17 دي 1387/ 9 محرم الحرام 1430 / 6 ژانويه 2009

1) روز تاسوعاي حسيني : 9 محرم الحرام سال 61 هجري قمري: « شمْرِبْنٍ ذِي الْجوشَن»همراه با نامه ابن زياد به كربلا وارد شد. در اين نامه به عمر بن سعد دستور آغاز جنگ با امام حسين (عليه السلام) داده شده بود. شمر نزديك خيمه‏گاه امام و يارانش شد و براي تضعيف روحيه نزديكان آن حضرت فرياد كرد و گفت: براي شما امان نامه آورده‏ام، دست از مبارزه برداريد. اما برادران و ياران امام حسين (ع) در جواب يك صدا گفتند: خدا ترا وامان نامه‏ات را لعنت كند، آيا ما را امان مي‏دهي در حاليكه پسر رسولخدا امن ندارد. اي دشمن خدا آيا تو ما را امان مي‏دهي تا برادر و سرور خود را تنها بگذاريم و از نفرين شدگان فرمان بريم؟ بدين ترتيب امام حسين (ع) و يارانشان در راه خويش برا يحفظ اسلام و پايداري آن استوار ماندند و كساني چون ابن سعد براي كسب مال و مقام دنيوي در انحراف و گمراهي خويش بيشتر فرو رفتند.

2) 17دي ماه سال1346هجري شمسي: جهان پهلوان تختي قهرمان ورزش كشتي ايران به طرزي مشكوك درگذشت. تختي درخانواده‎اي تهيدست درتهران متولد شد. او دريايي ازپاكي و صداقت بود. دلاوري بي‎باك كه قلبي رئوف و مالامال ازعشق مردم درسينه ستبرخود داشت. همه اين ويژگيها او را به پهلوان شكست ناپذيرو محبوب دلها مبدّل كرده بود. تختي درزندگي‎اش بيش ازقهرماني به پهلواني و خلق و خوي انساني اهميت مي‎داد. تختي دردوران قهرماني خود با كسب 9مدال طلا و نقره جهاني و بازيهاي المپيك ورزشكارايراني است كه بيشترين طلاهاي عرصه‎هاي بين المللي را براي ايران به ارمغان آورده است اما هرگز فروتني و تواضع خود را ازدست نداد و همواره ساده زندگي كرد. جهان پهلوان تختي با فتح حماسي خود دربازيهاي المپيك ملبورن درسال1956ميلادي مدال طلا برگردن آويخت و با فرستادن نماينده‎هاي شوروي سابق و اِمريكا به رده‎هاي دوم و سوم اعتباربيشتري براي كشتي ايران فراهم كرد. تختي پهلوان ايران كه درمقابل ظلم سرفرود نياورد سرانجام با دسيسه‎هاي عمال رژيم پهلوي به قتل رسيد و مرگ او رياكارانه خودكشي قلمداد شد اما مردم خودكشي تختي را باورنكردند. (روز جهانمردي و فتوت)

3) توطئه استعماري كشف حجاب توسط "رضاخان پهلوي" (1314ش): در پي توطئه استعمار در مبارزه با فرهنگ غني اسلام، عاملان استعمار در كشورهاي اسلامي، همزمان اقدام به اعمال مشابهي نمودند. "امان‏اللَّه خان" در افغانستان، "مصطفي كمال آتاتورك" در تركيه و "رضاخان پهلوي" در ايران مأموريت يافتند با مظاهر اسلام مخالفت و مبارزه كنند. استعمارگران دريافته بودند كه مستقيماً نمي‏توانند مسأله كشف حجاب را مطرح كنند لذا بهتر ديدند ابتدا از تغيير لباس مردان شروع كنند زيرا اين كار دو نتيجه داشت. اول اين كه ذهن و روح جامعه را نسبت به تغييرات عمده كه جزء آداب و رسوم اجتماعي به شمار مي‏رفت آماده سازد، و دوم اين كه، نحوه عكس‏العمل اقشار مختلف مردم را بسنجد. در اين راستا رضاشاه با مطرح كردن تغيير لباس و كلاه اروپايي (شاپو) و متحدالشكل كردن لباس مردان، اقدام به تغيير لباس اسلامي و كشف حجاب بانوان نمود. وي اين عمل شنيع را از خانواده خويش آغاز كرد و سپس به كل جامعه سرايت داد. نخستين گروهي كه به اين كاروان ضداسلامي پيوست، خانواده وزيران و دست‏اندركاران نظام استبدادي بودند. در نهايت علي رغم مخالفت‏هاي فراوان مردم مسلمان وعلما و نيز وقوع حادثه خونين مسجد گوهرشاد مشهد در اعتراض به كشف حجاب، رضاخان در هفدهم دي ماه 1314ش، در جشن فارغ التحصيلي دانشسراي مقدماتي دختران در تهران، قانون كشف حجاب زنان را به طور آشكار آغاز نمود و خود به اتفاق همسر و دخترانش كه بدون حجاب بودند در اين جشن شركت كرد. مأموران رضاخان در راستاي اجراي اين قانون، شب و روز در كوچه‏ها و خيابان‏ها گشت مي‏زدند و هر جا زنِ باحجابي را مي‏يافتند با خشونت با او برخورد نموده، چادرش را برمي‏داشتند و مردان را مجبور مي‏كردند تا زن‏هايشان را سر برهنه به خيابان‏ها و مجالس ببرند. با اين همه، عده زيادي از زنان مسلمان، با به جان خريدن همه خطرات و تحقيرها، تا پايان حكومت رضاخان و پس از آن حاضر به ترك حجاب خود نشدند و با مقاومت، افتخار نسل‏هاي آينده شدند.

4) رحلت اديب محقق و فقيه فرزانه آيت‏اللَّه "ميرزا علي آقا شيرازي" (1334 ش): عالم رباني و عارف بزرگوار، آيت‏اللَّه ميرزا علي آقا شيرازي در حدود سال 1255 ش (1294 ق) در نجف اشرف به دنيا آمد. او پس از درگذشت پدر، در 22 سالگي راهي اصفهان شد و از محضر درس استادان نامداري همچون سيد محمد باقر درچه‏اي در فقه و آخوند ملامحمد كاشاني و جهانگير خان قشقايي در علوم حكمت و فلسفه استفاده‏هاي وافر بُرد. ميرزا علي آقا همچنين به دليل علاقه به طب، به فراگيري اين علم روي آورد و در آن تبحر يافت. ايشان سپس به شوق علم‏اندوزي بيشتر به نجف اشرف شتافت و از درس عالماني همچون شيخ الشريعه اصفهاني، علامه محمد كاظم يزدي و ملامحمد كاظم آخوند خراساني استفاده‏هاي شاياني برد. ميرزا علي‏آقا شيرازي از آن پس به اصفهان بازگشت و مدتي به امور بازرگاني پرداخت تا اينكه با همفكري شهيد سيد حسن مدرس، به تدريس نهج البلاغه روي آورد و جان شيفتگان را با دُرهاي تابناك اين كتاب مقدس سيراب مي‏ساخت. افكار ميرزا در علوم متداول آن زمان تحول آفريد. وي مبناي درس اخلاق و جلسات وعظ خويش را بر محور نهج‏البلاغه قرار داد و گروه كثيري از شهرهاي مختلف در محضرش گرد آمدند. در اين مسير شاگرداني پرورش يافتند كه: شهيد مرتضي مطهري، حاج آقا رحيم ارباب، سيد جلال الدين همايي، احمد فياض، علي مشكوة، سيد روح‏اللَّه خاتمي، شيخ عبدالكريم ملكان، شيخ جواد جبل عاملي و حسين عمادزاده و علي شيخ الاسلام و... از آن جمله‏اند. ميرزا علي آقا شيرازي به موازات تدريس، از كاوش در منابع قرآني، رِوايي و نيز آثار گذشتگان غافل نبود و به احيا و چاپ كتبي همچون تفسير تبيان شيخ طوسي، زادُالمعاد علامه مجلسي و من لايحضُرُهُ الطَّبيب زكرياي رازي اهتمام ورزيد. سرانجام اين استاد فرهيخته در 17 دي ماه 1334ش در 79 سالگي رحلت كرد و در قبرستان شيخانِ قم دفن شد.

5) اعلام موضع امام خميني نسبت به سالگرد كشف حجاب (1341 ش): به دنبال شكست مفتضحانه دولت در جريان لايحه انجمن‏هاي ايالتي و ولايتي در آذر 1341، رژيم يك بار ديگر قدرت خود را در مصاف با روحانيت آزمود و با استفاده از مناسبت 17 دي 1341، مي‏خواست از زنان بي‏حجاب براي رژه خياباني و تظاهرات كه به صورت غيرمستقيم عليه اسلام و روحانيت تمام مي‏شد، بهره برداري نمايد. حضرت امام خميني(ره) كه با هوشياري كامل مراقب اوضاع بودند، پس از اطلاع از ماجرا بي‏درنگ طي پيامي به دولت هشدار داد كه در صورت وقوع چنين حادثه‏اي، علماي اسلام متقابلاً همان روز را به مناسبت فاجعه مسجد گوهرشاد، عزاي ملي اعلام نمايند. ايشان همچنين در اين پيام عنوان كردند از عموم ملت خواهند خواست كه دست به تظاهرات بزنند و نسبت به عاملين آن ابراز تنفر و انزجار كنند. تهديد رهبر نهضت كه عقب‏نشيني رژيم را به دنبال داشت، يكبار ديگر موج وسيعي از اميد و پيروزي و معرفت به رهبر را در دل‏هاي مردمِ به ستوه آمده به وجود آورد و نهضت را به پيروزي دوم خود رساند.

6) درج مقاله توهين‏آميز نسبت به "امام خميني"(ره) در روزنامه اطلاعات توسط ساواك (1356ش): رژيم پهلوي كه با ترفندهاي گوناگون از قبيل زندان و تبعيد نتوانسته بود از نفوذ امام خميني(ره) رهبر روحاني انقلاب مردمي ايران جلوگيري كند، با اقدامي ناپسند و ضد ديني، در هفدهم دي ماه 1356 مقاله‏اي توهين‏آميز عليه حضرت امام با نام جعلي رشيدي مطلق درج نمود. نويسنده اجير ساواك در اين مقاله با وقاحت كامل سعي كرده بود با اهانت به امام، به زعم خود شخصيت رهبر نهضت را بشكند و امام را به طرفداري از مالكين و شهرت‏طلبي و عامل استعمار بودن متهم نمايد. چاپ اين مقاله كه در آن، حضرت امام را سرسپرده شوروي و كمونيست معرفي كرده بود، با عكس‏العمل شديد مردم و قيام خونين 19 دي مردم قم مواجه گرديد. انتشار اين مقاله، در سراسر ايران با عكس‏العمل تند و خشم و نفرت عمومي مواجه گرديد و بلافاصله، درس‏ها و جماعت‏ها در حوزه علميه قم به عنوان اعتراض تعطيل شد. به تعبيري ديگر واكنش مردم نسبت به اين عمل ساواك به منزله آغاز قيام اصلي مردمي در براندازي رژيم پوسيده پهلوي بود.

7) شهادت "سليمان خاطر" مسلمان مبارز و قهرمان صحراي سينا (1364 ش): سليمان خاطر در 14 مهر 1364 شمسي با فرياد "اللَّه اكبر" هفت صهيونيست را در صحراي سينا به هلاكت رساند. رژيم حُسني مبارك اين سرباز قهرمان را در دادگاه نمايشي محاكمه و به خاطر زيرپا گذاشتن پيمان ننگين "كمپ ديويد" و به هلاكت رساندن صهيونيست‏ها، به حبس ابد با اعمال شاقه محكوم كرد. در 12 دي ماه همان سال، يك عكاس صهيونيست در جريان تهيه گزارش و فيلم، با دوربين خود، سليمان خاطر را مورد حمله قرار داد و ضربه مغزي بر او وارد آورد و سرانجام اين سرباز سرافراز در 17 دي ماه برابر با 7 ژانويه 1986 م در زندان رژيم حسني مبارك در مصر به شهادت رسيد.

8) رحلت فقيه بزرگوار آيت‏اللَّه "احمدعلي احمدي شاهرودي" (1375ش): آيت‏اللَّه شيخ احمدعلي احمدي شاهرودي در سال 1305ش (1346ق) در اطراف شاهرود به دنيا آمد. وي در ابتدا براي تحصيل راهي مشهد مقدس شد و از محضر اساتيدي همچون اديب نيشابوري دوم، شيخ هاشم قزويني، شيخ مجتبي قزويني، ميرزاكاظم محقق دامغاني و ميرزا احمد مدرسي يزدي بهره‏مند گرديد. آيت‏اللَّه احمدي شاهرودي سپس به حوزه علميه قم عزيمت نمود و در آن‏جا نيز در حلقه درس حضرات آيات: سيدحسين بروجردي، سيد محمدتقي خوانساري، سيدمحمد حجت كوه كمره‏اي، سيدصدرالدين صدر و حضرت امام خميني(ره) جاي گرفت. ايشان در اين ميان مدتي از طرف آيت‏اللَّه بروجردي، براي تبليغ دين و مبارزه با فرقه ضاله بهائيت راهي شهرهايي در استان اصفهان، فارس و چهارمحال و بختياري گرديد و در اين راه خدمت نمود. آيت‏اللَّه احمدي شاهرودي از آن پس براي طي مدارج عالي علمي رهسپار حوزه علميه نجف اشرف گرديد و از محضر آيات عظام: سيد عبدالهادي شيرازي، سيدمحسن حكيم و سيدابوالقاسم خويي بهره‏ها برد. ايشان پس از اخذ اجتهاد، مقيم حوزه علميه قم گرديد و به تدريس و تاليف پرداخت. اين عالم رباني در طول جنگ تحميلي، علي‏رغم كهولت سن، ماه‏ها در جبهه‏هاي جهاد دفاعي با رزمندگان اسلام همراه بود و حضوري روحيه‏بخش داشت. از اين پژوهشگر معارف اسلامي آثار متعددي بر جاي مانده كه تقليد الاَعلَم ، سيري در عقايد، به سوي خدا برويد و جنگ خيبر از آن جمله‏اند. آيت‏اللَّه احمدي شاهرودي سرانجام در هفدهم دي ماه 1375ش برابر با 25 شعبان 1417ق در هفتاد سالگي در مكه و در جوار بيت‏اللَّه الحرام درگذشت و به مواليان طاهرينش پيوست.

9) جواب ردّ حضرت ابوالفضل ‏العباس (ع) به امان نامه‏ي شمربن ذي‏الجوشن (61ق): شمر بن ذي‏الجوشن در عصر روز نهم محرم، چون ديد كه عمربن سعد مهيّاي نبرد با امام حسين(ع) است، به نزديك خيام حسيني آمد و بانگ زد كه: فرزندان خواهرم كجايند؟ منظورش حضرت عباس و سه برادرش به نام‏هاي عبداللَّه، جعفر و عثمان بود كه از فرزندان فاطمه‏ي ام‏البنين(س) بودند. آن مجلّله از قبيله‏ي بني‏كلات و شِمر هم از همين قبيله بود. امام حسين(ع) كه صداي شمر را شنيد به برادرانش دستور داد كه جواب شمر را بدهيد، اگرچه او فاسق است وليكن با شما قرابت و خويشي دارد. حضرت عباس(ع) به همراه سه برادرش به نزد شمر رفتند. شمر براي آنان، امان نامه‏اي آورده بود، مشروط بر اين كه از ياري حسين(ع) دست بردارند و سپاهش راترك گويند. حضرت عباس(ع) فرمود: بريده باد دست‏هاي تو و لعنت باد بر اماني كه براي ما آورده‏اي. اي دشمن خدا! ما را امر مي‏كني كه دست از برادر و مولاي خويش برداريم و سر در طاعت ملعونان برآوريم. آيا ما را امان مي‏دهي ولي براي پسر رسول خدا(ص) اماني نيست؟ شمر از شنيدن اين پاسخ دندان‏شكن، خشمناك شد و به لشكرگاه خويش برگشت. در اين شب، امام حسين(ع) برادر خود حضرت اباالفضل را به اردوگاه دشمن فرستاد كه آن شب را مهلت بخواهد، براي اين كه امام و يارانش به نماز و راز و نياز با خداوند بپردازند.

10) 9 محرم الحرام سال 1198 هجري قمري: محمد رفيع گيلاني معروف به آقا محمد بيد آبادي اصفهاني از بزرگان علماي ايران درگذشت. وي در تدريس حكمت، كلام و تفسير آيات قرآن مجيد دانش و مهارت فراوان داشت. در جلسات تدريس بيد آبادي اصفهاني در شهر اصفهان بزرگاني چون مدرس اصفهاني و حاجي كرباسي شركت مي‏كردند و از علم ايشان بهره مي‏بردند.

11) 9 محرم الحرام سال 1260 هجري قمري: سيد محمد قلي هندي از علماي نام آور شيعه هندوستان درگذشت. او از اعقاب مير سيد شرف الدين نيشابوري بود كه در واقعه حمله هلاكوخان مغول از نيشابور به هندوستان مهاجرت كرد. سيد محمد قلي هندي كتابهاي متعددي تأليف كردد كه از جمله مشهورترين آنها الاَخْبارُ الاِثـْـني عَشَريه را مي‏توان نام برد.

12) 9 محرم الحرام سال 1298 هجري قمري: علي قلي ميرزا اعتضادُ السلطنه فرزند فتحعليشاه قاجار، و از فضلاي عهد قاجاريه درگذشت. او مدتي رياست دارالفنون را به عهده داشت و يكسال بعد در سال 1275 هجري قمري نخستين خط تلگراف را ميان تهران و سلطانيه راه‏اندازي كرد. اعتضاد السلطنه مدتي وزارت علوم، و سرپرستي تلگرافنامه و چاپخانه‏ها را نيز عهده‏دار بود. فتنه باب در تهران و فلك السعاده از آثار اعتضاد السلطنه به شمار مي‏روند.

13) 9 محرم الحرام سال 1364 هجري قمري: آيت الله حاج ميرزا سيد علي يزدي از عالمان و مجتهدان قرن اخير بدرود حيات گفت. مرحوم، يزدي مجتهدي اصولي، مردي متقي و متواضع بود و استادانش به ويژه آيت الله العظمي آخوند خراساني به وي علاقه بسيار داشتند. آيت الله يزدي در تدريس فقه و اصول، دانش پژوهان بسيادي را در حوزه درسي خود پذيرا مي‏شد.

14) غسل تعميد "حضرت عيسي(ع)": تعميد يكي از "هفت آيين مقدس" است كه كليساها و مسيحيان آن را برگزار مي‏كنند. اين عمل از قواعد مقدس ديني بود كه قبل از حضرت مسيح(ع) رواج داشت و توسط حضرت عيسي(ع) جزء فرايض قرار داده شد. تعميد عبارت است از يك نوع شستشوي خاص كه بر حسب نوشته قاموس كتاب مقدس، از وظايف كليساست كه بايد در مورد پيروان خود انجام دهد؛ ولي، چگونگي اين عمل از نظر كاتوليك‏ها و پروتستان‏ها متفاوت است. پروتستان‏ها، آن را وسيله توفيق و سبب وقف در راه خدمت به خدا مي‏دانند، اما كاتوليك‏ها معتقدند كه اين شستشو، گناه موروثي را از انسان پاك مي‏كند و شيطان را از وي دور مي‏سازد و اگر طفلي بدون تعميد از دنيا برود روح شيطان در وجود او باقي مي‏ماند. تعميد براي اموات نيز مسئله‏اي است كه به اعتقاد برخي مسيحيان انجام مي‏شود و گاهي فردي زنده به جاي مرده‏اي تعميد داده نشده، تعميد داده مي‏شود.

15) تولد "ژاندارْكْ" يكي از شخصيت‏هاي نامدار فرانسه (1412م): ژاندْاركْ يا دوشيزه اورلئاني، قهرمان ملي فرانسه در 6 ژانويه 1412م در فرانسه به دنيا آمد. وي را زني ديندار، متقي و اهل مكاشفه و مراقبه و مدعي نوعي الهام خوانده‏اند. ژاندارك ادعا مي‏كرد الهاماتي غيبي به او مي‏رسد كه وي را به قيام براي نجات فرانسه از سلطه انگليس مي‏خوانند. از اين رو پس از زحمت فراوان، به فرماندهي عده‏اي از نيروهاي فرانسوي رسيد و در نبردهاي متعدد، قواي انگليسي را شكست داد. در نهايت در يكي از جنگ‏ها بر اثر جراحتي كه برداشت به دست دشمن افتاد و او را محاكمه كردند. ژاندارك باكمال سادگي و شجاعت و جسارت از خود دفاع كرد. سرانجام دادگاه قرون وسطايي تفتيش عقايد او را تكفير و به الحاد و ارتداد و فساد عقيده متهم و به زنده سوختن محكوم ساخت. ژاندارك را در 30 مه 1431م در 19 سالگي زنده زنده سوزاندند. اين زن مبارز، پس از سال‏ها و قرن‏ها، هنوز هم قهرمان ملي و يكي از اسطوره‏هاي فرانسه به شمار مي‏رود.

16) آغاز سفر "فرناندو ماژلان" دريانورد مشهور پرتغالي به دور دنيا (1520م): فرناندو ماژلان در سال 1470م در پرتغال به دنيا آمد و از جواني به دريانوردي روي آورد. وي به منظور پيدا كردن راه‏هاي دريايى، در اقيانوس‏ها گردش مي‏كرد و در يكي از اين سفرها بود كه تنگه معروفي را در جنوب قاره امريكاي جنوبي كشف كرد كه به نام او معروف شد. وي در 6 ژانويه سال 1520م با سه كشتي سفر خود را آغاز كرد و راه اقيانوس كبير را در پيش گرفت. اين كشتي‏ها به فرماندهي ماژلان به مدت سه ماه و نيم در اقيانوس پيش رفتند و علي‏رغم اتمام غذا و تحمل سختي‏هاي بسيار، در ششم اوت 1521م به يكي از جزاير فيليپين رسيدند. در آنجا، ماژلان به دليل دخالت در اختلاف بومي‏هاي اين جزيره كشته شد، ولي كشتي‏هاي ديگر به راه خود ادامه دادند. اين سفرها هرچند باعث كشف مناطق ناشناخته دنيا مي‏شد، ولي زمينه‏اي براي غارت و استعمار اين مناطق را براي دولت‏هاي متبوعِ كاشفان فراهم مي‏آورد كه گاه صدها سال بر آن حكمراني مي‏كردند.

17) تشكيل كشور روماني در اروپاي شرقي (1861م): سرزمين روماني در اروپاي شرقي، در طول قرن‏ها، صحنه تاخت و تاز اقوام مختلف از روميان و بلغاري‏ها و مجارها تا مغول‏ها و عثماني‏ها بوده و از قرن پانزده ميلاد به بعد، بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني به شمار مي‏رفت. تا اينكه در نيمه دوم قرن نوزدهم از سلطه عثماني رهايى يافت و درصدد حكومتي واحد برآمد. در نهايت طرح ايجاد كشور روماني در روز سيزدهم دسامبر 1859م با اتحاد دو شهر كوچك به نام مولداوي و والاشي پايه گذاري شد و پس از دو سال، ايالات و شهرهاي ديگري نيز به اين اتحاديه ملحق شدند و بدين ترتيب در روز ششم ژانويه 1861م، كشور روماني تشكيل شد. روماني با 237/500 كيلومتر مربع مساحت در اروپاي شرقي و در ساحل شمال غربي درياي سياه قرار دارد. كشور روماني در نهايت در 13 ژوئيه 1878م استقلال يافت.

18) تولد "زنوبه گرام" فيزيك‏دان برجسته بلژيكي و مخترع دينام (1826م): زنوبه تئوفيل گرام، مخترع و فيزيك‏دان بلژيكي در ششم ژانويه 1826م متولد شد و پس از پايانِ تحصيلات خود به تحقيقات فني پيرامون ساختن يك مركز توليد جريان دائم برق روي آورد. وي از 19 سالگي به كار تحقيق در رشته فيزيك مشغول شد. نتيجه تحقيقات گرام، اختراع دينام بود كه به وسيله آن مي‏توان جريان‏هاي دائم يا متناوب برق را به نقاط دور دست انتقال داد و از آن بهره‏برداري كرد. وي در سال 1872م اجازه انحصار اختراع ماشين برق با جريان متناوب را دريافت نمود و در همان سال دينامِ خود را در معرض نمايش قرار داد و باعث ايجاد تحولاتي در صنعت گرديد. زنوبه تئوفيل گرام سرانجام در 25 دسامبر 1901م در 75 سالگي درگذشت.

19) مرگ "تئودور روزولت" رئيس جمهور پيشين امريكا (1919م): تئودور روزولت بيست و ششمين رئيس جمهور امريكا در 27 اكتبر 1857م به دنيا آمد. وي از جواني وارد فعاليت‏هاي سياسي شد و با عضويت در حزب جمهوري خواه امريكا، به معاونت رئيس‏جمهور ايالات متحده دست يافت و با ترور رئيس جمهور وقت، در سال 1901م به رياست جمهوري اين كشور رسيد. روزولت در اولين سال حكومتش، حضور نظامي امريكا در كوبا را كه قبلاً به اشغال ايالات متحده درآمده بود تقويت كرد و اين كشور را رسماً تحت‏الحمايه‏نمود. در اين زمان بود كه پايگاه عظيم دريايى امريكا در كوبا موسوم به گوانتانامو كه از جمله پايگاه‏هاي بزرگ امريكا در محدوده درياي كارائيب در امريكاي مركزي محسوب مي‏شود تأسيس شد و بعدها به عنوان يك زندان غيرقابل نفوذ و اسرارآميز مورد استفاده قرار گرفت، به طوري كه در طي دهه‏هاي بعد، امريكا مظنونان به حوادث تروريستي را بدون رعايت ضوابط بين‏المللي به اين مكان مي‏آورد و با اعمال شديدترين تدابير امنيتي و شكنجه‏هاي دهشتناك، زندانيان را به اعتراف وادار مي‏كرد. از جمله حوادث مهم دوران حكومت روزولت، جدا شدن پاناما از كلمبيا و آغاز عمليات احداث كانال پاناما بود. اكثر مورخان، جدا شدن پاناما از كلمبيا را ناشي از حمايت دولت تئودور روزولت از شورش‏هاي مردم اين سرزمين مي‏دانند. اقدام دولت روزولت در حمايت آشكار از تجزيه طلبان پاناما و احداث اجباري كانال، چنان زشت و تجاوزكارانه جلوه كرده بود كه در آن زمان مورد ملامت اكثر دولت‏هاي جهان قرار گرفت. از اقدامات مهم روزولت، ميانجي‏گري در جنگ دو ساله روسيه و ژاپن و پايان دادن به اين جنگ بود كه با اين عمل، موفق به دريافت جايزه صلح نوبل هم شد. هم‏چنين تخريب و انهدام كامل شهر سانفرانسيسكو در جريان زلزله بي‏سابقه اين شهر از حوادث ديگر دوران حكومت روزولت است. جمله معروف "چوب‏دستي بزرگي بردار ولي به نرمي سخن بگوي"، از سخنان روزولت است كه نشان‏دهنده خوي نفاق و ستيزه‏جويي اوست. روزولت دو دوره كامل يعني تا سال 1909م بر امريكا حكومت كرد و سرانجام ده سال پس از آن در ششم ژانويه 1919م در 62 سالگي درگذشت.