عزت نفس به شخص امکان ميدهد تا توانمنديهاي دروني و ارزشهاي فردي خود را بشناسد. اعتماد به نفس، سلامت جسمي و رواني افراد را تضمين ميکند و آنها را خوشبين بار ميآورد. اگر دانشآموزي که در يک درس ضعيف است، از درس ديگر نمره خوبي بگيرد، مطمئنا حس اعتماد به نفس ايجاد شده در او سبب ميشود تا به دروسش بيشتر علاقه نشان دهد و ميکوشد کمبودها را جبران کند.
اعتماد به نفس دقيقاً کارکردي يکسان در کودکان دارد، فقط در صورتي که نيازهاي عاطفي اصلي آنها برآورده شود، آنها ميتوانند ياد بگيرند که خود را دوست بدارند و براي خود ارزش قائل شوند. بنابراين درک نيازهاي اصلي بچهها اولين قدم براي ايجاد محيطي مناسب براي رشد و پيشرفت سالم به شمار ميرود. فرزندان ما نيازهاي فردي بسيار زيادي دارند ولي همه آنها را ميتوان در طبقهبندي زير خلاصه کرد :
احساس تعلق
احساس تعلق در اين تقسيمبندي اول ميآيد، صرفاً به دليل اينکه بچهها موجوداتي اجتماعي هستند و اساسيترين نياز آنها اين است که احساس پيوستگي کنند. آنها با آگاهي از اينکه به گروهي تعلق دارند، احساس امنيت ميکنند.آشکارترين و بارزترين گروه، خانواده است. ولي وقتي بچهها بزرگتر ميشوند احساس ميکنند که نياز دارند به گروهي خارج از گروه خانواده متعلق باشند نظير گروه دوستان، تيمها و... و هدف اصلي آن است که بچهها جاي خود را در خانواده و دنيا باز کنند .
منحصر به فرد بودن
همه ما با ساير انسانها تشابهي اساسي داريم، با وجود اين همه بچهها در حد خود منحصر به فرد هستند. پدر و مادرها اغلب ناآگاهانه تمايل دارند با تکيه کردن روي تشابهات موجود ميان خود و فرزندانشان و ناديده گرفتن يا نفي اختلافات بين آنها جلوي اين کشف را بگيرند. لازمه کار اين است که ما فرزندانمان را «جدا» ببينيم تا بتوانيم حس منحصر به فرد بودن آنها را تقويت کنيم. وقتي به اين واقعيت پيميبريم و به آن احترام ميگذاريم، بيشتر به صورت يک فرد مستقل به آنها نگاه ميکنيم و لذا حس اعتماد به نفس آنها را تقويت ميکنيم .
قدرت
احساس قدرت براي همه انسانها مهم است. براي آنکه بچهها احساس قدرت کافي داشته باشند، نياز دارند که بدانند ميتوانند روي محيط خود تاثيرگذاشته و روي زندگيشان تا حدي کنترل داشته باشند. و براي رسيدن به اين هدف آنها به کمک ما نياز دارند تا ياد بگيرند چگونه از مهارتها و قابليتهاي خود به نحوي مثبت براي تاثيرگذاري روي موقعيتها استفاده کنند . احساس قدرت زماني حاصل ميشود که بچهها ببينند در کارهايي که شروع کردهاند به موفقيت رسيدهاند، هر بار که آنها در کاري موفق ميشوند باورشان به خود و قابليتشان چند برابر ميشود .
آزادي بيان
کودکان بايد قادر باشند آنچه را که فکر ميکنند به زبان آورند. احساسات خود را آزادانه بيان کنند و آنچه را ميخواهند و نياز دارند، طلب کنند . فقط در صورت داشتن اين آزاديهاست که حس هويت آنها منسجم ميشود. آنها بايد قادر باشند آزادانه بينديشند حتي اگر افکار آنها با ما متفاوت باشد . وقتي بچهها در محيطي بزرگ ميشوند که اين آزادي تحکيم و تقويت ميشود، آنها فرصت مييابند تا به صورت يک فرد رشد کنند، آزادانه با ما وارد بحث و گفتوگو شوند و به غناي منابع دروني خود پي ببرند .
وقتي شرايطي فراهم ميآوريد که ميتوانيد اطمينان يابيد نيازهاي تعلق، منحصر به فرد بودن، قدرت و آزادي بيان احساسات کودکتان تامين است، احساس خواهيد کرد تغييرات شگرفي در مدت نسبتاً کوتاهي در فرزندتان بوجود آمده است .
منبع:همشهري آنلاين