نويسنده : احمد صادقي گلدر
اعمال و عقودي شبيه وقف، در تمام اجتماعات بشري وجود داشته و دارد. ولي وقف در فقه اسلامي، ويژگيهايي دارد که بايد گفت: وقف از مختصات نظام حقوقي و اقتصادي اسلام است.
وجود انواع «معابد» در اجتماعات مختلف و تخصيص اموال و املاکي به هر معبد، حکايت از نوعي وقف ميکند ولي نگارنده ميل دارد آنها را تحت عنوان وقف نياورد زيرا هر کار خيري نسبت ميان «وقف» و«کار خير و خدمات عام المنفعه» عموم و خصوص مطلق و بنا به تعبيري عموم و خصوص من وجه است. وقف نيست. گو اينکه روح وقف در برخي از آنها به چشم ميخورد زيرا چه بسا اتفاق افتاده که مؤسسهي خيريهاي به وجود آمده و املاکي بر آن مؤسسه تخصيص يافته و از فروش و انتقال اين املاک و اشياي مقدس هم منع شده است. و از اثاث متعلق به آن مؤسسه و يا متعلق به معبدي تحت عنوان «اشياي مقدس و اشياي حرام» نام برده شده است.
هنگام فتح شوش، در بقعهي دانيال پيامبر، سندي به دست آمد که به موجب آن گنجي براي پرداخت «وامهاي بدون ربح» اختصاص يافته بود. خليفه دستور داد که گنج به دست آمده به بيتالمال منتقل شود و طبق دستور مندرج در سند عمل شود تاريخچهي اوقاف اصفهان، ص 374...
خلاصه آنکه: بحث از معابد غيراسلامي و اصول آنها و بحث از انجمنها و مؤسسات خيريه، اسلامي و غيراسلامي، و بحث از اقدامات بشر دوستانهي برخي از نيکوکاران مسلمان و غيرمسلمان و بحث از اقدامات عام المنفعهي امرا، حکام و دولتها - که عنوان وقف ندارند - ارتباطي به رسالهي حاضر ندارد و بايد هر کدام به طور جداگانه، مورد بحث و بررسي قرار گيرد. و در رسالهي حاضر تنها با وقف اسلامي و ويژگيهاي آن آشنا خواهيم شد …
متن کتاب " مقدمه اي بر فرهنگ وقف "
معرفي سايت مرتبط با اين مقاله