2 مهر 1388 / 5 شوال 1430 / 24 سپتامبر 2009

1) محاصره منزل "امام خميني"(رحمت الله عليه) در نجف اشرف توسط رژيم بعث عراق (1357 ش): نيروهاي امنيتي دولت بعثي عراق به منظور همكاري با رژيم شاه و پيشگيري از پيروزي انقلاب اسلامي ملت ايران، بيت رهبر كبير انقلاب، حضرت امام خميني را در نجف محاصره كردند. دولت عراق بر اساس روابط حسنه‏اي كه با رژيم فاسد شاه داشت، از پيشواي نهضت اسلامي مي‏خواست از مصاحبه با خبرنگاران، صادر كردن اعلاميه و ايراد نطق و خطابه سياسي خودداري كند. امام در پاسخ فرمودند: "من هركجا كه باشم به وظيفه شرعي خود عمل مي‏كنم." اندكي پس از آن، رژيم بعث عراق، رهبر بزرگ انقلاب اسلامي را وادار به ترك عراق كرد و بدين ترتيب مقدمات هجرت تاريخي معظم‏له به پاريس و زمينه‏هاي اوج‏گيري و پيروزي نهضت اسلامي و رهايي‏بخش مردم مسلمان ايران فراهم شد.

2) اعتصاب كارگران و كاركنان پالايشگاه نفت آبادان در اعتراض به رژيم سفاك پهلوي (1357 ش): اعتصاب كارگران و كاركنان بعضي از واحدهاي توليدي كشور، همزمان با روي كار آمدن كابينه شريف امامي آغاز گرديد و تدريجاً واحدهاي ديگري به آن اضافه شد. در اين ميان، با اعتصاب كارگران و كاركنان شركت نفت، مردم از نظر سوخت دچار مشكل شدند. همچنين قيمت بنزين در بازار آزاد تا پنجاه برابر افزايش يافت و باعث ركود اقتصادي كشور گرديد. اين اعتصاب، يكي از عوامل مهم شكست دولت شريف امامي در كنترل ناآرامي‏ها بود كه تا پيروزي انقلاب اسلامي ادامه يافت.

3) درگذشت استاد "علي اكبر خوشدل تهراني" شاعر معاصر (1365 ش): استاد علي اكبر خوشدل تهراني در سال 1293 در تهران به دنيا آمد. او پس از اتمام تحصيلات متوسطه، به فراگيري علوم قديمه پرداخت و صرف، نحو، فقه، اصول، معاني، بيان، بديع، حكمت و منطق را آموخت. خوشدل سپس به سير و سياحت روي آورد و به مدت سي سالِ تمام، ايران، عراق، مصر، تركيه، حجاز، افغانستان، پاكستان و هندوستان را به پاي شوق طي نمود و چهار بار به زيارت خانه خدا رفت. وي از آن پس در تهران ماندگار شد و به شعر و شاعري پرداخت. علي اكبر خوشدل، در غزل و قصيده و قطعه و مثنوي، شعر مي‏سرود و در غزل به شيوه صائب معتقد بود. خوشدل بيشتر به عنوان يك شاعر مذهبي و مديحه‏سرا شناخته شده است. چنان كه مدايح و مراثي فراواني كه در حق اهل بيت(ع) سروده، معروف است و در محافل و مجالس مذهبي خوانده مي‏شوند. خوشدل سعي بر آن داشت كه در زمينه مديحه سرايي و مرثيه گويي، نوآوري‏هايي داشته باشد و نوحه را تبديل به سرود مذهبي نمايد. در اين ميان مرثيه معروف فلسفه بزرگ نهضت حسين از معروف‏ترين آثار اوست. همچنين علاوه بر ديوان كامل وي كه چند روز قبل از فوتش منتشر شد؛ گلشن خوشدل، عمدةالاسرار و ديوان غزليات از جمله آثار اوست. وي سرانجام در دوم مهرماه 1365 ش در 72 سالگي درگذشت و در آستانه شيخ صدوق در ري مدفون شد.

4) تعيين اعضاي اولين هيئت منصفه مطبوعات بعد از انقلاب (1370ش)

5) درگذشت استاد "علي كريمي" نقاش و مينياتوريست ايراني (1376 ش): استاد علي كريمي در سال 1292 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دوران ابتدايي و متوسطه راهي مدرسه كمال الملك شد و سپس رشته مينياتور و نگارگري را در مدت شش سال در هنرستان هنرهاي زيبا فراگرفت. استاد كريمي بعد از اخذ مدرك فوق ليسانس، در همان هنرستان با سمَت استادي به كار پرداخت و سپس به عنوان رييس هنرستانِ پسران برگزيده شد. وي سبك و تكنيك جديدي در هنر مينياتور به وجود آورد و موضوع تابلوها را كه تا آن زمان به سبك عهد صفويه محدود مي‏شد به عصر جديد و دوران معاصر كشاند و به آفرينش آثاري در اين زمينه پرداخت. آثار اين استاد برجسته در نمايشگاه‏هاي انفرادي و گروهي متعددي در كشورهاي مختلف آسيا، اروپا و آمريكا به نمايش گذاشته شده است. استاد علي كريمي در دوران تدريس خود، شاگردان زيادي تربيت كرد كه امروزه از استادان چيره‏دست نقاشي و مينياتور به شمار مي‏روند. وي به هنگام وفات 84 سال داشت.

6) 5شوال سال26هجري قمري: حضرت علي(عليه السّلام) اميرمؤمنان كه به منظور نبرد با معاويه عازم جنگ صفّين بودند، ابو مسعود انصاري را به جانشيني خود در كوفه منصوب كردند. پس از آن اميرالمؤمنين علي (ع) با90000سپاهي ازطريق مدائن و انبار راهي نبرد با معاويه شدند.

7) 5شوال سال60هجري قمري: مسلم بن عقيل به منظور دعوت مردم كوفه براي بيعت با امام حسين (عليه السّلام) وارد كوفه شد. دربدو ورود او مردم كوفه به خدمتش شتافتند و مسلم نامه امام را كه حاكي ازدعوت مردم كوفه بود براي آنان قرائت كرد. دراندك زماني شمار بيعت كنندگان به 18000تن رسيد. پس ازآن مسلم بيعت وسيع اهالي كوفه را به اطلاع امام حسين رساند و ايشان پس از اطمينان ازهمراهي كوفيان راهي اين شهرشدند. اما آنجا كه پاي عمل به ميان آمد مردم كوفه جملگي تحت تأثيرتبليغات و تهديدات دشمنان قرارگرفتند و امام را تنها گذاشتند و بدين سبب است كه كوفيان به بي‎وفايي و بدعهدي درتاريخ شهرت يافتند.

8) 5شوال سال701 هجري قمري: نگارش كتاب« تاريخ فَخري» يا «آدابُ السُّلطانيّه» به دست «صفي الدّين محمد بن طباطبا» پايان يافت. اين اثركه كهن‎ترين كتاب سياسي تاريخي پس از فروپاشي خلافت عباسي است شامل يك مقدمه و درفصل است كه فصل نخست درباب آداب فرمانروايي و چگونگي اداره جامعه و فصل دوم درباره تاريخ اسلام ازآغاز تا سقوط شهربغداد بدست مغولان است. اين كتاب به همّت محمد وحيد گلپايگاني به فارسي ترجمه شده و به نام تاريخ فخري درآداب مُلك داري و دولتهاي اسلامي به چاپ رسيده است. گفتني است كه نخستين چاپ كامل اين اثر درسال1860ميلادي درآلمان منتشرشد.

9) تولد "خواجوي كرماني" شاعر و اديب شهير ايراني(679 ق): ابوالعطاء كمال‏الدين محمود بن علي بن محمود، معروف به خواجوي كرماني در سال 679 ق در شهر كرمان به دنيا آمد. او در جواني در كرمان و فارس تحصيل كرد و از آن پس به مسافرت پرداخت. خواجو در اثناي مسافرت، با عده‏اي از مشايخ، سلاطين و وزرا ملاقات كرد و در پايان عمر، چندي نيز با حافظ شيرازي، شاعر بزرگِ غزل سراي قرن هشتم معاشرت داشت. ديوان قصيده‏ها، غزل‏ها و رباعي‏ها، مثنوي‏هاي هماي و همايون، گل و نوروز، كمال نامه، گوهر نامه و... از آثار خواجوي كرماني است. در غالبِ اين مثنوي‏ها، خواجو از نظامي پيروي كرده است. خواجو در غزل‏هاي خود، شيوه‏ي سعدي را اساس قرار داده و آن را با افكار عرفاني در آميخته است. روش ايجاد شده توسط خواجوي كرماني به همت حافظ شيرازي كامل شده است. اين اديب نامدار ايراني سرانجام در 753 ق در 74 سالگي درگذشت.

10) رحلت "سيدجمال‏الدين حسيني اسدآبادي" متفكر و مصلح بزرگ جهان اسلام(1314 ق): سيدمحمد بن سيد صفدر معروف به سيدجمال، انديشمند انقلابي، سخنور و از رهبران ضداستعماري ملل اسلامي است كه بنا به گفته‏ي بسياري از تاريخ‏نگاران، وي شيعه و ايراني و در سال 1254 قمري در اسدآباد همدان چشم به جهان گشود. پدرش او را به كابل برد و به تحصيل علوم متنوع از جمله: تاريخ، فقه، ادبيات، منطق، حكمت و رياضيات پرداخت. در 18 سالگي در بسياري از علوم متداوله به مقام عالي رسيد. سيدجمال‏الدين از آن پس، به هندوستان و حجاز و مكه مسافرت كرد. سپس به مصر رفت و در دانشگاه الازهر به تدريس منطق و فلسفه پرداخت و شيخ محمد عبده از محضر او استفاده نمود. از آن جا كه سيد، خود بنيانگذار اتحاد ملل اسلامي و وحدت شيعه و سني بود، تعمّداً مليت خود را مخفي نگه مي‏داشت. سيد با مسافرت به اكثر كشورهاي عربي و اسلامي و با ايراد خطابه‏هاي پرشور، از مسلمانان مي‏خواست با اتحاد و همبستگي در برابر مفاسد و حاكميت دست نشانده و استعماري اروپاييان ايستادگي كنند. در نتيجه، دولت‏هاي دست نشانده، تحمل چنين انديشه‏اي را در جامعه‏ي خويش نداشتند و چندين بار او را به هند، پاريس و لندن تبعيد كردند. سيدجمال‏الدين با همياري محمد عبده، 18 شماره از روزنامه‏ي عروةالوثقي را در پاريس منتشر كرد، ولي با كارشكني مقامات انگليسي، اين نشريه تعطيل شد. وي هم‏چنين به ايران و عثماني سفر كرد و ملاقات‏هايى با سران كشورهاي اسلامي از جمله ناصرالدين شاه قاجار داشت، تا بلكه حركت و رشد مسلمانانِ سرزمين‏هاي اسلامي را فراهم نمايد. اما دول استعماري سخت با او مخالفت كردند. پس از آن راهي استامبول شد و چون ناصرالدين شاه قاجار، توسط يكي از ياران سيد در شهر ري به قتل رسيد، امپراتور عثماني او را تحت نظر گرفت. سرانجام سيدجمال‏الدين اسدآبادي در پنجم شوال 1314 قمري مصادف با 18 اسفند 1275 در 60 سالگي ديده از جهان فرو بست و در گورستان شيخلَر تركيه به خاك سپرده شد.

11) اتحاد سياسي اسكاتلند و انگلستان و الحاق اسكاتلند به انگليس (1643م): اسكاتلند در قسمت شمالي كشور جزيره‏اي انگلستان قرار دارد و منطقه‏اي است كوهستاني و پوشيده از جنگل‏هاي انبوه و چمنزارهاي وسيع كه به وسيله چند رودخانه و نيز خليج سالوي از خاك اصلي انگلستان جدا شده است. اين منطقه از قديم الايام مسكوني بود و بعدها محل سكونت اقوامي از انگلستان شد. در طي قرون بعدي زبان و فرهنگ انگليسي در اين مناطق نفوذ پيدا كرد. اما بين اسكاتلند و انگلستان حالت جنگ و صلح ادامه داشت. در اوائل قرن هفدهم زمينه‏هاي اتحاد دو منطقه فراهم شد تا اينكه در تاريخ 24 سپتامبر 1643 اتحاد سياسي و يك پارچگي اسكاتلند و انگلستان عملي گرديد.

12) مرگ "جوزوئه كاردوتچي" شاعر و منتقد ادبي ايتاليايي (1907م): جوزوئه كاردوتْچي، شاعر و منتقد ادبي ايتاليايى در 23 اوت 1835م به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود، در بيست سالگي اولين اثر خود را با عنوان چنگ توده مردم انتشار داد و از همان آغاز كار، عقيده ضدمذهبي و ضد رمانتيك و تمايل به شعر و ادب يونان و روم باستان را آشكار ساخت. كاردوتچي يگانه اميد را در تجديد حيات فكري، معنوي، ادبي و سياسي عهد باستان مي‏دانست، از اين رو، اشعاري تحت تاثير شاعران يونان باستان سرود. وي نويسندگان و شاعران عهد باستان را نه تنها استاداني بزرگ مي‏شمرد، بلكه آنان را تجسمي از كمال مطلوب بشري نيرومند مي‏دانست كه با طبيعت و دنيا هماهنگي داشت. كاردوتچي در عالم سياست به اصول جمهوري‏خواهي و دموكراسي كه رنگي ضد كاتوليكي داشت معتقد بود هرچند بعدها به سلطنت گرايش يافت. وي هم‏چنين در برخي آثار خود، در وصف اوضاع سياسي زمان و به اقتضاي وقايع خاص از لحن تند و تلخ و نيش‏دار يا تحريك‏آميز استفاده كرده كه روح پرخاشگري شديد كاردوتچي را نمايان مي‏سازد. كاردوتچي با سرودن منظومه سرود به شيطان كه عليه روحانيان مذهبي منتشر كرد، به سختي مورد انتقاد قرار گرفت و اشعار او را هرزگي فكري خواندند. وي به موازات فعاليت‏هايش در زمينه شعر، آثار فراواني نيز در نثر انتشار داد كه شامل خطابه‏هاي رسمي و پرارزش اوست. كاردوتچي با وجود آثار فراوان منثوري كه درباره مظاهر اجتماعي و سياسي و در معرفي انديشه عصر خويش منتشر ساخته و در همه آن‏ها، خود را نويسنده‏اي با انديشه نوين معرفي كرده است، به عنوان شاعر بزرگ ايتاليايى شناخته شد و در سال 1906م به دريافت جايزه ادبي نوبل، نائل آمد. آثار شاعرانه كاردوتچي، مدت پنجاه سال ادبيات ايتاليا را مسخّر كرد و بر روي هم، در نيمه دوم قرن نوزدهم آثاري بديع به شمار آمد. هم‏چنين كمال قالب شعري و شور و تاثير و هيجان فراواني كه سراسر آثار وي وجود داشت، كاردوتچي را شاعر رسمي ايتالياي عصر نوين ساخت. جوزوئه كاردوتچي در سال 1899م به اولين حمله سكته ناقص دچار شد تا اينكه سرانجام در 24 سپتامبر 1907م در 97 سالگي درگذشت.

13) بمباران ورشو توسط هواپيماهاي آلماني در جريان جنگ جهاني دوم (1939م): با آغاز جنگ جهاني دوم، لهستان مورد هجوم نيروهاي نازي قرار گرفت و در 16 سپتامبر 1949 ورشو به محاصره آلمان درآمد. در اين ميان مقاومت مردم ورشو باعث گرديد تا تصرف شهر به تأخير افتد در نتيجه از 24 سپتامبر همين سال به مدت 3 روز حملات هوايى وسيع و گسترده‏اي عليه ورشو انجام شد. از سوي ديگر سقوط و تسليم ارتش لهستان موجب ايجاد وحشت ميان مردم شد. در پي بمباران شهر ورشو پايتخت لهستان توسط هواپيماهاي آلمان نازي به مدت سه روز، بيش از پانزده هزار نفر از مردم اين شهر كشته شدند. پيش از آن، هيتلر به فرماندهان ارتش نازي دستور داده بود به هر قيمتي اين شهر را تصرف كنند، تا اينكه سرانجام اين شهر پس از 11 روز مقاومت سرسختانه، تسليم آلماني‏ها شد.

14) روز ملي و اعلام استقلال "گينه بيسائو" از استعمار پرتغال (1973م): جمهوري گينه بيسائو با 36/125 كيلومتر مربع مساحت در غرب افريقا و در همسايگي كشورهاي گينه و سِنِگال واقع شده است. جمعيت گينه بيسائو در حدود 1/5 ميليون نفر است كه از نژاد سياه و از پيروان اسلام و مسيحيت و آيين‏هاي بومي مي‏باشند. پيش‏بيني شده است جمعيت اين كشور تا سال 2025 تا حدود 1/9 ميليون نفر بالغ گرديد. پايتخت اين كشور، شهر بيسائو و واحد پولش فرانك سي اف آ است. گينه بيسائو از سال 1446م كه توسط مكتشفان پرتغالي كشف شد، تا 530 سال بعد در استعمار آنان بود و از مراكز تجارت و صدور برده به حساب مي‏آمد. نيمه دوم قرن بيستم شاهد شكل‏گيري جنبش ضداستعماري مردم گينه بيسائو بود. بي‏اعتنايى مقامات پرتغال باعث شد تا حركت مسالمت‏آميز مردمي به قيام مسلحانه تبديل شود. سرانجام شورش و قيام مردم عليه استعمارگران، در دهه 1960 - 70م گسترش يافت و شورشيان بر قسمت عمده‏اي از سرزمين خويش دست يافتند. در 24 سپتامبر 1973م حزب استقلال گينه، استقلال اين منطقه را اعلام نمود و چند ماه بعد، سرنگوني اين سرزمين در دهم سپتامبر 1974 مستقل و داراي حكومت جمهوري با يك مجلس قانون‏گزاري گرديد.

15) هفته جهاني دريانوردي (آخرين هفته سپتامبر)

/خ