شرح بيماري
سوءمصرف و اعتياد به مواد عبارت است از دل‌مشغولي با مواد روان‌گردان (داروها، الكل، غذا) به طوري كه فرد قادر به كنترل خود نباشد و تكانشي براي ادامه آنها، علي‌رغم عواقب مضر فردي و اجتماعي، وجود داشته باشد.
علايم شايع
به ماده مورد سوء مصرف بستگي دارد. بيشتر آنها اين علايم را ايجاد مي‌كنند:
خلق مطبوع گذرا
آسودگي از اضطراب
احساس كاذب اعتماد به نفس
توهمات بينايي و شنوايي
تغيير سطح فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري (يا بي‌حالي و خماري يا آشفتگي)
علايم نامطبوع يا دردناك در هنگام كنار گذاشتن ماده مورد سوء مصرف
علل
مواد مورد سوء مصرف ممكن است باعث اعتياد يا وابستگي گردند. شايع‌ترين مواد مورد سوء مصرف عبارتند از:
نيكوتين
الكل
ماري‌جوانا
آمفتامين‌ها، باربيتورات‌ها، كوكائين
مخدرها شامل كدئين، هروئين، متادون، مورفين و ترياك
داروهاي توهم‌زا شامل پي‌سي‌پي «گرد فرشته»، مزكالين و ال‌اس‌دي
مواد فرار مثل چسب، حلال‌ها و رنگ‌هاي استنشاقي
عوامل تشديد كننده بيماري
بيماري نيازمند تجويز مسكن‌ها يا آرام‌بخش‌ها
سابقه خانوادگي سوء مصرف دارو
عوامل ژنتيك، برخي افراد ممكن است بيشتر به اعتياد مستعد باشند.
سوء مصرف الكل
خستگي يا كار بيش از حد
فقر
مشكلات رواني شامل افسردگي، وابستگي يا اعتماد به نفس پايين
پيشگيري
با افرادي كه داروها را مورد استفاده يا سوء مصرف قرار مي‌دهند، معاشرت نكنيد.
قبل از اين كه مشكلات مربوط به سلامت ذهني مثل افسردگي يا اضطراب مزمن، منجر به ايجاد مشكلات در ارتباط با داروها گردند، براي حل آنها درخواست مشاوره كنيد.
به علايق سالم و فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هاي اوقات فراغت بپردازيد.
پس از جراحي، بيماري يا آسيب، هرچه زودتر مصرف مسكن‌ها يا آرام‌بخش‌هاي تجويز شده را متوقف كنيد. بيش از مقدار نياز مصرف نكنيد.
عواقب مورد انتظار
با انگيزش قوي، مراقبت پزشكي مناسب و حمايت از جانب خانواده و دوستان قابل علاج است.
عوارض احتمالي
بيماري‌هاي آميزشي در معتاداني كه از سرنگ مشترك استفاده مي‌كنند يا هنگامي كه تحت تأثير داروها هستند، رفتار جنسي بي‌محابا دارند.
عفونت‌هاي شديدمثل آندوكارديت، هپاتيت با مسموميت خوني به خاطر تزريق داخل وريدي با استفاده از سرنگ‌هاي غيراستريل
سوء تغذيه
آسيب تصادفي به خود يا ديگران در حالتي كه تحت تأثير داروها قرار دارد.
از دست دادن شغل يا خانواده
مرگ ناشي از مصرف بيش از حد
درمان
اصول كلي
قبول كنيد كه مشكلي داريد.
درخواست كمك از افراد صلاحيت‌دار و متخصص كنيد.
با خانواده و دوستان خوب خود، راحت و صادق باشيد و از آنها كمك بخواهيد. از دوستاني كه شما را تشويق به از سر گرفتن عادتتان مي‌كنند، دوري كنيد.
به گروه‌ها و انجمن‌هاي حمايتي ملحق شويد.
داروها
پزشك شما ممكن است داروهاي زير را تجويز كند:
دي‌سولفيرام (ضد سوء مصرف) براي الكليسم. اين دارو در هنگام مصرف الكل، ناخوشي شديدي ايجاد مي‌كند.
نالتركسان كه اثر مخدرها را خنثي مي‌كند.
متادون براي سوء مصرف مواد مخدر. اين دارو يك مخدر ضعيف‌تر است كه براي كاهش شدت علايم ترك و محروميت از دارو مصرف مي‌شود. اين دارو امكان بازگشت به زندگي را مقدور مي‌سازد.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
محدوديتي لازم نيست. به طور منظم ورزش كنيد.
رژيم غذايي
يك رژيم غذايي طبيعي، كاملاً متعادل و پر پروتئين اتخاذ كنيد. در صورت ابتلا به سوء تغذيه ممكن است مكمل‌هاي ويتاميني لازم باشند.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر دارو يا داروهايي را مورد سوء مصرف قرار مي‌دهيد يا به آنها معتاد شده‌ايد و كمك مي‌خواهيد
اگر دچار علايم جديد و غير قابل توجيه شده‌ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي داشته باشند.
منبع: پايگاه اطلاع رساني پزشکان ايران