقادي در روزنامه و مجلات نسبت به اصلاحات دانشگاه الازهر، مشغول شد.
در سال 1935 از شلتوت در دانشگاه الازهر، براي تدريس در دانشگاه شريعت، دعوت شد و چون (المراغي) مجددا در سال 1937 م، رئيس دانشگاه الازهر شد، شيخ را رئيس دانشگاه شريعت کرد. از طرف شوراي عالي الازهر، به نمايندگي دانشگاه، او در کنفرانس بين المللي شهر لاهه در کشور هلند انتخاب شد.
آنجا نوشتار خود را با عنوان المسئوليته المدينه و الجنائيه في الشريعه الاسلاميه ارائه داد که بسيار مورد توجه و تقدير اعضاي کنفرانس قرار گرفت. ابتدا بازرس کل امور دانشگاه الازهر، عضو انجمن علماي عالي رتبه مصر، عضو فرهنگستان زبان عربي، استاد فقه قرآن و سنت در دانشگاه فواد اول، ناظر کل پژوهش‌هاي فرهنگي اسلامي، عضو کميته عالي روابط فرهنگي خارجي و مشاور کنفرانس اسلامي، عضو کميته فتواي (الازهر)، عضو کميسيون تفسير راديوي مصر، عضو فعال در کميسيون تغيير قانون مدني، عضو شوراي عالي راديو تا سال 1957 م بود.
به گزارش پارسينه، وي از مدافعان و از فعالان وحدت شيعه و سني بوده است. وي با آيت‌الله سيد حسين بروجردي روابط دوستانه داشت. در سال 1338، آيت‌الله بروجردي، آيت‌الله حاج ميرزا خليل کمره‌اي را بهمراه آيت‌الله سيد محمود طالقاني و گروهي از روحانيون، به نمايندگي خود به قاهره فرستاد تا از شيخ محمود شلتوت مفتي اعظم و رئيس وقت دانشگاه الازهر مصر بخاطر فتواي تاريخي‌اش تشکر نمايند.
محتواي اين فتواي تاريخي چنين است:
از شيخ محمود شلتوت سؤال شد که « بعضي از مردم چنين مي‌انديشند براي آنکه مسلمان عبادات و معاملاتش صحيح باشد حتماً بايد به يکي از مذاهب چهارگانه معروف عمل کند و در بين آنها مذهب شيعه اماميه و مذهب زيديه نيست. آيا شما با اين رأي به طور کلي موافقت داريد، و تقليد از مذهب شيعه اماميه را جائز نمي‌شماريد؟ »
ايشان در جواب چنين فرمودند:
« 1. دين اسلام بر احدي از پيروانش متابعت از مذهب خاصي را لازم نمي‌شمرد، بلکه ما مي‌گوييم: براي هر فرد مؤمن چنين حقي است که بتواند در ابتداي امر از هر يک از مذاهبي که صحيحاً نقل شده و در کتابهاي مخصوص احکام آن مذهب نوشته شده است پيروي کند و همچنين کسي که از يک مذهب از اين مذاهب پيروي مي‌کرده مي‌تواند عدول به مذهب ديگر بنمايد، هر مذهبي باشد، و در اين عمل باکي بر او نيست.
2. مذهب جعفري معروف به مذهب امامي‌اثناعشري، مذهبي است که شرعاً پيروي از آن مانند پيروي از مذاهب اهل‌سنت جايز است. و سزاوار است مسلمانان اين مطلب را بدانند و از عصبيت و طرفداري‌هاي بيجا و بدون حق و حمايت از مذهب معيني خودداري کنند. دين خدا و شريعت او تابع مذهبي نيست يا منحصر در مذهبي نيست. هر کس به مقام اجتهاد فائز گردد عنوان مجتهد بر او بار، و در نزد خداي تعالي عملش مقبول خواهد بود.
و جايز است براي کسي که اهليت نظر و اجتهاد را ندارد از ايشان تقليد کند و به آنچه در فقه‌شان مقرر داشته اند عمل بنمايد، و در اين مسئله بين عبادات و معاملات تفاوتي نيست.
به گزارش پارسينه، بسياري از علماء و فقهاء بزرگ اهل سنت در آن زمان اين فتواي تاريخي را مورد تاييد قرار دادند. از جمله علامه طباطبائي صاحب الميزان، ايشان در تأييد فتواي تاريخي شيخ شلتوت فرمودند:
«اتحاد يا تقريب اسلامي ترديدي در رجحان آن از نظر عقل و منطق نيست. روي همين اصل شيعيان صدر اول هرگز از صف اکثريت کنار نرفته و در پيشرفت امور اسلامي با عموم مسلمين هرگونه تشريک مساعي مي‌نمودند. و تأييد انديشه‌هاي تقريب بين مذاهب اسلامي از طرف مراجع شيعه براي همين منظور بوده و شيخ بزرگوار الازهر نيز اين حقيقت را با کمال صراحت بيان نمود. و اتفاق کامل ديني شيعه و سني را به همه جهانيان اعلام نموده و شيعه مي‌بايست سپاسگذار اين مرد بزرگوار بوده واز عمل بي‌آلايش وي تقدير نمايد.»
منبع :مجمع جهاني اهل بيت ارسال توسط کاربر محترم سايت :sukhteh