24 دي 1387 / 16 محرم الحرام 1430 / 13 ژانويه 2009

1) 24دي ماه سال1375هجري شمسي: دكتراحمد تفضّلي ايران شناس و زبان شناس برجسته ايراني دارفاني را وداع گفت. دكترتفضّلي ازچهره‎هاي علمي و ممتازايران بود كه درحوزه زبانهاي ايران باستان و ميانه بويژه فارسي پهلوي شهرتي جهاني داشت. دكترتفضّلي ازاعضاي پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي بود و دراين مدت خدمات شايان توجهي به زبان و ادب فارسي كرد. تصحيح انتقادي گزيده‎هاي زادِسپَرَم و ترجمه آن به زبان فرانسه ازآثارارزشمند دكترتفضّلي است كه جايزه بين المللي كتاب سال را براي ايشان به ارمغان آورد.

2) رحلت حكيم و فقيه بزرگوار، آيت‏اللَّه "سيد ابوالحسن رفيعي قزويني" (1353 ش): آيت‏اللَّه ابوالحسن رفيعي قزويني در سال 1270ش (1310ق) در قزوين به دنيا آمد و دروس حوزوي را در قزوين و تهران گذراند. وي در تهران از محضر عالمان نامداري همچون: ميرزا عبدالنبي نوري، ميرزا حسن كرمانشاهي و محمدعلي شاه‏آبادي استفاده كرد و در علوم معقول و منقول به مدارج والايي دست يافت. پس از ورود آيت‏اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي به قم، ايشان نيز به اين شهر عزيمت كرد و به تدريس و تاليف پرداخت. ميرزاي قزويني پس از سالياني راهي قزوين گرديد و حوزه آن ديار را رونقي دوباره بخشيد. در حلقه درس اين حكيم الهي، شاگردان برجسته‏اي پرورش يافتند كه حضرات آيات: حسن‏زاده آملي، محمد امامي كاشاني و امام خميني از آن جمله‏اند. آيت‏اللَّه رفيعي از افراد نادري است كه علوم عقلي و نقلي را به خوبي فرا گرفته و مدارج عالي كمال را پيمود. از سيدابوالحسن رفيعي قزويني آثار متعددي بر جاي مانده كه مسأله رجعت، كتاب حج و خمس استدلالي از آن جمله‏اند. وي سرانجام در 24 دي ماه 1353ش برابر با اول محرم 1395ق در 83 سالگي درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

3) انتصاب آيت‏اللَّه "سيدعلي خامنه‏اي" به امامت جمعه تهران توسط "امام خميني" (1358ش)

4) استقبال بي‏سابقه مردم پاكستان از آيت‏اللَّه "خامنه‏اي" رييس جمهور وقت ايران (1364ش): آيت‏اللَّه سيد علي خامنه‏اي رييس جمهور وقت اسلامي ايران در اولين مرحله از سفر دوره‏اي خود به چند كشور آسيايي و آفريقايي وارد پاكستان شد و مورد استقبال وسيع و گسترده مردم مسلمانِ اين كشور همسايه قرار گرفتند. استقبال پرشور مردم از رييس جمهور ايران كه به عنوان مهمان رسمي دولتِ پاكستان وارد اين كشور شده بودند نشان دهنده علاقه مردم مسلمان پاكستان به انقلاب و نظام اسلامي حاكم بر آن به شمار مي‏رود. در اين سفر سه روزه، رؤساي جمهور دو كشور خواستار گسترش روابط دو جانبه تجاري، صنعتي، كشاورزي، فرهنگي و نفتي شدند.

5) درگذشت "عبدالوهاب وصال شيرازي" محقق و شاعر (1373 ش): عبدالوهاب وصال شيرازي متخلّص به نوراني از نوادگان شاعر معروف دوره قاجار، وصال شيرازي، در سال 1302 ش در شيراز به دنيا آمد. وي پس از طي دوران تحصيلات مقدماتي در شيراز، به تهران رفت و دكتراي زبان و ادبيات فارسي گرفت. نوراني از آن پس در بخش زبان و ادبيات فارسي دانشگاه شيراز به تدريس پرداخت و از همين مركز علمي با درجه استادي بازنشسته شد. از جمله كارهاي ادبي وصال، تصحيح و تحشيه بر متون كلاسيك است كه تصحيح مصيبت نامه عطار، هزار مزار و نوايدُ السُّلوك از آن جمله است. وصال شيرازي، بيش از سي سال عضو پيوسته انجمن ادب فارسي بود و در جلسات كانون دانش پارس شركت مستمر داشت. وي سرانجام در 71 سالگي درگذشت.

6) درگذشت مترجم شهير معاصر استاد "محمد قاضي" (1376 ش): استاد محمد امامي قاضي كه بعدها به محمد قاضي تخفيف شهرت داد، در مردادماه 1292ش در مهاباد به دنيا آمد. وي پس از اخذ ليسانس به كارهاي متنوع اداري و دولتي روي آورد و به دليل تسلط به زبان فرانسه، به ترجمه آثار برجسته ادبي و تاريخي جهان پرداخت كه بي‏شك آشنايي نسل كنوني با حجم عظيمي از رمان‏هاي مشهور غرب، مرهون تلاش و ذوق‏ورزي‏هاي محمد قاضي است. نثر ترجمه‏هاي او چنان شيوا و رسا و بدون تعقيد و گره است كه آثارش را به واقع سرمشقي براي ديگر مترجمان ساخته است. قاضي به جز ترجمه آثاري از قبيل: دُن كيشوت، سپيد دندان، جزيره پنگوئن‏ها، تاريك‏ترين زندان و مهاتما گاندي و... كه جزو برترين آثار ادبي جهان محسوب مي‏شوند، چند داستان و نيز كتابي درباره سرگذشتِ ترجمه‏هايش و كتابي با عنوان خاطرات يك مترجم دارد كه در آن با بياني بسيار جذاب از دوران كودكي و زندگي خود سخن گفته است. محمد قاضي گرچه بيش از سي سال از آخر عمر خود را تنها با عينك مي‏ديد و با سمعك مي‏شنيد و با صوتك سخن مي‏گفت، اما تا واپسين روزهاي عمر، از كار و خلاقيت باز نايستاد و بر گنجينه نفيس آفرينش‏هاي ادبي خويش گوهري ديگر مي‏افزود. اين استاد مترجم، سرانجام پس از تحمل سال‏ها بيماري، در 24 دي ماه 1376 ش در 84 سالگي دارفاني را وداع گفت و پيكرش بنا بر وصيت او در زادگاهش مدفون گرديد.

7) 16محرم الحرام سال1391هجري قمري: آيت اللّه سيّد مهدي خوانساري ازعلماي معروف قرن اخيردر شهركاظمين بدرودحيات گفت. اوفقيهي مجتهد، محدثي پرآوازه و آگاه به علوم اسلامي بود. ايشان درنجف اشرف نزد بزرگاني چون آيت الله ناييني خارج فقه و اصول را آموخت و بعد ازكسب درجه اجتهاد به تدريس و تأليف پرداخت. ازآيت الله سيد مهدي خوانساري آثارارزنده‎اي بجاي مانده است كه ازآن ميان اَحسَنُ الوَديعه شهرت بيشتري دارد.« اَحسَنُ العَطيّه و فهرست عُيون الاَخبار»ازديگركتابهاي مهم ايشان محسوب مي شوند.

8) تدوين تاريخ اسلامي در عهد خليفه‏ي دوّم (16 ق): در عصر خليفه‏ي دوم برخي از استانداران و برخي از دورانديشان مدينه لزوم انتخاب تاريخي ويژه براي مسلمانان را به اطلاع خليفه رسانيدند. عمر بن خطاب كه دو سال و نيم از خلافت‏اش مي‏گذشت، تصميم گرفت براي مسلمانان تاريخ ويژه‏اي ترتيب دهد. به همين جهت تعدادي از صاحب‏نظران مهاجر و انصار را گردآورد و با آنان درباره‏ي تدوين تاريخ اسلامي مشورت و گفت‏وگو كرد. امير مؤمنان علي بن ابي طالب(ع) نيز كه در آن جمع حضور داشت، پيشنهاد كرد: به خاطر اهميت هجرت پيامبر اسلام (ص) از مكه به مدينه‏ي منوّره، هجرت آن حضرت را مبدأ تاريخ قرار بدهند. غير از آن حضرت، برخي از حاضران، تولد پيامبر(ص)، برخي سال بعثت آن حضرت و برخي سال رحلت آن حضرت را پيشنهاد كرده بودند. هم‏چنين بعضي‏ها تاريخ رومي (ميلادي) و عده‏اي هم تاريخ فارس (فرس قديم) را پيشنهاد نمودند. ولي عمر بن خطاب پيشنهاد امير مؤمنان علي بن ابي‏طالب(ع) را اصلح دانست و همان را تأييد كرد و بنا گذاشت كه هجرت پيامبر(ص) مبدأ تاريخ اسلامي باشد. پس از آن درباره‏ي ابتداي سال قمري كه از چه ماهي آغاز گردد، گفت‏وگو شد. در اين‏باره هم نظرهاي گوناگوني ارائه گرديد. برخي به خاطر اهميت ماه رمضان، ابتداي رمضان را و برخي به خاطر اهميت حج، اوّل ذي‏حجه را و برخي ماه رجب را كه در عصر جاهليت اهميت ويژه‏اي در نزد عرب‏ها داشت و عثمان بن عفان، ماه محرم را به خاطر اين كه نخستين ماه حرام است، پيشنهاد نمودند. عمر بن خطاب پيشنهاد عثمان را پذيرفت و دستور داد كه نخستين ماه سال قمري را از محرم آغاز كنند.

9) شكست "امير عبدالقادر الجزايري" در برابر استعمارگران فرانسوي (1260 ق): اميرعبدالقادر الجزايري پس از 15 سال مبارزه‏ي پي‏گير عليه استعمارگران فرانسوي، سرانجام دستگير شد. از جمله عوامل شكست امير عبدالقادر، اين بود كه در داخل الجزاير پايگاهي براي استقرار و مبارزه نداشت، زيرا سراسر كشور تحت اشغال فرانسويان بود در نتيجه عبدالقادر ناچار گرديد، درمناطق مرزي الجزاير و مراكش با فرانسويان مبارزه كند. ولي حاكم مراكش نيز كه تحت سلطه‏ي فرانسويان بود، پس از چندي به امير عبدالقادر، اجازه‏ي استفاده از مناطق مرزي مراكش را نداد و او را از خاك اين كشور بيرون راند. اين موضوع باعث شد كه فرانسويان بتوانند امير عبدالقادر را كه در انديشه‏ي ايجاد حكومتي يكپارچه و مستقل در سراسر شمال آفريقا و بيرون راندن استعمارگران از الجزاير بود شكست دهند. عبدالقادر 9 سال در زندان فرانسه بود و سپس وي را به شرط آن كه به كشورش باز نگردد، آزاد كردند.

10) 13ژانويه سال1906ميلادي: الكساندر پاپوف فيزيكدان روسي و مخترع ضبط صوت درگذشت. اين محقق روسي درپايان تحصيلات خود به مطالعه و تحقيق پرداخت و سرانجام درسال1895ميلادي ضبط صوت ساخت خود را آزمايش كرد و با موفقيت دراين آزمايش دستگاه اختراعي خود را به مردم روسيه و سپس مردم جهان عرضه كرد. ضبط صوتي كه پاپوف اختراع كرد ديگر محققان تكميل كردند.

11) 13ژانويه سال1941ميلادي: درزمان جنگ جهاني دوم كنفرانس تاريخي متفقين درلندن برگزارشد. كنفرانس لندن به پيشنهاد چرچيل نخست وزيروقت انگلستان برگزارشد و هدف او ازتشكيل اين كنفرانس نزديك كردن سياستهاي مختلف سران كشورهاي اروپايي براي مبارزه با دو قدرت آلمان و ايتاليا بود. دركنفرانس لندن سران كشورهاي هلند، بلژيك، لوكزامبورك، فرانسه، يونان، نروژ، دانمارك، بلغارستان، چك و اسلواكي و يوگسلاوي سابق حضورداشتند.

12) تولد "بارتولو دياز" دريانورد و كاشف پرتغالي (1450م): بارتولو ميو دياز دريانورد و كاشف پرتغالي در سيزدهم ژانويه 1450م در پرتغال به دنيا آمد. به سبب استقبال فراوان جوانان آن زمان از نيروي دريايى، او نيز كه اجدادش دريانورد بودند به اين كار پرداخت و پس از سالياني به مقام ناخدايى رسيد. دياز از آن زمان سفرهاي دريايى فراواني انجام داد، هرچند اين سفرها مقدمه‏اي براي حضور استعمار پرتغال در نقاط مختلف جهان را فراهم مي‏كرد. وي در يكي از اين سفرها، كه از 14 فوريه 1487م آغاز شد، قصد داشت تا با دور زدن قاره افريقا راهي را به طرف هندوستان بيابد. به اين منظور، دياز پس از پيمودنِ اقيانوس اطلس به سوي جنوب، در 28 اوت سال 1488م دماغه اميدنيك را در جنوبي‏ترين قسمت از قاره افريقا كشف كرد. دياز پس از اين كشف به شهرت فراوان رسيد و سرانجام در 27 ژوئيه 1500م در 50 سالگي درگذشت.

13) مرگ "جورج فاكس" مبارز صلح‏طلب انگليسي (1691م): جورج فاكس، صلح‏طلب انگليسي در ماه ژوئيه سال 1624م در انگلستان به دنيا آمد و از كودكي به كار پرداخت. اما در نوزده سالگي دست از كار كشيد و در جستجوي حقيقت، سر به بيابان نهاد. وي پس از چهار سال سرگرداني و تفكر، به اعتقاد خودش، چاره ناخوشي‏هاي جهان را كشف كرد و دريافت كه اين ناخوشي‏ها سه علت اصلي دارد: نخست آنكه ملل مسيحي از معناي واقعي تعليمات مسيح(ع) بويى نبرده‏اند. دوم آن‏كه شبانانِ اجتماع، متعدي‏تر و ستمكارتر از آن هستند كه بايد باشند و رمه خلق، فروتن‏تر و خاضع‏تر از آن است كه بايد باشد. سوم آن‏كه كشتار و خون‏ريزي و جنگ‏هاي غيرانساني، بشريت را به نابودي مي‏كشاند. از اين رو، فاكس براي خويشتن جامه‏اي چرمين و كلاهي پهن و لبه‏دار درست كرد تا از گزند باد و باران و برف در امان بماند و براي تعليم راه صلح به دنياي ديوانه جنگ، به سفري كه تمام عمر طول كشيد رفت. وي طي اين سفر، جهاد بي‏خون‏ريزي خود را براي برگرداندن مسيحيان به مسيحيت آغاز كرد و هزاران نفر را تحت عنوان ارتش صلح به گرد خود جمع نمود. اينان خود را فرزندان نور يا انجمن دوستان مي‏خواندند و بعدها به كويْكِر يا لرزانندگان لقب يافتند زيرا دشمنانشان را به لرزه افكندند. اين گروه طرفدار مقاومت جدي در برابر هرگونه بدي بودند و از زندان و مرگ وحشتي نداشتند. بيشتر عمر فاكس به وعظ يا در زندان گذشت و حاكمان جور براي كنترل كردن او، وي را به زندان مي‏انداختند. عقيده فلسفي فاكس و افكار ديني او، بر پايه ايمانش به دوستي، استوار بود. فاكس كوشيد تا آن آرامش اصلي را كه در قلب زندگي پراغتشاش هر انسان نهفته است به مردم بشناساند. هنگامي كه فاكس بر بستر مرگ افتاده بود، پيام دوستي و صلح خود را در تعليماتي كه به پيروانش داد اين طور خلاصه كرد: دين صلح را ميان برادران خود در هر جا كه هستند انتشار دهيد. به آنان تعليم دهيد كه در همه جهان يك قبله بيش نيست و آن دل آدمي است. در اينجاست، نه در آسمان و نه در زمين، كه شما خانه مقدس خدا را مي‏بينيد. خدا در دل هر انساني جاي دارد، زيرا در ترازوي رحمت الهي، همه آدميان يك وزن دارند. جورج‏فاكس پس از سال‏ها مبارزه براي صلح جهاني سرانجام در سيزدهم ژانويه 1691م در شصت‏وهفت سالگي درگذشت.

14) روي كار آمدن شوراي حكومتي در الجزاير به رياست "بوضياف" (1992م): پس از پيروزي جبهه نجات اسلامي الجزاير در انتخابات و استعفاي شاذلي بن جديد رئيس جمهور وقت، شوراي عالي حكومتي در 11 ژانويه 1992م توسط نظاميان تشكيل شد. اين جابجايي قدرت، امنيت را به الجزاير باز نگرداند و با قدرت گرفتن نظاميان، كشور دچار موجي از تشنج و ناآرامي گرديد. رياست شوراي عالي حكومتي كه در 13 ژانويه 1992م، زمام امور را به دست گرفت. محمّد بوضياف بود و او در مدت كوتاه رياست جمهوري خود، انتخابات پارلماني سال 1991م را كه جبهه نجات اسلامي در آن پيروز شده بود، باطل اعلام كرد. اين امر، دامنه اختلافات بين دولت و اسلام‏گرايان را هرچه بيشتر گسترش داد و زد و خوردهاي خياباني را شدت بخشيد. در اين ميان بوضياف در مهار بحران الجزاير توفيقي كسب نكرد و همين موضوع باعث شد تا بحران سياسي در الجزاير به خشونت بگرايد. با اين حال، بوضياف پس از كمتر از شش ماه حكومت سرانجام در 29 ژوئن 1992م توسط يكي از محافظانش ترور شد و به قتل رسيد.