اگر كودك شما عادت و رفتار ناپسندي دارد و شما مصمم به تغيير اين عادت هستيد در درجه ا ول بايد متوجه شويد كه چه عاملي باعث بوجود آمدن آن شده است. اغلب اين عادات در اثر تقليد از اطرافيان ايجاد مي شود و كودك در حالات خستگي، هيجان، ناراحتي و استرس به اين رفتارها مشغول مي شود. اين عادات باعث آرامش و تسكين كودك مي شود.بيشتر اوقات اين عادات دوره كوتاهي ادامه دارد و عامل بيماري جدي مشاهده نمي شود و كودكان باگذشت زمان آنها را ترك مي كنند. اگرچه مديريت اين دوره كار آساني نيست.به عنوان يك قانون كلي شما بايد از اين عادات چشم پوشي كنيد، فرياد زدن و توجه به رفتار غلط و تنبيه كردن كودك نه تنها باعث ترك عادت نخواهد شد بلكه گاهي اين عادت را طولاني تر خواهد كرد. صبوري شما كمك زيادي به حل مشكل خواهد كرد.

مكيدن شست، انگشت و پستانك

قدرت مكيدن از ماه هاي اوليه زندگي آغاز مي شود. بسياري از كودكان تا سال اول تولد خود آن را ترك خواهند كرد و بيشتر آنها تا سن 5 سالگي آن را ادامه خواهند داد.مكيدن باعث تسكين و آرامش كودك شده و كمك مي كند زودتر به خواب رود. اگر چه اين عمل در هنگام رويش دندانهاي دايمي در سن 5 سالگي باعث تغيير در شكل دندانها و سقف دهان خواهد شد و در اين زمان مراجعه به دندانپزشك ضروري است.

ضربه زدن به سر

برخي از كودكان در هنگام شنيدن موسيقي و يا قبل از خواب سر خود را به طور مكرر به تخت و يا اطراف خود مي زنند. نگراني والدين اين است كه مبادا اين عمل باعث صدمه به سر كودك شود.اين عادت در 9 ماهگي شروع شده و در دو سالگي ترك خواهد شد از آنجايي كه اين عمل باعث ايجاد آرامش در كودك مي شود جاي نگراني نيست.چرخاندن سر از راست به چپ يا بر عكس دركودكي كه به پشت خوابيده نيز مشابه اين عادت است كه باعث ريزش كامل موهاي پشت سر وي مي شود.

ساييدن دندانها به هم

اين عادت در بيش از نيمي از كودكان داراي رشد طبيعي ديده مي شود و در سن 6 ماهگي يعني زمان رويش اولين دندانها شروع مي شود و سپس در 5سالگي يعني در زمان رويش دندانهاي دايمي تكرار خواهد شد.اين عادت نيز بيشتر هنگام خواب تكرار مي شود. بيشتر كودكان اين عادت را ترك مي كنند و بندرت افرادي تا سن بلوغ به اين كار ادامه مي دهند. اين عمل تنها در زماني باعث نگراني است كه به دندانها و اتصالات فك صدمه ايجاد كند در اين مورد نيز مشورت با دندانپزشك ضروري است.

جويدن ناخن

اين عادت در صورتيكه منجر به زخم شدن اطراف ناخن و ايجاد عفونت شود نگران كننده است. روش هاي غير مستقيم در ترك اين عادت بيشتر تأثير دارد.

وارد كردن انگشت در بيني

يكي از عادات بسيار ناپسند در كودكان و بزرگسالان و البته شايع است! شروع اين عادت در اثر تحريك بيني بوسيله عامل عفونت، آلرژي يا صدمه جزيي به بيني است. وارد كردن انگشت به بيني اين صدمات را بيشتر كرده و يك سيكل معيوبي ايجاد خواهد شد. علت بسياري از خونريزي هاي بيني نيز همين عادت است.به كودكان بگوييد اين عادت از نظر اجتماعي پسنديده نيست آنها مي توانند براي تميز كردن بيني خود از دستمال استفاده كنند و با وارد كردن انگشت به بيني بسياري از عوامل بيماري زا را به بيني خود وارد خواهند كرد.گاهي استفاده از ژل هاي مخصوص جهت چرب كردن داخل بيني و اسپري نمكي جهت مرطوب كردن آن مفيد است.

كندن موي بدن

البته ريزش مو هميشه نياز به نظر پزشك دارد. اما در مواردي كه كودكان با موهاي خود بازي مي كنند يا به كندن آن عادت دارند مانند ساير عادات كودكان براي رسيدن به آرامش است.در موارد بسيار نادر يعني كندن موهاي ابرو، مژه و ساير نقاط بدن غير طبيعي محسوب شده و نياز به مشورت با پزشك دارد.

تيك ها

«تيك» تكان و يا حركات ناگهاني هستند كه غالباً تكرار مي شوند. اين حركات در هر نقطه از بدن ديده مي شوند. تيك هاي ناحيه صورت بيشتر در چشم ديده مي شود.«تيك» موقتي، عادتي است كه در زمان كودكي يا ده سالگي و براي مدت يك ماه تا يك سال ادامه دارد كودك مي تواند براي مدت چند دقيقه يا چند ساعت بطور ارادي آن را كنترل كند و غالباً در ساعات خاصي بروز مي كند و نه در تمام ساعات. بندرت تيك هاي مربوط به صدا يا تيك هاي پيچيده تري وجود دارند كه مربوط به بيماري به نام «سندرم تورتي» است.اگر تيكي براي مدت بيش از يك سال ادامه داشت و كودك نتوانست آن را كنترل كند نشان دهنده مشكل جدي است و نياز به بررسي بيشتر دارد.

تنگي نفس

علايم تنگي و گرفتگي نفس ممكن است از چند ثانيه تا چند دقيقه طول بكشد. اين حالت بيشتر در سن 18 تا 24 ماه ديده مي شود و در 5 سالگي قطع خواهد شد.دو نوع تنگي نفس وجود دارد: سيانوتيك و رنگ پريده.اولين باري كه متوجه اين حالات در كودك شديد حتماً به پزشك مراجعه كنيد.ممكن است اين حالات در اثر كم خوني مختصر باشد.

چطور مي توان عادات غلط را در كودكان از بين برد

ابتدا سعي كنيد آن را ناديده بگيريد. اغلب كودكان به مرور زمان عادت غلط را ترك خواهند كرد. توجه به مسئله باعث تشويق بيشتر آنها به ادامه رفتار غلط خواهد شد.كودك را به عادات خوب تشويق كنيد. مثلا به او بگوييد متوجه شده ايد كه مدت زيادي است ناخن خود را نجويده است و چقدر ناخن هايش زيباتر به نظر مي رسد.به نظر مي رسد قبل از اينكه كودك، خود تمايلي براي ترك عادت نشان دهد تلاش شما بي ثمر باشد. مثلا دختر كوچولويي كه در سنين پايين ناخن مي جود كمي كه بزرگ تر شود به زيبايي ناخن هايش بيشتر ا هميت مي دهد و تمايل پيدا مي كند عادت غلط خود را ترك كند.اگر چندين عادت غلط در كودك وجود دارد سعي نكنيد تمامي عادات را در يك زمان تغيير دهيد. بهتر است بر مهم ترين و پرخطرترين عادت او تمركز كنيد.تلاش كنيد علت عدم آرامش كودك را پيدا و به او كمك كنيد با عامل اضطراب كنار آيد. به او فرصت دهيد با شما صحبت كند و علت نگراني هايش را بيان نمايد. ارتباط چشمي با او داشته باشيد و خوب به حرفهايش گوش دهيد.
به كودك حق انتخاب دهيد. اين كار باعث مي شود اضطرابش كمتر شود و احساس كند به شرايط مسلط است. براي مثال: «آيا دوست داري براي صبحانه پنير و گردو بخوري يا كره با مربا؟»
او را هدايت كنيد شرايط و مكان بهتري را پيدا كند. براي مثال به او بگوييد: «اگر تصميم داري بيني ات را تخليه كني به دستشويي برو و بعداز تخليه بيني هم دستهايت را بشوي. اين كار از نظر اجتماعي زيباتر است.»
هدف اين است كه كودكان بهترين تصميم را بگيرند نه اين كه مجبور شوند در برابر خواسته هاي شما تسليم شوند. پس صبور باشيد. براي رسيدن به هدف زمان زيادي لازم است.مهربان باشيد. هميشه و در همه حال منطقي و طبيعي رفتار كنيد.قوانين ثابتي را وضع كنيد و هميشه براي اجراي آن دلايل منطقي بياوريد.كودكان بايد متوجه باشند كه نتيجه زيرپا گذاشتن مقررات چه عواقب بدي بدنبال خواهد داشت.