21 آبان 1387 / 12 ذيقعده 1429 / 11 نوامبر 2008

1) 21آبان ماه سال 1276هجري شمسي: «علي اسفندياري» متخلص به« نيما يوشيج» پدرشعرنو و ازشخصيت‎‎هاي درخشان ادبي اين مرزوبوم دريوشِ مازندران متولد شد. نيما درتهران، سِن لوئي تحصيل كرد و زبان فرانسه را بطوركامل آموخت. آنطوريكه نيما خود گفته است دراندك مدتي به تشويق نظام وفا استادش به سرودن شعر پرداخت و بتدريج شاعري صاحب سبك شد و سبك نيمايي را درشعر فارسي پديد آورد. بنابه عقيده بسياري ازشاعران نوپرداز نيما بهترازهرشاعر ديگرشعرنو مي‎سرود. نيما يوشيج درطي عمرادبي خود درداستان نويسي، نمايشنامه نويسي و نگارش مقاله‎هاي ادبي نيزبه آزمودن استعدادهاي خود همت كرد، اما با نام نيما قرين شده است قريحه شعرو شاعري اوست بطوريكه گاه از شعرنو با عنوان شعرنيمايي هم ياد مي‎كنند. مهمترين ويژگي شعرنيما مضومنهاي نو و بكرآن است كه هم به سبك و قالب قدما اشعارش را به نظم درآورده و هم به سبك شعرسروده است.

2) درگذشت استاد "رضا روزبه" فيزيك‏دان و استاد معارف اسلامي (1352 ش): استاد رضا روزبه در سال 1300 شمسي در زنجان به دنيا آمد و تحت تعليمات عاليه پدر وعمو كه هر دو عالم و زاهد بودند قرار گرفت. با پايان تحصيلات دبيرستاني به كار تعليم و تربيت در دبستان پرداخت و استعداد عالي و روش كار بي‏نظيرش، او را در اين امر بسيار موفق ساخت. استاد روزبه سپس وارد دانشگاه شد و پس از اخذ ليسانس در رشته فيزيك، اين درس را ادامه داد تا به عنوان محقق اين رشته شناخته شد. با وجود پيشنهادات مكرر براي احراز كرسي تدريس دانشگاه و نيز عضويت در مجامع تحقيقي غرب به همراه مزاياي كلان مادي، وي پايه‏گذاري دبيرستان علوي تهران و تدريس در آن را ترجيح داد و تمام عمرش را صرف انسان‏سازي كرد. استاد روزبه در كنار تحقيقات گسترده در زمينه فيزيك، بر معارف اسلامي و فقه و اصول تسلط كافي داشت. وي مكاسب و رسائل (از دروس حوزوي) را به خوبي مي‏دانست و با ادبيات عرب و زبان فرانسه كاملاً آشنا بود. او نمونه تهذيب و اخلاق اسلامي و پايه‏گذار اولين مسابقات قرائت قرآن به شمار مي‏رود. علاوه بر پاكي و صفا و زهد بي‏رياي او، وي داراي تاليفات متعددي بود و حتي در آخرين شب حيات خود، به تجديد نظر در اين تاليفات اشتغال داشت كه خداشناسي و عربي آسان و رسايل بسياري در علوم و فقه از آن جمله‏اند. اين استاد اخلاق سرانجام در بيست و يكم آبان 1352 ش در 52 سالگي به بيماري سرطان درگذشت و در قم به خاك سپرده شد.

3) تأسيس بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي (1363ش): با توجه به نيازهاي گسترده پژوهشي در قلمرو فرهنگ و تمدن اسلامي، مركز علمي - تحقيقاتي بنياد پژوهش‏هاي اسلامي آستان قدس رضوي در بيست و يكم آبان 1363 در مشهد مقدس آغاز به كار كرد. محور اصلي فعاليت‏هاي بنياد بر طبق اساس نامه عبارت است از: توسعه فرهنگ اسلامي در جهت عمق بخشيدن به باورهاي ديني و گسترش معارف شيعي؛ نشر علوم اسلامي و معارف حقّه جعفري در پرتو پژوهش‏هاي بنيادي؛ احيا و نشر ذخاير و نفايس علمي - اسلامي؛ ارتقاي سطح علمي نيروهاي پژوهشي در حوزه علوم اسلامي. در اين بنياد فعاليت‏هاي پژوهشي در گروه‏هاي قرآن، حديث، فقه، كلام و فلسفه، تاريخ اسلام، تصحيح متون اسلامي، جغرافياي ممالك اسلامي، هيئت، نجوم، تراجم و انساب و... صورت مي‏گيرد.

4) تولد فيلسوف كبير و فقيه بزرگ آيت‏اللَّه "محمدتقي آملي" (1304 ق): شيخ محمدتقي فرزند ملامحمد آملي در تهران ديده به جهان گشود و در محضر عالماني چون شيخ عبدالنبي نوري و ميرزا حسن كرمانشاهي تلمذ نمود. مدتي در نجف اشرف از محضر درس ميرزاي نائيني، آقا ضياء عراقي و آقا سيدابوالحسن اصفهاني بهره گرفت. سپس به تهران بازگشت و به مدت بيش از چهل سال به تصنيف و تدريس اشتغال ورزيد. او فقيه و فيلسوفي گوشه‏نشين بود و از پذيرفتن مسؤوليت رياست خودداري مي‏نمود. آيت اللَّه محمدتقي آملي، تا پايان عمر از نوشتن رساله‏ي عمليّه خودداري كرد. حاشيه بر شرح اشارات، دُرَرُالفوائد، رسالةٌ في قاعدةِ لاضَرَر و... از جمله تاليفات اين فقيه و عارف بزرگوار مي‏باشند. سرانجام اين حكيم الهي در آخرين روز ماه شوال سال 1391 ق در 87 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تهران به خاك سپرده شد.

5) درگذشت شاعر گرانقدر ايراني "اديب نيشابوري" (1344 ق): شيخ عبدالجواد اديب نيشابوري، شاعر ايراني در سال 1281 ق در نيشابور به دنيا آمد. در سنين كودكي به علت ابتلا به بيماري آبله، يك چشم او نابينا شد ولي با پشتكار و علاقه‏ي فراوان، به تحصيل و فراگيري علم و دانش پرداخت. اديب، پس از مهارت يافتن در ادبيات عرب وديگر علوم متداول زمان، به مدت بيش از چهل سال در مدارس مشهد به تدريس پرداخت. اديب نيشابوري به تدريج شاعري چيره دست و داراي سبكي مخصوص شد. انتخاب الفاظ مناسب و انسجام تركيبات و معاني دقيق از مزاياي شعر اوست. ديوان اشعار اديب، حاوي اشعار نغز وشيوايي به فارسي و عربي است كه در حدود 6 هزار بيت از آن جمع آوري شده است. وي علاوه بر فنون ادبي، از علوم رياضي، نجوم و فقه و اصول نيز بهره داشت. اديب نيشابوري سرانجام در 63 سالگي در مشهد درگذشت و در حرم مطهر امام رضا(ع) به خاك سپرده شد.

6) 12 ذيقعده سال 776 هجري قمري: « قطب الدين رازي» فيلسوف و دانشمند بزرگ علوم اسلامي در گذشت. در منابع نام او علامه رازي، وسلطان المحققين نيز آمده است قطب الدين پس از تكميل معلومات خود مدتي نه چندان طولاني در خدمت آل بويه بود اما پس از عزيمت به شام ، دردمشق اقامت گزيد و به تعليم طلاب و دانش پژوهان، و مباحثه با دانشمندان آن ديار پرداخت از اين فيلسوف مسلمان آثاري چند با قي است كه از آن ميان «الفَواعِدُ المَنطِقيّه» را مي‎توان نام برد كه از بهترين متون درباره منطق است همچنين« شَرحُ الحاوي در حكمت، شَرحُ الاِشارات در فلسفه»، از ديگر آثاررازي است.درمنابع ازكتاب المحاكمات رازي به منزله بهترين اثررازي ياد كرده‎اند.

7) 11نوامبرسال1765ميلادي: نيسفورني يه پْس شيميدان فرانسوي و ازبانيان فنّ عكاسي متولد شد. ني يه پس درمقام كسي كه به تهيه تصاويرپايدار درعكاسي موفّق شده شهرت دارد. ني يه پس صفحه‎ آغشته به ماده حساس به نور را دراتاق تاريكي قرارداد و سپس براي تثبيت تصويرازطريقه معمول درگراورسازي استفاده كرد. ني يه پس اولين كسي است كه با اين روش عكس گرفت و عكسي كه او درسال1836ميلادي برداشته بود سالها مفقودُ الاَثَر بود تااينكه درسال 1952ميلادي آن را درلندن يافتند. ني يه پْس همچنين با همكاري داگِر اولين دستگاه دوربين عكاسي را درسال 1838ميلادي طراحي كرد.

8) 11نوامبرسال1880ميلادي: فريتس ولْف محقق آلماني دربرلين بدنيا آمد. ولف تحصيلات عالي را دررشته زبانشناسي به پايان رساند اما بعد از چندي به ايرانشناسي علاقمند شد و تا پايان عمروقت خود را صرف تدوين فرهنگ شاهنامه كرد. ولف بيش از20سال براي تدوين فرهنگ شاهنامه وقت صرف كرد و سرانجام پس از تدوين چاپ اين اثرارزشمند آن را به دولت و ملت ايران تقديم كرد. ولف در95سالگي درگذشت.

9) 11نوامبرسال1918ميلادي: نخستين جنگ جهاني با امضاي پيمان نامه متاركه جنگ پايان يافت. جنگ جهاني اول طي سالهاي 1914تا1918ميلادي ميان متفقين و دول محور ادامه داشت. براساس آمارذكرشده درمنابع درجنگ جهاني اول11ميليون تن كشته و 20ميليون نفرمجروح و معلول شدند. همچنين خسارتهاي فراوان مالي به كشورهاي درگيرجنگ وارد آمد. گفتني است كه دولتهاي انگليس، فرانسه، روسيه و ايتاليا متفقين و آلماني‎، عثماني و بلغارستان دول محور را تشكيل مي‎دادند.

10) 11نوامبرسال1965ميلادي: دولت رودزياي جنوبي بطور يكطرفه استقلال خود را اعلام كرد. اين كشور امروزه زيمبابوه خوانده مي‎شود. درآن ايام حكومت نژادپرست يان اسميت رهبرسفيدپوستان رودزياي جنوبي دراين كشور با قدرت بسيارنهضتهاي امورمقاومت سياه پوستان را سركوب كرد ولي سياه پوستان به جنگ با حكومت يان اسميت ادامه دادند. سياهپوستان با سازماندهي گروههاي مسلح ضربه‎‏هاي كوبنده‎اي بر حكومت يان اسميت وارد آوردند و سرانجام درسال1965ميلادي دررودزياي جنوبي نظام جمهوري برقرارشد و درسال1980ميلادي با برگزاري انتخابات رابرت موگابه به رياست جمهوري اين كشور برگزيده شد و ازآن پس رودزياي جنوبي به زيمبابوه تغييرنام داد.

11) كشف واكسن ويروس فلج اطفال توسط "جونس سالِك" پزشك امريكايي (1952م): دكتر جونْسْ سالِك، پزشك لهستاني الاصل امريكايى، پس از اتمام تحصيلات خود در رشته پزشكي، به تحقيق و مطالعه در زمينه باكتري‏ها و ويروس‏ها پرداخت. وي در صدد بود تا ويروس‏ها را در وضعي قرار دهد كه قادر نباشند موجب بيماري شوند، لكن بتوانند پادتني ايجاد كنند كه به نحوي موثر عليه بيماري قابل استفاده باشد. دكتر سالك بدين ترتيب در يازدهم نوامبر 1952م واكسني تهيه كرد و آن را به اطفالي تزريق نمود كه سابقاً به نوعي فلج مبتلا شده و طبعا بدنشان در برابر اين بيماري مقاومت داشت. نتيجه كار، كاملا رضايت‏بخش بود چرا كه اين تزريق باعث افزايش پادتن در خون مي‏شد. وي متعاقباً اين واكسن را در مورد اطفالي كه سابقه بيماري نداشتند استعمال كرد و اين بار هم، نتيجه، مطلوب بود. از اين رو، اين واكسن از سال 1954م به مقدار زياد تهيه شد و در دسترس عموم قرار گرفت. خبر كشف واكسن ضدفلج بعد از كشف واكسن آبله يكي از جالب‏ترين پديده‏هاي پزشكي بوده است كه موجب نجات و سالم ماندن انسان‏هاي بي‏شماري گرديد. اين واكسن بعدها توسط ميكروب‏شناسان ديگر تكميل شد و به صورت قطره خوراكي درآمد كه امروزه مورد استفاده وسيع قرار مي‏گيرد.

12) روز ملي و اعلام استقلال كشور افريقايي "آنگولا" از استعمار پرتغال (1975م): جمهوري خلق آنگولا با 1/246/700 كيلومتر مربع مساحت در جنوب غربي افريقا، در كنار اقيانوس اطلس و در همسايگي كنگو، زئير، زامبيا و ناميبيا واقع شده است. جمعيت آنگولا نزديك به 13 ميليون نفر مي‏باشد كه مردم آن عمدتاً سياه و بيش از 70 درصد مسيحي و بقيه عقايد سنتي دارند. زبان رسمي در آنگولا پرتغالي است، ولي زبان‏هاي محلي هم رواج دارد. پايتخت آنگولا، لوآندا نام دارد و واحد پول آن كونزاي جديد است. پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت آنگولا تا سال 2025م بيش از 25 ميليون نفر گردد. هوآمبو، بنگوئلا و لوبانگو از شهرهاي مهم آنگولا هستند. اين سرزمين از سال 1483م تحت نفوذ پرتغال قرار گرفت و استعمارگران پرتغالي به مدت تقريباً 500 سال به استعمار و چپاول اين منطقه مشغول بودند. مبارزات استقلال طلبانه مردم آنگولا پس از سال‏هاي جنگ جهاني دوم به ثمر نشست و اين كشور در نهايت، در يازدهم نوامبر 1975م به استقلال رسيد. 11 نوامبر روز استقلال آنگولا از پرتغال، به عنوان روز ملي اين كشور نام گرفته است.

معرفي سايت مرتبط با اين مقاله