9 آبان 1387 / 30 شوال 1429 / 30 اکتبر 2008

1) 9آبان ماه سال1304 هجري شمسي: با تصويب مجلس شوراي ملي سلسله قاجاريه منقرض شد. دراين روزمجلس شوراي ملي طرحي را بصورت ماده واحده تصويب كرد كه بخشي از آن چنين نوشته شده بود: مجلس شوراي ملي به نام سعادت ملت ايران انقراض سلسله قاجاريه را اعلام نموده و حكومت موقتي را در حدود قانون اساسي و قوانين موضوعه مملكتي به رضاخان واگذارمي‎نمايد. قابل توجه است كه شماري ازنمايندگان مجلس شوراي ملي همچون آيت الله مدرس و دكترمصدق با حكومت رضاخان مخالف بودند و اعتقاد داشتند سلطنت رضاشاه به صلاح ملت ايران نيست.

2) 9آبان ماه سال1359هجري شمسي: مهندس محمد جواد تندگويان وزيرنفت دولت وقت جمهوري اسلامي ايران بدست نيروهاي رژيم بعثي عراق ربوده شد. او فارغ التحصيل رشته مهندسي نفت بود و مبارزه با رژيم پهلوي را اززمان تحصيل دردانشگاه آغازكرده بود و مدتها درزندانهاي رژيم در اسارت بسربرده بود. بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ابتدا مديريت مناطق نفتي جنوب و سپس وزارت نفت دولت شهيد رجائي را عهده‎دارشد. مهندس تندگويان در9آبان ماه سال1359هجري شمسي درنزديكي شهرآبادان به اسارت نيروهاي متجاوز عراقي درآمد و عاقبت درسياه چالهاي زندانهاي بعثيون شهيد شد.

3) صدور قطعنامه 540 شوراي امنيت در پي حملات عراق به كشتي‏هاي تجاري در خليج فارس(1362 ش): به دنبال حمله نيروي هوايي ارتش بعث عراق به كشتي‏هاي تجاري در خليج فارس از سال 1360، و نيز مختل كردن امنيت اين منطقه در ادامه آن، قطعنامه شماره 540 شوراي امنيت سازمان ملل در آخر اكتبر 1983 م برابر با نهم آبان 1362 ش صادر شد و حق كشتي راني و بازرگاني آزاد در آب‏هاي بين المللي رامورد تاكيد قرار داد و از همه كشورها خواست كه آن را رعايت كنند. در اين قطعنامه از دو طرف متخاصم خواسته شد كه درگيري‏هاي خود را در خليج فارس پايان داده و به تماميت ارضي كشورهاي ساحلي احترام بگذارند. در اين قطعنامه همچنين از دو طرف خواسته بود كه از هر اقدامي كه صلح و امنيت بين‏المللي و همچنين حيات دريايي در منطقه خليج فارس را در معرض مخاطره قرار مي‏دهد خودداري ورزند.اين قطعنامه در حالي صادر شد كه عراق حملات خود را به پايانه و كشتي‏هاي نفتي ايران شدت بخشيده و بي‏توجه به منع سازمان ملل، به ناامني منطقه مي‏افزود. در قطعنامه 540 عناصر مثبتي وجود دارد از جمله: لزوم بررسي واقع بينانه جنگ، عدم اشاره به قطعنامه‏هاي قبلي شورا، عدم اشاره به آتش‏بس يا خروج نيروها، اشاره به گزارش هيئت بازرسي، حمله به مناطق مسكوني و تلاش دبيركل براي رسيدن به راه حلي كامل، عادلانه و شرافتمندانه و قابل قبول براي هر دو طرف. اين، اولين قطعنامه‏اي بود كه به اتفاق آرا به تصويب نرسيد و داراي سه راي ممتنع بود. هرچند اين گمان مي‏رود كه صدور اين قطعنامه، ناشي از گزارش هيئت اعزامي دبيركل به منطقه باشد، ولي در واقع بيشتر از هر چيز، متأثر از عمليات والفجر 4 بود كه اواخر مهرماه آن سال به اجرا درآمد و طي آن هفتصد كيلومتر مربع از منطقه عملياتي به دست نيروهاي اسلام افتاد.

4) واگذاري امتياز كشتيراني در كارون به انگليسي‏ها در زمان ناصرالدين شاه قاجار(1267ش): يكي از امتيازاتي كه در زمان ناصرالدين شاه قاجار به انگليسي‏ها واگذار شد، آزادي كشتيراني در رودخانه كارون در استان خوزستان بود. چرا كه سياستمداران اين كشور از سال‏ها قبل به اهميت رود كارون از جهات تجاري و اقتصادي و سياسي پي برده بودند و امتيازي در اين مورد مي‏خواستند. اين مجوّز كه انگليسي‏ها، نيم قرن براي به دست آوردن آن تلاش كردند، علاوه بر توسعه نفوذ سياسي و نظارت بر نواحي جنوبي ايران، از نظر منافع تجاري، استفاده از اين راه طبيعي براي حمل و نقل اجناس انگليسي و هندي به شهرهاي مركزي از راه عادي بوشهر - شيراز - اصفهان بود. علت مخالفت ابتدايي دولت ايران با اعطاي اين امتياز، هراس از روس‏ها بود، ليكن پس از اعطاي امتياز شيلات شمال‏به روس، امتياز كشتيراني در روخانه كارون به انگليس واگذار شد.

5) 30شوال سال606هجري قمري: « فخرالدّين محمّد طبرستاني رازي» حكيم و عالم بزرگ ايراني درشهرهرات درگذشت. طبرستاني رازي به همه علوم عقلي و نقلي آشنا بود و درتاريخ، كلام، فقه، اصول، تفسير، حكمت، ادب و رياضيات تبحر بسيارداشت. محضردرس اين عالم برجسته به سبب وسعت دانش و اطلاعاتش همواره محل اجتماع علما و طالبان علم بود. طبرستاني رازي مشهور به امام فخررازي دراواخرعمربه زادگاهش شهرري بازگشت و بعد ازمدتي به خراسان رفت و درهرات مسكن گزيد. امام فخررازي دركنارتدريس به تأليف كتابهاي ارزشمند همت كرد كه ازآنميان «تفسيركبيرمشهوربه مَفاتيحُ الغيب» را مي‎توان نام برد. همچنين« اَلاَربَعين في اُصُولِ الدّين و اَسرارُالتَنزيل و اَنوارُ التَّأويل» ازديگرآثارامام فخررازي بشمارمي‎روند.

6) 30اكتبرسال1612 ميلادي: انگلستان به سرزمين برمه يا ميانمار حمله كرد. برمه دراواخر قرن13ميلادي به تصرف مغولان درآمد و پس از آن دستخوش اغتشاشات و تجزيه‎هاي مكررگرديد. پس از استقرار كمپاني هند شرقي پايه‎هاي استعمارانگليس براين كشورمستحكم شد و ادامه اين موجب بروزجنگلي گسترده ميان مردم ميان‎مار به اشغال انگليس درآمد و دولت انگلستان برمه يا ميان‎مار را به هندوستان كه مستعمره انگليس بود ملحق ساخت. گفتني است برمه يا ميان‎مار در سال1937 ميلادي ازهندوستان جدا شد و به خودمختاري داخلي دست يافت.

7) 30اكتبرسال1820 ميلادي: فئودور ميخائيلوويچ داستايِفْسكي نويسنده روسي متولد شد. او در جواني به مدرسه مهندسي نظام رفت اما بتدريج به مطالعه ادبيات كشورهاي جهان توجه بيشتري كرد و درپايان دوره نظام با جديّت فراوان به تحقيق و مطالعه درزمينه ادبيات مشغول شد. داستايفسكي درسال1849ميلادي به جرم فعاليت‎هاي سياسي دستگيرو زنداني شد؛ و درپي آزادي از تجربيات خود بهره گرفت و آثارارزشمندي در ادبيات روسيه پديد آورد. از آثار داستايفسكي مي‏توان«آزردگان، جنايت و مكافات و برادران كارامازوف» را نام برد.

8) درگذشت "هانري دونان" مؤسس صليب سرخ جهاني (1910م): ژان هانري دونان مؤسس جمعيت صليب سرخ جهاني در هشتم مه 1828م در شهر ژنو سوئيس متولد گرديد. وقوع جنگ‏هاي متعدد در اروپا باعث شد تا وي در سال 1862م با انتشار كتابچه‏اي مردم را تشويق نمايد كه جمعيت‏هايى را داوطلبانه تشكيل دهند تا هنگام جنگ و ديگر مصائب بتوان بيماران، زخمي‏ها و مصدومين را كمك كنند. بر اساس اين پيشنهاد، در نيمه ماه مه 1863م اولين كنفرانس بين‏المللي ژنو براي ايجاد يك سازمان جهاني امدادي و خيريه برپا گرديد در اين كنفرانس نمايندگان 16 كشور اروپايي شركت داشتند. اين كنفرانس باعث شد تا در 22 اوت 1864م قرارداد ژنو به اهتمام و تلاش هانري دونان امضا گردد. اقدامات صلح دوستانه و نوع‏پرستانه وي در سال 1901م جايزه صلح نوبل را براي وي به ارمغان آورد. هانري دونان سرانجام در 30 اكتبر 1910م در 82 سالگي درگذشت.

9) جدايي مجارستان از اتريش (1918م): مجارستان، بخشي از امپراتوري روم بود و در قرن چهارم ميلادي به تصرف ژرمن‏ها درآمد. سپس اقوام گوناگوني بر آن تسلط يافتند. در اواخر قرن چهاردهم، عثماني‏ها در اين منطقه نفوذ كردند و اين سرزمين را تا اوائل قرن هجدهمْ، در اختيار داشتند. اما در سال 1739م تسلط اتريش بر مجارستان مستحكم گرديد و به عنوان بخشي از اين امپراتوري از اختيارات داخلي برخوردار بود. در عين حال مخالفت‏هاي مردم مجارستان با حاكميت اتريش، هيچ گاه پايان نيافت. تا اينكه وقوع جنگ جهاني اول، ضربه نهايى را به اين اتحاد وارد ساخت و مسئله درخواست استقلال از اتريش به اوج خود رسيد. در 30 اكتبر 1918 نخست وزير منصوب اتريش در مجارستان، استقلال اين كشور را اعلام نمود. با آغاز جنگ جهاني دوم، مجارستان به همكاري با آلمان نازي پرداخت و به همين دليل مورد تهاجم ارتش سرخ شوروي قرار گرفت. با پايان جنگ، حكومت جمهوري اعلام شد و از سال 1948 با قدرت يابي حزب كمونيست، جزئي از مجموعه بلوك شرق گرديد. با وزش اصلاحات در اقمار شوروي، مجارستان اولين كشوري بود كه از پيمان ورشو خارج شد، نظام چند حزبي را پذيرفت و به عضويت پيمان ناتو درآمد. جمهوري مجارستان داراي يك مجلس قانون‏گزاري است و در 30 آوريل 2004 به عضويت اتحاديه اروپا درآمد.

معرفي سايت مرتبط با اين مقاله