9 دي 1387 / 1 محرم 1430 / 29 دسامبر 2008

1) 9 دي ماه سال 1357 هجري شمسي : تظاهرات گسترده مردم مشهد با حملات مأموران رژيم طاغوت موجه شد. اين حملات و درگيريها به شهيد و مجروح شدن شمار زيادي از تظاهر كنندگان منجر شد. درگيري مأموران رژيم شاه با مردم زماني اوج گرفت كه تظاهر كنندگان سربازي را كه به آنان پيوسته بود با ابراز احساسات گرم و پرشور در ميان خود پذيرفتند. گفتني است كه در همين روز مأموران رژيم پهلوي به منزل آيت الله شيرازي حمله كردند وعده‎اي را در منزل ايشان به شهادت رساندند.

2) ترور نافرجام "شيخ فضل‏اللَّه نوري" به دست كريم دواتگر عامل كميته مجازات(1287ش): شيخ فضل‏اللَّه نوري از جمله عالمان بزرگي بود كه در رهبري مشروطه مشروعه نقش مهمي ايفا نمود و زمينه‏هاي تحصن مردم عليه استبداد زمان را در حرم حضرت عبدالعظيم فراهم آورد. شيخِ شهيد، از جمله رادمرداني بود كه در برابر بيگانه سر تسليم فرود نياورد از اين رو طرح ترور شيخ، در سفارت انگليس تهيه شد و توسط عوامل سفارت به دست جوان ماجراجويي به نام كريم دواتگر داده شد تا به هنگام بازگشت شيخ به منزل به مورد اجرا درآيد. در اثر اين ترور، شيخ و تعدادي از همراهان زخمي شدند. هر چند پس از دستگيري كريم، شيخ او را بخشيد ولي در بازجويي از وي، اسامي افرادي به ميان آمد كه با سفارت انگليس در ارتباط بودند. نكته عبرت‏انگيز اين كه كريم دواتگر، درست هشت سال پس از شهادت شيخ فضل اللَّه نوري، به دست دوستانش به جرم قتل و اخاذّي به قتل رسيد. وي عضو گروهي بود كه به كميته مجازات شهرت يافتند و هدف از ايجاد اين تشكل را از بين بردن افراد خائن به مشروطه و مضر به حال مردم عنوان نمودند. بعدها با لو رفتن اعضاي اين كميته، برخي از اعضاي آن دستگير و اعدام و برخي ديگر فراري شدند.

3) ورود حضرت آيت‏اللَّه "سيد حسين طباطبايي بروجردي" به قم (1323 ش): پس از ارتحال آيت‏اللَّه حاج شيخ عبدالكريم حائري يزدي مؤسس حوزه علميه قم در سال 1315ش، مسؤوليت اداره حوزه بر عهده سه تن از مراجع بزرگ عصر به نام حضرات آيات: سيد محمدتقي خوانساري، سيد محمد حجت كوه كمره‏اي و سيد صدرالدين صدر قرار گرفت و اين مراجع سه گانه به مدت هشت سال، حوزه عظيم قم را به نحو احسن اداره كردند. در سال 1323 ش به دنبال بيماري آيت‏اللَّه سيد حسين بروجردي و بستري شدن ايشان در يكي از بيمارستان‏هاي شهر ري، دانشوران ساكن قم براي دعوت ايشان به قم و اقامت در آن شهر، اصرار زيادي ورزيدند و آن عالم بزرگ پس از بهبودي و تفأل به قرآن، هجرت به قم را برگزيدند. در نهايت معظم له با حمايت ياراني مجتهد و راستين در 9 دي 1323 ش برابر با 14 محرم 1364 ق وارد قم شد و زعامت شيعيان را به عهده گرفت. آيت‏اللَّه بروجردي تا پايان عمر به مدت نزديك به هفده سال در قم ماند و حوزه علمي اين شهر را با رونقي روز افزون قرين ساخت. در طي دوران حضور اين عالم برجسته و مرجع كل، عالمان نامداري در محضرش پرورش يافتند و خدمات و آثار و بركات فراواني ارايه گرديد.

4) معرفي "شاپور بختيار" به عنوان نخست وزير خاندان پهلوي (1357 ش): شاه پس از تعيين ارتشبد غلامرضا ازهاري به رياست دولت نظامي، با ايراد نطق معروف خود به اشتباهات خويش اعتراف نمود كه اين امر به تزلزل كابينه كمك زيادي كرد. در آن تاريخ براي شاه مسلَّم و يقين شده بود كه دوران پادشاهي او پايان يافته است و خيلي زود بايد خاك ايران را ترك كند. او همچنين اعتقادي به جانشيني وليعهدِ خود نيز بر تخت سلطنت نداشت. تنها، انگيزه‏اش اين بود كه حكومت را به دست ديگري بسپارد و خود از ايران خارج شود. از اين رو از همان روزهاي نخستين حكومت ازهاري، يك دسته از نظاميان براي كنترل اوضاع بر سر كار آمدند. در دوران رياست ازهاري بر دولت، تظاهرات وسيع مردمي به ويژه در تاسوعا و عاشوراي 1357، مشروعيت رژيم پهلوي را زير سؤال برد و ازهاري براي آرام كردن مردم، به بازداشت ظاهري دولتمردان سابق دست زد. اما، اين عوام‏فريبي‏ها نيز راه به جايي نبرد. در پي ناكامي دولت ارتشبد ازهاري در سركوب قيام مردم مسلمان ايران، محمدرضا شاه، شاپور بختيار را در 9 دي 57 به نخست وزيري برگزيد و او نيز كابينه‏اش را در شانزدهم دي ماه معرفي كرد. شاه و آمريكا، اميدوار بودندبختيار بتواند با شعارهاي ملي گرايانه و سياست‏هاي به ظاهر اصلاح طلبانه، مردم ايران را از ادامه انقلاب باز دارد. اما مردم ايران كه از نيرنگ آمريكا و رژيم شاه آگاه بودند، به مخالفت با بختيار پرداختند و او را سرسپرده دستگاه استبدادي داخلي و بيگانگان خواندند. حضرت امام نيز در اعلاميه‏اي كه از پاريس منتشر نمودند، دولت بختيار را فاقد مشروعيت اعلام كرده و مردم را به مقابله با آن فرا خواندند. بختيار تا پيروزي انقلاب اسلامي در اين مقام باقي ماند ولي با برچيده شدن نظام طاغوت، از كشور گريخت.

5) اول محرم الحرام سال اول هجري قمري: طبق روايتهاي نقل شده پس ازهجرت حضرت محمّد(ص) ازمكه به مدينه، اولين ماه سال يعني محرم آغازتاريخ مسلمانان تعيين شد. ازابن شهاب روايت شده است: « وقتي پيامبر(ص) به مدينه آمد و اين به ماه ربيع الاول بود؛ بفرمود تا تاريخ نهند». ازعبدالله بن عباس نقل شده است كه تاريخ نهادن ازهمان سال كه پيامبرخدا به مدينه آمد آغازشد.ازعُبيدبن عُمرروايت كرده‎اند كه محرم ماه خداي عزّوجل است و آغازسال كه درآن خانه كعبه را جامه پوشانند و تاريخ ازآن آغازكنند و سكه درآن زنند.

6) آغاز هفته احياي امر به معروف و نهي از منكر

7) اول محرم الحرام سال4هجري قمري: غزوه «ذاتُ الرّقاع» واقع شد. حضرت محمّد(ص) دراين غزوه با جماعتي بيش از700تن به نبرد با مشركان اَنمارو ثَعلبيه رفتند. نبرد درمنطقه‎اي آغازشد كه به علت پستي و بلنديهاي بسيارش همچون جامه‎اي مرقّع به نظرمي‎رسيد ازاين رو اين غزوه را ذاتُ الرِّقاع ناميدند. اين غزوه با شكست مشركان پايان يافت.

8) اول محرم الحرام سال20هجري قمري: سرزمين مصربدست مسلمانان فتح شد. مصرتاآن زمان تحت حكومت ايرانيان و يونانيان بود و ازقدرت نظامي عظيمي بهره‎مند بود. اما سرانجام سپاه آزاديبخش اسلام مصريان را شكست داد. فرماندهي سپاه اسلام دراين نبرد به عهده عمروعاص بود.

9) اول ماه محرم الحرام61هجري قمري: امام حسين (ع) درمسيرحركت تاريخي خويش پس ازورود به عراق درمكاني بنام شِراف منزل كردند و پس ازفراهم كردن ذخيره‎اي ازآب به راهشان ادامه دادند. دراواسط روزنيروهاي دشمن ازدورنمايان شدند؛ ازاين رو ياران امام درمكاني امن پناه گرفتند. سپاه د شمن مركب از1000تن به فرماندهي حرّبن رياحي مأموريت داشت كه راه را برامام حسين (ع) ببندد يا ايشان را به شهادت برساند. اما امام حسين (ع) به ياران خود دستوردادند كه دشمن ار ازآب سيراب كنند. حرّ اگرچه هنگام نمازبه امام حسين(ع) اقتدا مي‏كرد، همچنان به تعقيب ايشان ادامه داد. اين نخستين روزازحماسه‎اي بود كه تاامروز جاودانه درتاريخ مانده است.

10) اول محرم الحرام سال618هجري قمري: « اِبن اَبي حَفص» ازوزيران سلسله موحّدون درگذشت. او بدستوراميران اين سلسله فرمانروايي اِفريقا راتاپايان عمربه عهده داشت. ابن ابي حفص مردي دادگر، فاضل و بخشنده بود و باوجود مشاغل بسيار، بطورشخصي و مستقيم به داوري ميان مردم مي‎نشست. گفتني است كه دردوران حكمراني وي، مسلمانان سيسيل با اعزام نمايندگاني اطاعت خود را ازموحدون اعلام كردند.

11) رحلت فقيه بزرگوار "ميرزا جعفر قزويني" (1297 ق): ابوهادي جعفر بن سيدمهدي بن حسن حسيني، از علماي اماميه‏ي خاندان آل‏قزويني و شاعري ماهر و اديبي لغوي است كه در "حِلِّه" در عراق سكونت داشته و داراي رياست مذهبي بوده است. اين عالم گرانقدر نزد پدر خود و شيخ انصاري و فاضل ايرواني به مدارج عالي علمي دست يافت و سپس به تدريس و تاليف مشغول شد. كتاب اشراقات در منطق و تلويحات در اصول فقه از تاليفات ميرزاجعفر قزويني مي‏باشند. ميرزاجعفر قزويني در حله وفات يافت و در نجف اشرف دفن گرديد.

12) ارتحال آيت اللَّه "سيدابوالحسن رفيعي قزويني" (1395 ق): آيت‏اللَّه ميرزا ابوالحسن رفيعي قزويني در سال 1310 ق در قزوين به دنيا آمد و دروس حوزوي را در قزوين و سپس در تهران گذراند. پس از ورود آيت‏اللَّه حائري يزدي به قم، به اين شهر عزيمت كرد و به تدريس و تاليف پرداخت. ميرزاي قزويني پس از اخذ درجه‏ي اجتهاد راهي قزوين گرديد و حوزه‏ي آن ديار را احياء كرد. وي از افراد نادري بود كه علوم عقلي و نقلي را به خوبي فرا گرفته و مدارج عالي كمال را پيمود. علامه سيدابوالحسن قزويني سرانجام پس از سال‏ها مجاهدت، در 85 سالگي به لقاءاللَّه پيوست و در حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

13) رحلت آيت‏اللَّه العظمي "سيد عبداللَّه شيرازي" زعيم حوزه‏ي علميه‏ي مشهد (1405ق): آيت‏اللَّه سيدعبداللَّه شيرازي در سال 1309 ق در بيت علم و فضيلت در شيراز به دنيا آمد. ايشان در 21 سالگي به همراه پدر بزرگوار خود به دليل مبارزات ضد استعماري انگليس به مدت شش ماه از شيراز تبعيد شد و پس از بازگشت، به تحصيل و تدريس ادامه داد. وي سپس به مدت سيزده سال در نجف اقامت گزيد و پس از اخذ اجتهاد به شيراز بازگشت. آيت‏اللّه شيرازي در مسير مخالفت با حكومت رضاخان متحمل سختي‏هاي فراواني گرديد. از اين‏رو مخفيانه راهي نجف شد و اين اقامت، چهل سال به طول انجاميد. ده سال پاياني عمر معظمٌ له در مشهد گذشت و حضور ايشان، حوزه‏ي اين شهر را رونقي دوباره بخشيد. آيت‏اللَّه شيرازي همچنين در نهضت اسلامي مردم ايران به رهبري امام خميني همواره پشتيباني خود را اعلام داشته و در آگاه سازي افكار مردم مشهد، نقش مهي ايفا نمود. از آيت‏اللَّه شيرازي آثار و بناهاي فراواني به جاي مانده كه تاسيس مدارس، كتابخانه‏ها، مساجد و... در شهرهاي مختلف از آن جمله‏اند. هم‏چنين عُمدَةُالوسايل، الامامَةُ و الشيعَه و ذخيرةُ الصّالحين از جمله كتب اين عالم آگاه مي‏باشند.

14) 29 دسامبر 1937 ميلادي : قرارداد ايرلند امضاء شد به موجب اين قرار داد ايرلند جنوبي كه تا آن زمان در تصرف انگليس بود مستقل اعلام شد اما به علت بروز جنگ جهاني دوم اجراي مفاد قرار داد استقلال به تأخير افتاد گفتني است كه قبل از استقلال ايرلند ، در سال 1921 ميلادي كشور آ زاد ايرلند تشكيل شده بود و اين پيروزي بزرگ در نتيجه مبارزات مستمر ايرلند بدست آمده بود. كشور آزاد ايرلند ايالتهاي پروتستان نشين شمالي را به انگليس واگذار كرده بود سرانجام در سال 1949 ميلادي ايرلند جمهوري مستقل اعلام شد شايان توجه است كه با وجود اين مبارزات ، و كسب استقلال ، هم اكنون نيز شاخه نظامي ارتش آزاد بخش ايرلند با سربازان انگليس مستقر در ايرلند مبارزه مي كند.

15) 29 دسامبر سال 1954 ميلادي : سرزمين گويان هلند معروف به سورنيام به استقلال رسيد سورنيام تاقرن شازدهم ميلادي در تصرف قواي انگلستان بود در آن زمان براساس معاهده صلحي كه ميان دولتهاي هلند و انگليس منعقد شد سورنيام به هلند واگذار شد اين سرزمين قبل از كسب استقلال كامل ، در سال 1945 ميلادي به خودمختاري داخلي رسيد سورنيام در شمال آمريكاي مركزي قرار دارد و با كشورهاي برزيل ، گويان فرانسه هم مرز است گفتني كه غني ترين معادن بوكيست جهان در سورنيام است.

16) مرگ "كِلِمِنْسْ مِتِرنيخْ" صدراعظم معروف و مقتدر اتريش (1859م): كلمنس وِنتِسل لوتار مِتِرنيخ شاهزاده و سياست‏مدار معروف اتريش در اولين روز اوت سال 1773م به دنيا آمد. وي از سنين جواني وارد عرصه سياست شد و از 36 سالگي به عنوان وزيرخارجه اتريش انتخاب گرديد و از همين زمان مقام صدراعظمي اين كشور را نيز بر عهده گرفت و تا حدود 40 سال بعد، به صورت چهره اصلي سياست اروپا مطرح بود. مترنيخ ابتدا كوشيد اتحاد بافرانسه را عملي سازد. اما پس از عدم موفقيت در ميانجي‏گري ميان متحدين و ناپلئون بُناپارت، به متحدين پيوست و چون سياست خارجي كشورش را نيز بر عهده داشت توانست مقام بين المللي اتريش را بالا ببرد و در نتيجه در كشاندن كشورهاي اروپايى به ائتلاف و دسته بندي عليه فرانسه توفيق يافت. وي كه سياست‏مداري محافظه‏كار بود هر كجا اثري از انقلاب و قيام مردمي مشاهده مي‏نمود آن را با بي‏رحمي فراوان سركوب مي‏كرد. مترنيخ بر اين عقيده بود كه با حفظ وضع موجود مي‏توان نظم و آرامش را بر قرار ساخت. جاسوسي، سانسور و سركوبي مسلحانه جنبش‏هاي آزادي‏خواهي، از مشخصات اصلي سياست او بود. سه اصلِ پشتيباني از حاكميت مطلق، جلوگيري از تمايلات ناسيوناليستي و حفظ وضعِ موجود، از مختصات عمده مدام و مسلك مترنيخ به شمار مي‏رفت. در واقع اصول مترنيخ واكنشي بود نسبت به انقلاب فرانسه و عقائد و افكاري كه از آن ناشي مي‏شد. با اين حال اعلام دكترين مونروئه رئيس‏جمهور امريكا مبني بر عدم حق دخالت اروپا در منطقه امريكاي جنوبي باعث شد تا مرام مترنيخ در دنياي جديد متوقف شود و بيشتر كشورها را از همراهي با مترنيخ باز دارد. بنابراين تصميم انگلستان مبني بر جاي‏گزين كردن سياست تجاري و اقتصادي به جاي سياست نظامي و نيز وقوع انقلابات داخلي در كشورهاي مختلفِ اروپايى، از علل زوال و انحطاط مرام و انديشه مترنيخ به حساب مي‏آيد. مترنيخ در مقام يك اتريشي متعصب در همه احوال منافع كشورش را بر ديگران ترجيح مي‏داد اما با اين همه، به علت اعمال شيوه‏هاي ديكتاتوري مورد نفرت مردم كشورش بود. عصر مترنيخ كه سال‏هاي 1815 تا 1848م را پوشش مي‏داد. با انقلاب‏هاي سال 1848 كه همه اروپا را فرا گرفت به پايان رسيد و با سرنگوني و فرار او از اتريش در سال 1848 دوره 40 ساله زمام‏داري وي نيز خاتمه يافت. كلمنس مترنيخ سرانجام در 29 دسامبر 1859 در سن 86 سالگي درگذشت.

17) آزمايش اولين ماشين بخار توسط "ژوزف كونيو" مبتكر فرانسوي (1770م)

18) امضاي قرارداد استقلال "ايرلند" بين رهبران ايرلند و انگلستان (1937م): در 29 دسامبر 1937م قرارداد استقلال ايرلند به امضاي رهبران جمهوري خواه ايرلند و دولت انگليس رسيد، اما به دليل آغاز جنگ جهاني دوم، دولت انگليس از اجراي اين قرارداد خودداري كرد. پس از جنگ جهاني دوم، جمهوري ايرلند جنوبي، در سال 1949م، رسماً استقلال خود را از انگليس اعلام كرد. استقلال جمهوري ايرلند، نتيجه هشت قرن مبارزه جمهوري‏خواهان ايرلند با انگليس بود. البته انگليس در ساليان قبل از آن، براي پايان دادن به مبارزات ايرلندي‏ها، اختياراتي در زمينه اداره امور داخلي به كاتوليك‏هاي جمهوري خواه اين كشور داد. اما شش ايالت شمالي ايرلند كه اكثريت جمعيت آن را پروتستان‏هاي طرفدار انگليس تشكيل مي‏دادند، همچنان زير حاكميت مستقيم لندن باقي ماندند. به همين دليلْ، اقليت كاتوليك ايرلند شمالي به مبارزه براي خروج انگليس از ايرلند شمالي و وحدت دو ايرلند، ادامه مي‏دهد. كشور ايرلند جنوبي با بيش ازهفتاد هزار كيلومتر مربع مساحت، قسمت اعظم جزيره ايرلند را تشكيل مي‏دهد كه با فاصله كمي در غرب انگلستان قرار دارد. (ر.ك: 17 مارس)

19) تأسيس صندوق بين المللي توسعه كشاورزي وابسته به سازمان ملل متحد (1977م): نخستين اقدام براي تأسيس صندوق بين‏المللي توسعه كشاورزي در جريان كنفرانس جهاني خواربار در رُم ايتاليا در سال 1974م انجام يافت. در 29 دسامبر 1977م، با تصويب مجمع عمومي و شوراي اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل، بين‏المللي توسعه كشاوري صندوق موسوم به ايفاد، به عنوان يكي از كارگزاري‏هاي تخصصي سازمان ملل تأسيس گرديد. از جمله اهداف ايفاد، مبارزه با گرسنگي و فقر روستاييان در كشورهاي در حال توسعه از طريق ارائه وام و كمك‏هاي بلاعوض به منظور رشد و توسعه امور كشاورزي در اين‏گونه كشورها عنوان شده است. منابع مالي اين صندوق توسط بانك جهاني، بانك‏هاي عمران منطقه‏اي و ساير مؤسسات وابسته به سازمان ملل متحد و هم‏چنين كمك‏هاي داوطلبانه برخي كشورها، باز پرداخت وام‏ها و درآمد حاصل از سرمايه‏گذاري‏هاي صندوق تامين مي‏شود. مقر اين صندوق در شهر رُم پايتخت ايتاليا است. اعضاي صندوق در سه دسته قرار گرفته‏اند: كشورهاي پيشرفته صنعتي، كشورهاي عضو اوپك و كشورهاي در حال توسعه. اين صندوق داراي يك شوراي حكام، يك هيأت مديره و رئيس دبيرخانه مي‏باشد و هيأت مديره صندوق مسئول عمليات كلي صندوق مي‏باشد.