9 فروردين 1388 / 2 ربيع الثاني 1430 / 29 مارس 2009

1) درفرودين ماه سال1344هجري شمسي: محمد امين خُنجي نويسنده و محقق معاصر بر اثر سكته درگذشت و در باغ رضوان مشهد بخاك سپرده شد.خنجي ساليان متمادي در بحرين و خليج فارس به امورفرهنگي پرداخت سپس به تهران آمد و تحقيق و مطالعه را بطورجدي دنبال كرد.خنجي مقالات بسياري درمجله فرهنگ ايران زمين منتشركرد. همچنين يادداشتي درباره لارولارستان به قلم اوضميمه كتاب لارستان كهن تاليف احمد اقتداري چاپ و منتشرشده است. ازميان تأليفات چاپ شده محمد امين خنجي مي توان به تاريخ احزاب سياسي و تاريخ و جغرافياي خنج يا لارستان و تصحيح و حواشي كتاب عالم آراي اميني تاليف ابوالفضل محمد بن روزبهان خنجي اشاره كرد.

2) به توپ بستن گنبد مطهر حَرم حضرت امام رضا (عليه السلام) توسط سربازان روسيه (1291ش): پس از تشكيل ژاندارمري مخصوص خزانه داري كل ايران توسط مورگان شوستر آمريكايي، دولت روسيه كه اين اقدام را مخالفت مطامع خود در ايران مي‏دانست، طي اولتيماتومي به دولت ايران، خواستار اخراج شوستر از ايران و نيز استخدام اتباع خارجي با اجازه دُوَل روس و انگليس شد. در پي ردّ اين اولتيماتوم دخالت‏آميز توسط مجلس شوراي ملي، قواي روسي مستقر در تبريز وارد قزوين شدند. هم‏چنين يكي از دست نشاندگان دولت روس در مشهد به نام يوسف هراتي به تحريك روس‏ها، شورشي مصنوعي در مشهد به پا كرد. قواي روس نيز به بهانه‏ي اين كه جانِ اتباع آن‏ها در خطر است به شهر مقدس مشهد وارد شدند و سپس براي تهديد دولت ايران و نيز بي‏احترامي به عقايد و احساسات مذهبي مردم، حرم مطهر امام رضا(ع) را در روز نهم فروردين 1291ش (نهم ربيع‏الثاني 1330ق برابر با 29 مارس 1912م) به توپ بستند و جنايتي ديگر آفريدند. در اثر شليك توپخانه، به سَردَرها و گلدسته‏هاي حرم رضوي، خسارات فراواني وارد آمد. هم‏چنين خزانه حضرتي را به بانك روس منتقل كرده و اشياي قيمتي حرم را به غارت بُردند. پس از آن، مقداري از اموال را برگردانده ولي متولي حرم را با تهديد به مرگ وادار كردند كه تصديق كند كه تمام خزانه را تحويل گرفته است. علاوه بر اين، عده‏ي بسياري از مردم مشهد در اين تهاجم وحشيانه كشته و مجروح شدند.

3) درگذشت آيت‏اللَّه "ميرزا علي‏اكبر مرندي" (1373ش) : آيت‏اللَّه علي اكبر مرندي در حدود سال 1314 ( 1275ق) در شهرستان مرند و در يك خاندان علمي به دنيا آمد. ايشان پس از طي تحصيلات مقدماتي در زادگاه خود و تبريز، راهي حوزه علميه نجف شد و در مدت پانزده سال، از درس حضرات آيات عظام شيخ محمدحسين غروي اصفهاني، ميرزاي ناييني، آقاضياءالدين عراقي و سيد ابوالحسن اصفهاني بهره برد. آيت‏اللَّه مرندي همچنين، به مدت ده سال، به همراه دوست و هم حجره خود، علامه سيد محمد حسين طباطبايي در رشته سلوك و عرفان از حضور عرفاي نامي عصر، همچون حضرات آيات سيد حسين كوه كمره‏اي، سيد صدرا بادكوبه‏اي و به ويژه ميرزا علي قاضي تبريزي طباطبايي، شهد شيرين عرفان و سلوك را چشيد و به مرحله والايي از سير و سلوك الهي نائل شد. ايشان به احاديث، تفاسير و مسائل فقهي و عرفاني احاطه و تسلط كامل داشت و بيش از پنجاه سال در شهرستان مرند اقامت ورزيد. در اين ساليان، سيل مشتاقان و علاقه‏مندان و سالكان راه، براي كسب فيض و حل مشكلات روحي به مرند مي‏رفتند و از محضر پرفيض او مستفيض مي‏شدند. اين عالم رباني از جمله افراد نادري است كه علامه طباطبايي آنان را به عنوان ستارگان درخشان آسمان عرفان نام برده است. آيت‏اللَّه مرندي سرانجام پس از نزديك به يكصد سال زندگي پر بركت در فروردين 1373 ش برابر با 1414 ق به لقاء اللَّه پيوست و به ديدار دوست شتافت.

4) رحلت دانشمند شهير خراسان آيت‏اللَّه "شيخ عباس خالصي خراساني" (1378 ش): آيت‏اللَّه حاج شيخ عباس خالصي خراساني در سال 1289 ش (1328 ق) در بخش بيهود از توابع شهرستان قائن در خراسان فعلي به دنيا آمد و پس از طي دروس مقدمات و سطح راهي حوزه علميه مشهد گرديد. وي پس از مدتي به نجف رفت و پس از شركت در درس خارج فقه و اصول حضرات آيات: آقاضياءالدين عراقي، شيخ محمدحسين غروي اصفهاني، سيدابوالحسن اصفهاني، سيدجمال الدين گلپايگاني و سيد محمود شاهرودي، به اخذ اجازات متعدد روايي و اجتهادي نائل گشت. آيت‏اللَّه خالصي در حدود سال 1320 ش به ايران بازگشت و در زادگاهش و سپس در بخش سرايان، به خدمات ديني، علمي و اجتماعي خود ادامه داد. برخي از آثار ايشان عبارتند از: تاريخ ايران، ادبيات پارسي و تقريرات درس اصول آيت‏اللَّه شاهرودي. آيت‏اللَّه خالصي سرانجام پس از چند سال كسالت و ضعف عمومي، در نهم فروردين 1378 ش برابر با يازدهم ذي‏حجه 1419 ق پس از شصت سال خدمت در راه دين، در 89 سالگي دارفاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شكوه، در قبرستان عمومي سرايان در استان خراسان به خاك سپرده شد.

5) ايران داراي شوراي عالي اقتصاد شد : فروردين ماه 1325 (مارس 1946) ايران داراي شورايعالي اقتصاد شد. نخستين جلسه اين شورا بعد از ظهر 9 فروردين در تهران تشكيل شد و دكتر علي اميني به دبير كلي آن انتخاب گرديد. قرار شد كه رياست شورا با نخست وزير وقت و اعضاي 11 گانه آن دست اندر كاران اقتصاد كشور باشند كه قبلا تعيين و در نخستين جلسه حضور داشتند. وظيفه اين شورا بررسي و تصويب طرحهاي مهم اقتصادي كشور بود. جلسات شورا گاهي هم با حضور شاه تشكيل مي شد. حسنعلي منصور نيز مدتي طولاني دبير كل اين شورا بود. ايرادي كه از همان آغاز كار به اين شورا گرفته شد ؛ نداشتن اعضايي از ميان كارشناسان ، استادان و اصحاب نظر بود كه از مقامات دولتي نباشند و بتوانند آزادانه مسائل را بگويند و در باره طرحها نظر دهند.

6) تولد "ابهري" حكيم و منجم شهير اسلام (602 ق): اثيرالدين مفضل بن عمر معروف به ابهري حكيم و منجم مشهور مسلمان درموصل به دنيا آمد. اثيرالدين كه در رصدخانه مراغه با خواجه نصيرالدين طوسي همكاري داشت، داراي چندين اثر ارزشمند است كه از آن ميان دوكتاب ايساغوجي و هدايت الحكمه مشهورترند. هم‏چنين از وي سه رساله در هيئت و نجوم باقي مانده است. ابهري در سال 663 ق در 61 سالگي درگذشت.

7) انتقال پايتخت ايران از تبريز به قزوين به فرمان شاه طهماسب اوّل (952ق)

8) درگذشت "ميرزا عبداللَّه رياضي" حكيم و رياضي دان(1311 ق): ميرزا عبداللَّه رياضي، افزون بر رياضيات، در نجوم، طب قديم و الهيات نيز صاحب نظر بود. ميرزا عبداللَّه هم‏چنين در هنر خطاطي، استادي چيره‏دست بود و خط نستعليق را به زيبايي تحرير مي‏كرد. از جمله آثار خطاطي او مي‏توان به تحرير كتاب مفاتيح الحساب اثر غياث‏الدين جمشيد كاشاني اشاره كرد.

9) درگذشت زاهد مُتألّه آيت‏اللَّه سيد موسي زرآبادي (1353 ق): آيت‏اللَّه سيد موسي زرآبادي در سال 1294 ق به دنيا آمد. ايشان در قزوين و تهران از محضر حضرات آيات: ميرزا ابوالحسن جلوه، ميرزا حسن كرمانشاهي، شيخ فضل‏اللَّه نوري و... استفاده كرده و درعلوم عقلي و نقلي به استادي رسيد. اين عالم رباني همچنين در سلوك شرعي و رعايت تقوا و مراقبات، مرتبه‏اي والا داشت و به مكاشفاتي عميق نائل شد. در محضر درس آيت‏اللَّه زرآبادي دانشمندان نام‏آوري همچون شيخ مجتبي قزويني، شيخ علي‏اكبر تنكابني و شيخ علي‏اصغر شكرنابي به درجات بالاي علمي دست يافتند و به مراتب عالي رسيدند. حاشيه برمنظومه‏ي سبزواري، و حاشيه بر شرح اشارات از جمله تاليفات ايشان است. آيت‏اللَّه زرآبادي سرانجام در 59 سالگي به سراي باقي شتافت و در قزوين به خاك سپرده شد.

10) درگذشت حكيم آيت‏اللَّه ميرزا ابوالقاسم حكمت(1371 ق)

11) 29مارس سال1573ميلادي: «شارل نهم» پادشاه فرانسه فرمان تاريخي معروف به فرمان آزادي را به نفع پروتستانها صادركرد. به موجب اين فرمان پروتستانهاي فرانسه كه درجنگ با كاتوليكها پيروزشده بودند آزادي خود را دربرگزاركردن مراسم مذهبي بدست آوردند. بدين ترتيب چهارمين جنگ مذهبي پروتستانها و كاتوليك هاي فرانسه پايان يافت. اين جنگ كه آخرين درگيري مذهبي درزمان شارل نهم بود ازروز16ژوئيه سال1572ميلادي آغازو به جنگ لاروشِل معروف شد.

12) كشف سرزمين "كاستاريكا" در امريكاي مركزي توسط كريستف كلمب (1500م): منطقه كاستاريكا در نيمه هزاره دوم ميلادي، محل سكونت قبائل كوچك بود. در 29 مارس 1500 كريستف كلمب در جريان سفرهاي خود، به اين منطقه رسيد اما حضور اروپائيان و سكونت آنها، 60 سال بعد عملي گرديد. آنها اين منطقه را به علت منابع طبيعي فراوان در آن، كاستاريكا ناميدند كه به معناي ساحل ثروت‏مند مي‏باشد. كاستاريكا از سال 1564 به صورت رسمي در سيطره اسپانيا قرار گرفت كه تا سال 1821 به طول انجاميد. پس از آن، ضمن اعلام استقلال خود، به امپراتوري مكزيك پيوست و با فروپاشي فدراسيون مكزيك، كاستاريكا نيز به استقلال كامل نائل آمد. كاستاريكا با 51/100 كيلومتر مربع وسعت در قاره امريكاي مركزي، در غرب درياي كارائيب و شرق اقيانوس آرام و در همسايگي كشورهاي پاناما و نيكاراگوئه واقع شده است. جمعيت آن بيش از 4 ميليون نفر بوده و اسپانيولي‏ها، دورگه‏ها و سرخ‏پوستان، مهم‏ترين گروه نژادي آن مي‏باشند و پيش‏بيني شده است جمعيت آن تا سال 2025 به حدود 6 ميليون نفر بالغ گردد. مذهب اكثر مردم، كاتوليك، زبان رسمي، اسپانيولي و پايتخت آن، شهر سان خوزه مي‏باشد. شهرهاي مهم آن عبارتند از: كارتاگو، آلاخوئلا و بندر ليمون. حكومت كاستاريكا جمهوري چند حزبي با يك مجلس قانون‏گزاري بوده و واحد پول آن كولون كاستاريكا است.(ر.ك: 15 سپتامبر)

13) صدور فرمان تاريخي "آزادي" توسط پادشاه فرانسه (1573م): پس از شكل‏گيري جريان اصلاح‏طلبي توسط مارتين لوتر در اوائل قرن شانزده و به راه افتادن نهضت پروتستان، اختلافات عقيدتي با كاتوليك‏ها به جنگ ميان دو گروه انجاميد. در اين ميان، در فرانسه جنگ‏هايى در چهار مرحله از اوائل سال 1562 تا 1573م به طول كشيد كه جنگ دوم و سوم با پيروزي كاتوليك‏ها و دو جنگ ديگر با برتري پروتستان به پايان رسيد و حادثه سن - پارتِلْمي كه در جريان آن پروتستان‏ها و رهبران آن به دستور شارل نهم پادشاه فرانسه قتل عام شدند دراين مقطع روي داد. پس از آخرين جنگ كه حدود يك سال به طول انجاميد و به پيروزي پروتستان‏ها منجر شد شارل نهم در 29 مارس 1573 ضمن فرمان تاريخي كه به فرمان آزادي موسوم گرديد به پروتستان‏ها نوعي آزادي مذهبي و آزادي در عقائد و احكام عملي داد و به يك سلسله از جنگ‏هاي مذهبي خاتمه داد گرچه تحصيل آزادي هدف اصلي پروتستان‏ها به شمار مي‏رفت اما مسئله كسب قدرت و رسيدن به حكومت باعث شد تا نزاع و جنگ‏هاي ديگري نيز پس از اين فرمان رخ دهد.

14) امضاي قرارداد تاريخي "پيرنه" ميان اسپانيا و فرانسه(1659م): پس از امضاي قرارداد صلح وِستْفالي در سال 1648م، به جنگ‏هاي 30 ساله در اروپا پايان داده شد، اما جنگ، بين برخي از كشورهاي منطقه به صورت پراكنده ادامه يافت. در اين ميان، بين فرانسه كه به يك امپراتوري قدرت‏مند تبديل شده بود با كشور اسپانيا همچنان جنگ جريان داشت. در نتيجه، يازده سال بعد از پيمان وِستْفالي، با امضاي قراردادي ديگر معروف به قرارداد پيرنِه در 29 مارس 1659م، مرز ميان دو كشور در سلسله جبال پيرنه تثبيت شد و جنگ‏ها پايان يافت.

15) پيروزي امپراتوري عثماني بر لهستان (1676م): در 29 مارس 1676م جنگ لهستان با عثماني با پيروزي اين امپراتوري و تصرف بخش‏هايي از سرزمين اوكراين توسط عثماني خاتمه يافت. اين جنگ از سال 1671 با شورش قزاق‏هاي لهستاني و حمايت امپراتوري عثماني از آن‏ها، آغاز شد. نيروهاي عثماني يك بار در جنگ لِمبِرگ از لهستاني‏ها شكست خوردند، اما درنهايت به پيروزي دست يافتند.

16) درگذشت "امانوئل سودِنْبِرگ" عالم و عارف سوئدي(1772م) (ر.ك: 29 ژانويه)

17) تولد "مارسل اِمه" نويسنده معروف فرانسوي (1902م): مارسل اِمِه، داستان نويس فرانسوي، در 29 مارس 1902م در يك طبقه پايين اجتماعي به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود و قبل از آنگه منحصراً به ادبيات بپردازد، به وسيله مطالعه فراوان فكر خود را وسعت بخشيد. اِمِه در ابتدا به مشاغل گوناگون پرداخت و در26 سالگي كار نويسندگي خود را با وصف زندگي دهقانان شرق فرانسه آغاز كرد. مارسل امه در 31 سالگي كتاب ماديان سبز را نگاشت كه موجب شهرت وي گرديد. وي در اين اثر، آداب زندگي دشت نشينان را با تصويرهاي بديع و تيزبيني بسيار و با سبكي پر جاذبه وصف كرده است. در آثار مارسل امه از طرفي ذوق خيال انگيزي تا حد وهم و رويا ديده مي‏شود و از طرف ديگر، تندي و خشونت در هجو و انتقاد مشاهده مي‏گردد كه گاه رنگ سياسي و اجتماعي به خود مي‏گيرد. آثار او به صورت طنزي است تند از بعضي از ظواهر تمدن، با استادي در فن نويسندگي و طنز و لحن خشونت‏آميز در تجزيه و تحليل و واقع بيني. امه در دو كتاب ديگر تحت عناوين قصه‏هاي گربه خانگي و آخرين قصه‏هاي گربه خانگي، تأكيد مي‏كند كه اين قصه‏ها را براي بچه‏هاي چهار تا هفتاد و پنج ساله نوشته است. امه در اين داستان‏ها بر آن است تا خوانندگان، از ماجراهاي تلخ خودشان كه در آنها عشق و پول به هم آميخته و هر لحظه يكي، جاي ديگري را مي‏گيرد، فارغ شوند. اين مجموعه در حقيقت شامل قصه‏هايي است كاملاً اخلاقي و در آن خوب‏ها جزاي خير مي‏بينند. ديگر آثار مارسل امه شامل ديوارگذر، مگس آبي، پرندگان ما و رو به عقب مي‏باشد. مارسل امه سرانجام در سال 1967م در 65 سالگي درگذشت.

18) بمباران شبانه بندر« لوبك » آل: 29 مارس 1942 در جريان جنگ جهاني دوم بندر « لوبك Lubeck» آلمان كه بيشتر سنگ آهن مورد استفاده كارخانه هاي فولاد سازي اين كشور به آنجا وارد مي شد مورد حمله صدها بمب افكن نيروي هوايي انگلستان قرار گرفت . در جريان اين حمله بيش از يك هزار ساختمان و عمدتا خانه هاي مسكوني ويران شد و تلفات سنگيني وارد آمد . يكي از ساختمانهايي كه آسيب شديد ديد كليساي تاريخي اين بندر بود. متعاقب همين بمباران ، هيتلر دستور داد كه ابنيه تاريخي انگلستان نيز بمباران شود.