چند ميليون – چندصد ميليون معتاد به موادمخدر در جهان وجود دارد. کدام بخش از جغرافياي جهان بيشترين تعداد معتادان را در خود جاي داده است. متأسفانه آمار دقيقي در اين زمينه در دست نيست. براساس آمار برنامه بين المللي کنترل موادمخدر سازمان ملل متحد تعداد مصرف کنندگان موادمخدر در سراسر جهان بالغ بر 185 ميليون نفر در سال 2003 بود و اين رقم در سال 2004 به 200 ميليون نفر افزايش يافت. جالب آنکه در اکثر کشورهاي جهان اعتياد جرم تلقي نمي شود بلکه معتاد را بيماري مي داند که بايد درمان شود. با اين حال هرگز آمار دقيق و قابل اعتمادي در سطح جهاني و منطقه اي درمورد تعداد معتادان وجود نداشته است. بدون ترديد شناخت کامل ابعاد اين معضل جهاني ازجمله معتادان در سراسر جهان و آمار تخفيف ويژه معتادان در هر کشور مي تواند در تسريع روند مبارزه با اعتياد مؤثر باشد. اما در اين نکته هم ترديدي نيست که ناکامي جهان در مبارزه با موادمخدر و جلوگيري از گسترش پديده شوم اعتياد صرفاً به دليل فقدان آمار دقيق معتادان نيست بلکه اين معضل دلايل فرهنگي – اجتماعي – رواني و انساني خاص خود را دارد. امروزه پديده شوم اعتياد جوامع بشري را اعم از شرق و غرب و يا فقير و غني به گونه اي بنيادين تهديد مي کند. گفته مي شود که تجارت موادمخدر پس از تجارت نفت و اسلحه پرسودترين تجارت جهان است و منافع سرشار توليد و قاچاق موادمخدر بسياري از باندهاي مافيايي را به فعاليت در اين حوزه جذب کرده است. تا حدود يک دهه پيش مثلث طلايي متشکل از لائوس، تايلند و برمه ازجمله مراکز اصلي توليد و قاچاق موادمخدر بويژه ترياک بود. اما با تحولاتي که در شرق آسيا به وقوع پيوست به ويژه رشد سريع اقتصادي تايلند مرکز توليد موادمخدر در جهان از مثلث طلايي به افغانستان منتقل شد. امروزه افغانستان بزرگترين توليدکننده ترياک و هروئين جهان است. آقاي بيژن پور کارشناس مسايل افغانستان در رابطه با افزايش معضل جهاني موادمخدر و بخصوص در افغانستان و نقش مافيا در اين بحران مي گويد:
بيژن پور: (مشکل اصلي اين است که سازمانها و شرکتها و مراکز سازماندهي توليد و قاچاق موادمخدر در دنيا به مراتب نيرومندتر از سازمان دولتهايي است که اراده واقعي براي مبارزه با اين ماده ندارد. در کشورهايي که توليد مي شود مانند افغانستان در مرکز آسيا اين مسئله کاملاً مشهود و مشخص هست وضعيت کنوني افغانستان، نظام موجود افغانستان از نيروهاي موجود در افغانستان و بيگانگان متمرکز در افغانستان همه معطوف به اين ماده هستند، نه براي برداشتن و ازبين بردن و نه براي محو فرهنگ توليد ماده مخدر. اما متأسفانه درواقع علي الظاهر تحت نام غوغاهاي مبارزه عليه موادمخدر يک هنگامه برپاست. اما در زير اين برنامه ها مسئله انتقال و استفاده از اين ماده است. ماده بسيار شورآوري که در غرب خيلي فراهم است متأسفانه موج بزرگي در غرب نيز از حيث گرايش و تمايل به اين ماده وجود دارد که اين اراده هاي کم و اندک در مبارزه عليه اين ماده هيچ تأثيري نخواهد داشت. براي همين است که تمام اقداماتي از سوي جامعه جهاني، از سوي کشورهاي منطقه، از سوي سازمانها و جريانهاي معطوف به مبارزه عليه موادمخدر کاري از پيش نمي برند. برعکس آناني که دست اندرکار موادمخدر هستند درواقع کارشان رو به افزايش است و در اصل زمينه هاي بسيار مهمي را در اختيار خود دارند و امکانات و تجهيزاتي در اختيارشان است و برتر از برنامه هاي مبارزه با موادمخدر برنامه سازي مي کنند. اين مشکل در افغانستان متأسفانه کاملاً مشخص است و علت افزايش اين ماده همين ارتباطات نهاني است که از طريق برخي شرکتهاي خارجي و برخي از بزرگان مافيا در دنيا در آنجا فعاليت مي کنند.)
به راستي که توليد و قاچاق موادمخدر يک معضل جهاني است اما با ر اصلي مبارزه با اين پديده ضدبشري در دهه اخير به دوش ايران بوده است. جمهوري اسلامي ايران در مبارزه با توليد و قاچاق موادمخدر نقش پيشتاز را دارد. زيرا همسايگي ايران با افغانستان که بزرگترين توليدکننده موادمخدر در جهان است جامعه ايران را در دهه هاي اخير در معرض تهديد جدي پديده شوم اعتياد و تجارت مرگبار موادمخدر قرار داده است. آقاي مظفري در رابطه با معضل جهاني موادمخدر و مبارزه پيگير ايران در اين راستا مي گويد:
مظفري: (در سه دهه اخير افغانستان درگير ناآراميهاي بسياري بود.
متأسفانه اين مسئله بعد از اشغال يا شبه اشغال افغانستان توسط نيروهاي ائتلاف که امريکا و انگليس در آن دست بالا را دارند مسئله شديد شده است. آمار و ارقامي که خود امريکاييها ارائه مي دهند بعد از سرنگوني طالبان کشت خشخاش و قاچاق موادمخدر از افغانستان سير صعودي وحشتناکي پيدا کرده است. اين نشان مي دهد که نيروهاي خارجي حاضر در افغانستان يا نمي توانند و يا نمي خواهند با معضل قاچاق موادمخدر مبارزه ريشه اي بکنند که البته اخبار نشان مي دهد که آنها نمي خواهند. چون اخبار و اطلاعاتي که از رسانه هاي غربي منتشر مي شود نشان مي دهد که سازمانهاي اطلاعاتي و امنيتي امريکا بخشي از هزينه هاي حضورشان در افغانستان را از قاچاق موادمخدر تأمين مي کنند. و حالا مانده کشورهايي که در همسايگي همجوار افغانستان هستند و اولين کشور از رهگذر ترانزيت موادمخدر از افغانستان به اروپا محسوب مي شوند. جمهوري اسلامي ايران يکي از اين کشورهاست. همانطور که مي دانيد بزرگترين ضرري که از ناحيه موادمخدر در منطقه است ايران است. ايران با صرف ميلياردها دالر و همينطور تحمل هزاران شهيد و مجروح با باندها و مافياي موادمخدر مبارزه مي کند ولي موادمخدر معضل بين المللي است. يک کشور به تنهايي نمي تواند با اين مسئله مبارزه کند. اينکه غرب هم بايد در مبارزه با اين مسئله دَين خود را ادا نمايد.)
با اين همه جمهوري اسلامي ايران بدون ذره اي تزلزل و بهاي خون هزاران شهيد و مجروح و صرف ميلياردها دالر هزينه به مبارزه با تجارت شوم موادمخدر ادامه مي دهند. اما بديهي است که حل نهايي معضل اعتياد و قاچاق موادمخدر مشروط به مشارکتهاي جدي و گسترده
اختصاص 200 ميليارد ريال براي پيشگيري و درمان اعتياد
گروه اجتماعي - امسال 200 ميليارد ريال از بودجه 580ميليارد ريالي اين ستاد براي پيشگيري و درمان اعتياد هزينه خواهد شد . جانشين دبير کل ستاد مبارزه با مواد مخدر ضمن بيان اين مطلب در حاشيه نشست بررسي مقايسه اي سه مدل مقايسه اي سه مدل مشاوره در درمان نگهدارنده معتادان با متادون، محور سياست هاي اين نهاد را کاهش تقاضا ذکر کرد . وي گفت البته مبارزه با عرضه نيز در ستاد مبارزه با مواد مخدر براي پيشبرد اهداف خود در مورد پيشگيري از اعتياد جوانان انجام داده است. او با اشاره به فعاليت اين نهاد در بحث مبارزه با عرضه مواد مخدر ، ميزان کشفيات سه ماهه خنست امسال ستاد را 135 تن مواد مخدر ذکر کرد و گفت که اين ميزان کشفيات نسبت به دوره مشابه سال گذشته 50 درصد افزايش نشان مي دهد. جانشين دبير کل ستاد مبارزه با مواد مخدر افزود: با اجراي طرح نجات ملي و همکاري وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکي و سازمان بهزيستي در اين طرح ، مبارزه با مواد مخدر در بحث تقاضا و عرضه روند رو به رشدي به خود گرفته است. وي گفت : ارايه ازاد متادون در درمانگاه هاي تحت نظارت وزارت بهداشت، با اجراي طرح نجات ملي و همکاري تشکل هاي مردم نهاد، مراجعه معتادان براي ترک اعتياد را دو تا سه برابر کرده است.
درمان هاي کوتاه مدت راه حل جدي براي درمان اعتياد نيستند
سرپرست کلينيک روان درماني مرکز ملي مطالعات اعتياد نيز دراين نشست گفت : از زمان آغاز درمان اعتياد در کشور ، تمرکز درمان به استفاده از دارو بوده است و عليرغم اهميت بسيار درمان هاي غير دارويي ، از روان درماني و مشاوره معتادان براي پيشگيري از عود غفلت شده است. دکتر طاهر نخست در نشست هم انديشي بررسي مقايسه اي سه مدل مشاوره درمان بيماران تحت درمان نگهدارنده با متادون تاکيد کرد : درمان هاي کوتاه مدت اعتياد که هم اکنون جزو اصول درمان موثر محسوب مي شوند. راه حل جدي براي درمان نيستند. وي با تاکيد براين که يک رويکرد درماني براي همه معتادان پاسخگو نيست، به عوارض مصرف مخدر ها اشاره و بيان کرد : مصرف مواد مخدر ساختار شيميايي مغز را به هم مي ريزد و طبق تصوير برداري مقايسه اي تهيه شده از مغز مصرف کنندگان کراک و هروئين مشخص شد که مصرف کراک به شدت و بيش از هروئين تغيير در ساختار مغز ايجاد مي کند. سرپرست کلينيک روان درماني مرکز ملي مطالعات اعتياد تصريح کرد ک اعتياد يک بيماري مغزي با خطر عود بالا و به شدت مرگبار است ، زيرا بر اساس تحقيق انجام شده از سال 1956 تا 1996 ميلادي از 581 معتاد جوان حدود 50 درصد آن ها پس از اتمام دوره 40 ساله پژوهش ، فوت کردند. وي تداعي کردن و ربط دادن ناخوشي هاي مختلف به کنار کذاشتن مواد مخدر را از ترک مصرف مواد مخدر نمي داند که لذت مصرف اين مواد را با چه چيزي جايگزين کند که در اين مرحله نقش روان درماني براي معتادان بسيار حائز اهميت است . طاهر نخست بيماري اعتياد را تاحدي مشابه بيماري هاي ديابت و فشار خون دانست و با اشاره به يک تحقيق و پؤوهش انجام شده بر روي رژيم دارويي و غذايي بيماران اظهار کرد: بر اساس نتايج اين تحقيق کمتز از 50 و 30 درصد از بيماران ديابتي به ترتيب رژيم غذايي مخصوص خود را آغاز و يا حفظ مي کنند و کمتر از 30 درصد بيماران مبتلا به فشار خون از رژيم دارويي و غذايي خود پيروي مي کنند که نتايج حاصل از بررسي مذکور بر روي اعتياد است به طوري که تنها 30 درصد از معتادان از رژيم دارويي و غذايي خود پيروي مي کنند. سرپرست کلينيک روان درماني مرکز ملي مطالعات اعتياد همچنين با تاکيد بر مسري بودن اعتياد در خانواده يا محيط هاي کار و تحصيل ، به پژوهش انجام شده بر روي 92 نفر از معتادان تحت درمان با متادون بر اساس سه مدل مشاوره اي اشاره و اظهار کرد : تعيين کمترين حد مشاوره يعني 15 دقيقه در ماه ، درمان دارويي استاندارد با انجام يک روز مشاوره در ماه و انجام حداکثر درمان با بيشترين حد مشاوره خانوادگي و روانپزشکي از مدل هاي بررسي شده در اين راستاست.
اعتياد: علتها وعوامل
مصرف موادروانگردان سابقه اي بس طولاني دارد، وشايد بتوان سابقه آن را به خلقت انسان رسانيد.تريا ک تقريبا اولين ماده اي است که توسط " سومريان" در7000سال قبل ازميلاد مسيح مصرف مي شده است.
پس ازآن براي اولين باردرقرن 19ميلادي ابتدا با تاثيرات مورفين وسپس هروئين آشنا شدند.دراوايل که با آثاروابستگي شديد اين مواد آشنائي چنداني وجودنداشت، آنهارابسادگي جهت درمان بيماريها و يا ايجاد بيهوشي استفاده مي کردند.اما با بروزعوارض ناخواسته و پديدارشدن تاثيرات سرخوشي آنها، کم کم گرايش به موادمخدرنيزدچارتغييرگرديد.پزشکان مصرف داروئي آن را ( بجزدرموارد نادر) کنارگذاشتند، پولدارها براي گذران وقت ازآن استفاده نمودند. باگسترش فعاليتهاي استعماري نيزدولتهاي مقتدرجهت تسلط هرچه بيشتربرکشورهاي جهان وبويژه استفاده کامل ازمنابع دنيا، مصرف مواد مخدربين جوامع فقيرشيوع يافت .دست کم درکشورايران، شروع مصرف ترياک بطوررايگان بود، وبه منظورتشويق مصرف آن ، سوخته ترياک نيزتوسط نمايندگان حکومت انگليس درايران، خريداري مي شد، وچه معامله اي بهترازاين براي فقرا: ترياک مفتکي ، سوخته پولکي؟
شايد بتوان انگيزه ها وعواملي راکه منجربه اعتياد ، بخصوص درنسل جوان، مي شود را بطورخلاصه چنين بيان کرد:
1 - افزايش توانائي جسماني: خواه به منظور ورزش ( دوپينگ) وخواه جهت کاربيشتر( يکي ازعلل اعتياد درميان کارگران).
2 - افزايش توانائي جنسي( سکسي ): ازآنجائيکه مشتقات ترياک سبب تاخيردرانزال مي شود لذا برخي به منظورتداوم فعاليتهاي جنسي خودازمواد مخدراستفاده مي کنند.گرچه درنهايت با عادت کردن سيستم طبيعي بدني به مواد مخدر، فرد معتاد شده ولي ديگرازفعاليتهاي جنسي خود لذت نمي برد.
3 - بيماريهاي رواني : گرايش به مواد مخدربين بيماران رواني به مراتب بيشترازجامعه نرمال مي باشد.ازجمله اين دسته ازبيماريها مي توان به موارد ذيل اشاره کرد:
• اختلالات خلقي( مانيا و افسردگي)
• اختلالات سايکوتيک ( رواني)
• اختلالات اضطرابي ( نظيرهراس، ترس ازاجتماع، اضطراب بدنبال آسيبهاي مهم همچون تصادف)
• اختلالات شبه جسمي( مثل دردهاي رواني، احساس بيماريهاي جسمي بدون وجود يک اختلال عضوي واقعي)
• اختلالات شخصيت ( بخصوص شخصيتهاي ضد اجمتاعي مثل افرادي که بشدت اعمال خلاف قانوني انجام مي دهند)
• اختلالات جنسي ( مثل انزال زودرس مردان)
• اختلالا ت خواب
اختلالات خردسالان ( مثل اختلال پرکاري همراه با کمبود توجه که درکودکي بروزکرده، و تا بلوغ نيز تداوم دارد)
4)دردهاي مزمن : ازمصائب بيماريهاي مزمن، گرايش به مصرف مواد مخد راست.گاهي مصرف آن توسط پزشک توصيه مي شود( مثل دردهاي سرطاني ) ، وگاهي نيزتوسط دوستان .بهتراست درمان ايندسته ازبيماران توسط يک گروه ازمتخصصان خبره انجام گيردوبيماربه امان خدا رها نشود.
5)احساس بزرگي: دربسياري ازموارد گرايش جوانان به مصرف مواد مخدر( سيگاريا ترياک) تنها به منظورهمانند سازي با بزرگترها ويا احساس بزرگ شدن است. اين مشکل بويژه درخانواده هايي که يکي ازوالدين و يا نزديکان گرفتاراعتياد مي باشد،بسيارشايع است.
6)پول: بله پول مي تواند سرمنشاء گناهان و خطاهاي بسياري باشد. افرادي که ثروت کافي دارند ولي عقل ناکافي ، بسادگي درورطه اعتياد گرفتار مي شوند.
7)برداشت غلط : بسياري ، حتي زماني که عملا ازلحاظ طبي معتاد محسوب مي شوند، خودراپاک مي دانند ومعتقدند که هرگاه اراده کنند بسادگي مي توانند اعتياد راکنارگذارند. اما بسي جاي تاسف است که فرد وابسته به مواد مخدراست، ولي دردنياي ذهني خويش زندگي مي کند.زماني هوشيارشده و تصميم به ترک مي گيرد که ديگرپلها شکسته وراهها گذشته است.
8)تحريکات حسي: مواد مخدرسبب بروز يکسري علائم حسي ويژه درافراد مي شود ، ازگذشته تاکنون براي مهار افراد ، تحت سلطه قراردادن آنها و فرقه سازي ، ازتريا ک ومشتقات آن استفاده مي شده است. نمونه مشکوک آن ، فرقه حسن صباح است. امروزه نيز براي ايجاد فرقه هاي خاص حتي درکشورهاي غربي ، درگروههاي موسيقي ، سازمانهاي زيرزميني و بسياري موارد ديگر، افراد رابکمک مواد مخد رتحت کنترل قرارمي دهند.
بجزگروهها ي فوق، بسياري ازهنرمندان و موسيقيدانها مصرف مواد مخدرراجزئي اززندگي خود نموده اند. بسياري ازاين افرادنيزدراثراعتياد نابود گشته اند.نمونه بارزآن، درميان آوازه خوانهاي موسيقي پاپ آمريکا ديده مي شود.
9)گروه هاي حمايتي: بلي، برخي نيزاعتياد راازآن جهت انتخاب مي کنند که تنها ازسوي دوستان معتاد خود موردحمايت قرارمي گيرند.لذا جواناني که توسط خانواده ويا جامعه به گونه اي تردشده باشند، بسادگي به اعتيادگرايش مي يابند.
10)مقابله با استرسهاي زندگي: برخي معتادان تنها به اين دليل اعتياد يافته اند که نتوانسته اند درمقابل مشکلات زندگي مقاومت کنند . اين مشکلات مي تواند ناکامي درازدواج ، عشق، تامين زندگي ويا هرچيزديگري باشد.
11)تشويق توسط دوستان و اعضاء خانواده معتاد: يکي ازمخاطرات هميشگي که فردمعتاد راتهديد مي کند، پيشنهاد يک بارکشيدن موادمخدر( آنهم به منظورتفريح واينکه بايک باراتفاقي نمي افتد) است. توجه شود که حتي گذشتن ازمحلي که فردزماني موادمخدرخودراازآنجا تهيه مي کرده است،مي تواند شيطان نفس راتحريک کند. يک آسيب شناس اجتماعي معتقد است،ميزان مصرف کراک به شدت در ميان نسل جوان در حال افزايش است و اين امر به طور حتم ، ميزان مرگ و مير را طي سالهاي آتي افزايش خواهد داد.
دکتر محمد حسين فرجاد در گفتگو با خبرنگار مهر گفت : کارشناسان و آسيب شناسان بارها نسبت به افزايش مصرف کراک و مشروبات الکي در ميان نوجوانان و جوانان تذکر داده اند که تا کنون نيز مورد توجه مسئولان امر قرار نگرفته اما با مطرح شدن اين موضوع از سوي مقامات مسئول بايد اين امر را يک هشدار جدي تلقي کنيم .
وي تصريح کرد: مصرف کراک در کوتاه مدت باعث بروز مشکلات بسياري در مصرف کننده مي شود و اين در حالي است که اغلب اين افراد از عواقب و عوارض خطرناک آن بي اطلاع هستند .
فرجاد خاطر نشان کرد: روند ورود مواد خطرناکي همچون، کراک به کشور در حالي به سهولت انجام مي شود که تا کنون هيچ اقدام جدي در جهت ممانعت از ورود و توزيع آن در جامعه صورت نگرفته است و با چنين وضعيتي افزايش تقاضا و مصرف چندان عجيب به نظر نمي رسد .
وي با انتقاد ازعملکرد بهزيستي در اجراي وظايف محوله به خصوص در امر پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي گفت: پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي جزء وظايف اصلي سازمان بهزيستي است اما تا کنون اقدام جدي از سوي اين ارگان در اين راستا و به خصوص درمان معتادان صورت نگرفته است و به عبارتي همچنان در خواب خوش به سر مي برد .
استاد دانشگاه تهران، بيشترين مصرف کنندگان کراک و مشروبات الکي را در سنين 17 تا 28 عنوان کرد و افزود : ميزان مصرف کراک به شدت در ميان نسل جوان در حال افزايش است و اين امر به طور حتم ، ميزان مرگ و مير را طي سالهاي آتي افزايش خواهد داد
انواع مواد و شيو ه هاي مصرف مواد افيوني
ترياك
ترياك از گياه خشخاش به دست ميآيد. منشأ هروئين
،كدئين و مرفين نيز از همين ماده است.
رنگ و شكل: ترياك معمولاً به رنگ قهوهاي سير و داراي قوامي خميري است كه بويي شبيه به آمونياك يا ادرار مانده داده و هنگام سوختن بوي خاصي شبيه چسب دوقلو ميدهد. بستهبندي آن به صورت لول، حبه قند و يا كيك ميباشد.
سوختة ترياك: پس از مصرف تدخيني (كشيدن) ترياك مادهاي به رنگ قهوهاي سوخته و براق به دست ميآيد كه "سوخته" نام دارد. گاهي آن را در آب حل كرده و به صورت شربت بنفش رنگي مصرف ميكنند.
شيرة ترياك: سوختة ترياك را در آب حل ميكنند و ميجوشانند سپس آن را از صافي عبور ميدهند. آنچه باقي ميماند "تفاله" نام دارد. محلول حاصل را مجدداً حرارت ميدهند. با اين كار مادة خميري و سفت و غليظي به رنگ قهوهاي روشن به دست ميآيد كه "شيره" نام دارد.
روشهاي مصرف:
1ـ تدخين (دود كردن): ابزارهاي مورد استفاده براي تدخين عبارتند از: منقل، وافور، چپق،(وسيلهاي شبيه چپق كه براي مصرف شيره بكار ميرود)، قليان، ذغالهاي نيمه سوخته، سيخ، ميله و سنجاق بازد شدهاي كه سر آن سياه شده باشد. در روش سيخ و سنگ، سر سيخ را داغ كرده با سنجاق، ترياك را بر روي آن ميگذارند و با لولهاي دود حاصل را وارد ريهها ميكنند.يكنند.
2ـ خوردن: اين روش را بيشتر، افرادي كه بيماري جسمي دارند يا مدت طولاني از روش تدخين استفاده كردهاند، به كار ميبرند. ترياك را معمولاً بعد از غذا ميخورند. در اين روش مصرف، وسيله و اثر دال بر مصرف وجود ندارد.
3ـ تزريق: در اين روش، ترياك را در داخل آب حل كرده و در يك قاشق ميريزند و آن را كمي حرارت ميدهند. سپس آن را روي تكة پنبه يا اسفنج ميريزند و با سرنگ ميكشند و داخل وريد تزريق ميكنند. معمولاً معتادان بي بضاعت از اين روش استفاده ميكنند. وجود سرنگهاي كهنه وچندبار مصرف شده، قاشق سياه شده، تكههاي پنبه يا اسفنج، علامت مصرف تزريقي ماده است.
هروئين
يكي از مشتقات نيمه مصنوعي مرفين است. هروئين پودر بسيار نرم و سفيد رنگي است كه اشكال بسيار ناخالص آن قهوهاي رنگ ميباشد. هروئين را درتكههاي پلاستيك به شكل مخروطي بستهبندي ميكنند و سر آن را با آتش ميبندند. در اين حالت آب در آن نفوذ نميكند و در مواقع خطر ميتوانند آن را ببلعند و پس از دفع از آن استفاده كنند. وزن بستههاي هروئين 5 سانتيگرمي، ربعي (4/1 گرم)، 5/2 و 5 گرمي است. هروئين موجود در بازار معمولاً ا5 تا 10 درصد هروئين دارد و بقيه آن شير خشك، پودر بيكربنات و پودر گلوكز است.
روش هاي مصرف:
ـ1 تدخين: در اين روش، هروئين را روي زرورق سيگار ميريزند و از زير با دستمال كاغذي لوله شده و يا تكههاي مقواي باريك كه با كبريت آتش زده شده باشد، كمي حرارت ميدهند و دود حاصل را از راه دهان بالا ميكشند. گاهي هروئين را با باربيتورات تركيب نموده و تدخين ميكنند كه به نام "شكار اژده" معروف است. وجود تكههاي دستمال كاغذي لولهشده نيمه سوخته يا تكههاي باريك مقوا و يا زرورقي كه روية آلومينيومي آن سياه شده باشد علامت مصرف تدخيني هروئين است.
2ـ استنشاق (دماغي): در اين روش كه معمولاً توسط معتادان غير حرفهاي مورد استفاده قرار ميگيرد، هروئين را روي كاغذ صافي ميريزند و با استفاده از اسكناس لولهشده آن را از طريق بيني بالا ميكشند.
ـ تزريق: در اين روش، هروئين را با آب ليمو، جوهر ليمو، يا قرص ويتامين C _3در قاشق حل كرده و كمي حرارت ميدهند. سپس از طريق سرنگ به زير جلد يا داخل وريد تزريق ميكنند.
كدئين:
ماده سفيد رنگي است كه به صورت قرصهاي خالص يا به صورت تركيب با استامينوفن، آسپيرين يا شربتهاي ضد سرفه مورداستفاده معتادان قرار ميگيرد.
مصرف مكرر و بدون دليل و يا با بهانههاي بي مورد قرصهاي آسپيرين كدئينه يا استامينوفن كدئينه نشانهاي از اعتياد به مواد ميباشد.
مرفين::
پودري سفيد يا كرم (و گاهي به رنگ قرمز آجري) تلخ مزه و بيبو است. اين ماده در حال خالص نرم يا ورقهاي به رنگ سفيد تا زرد كمرنگ ميباشد. مرفين به صورت آمپول هاي 10 و 20 گرمي مورد مصرف پزشگي قرار مي گيرد.به صورت زير جلدي، داخل عضلاني و داخل وريدي مصرف ميشود.
حشيش:
از سرشاخههاي گياه شاهدانه كه بوتهاي شبيه به گزنه است به دست ميآيد:
حشيش: مادهاي به رنگ سبز خاكستري و گاهي قهوهاي مايل به سبز با قوامي سفت است.
روش مصرف:
1ـ تدخين: معمولاً حشيش را گرم ميكنند تا بصورت پودر درآيد و سپس آن را با توتون سيگار مخلوط ميكنند و درون كاغذ سيگار ميريزند و ميكشند.
2ـ خوردن: حشيش را با شيرين با نوشابه مخلوط ميكنندو آن را ميخورند، ميجوند يا مينوشند.
ماري جوانا:
مادهاي شبيه توتون، سبز رنگ و زبر است كه به روش تدخيني مصرف مي شود.
? چرس، گانجا، بنگ و روغن حشيش ساير موادي هستند كه از شاهدانه به دست ميآيند.
مواد استنشاقي
عمدة اين مواد عبارتند از: چسب،بنزين، مايع سوخت، فندك، تينرهاي نقاشي، اتر، مايع خشكشويي.
روش مصرف
براي استعمال برخي از اين مواد ابتدا يك دستمال يا تكهاي پارچه را به آن آغشته نموده سپس آن را در مقابل دهان يا بيني گرفته استنشاق مينمايند. برخي ديگر از اين مواد مستقيماً از ظرف مربوطه استنشاق ميشوند.
كوكائين:
مادة بلوري سفيد رنگي است كه از برگهاي گياه كوكا به دست ميآيد.
روشهاي مصرف: استنشاقي و تدخيني
مواد توهمزا:
يكي از مهمترين اين موارد L.S.D است که به اشکال مختلف مانند قرص نقرهاي خاكستري رنگ، پودر سفيد رنگ، كپسول و مايع صاف و روشن و بدون رنگ و بو يافت ميشود.
روش مصرف
معمولاً گرد يا مايع آن را روي حبه قند ميريزند و ميخورند.
فن سيكليدين (P.C.P)
به صورت پودر كريستالي به رنگهاي مختلف و يا مايع ديده ميشود.
روش هاي مصرف: تزريقي، خوراكي، استنشاقي و تدخيني (به وسيلة سيگار دست پيچ يا پيپ)
داروهايي كه مصرف پزشكي دارند
برخي از داروهايي كه براي درمان بيماريها تجويز ميگردند در صورت مصرف نابجا ميتوانند اعتيادآور باشند. عمدهترين اين داروها عبارتند از:
داروهاي مسكن ـ خوابآور مانند بنزوديازپينها (ديازپام، كلرديازپوكسايد، اكسازپام و.) و باربيتوراتها (فنوباريتال، سكوباريتال، آموباريتال، پنتوباريتال و.)قرصهاي ضد درد مانند استامينافن كدئين،آسپيرين كدئين و شربتهاي ضد سرفه و خلط آور حاوي كدئيو
آمفتامينها
قرصهاي دي فنوكسيلات
از خطرات مصرف سيگار
آمار موجود از اوايل قرن نوزدهم نشان مي دهد که کشيدن سيگار ميان اقشار تحصيل کرده و مرفه بين سنين 35 تا 64 مرسوم بوده است اما امروزه کشيدن سيگار ميان نوجوانان (18- 24 ساله) بخصوص آنها که از رفاه کامل برقرار نيستند رايج مي باشد. همچنين رشد مصرف سيگار از دهه 1990 به بيش از 50 درصد رسيده است که عامل اصلي آن را تبليغات مي دانند. در ادامه مطلب قبل در اين قسمت به گوشه اي از خطرات کشيدن سيگار اشاره مي شود.
خطرات کشيدن سيگار براي سلامتي فرد
آزمايشها و شواهد پزشکي نشان داده است که تمامي محدوده هايي که در برخورد با دود سيگار در بدن قرار دارند مانند لب، دهان، گلو، حنجره، مري، ريه و ... در خطر ابتلا به سرطان مي باشند. همچنين ارتباط بسيار نزديکي ميان کشيدن سيگار و سرطان لوزالمعده نيز وجود دارد. از ديگر خطرات مشخص شده که به سيگار مربوط مي باشد انواع غير سرطاني بيماري هاي ريوي و قلبي مي باشند.
نکته بسيار مهم آن است که کشيدن مداوم تنها يک يا دو سيگار در طول روز احتمال مبتلا شدن به سرطان را در مقايسه با يک فرد عادي که سيگار نميکشد تا دو برابر بيشتر مي کند. بدتر از آن اينکه کشيدن سه يا چهار سيگار در روز بصورت مداوم احتمال ابتلا به سرطان را به هشت برابر يک فرد عادي افزايش مي دهد.
نگاه داشتن سيگار روي لب باعث تشديد خطرات آن مي شود. بخصوص هنگامي که دود سيگار در بزاق دهان حل مي شود و شما آنرا مي بلعيد، سموم و مواد سرطان زا با تمامي قسمت هاي جهاز هاضمه برخورد خواهد داشت.
تفاوت سيگار معمولي و برگ
علاوه بر ابعاد که معمولا" سيگارهاي برگ بزرگتر هستند نوع و ميزان تنباکويي که در آنها بکار رفته نيز متفاوت مي باشد. سيگارهاي معمولي که معمولا" سايز واحدي دارند کمتر از يک گرم تنباکو را در خود دارند. در حالي که سيگار هاي برگ با توجه به ابعادشان مي توانند بين 5 تا 17 گرم تنباکو را در خود داشته باشند. کشيدن سيگار هاي برگ بزرگ ممکن است تا يک ساعت هم بطول انجامد اما سيگار هاي معمولي حدود 10 دقيقه بيشتر عمر ندارند.
اينکه کدام نوع از سيگارها خطر بيشتري دارد به ميزان مصرف و استنشاق دود و همچنين مقدار کشيدن دود به داخل ريه بستگي دارد. چرا که سموم و مواد سرطان زايي که در هر دو وجود دارند تقريبا" مشابه مي باشد.
اغلب افرادي که به سيگار معمولي اعتياد دارند، هر روز و به مقدار زياد آنرا مصرف مي کنند در حالي که آمار نشان مي دهد افرادي که سيگار برگ مي کشند بصورت گاه و بيگاه آنرا مصرف کرده و نيز کمتر از افراد معتاد به سيگار معمولي دود آنرا به درون ريه خود مي کشانند بنابراين معمولا" افرادي که سيگار برگ مي کشند در معرض خطر کمتري هستند. در هر صورت چه دود سيگار را به درون ريه خود بکشانيم چه نه، لب، زبان، دهان، گلو و حنجره در معرض خطر سرطان خواهند بود.
خطر استنشاق دود سيگار در محيط براي افراد غير سيگاري
دود سيگاري که در محيط وجود دارد به Environmental tobacco smoke يا ETS معرف است. ETS ناشي از سيگار معمولي يا برگ همانند دود سيگاري که به دهان وارد مي شود شامل همان سموم و مواد سرطان زا مي باشد. تنها نکته آن است که سيگار برگ به علت دارا بودن ميزان تنباکوي بيشتر ETS بيشتري طوليد مي کند.
با اين حال ميان ETS اين دو نوع سيگار تفاوت هايي وجود دارد که به نحوه ساخت آنها بر مي گردد. در قسمتي از پروسه ساخت سيگار برگ مرحله تخمير وجود دارد که در اين پروسه مواد سرطان زاي توليد شده بگونه اي در مي آيند که با روشن شدن سيگار برگ به راحتي مي سوزند و بصورت گاز آزاد مي شوند. اما در سيگارهاي معمولي بخصوص آنهايي که لفاف کاغذي نا مرغوب دارند سوختن نا مناسب کاغذ باعث مي شود که تنباکو بصورت ناقص بسوزد و اين مواد خطرناک کمتر آزاد شوند. بنابراين در کل مي توان گفت که ETS حاصل از سيگار برگ خطر بيشتري دارد.
نيکوتين
نيکوتين عاملي است که در تنباکو موجود است و نماينده خطر بسيار بزرگ سيگار يعني اعتياد مي باشد. سيگارهاي معمولي حدود 9 ميلي گرم و سيگارهاي برگ بين 100 تا 400 ميلي گرم نيکوتين در بر دارند. نيکوتين به محض آنکه به داخل ريه کشيده شود جذب مي شود و اثر اعتياد آور خود را باعث مي شود علت آنکه افراد کمتر به سيگار برگ معتاد هستند آن است که آنها دود سيگار را به داخل ريه خود نمي کشند. اما نيکوتيني که در دهان مي ماند بيشتر حالت يک سم خطر دارد تا يک ماده اعتياد آور.
درخواست بان کي مون از دولت ها:
ادغام درمان اعتياد درفرايند سلامت عمومي و خدمات اجتماعي
تهران 4 تير 1386 (مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد) – دبيرکل سازمان ملل متحد در پيامي به مناسبت روز بين المللي مبارزه با مواد مخدر و قاچاق آن 26 ژوئن 2007 برابر با 5 تير ماه 1386 از تمامي کشور هاي عضو سازمان ملل خواست درمان اعتياد را درفرايند سلامت عمومي و خدمات اجتماعي ادغام نمايند.
متن کامل پبام بان کي مون به شرح زير است :
اعتياد مشکلي قابل پيشگيري، درمان و کنترل است. در حالي که به تلاش براي کاهش عرضه - از راه کمک به زارعين محصولات غير قانوني براي کشت جايگزين قانوني، و اطمينان از همکاري نيروي انتظامي در کشف مواد مخدر - مي بايست سرعت بخشيد، اما همچنان بزرگترين چالش در کنترل جهاني مواد مخدر کاهش تقاضا است. هر قدر تقاضا کمتر باشد، نياز به عرضه کمتر مي شود و در نتيجه انگيزهَ کمتري براي مجرمين جهت قاچاق مواد مخدر وجود خواهد داشت.
مبارزه با اعتياد تلاشي گروهي، مستلزم يک رهبري سياسي و نيروهاي کارآمد - به ويژه براي امکانات بهتر و بيشتر درمان - است. اين تلاش نياز به مشارکت والدين، معلمان و مددکاران اجتماعي و بهداشتي دارد. مسئولان رسانه ها و دستگاه عدالت کيفري نيز بايد در اين تلاش نقش داشته باشند.
تمام طبقات جامعه بايد دست به دست هم داده و توجه ويژه اي به افراد آسيب پذير معطوف نمايند يعني افرادي که به دليل موقعيت خانوادگي يا شخصي نسبت به استفاده مواد مخدر آسيب پذير هستند، و افرادي که به دليل استفاده مواد مخدر آسيب پذير شده اند. مأموريت ما اين است که به اين افراد کمک کنيم تا بتوانند کنترل زندگي خود را به دست گيرند نه اين که مواد مخدر زندگي آنها را کنترل کند. اين بدان معنا است که بايد راهنمايي درست و فرصتهاي شغلي در اختيار افراد جوان قرار گيرد و به آنان فرصت مشارکت در فعاليت هايي داده شود که به زندگي سامان مي بخشند و به آن ارزش و معنا مي دهند؛ تلاش هاي والدين جهت فراهم کردن عشق و رهبري مورد حمايت قرار گيرد؛ لازم است به کمک گروه هاي منزوي شتافت و مطمئن شد که آنان توجه مورد نياز براي سازش با مشکلات پزشکي، روان شناختي يا رفتاري را دريافت مي کنند؛ و به آنان اميد به زندگي داده شود.
براي افرادي که با اعتياد دست و پنجه نرم مي کنند درمان مؤثر، مسئله اي اساسي است. اعتياد يک بيماري است که بايد بر اساس شواهد موجود، و نه نظريه غير عملي، درمان شود. من از کشورهاي عضو مصرانه مي خواهم توجه بيشتري به شناسايي زود هنگام معطوف دارند؛ اقدام بيشتري براي پيشگيري از شيوع بيماري ها - به ويژه ايدز و هپاتيت - از طريق اعتياد انجام دهند؛ تمام اشکال اعتياد را درمان کنند؛ و درمان اعتياد را در بهداشت عمومي و خدمات اجتماعي ادغام نمايند.
اعتياد براي افراد و آناني که دوستشان دارند، نگراني و عذاب به بار مي آورد. اعتياد ساختار انسان، خانواده و جامعه را از بين مي برد. اعتياد مسئله اي است که همه ما بايد در از بين بردن آن سهيم شويم. در روز جهاني مبارزه با اعتياد و قاچاق مواد مخدر، اجازه دهيد يقين حاصل کنيم مواد مخدر در زندگي و جامعه اي که در آن زندگي مي کنيم جايي ندارد.
منبع: سايتهاي آفتاب و ستاد مبارزه با مواد مخدروکلينيک پزشکي ايران