29 دي 1387 / 21 محرم الحرام 1430 / 18 ژانويه 2009

1) 29 دي ماه سال 1358 هجري شمسي : در پي تهاجم چند صد مرد مسلح عراقي به پاسگاههاي مرزي اطراف قصر شيرين دولت ايران يادداشت اعتراضي تسليم مرزبانان عراقي كرد. شايان توجه است كه اين واقعه ماهها قبل از شروع رسمي جنگ تحميلي عراق عليه نظام جمهوري اسلامي ايران روي داد.

2) شكايت ايران از دخالت‏هاي شوروي در شئون ايران به سازمان ملل متحد (1324 ش): غائله آذربايجان يكي از مسائل‏ي بودكه با پايان جنگ جهاني دوم در ايران صورت عمل به خود گرفت اما بازتاب بين‏المللي يافت. شكل‏گيري فرقه دموكرات به رهبري جعفر پيشه‏وري و حمايت دولت شوروي از خودمختاري آذربايجان، باعث عكس‏العمل ارتش ايران شد. در اين حال نيروهاي نظامي ايران قصد ورود به منطقه را داشتند اما سربازان شوروي كه از زمان جنگ جهاني دوم در منطقه مستقر بودند از ورود آنان به منطقه جلوگيري كردند. در شهريور 1324ش، دولت ايران از دولت‏هاي نيروهاي مستقر در كشور درخواست كرد افراد خود را از ايران خارج كنند كه آمريكا و انگلستان در راستاي مقابله با شوروي اين امر را عملي كردند. اما ارتش شوروي، برخلاف قراردادهاي قبلي از اين اقدام سر باز زد. از اين رو، در روز 29 دي 1324ش نماينده ايران در سازمان ملل از اين سازمان درخواست رسيدگي نمود كه پس از صدور قطعنامه و پيگيري امر، قرار شد كه نيروهاي شوروي تا خرداد 1325 ايران را ترك كنند. شش ماه پس از خروج ارتش سرخ، نيروهاي نظامي ايران با ورود به آذربايجان، به غائله حزب دموكرات پايان بخشيدند.

3) رحلت فقيه و مرجع بزرگوار آيت‏اللَّه "سيد محمد حجّت كوه‏كمره‏اي" (1331ش): آيت‏اللَّه سيدمحمد حجّت كوه‏كمره‏اي در سال 1271ش (1310 ق) در تبريز به دنيا آمد. پدر ايشان آيت‏اللَّه سيدعلي از مراجع معروف و معاصر شيخ مرتضي انصاري بود. ايشان پس از تحصيل مقدمات در تبريز راهي نجف اشرف گرديد و از محضر آيات عظام سيد محمدكاظم يزدي، ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي، شيخ الشريعه اصفهاني، ميرزاي ناييني و آقاضياءالدين عراقي استفاده نمود. ايشان سپس راهي قم گرديد و از درس آيت‏اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي بهره برد و مورد توجه و لطف استاد قرار گرفت، به طوري كه وي را به عنوان يكي از دو وصي شرعي خود انتخاب نمود. آيت‏اللَّه حجت در فن رجال و درايه تخصص فراواني داشت و از علماي بزرگ، اجازه روايت اخذ كرده بود. ايشان پس از درگذشت آيت‏اللَّه حائري، زعامت اجرايي و علمي حوزه را با همكاري دو تن از بزرگان معاصرش به دوش كشيد و به تأليف و تدريس خود ادامه داد. سرانجام اين عالم رباني در 29 دي 1331ش (3 جمادي‏الاولي 1372ق) در 60 سالگي رحلت كرد و در مدرسه حجتيه قم مدفون گشت.

4) تظاهرات ميليوني مردم انقلابي ايران در روز اربعين حسيني عليه دولت بختيار (1357ش): به دعوت امام خميني(ره) مردم ايران، با اتحاد، در يك راهپيمايي، عليه آخرين بازمانده رژيم شاه شركت كردند. در اين تظاهرات كه از بزرگ‏ترين اجتماعات دوران انقلاب بود و همزمان با روز اربعين سال 1399ق برگزار شد، شركت كنندگان خواستار اعلام غيرقانوني بودن سلطنت و خلع رژيم شاه و تأسيس جمهوري اسلامي شدند. غير از تهران، در غالب شهرها راهپيمايي انجام گرفت وليكن در نجف آباد، كرمانشاه، نهاوند، اروميه و مسجد سليمان به شديدترين وضع به خاك و خون كشيده شد و صدها تن از مردم، كشته و زخمي شدند. در همين روز حضرت امام، در پيامي خطاب به ملت ايران فرمودند: "اينجانب ان شاءاللَّه به زودي به شما مي‏پيوندم تا در خدمت شما باشم و با همت شجاعانه شما به رفع مشكلات بپردازيم و با هم‏صدا و هم‏قدم شدنِ همه ملت، در راه استقلال و آزادي ايران بكوشيم".

5) رحلت مرجع و عالم بزرگ آيت‏اللَّه "سيد احمد خوانساري" (1363 ش): آيت‏اللَّه سيد احمد موسوي خوانساري در سال 1269ش (1309 ق) در خوانسار به دنيا آمد. وي در كودكي پدر را از دست داد و از آن پس تحت سرپرستي برادر بزرگش قرار گرفت. ايشان پس از طي مقدمات در زادگاه خود، راهي اصفهان و نجف‏اشرف گرديد و از محضر استادان نامداري همچون: آخوند خراساني، سيد محمدكاظم يزدي، ميرزاي ناييني و آقاضياء عراقي استفاده كرد. ايشان همچنين در اراك نيز از آيت‏اللَّه حائري يزدي كسب فيض نمود. آيت اللَّه خوانساري از آن پس به تدريس همت گماشت و مدتي بعد درس خارج فقه و اصول خود را داير ساخت. وي در سال 1329ش، به درخواست مردم تهران به آن شهر عزيمت نمود و در مسجد حاج سيد عزيزاللَّه بازار تهران، به اقامه نماز جماعت مشغول گرديد. آيت‏اللَّه خوانساري از عالماني است كه همزمان با خروش مقدس امام خميني عليه رژيم طاغوت، همواره از آن حضرت پشتيباني مي‏كرد و از هر اقدامي براي پيشبرد اهداف انقلاب كوتاهي نمي‏كرد. حضور ايشان در پايتخت علاوه بر روحيه دادن به انقلابيون، باعث برخورد محتاطانه‏تر رژيم با مردم مي‏گرديد. در محضر درس اين فقيه نستوه، عالمان نامداري چون حضرات آيات: شهيد مرتضي مطهري، امام موسي صدر، سيد رضا صدر و جلال طاهر شمس پرورش يافتند. آيت‏اللَّه خوانساري در طول عمر با بركت خود، آثار فراوان عمراني و علمي از خود برجاي گذاشت كه بخش عمده‏اي از آن، شامل آثار علمي و تاليفات آن فقيه بزرگوار مي‏باشد. شرح مختصر نافع، حاشيه بر عروة الوثقي و العقايد حقه و... از آن جمله‏اند. ايشان از صدقات جاريه به ساخت مساجد و مدارس و حسينيه‏ها و درمانگاه‏ها همت گماشت و منشأ خدمات خير گرديد. آيت‏اللَّه خوانساري سرانجام در 29 دي 27 ( 1363 ربيع‏الثاني 1405ق) در 94 سالگي رحلت كرد و در حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

6) 21محرم الحرام سا ل 430هجري قمري: « ابو نعيم اصفهاني » حافظ قرآن مجيد و محدث برجسته در اصفهان در گذشت . اودر كودكي آموزش علوم قرآني را آغازكرد سپس به گرد آوري حديث پرداخت و از چهار صدو سي تن از علماي حديث اجازه روايت گرفت .از آثار متعدد ابو نعيم اصفهاني كه برخي از آنها در نوع خود كم نظيرند به « دلائل نبوّة، معرفَةُ الصَّحابه ، ذِكر اخبار اصفهان و معروفترين آنها حلية الَاَولياء» را مي توان اشاره كرد .

7) محرم الحرام سال 726هجري قمري : «علاّمه مطهّر حلّي» فقيه نابغه علم شيعه و مجتعهد گرانقدر جهان اسلام به ديار باقي شتافت . وي فراگيري علوم ديني را در زادگاهش آغاز كرد و ادبيات عرب و علوم مقدماتي را متداول زمان را در نزد پدرش و محقق حلي آموخت. آوازه فضل وهوش ونبوغ فوق العاده وي آينده بسيار درخشاني را نوبد مي داد. مكتب درس علامه حلّي همواره از رونق بسيار برخودار بود و دانشمندان را به اين محفل علمي – ديني فرا مي خواند .ايشان صرف نظر از تربيت شاگردان فاضل كتابهاي متعددي نيز نوشته است كه از تلاش و پشتكار وي در عرصه داتش و اشاعه مباتي اسلام حكايت مي كند . كتابهاي «تّذكِرَةُ الفُقَهاء در فقه استدلالي ، كشفُ المُراد ، اَلقَواعِد و تَعبيرَةُ المُتِعَلّمين في اَحكامِ الدّين» درباره امامت و ولايت از آثار ارزشمند علامه مطهّرحلّي است.

8) 18ژانويه سال1689ميلادي: شارل دومنتسكيو نويسنده وفيلسوف نامدارفرانسوي درقرن17متولد شد. اين نويسنده فرانسوي با آراء و عقايد خود تأثيربسيارعميقي درانقلاب كبيرفرانسه گذاشت. مهمترين اثردومنتسكيو روح القوانين نام دارد و دراين اثراولين بارنظريه تفكيك ناپذيري قواي سه گانه مقنّنه، مجريه و قضائيه را مطرح كرد. به نظروي آزادي تنها درسايه تجزيه اين قوا و اثرمتقابل دريكديگربوجود مي‎آيد و محفوظ مي‎ماند. ديگراثراين اديب فرانسوي نامه‎هاي ايراني است. آثارمنتسكيو ازشاهكارهاي جاويدان ادبيات بشمارمي‎روند.

9) 18ژانويه سال1852ميلادي: فريدريش لوفلِر ميكروب شناس و محقق آلماني بدنيا آمد. او ازخانواده‎اي تنگدست بود ازاين رو باكمك شخص ديگري به تحصيل ادامه داد و درپايان درمؤسسه تحقيقات پزشكي به كارو تحقيق مشغول شد. درسال1880ميلادي با كمك اِدوين كِلِبس موفق به كشف عامل بيماري ديفتري شد و اين باسيل درعلم پزشكي بنام باسيل لوفلرثبت شد.

10) 18ژانويه سال1919ميلادي: كنفرانس تاريخي صلح بعد ازجنگ جهاني اول با حضورنمايندگان 27كشورازپنج قاره آسيا، اروپا، اِمريكا، اِفريقا و اقيانوسيه درپاريس آغازبه كاركرد. رهبراين كنفرانس ژرژكلمانسو نخست وزيرفرانسه بود. گفتني است كه نمايندگان 5كشورشكست خورده جنگ يعني آلمان، اتريش، مجارستان، بلغارستان و عثماني نيزدراين مجمع حضورداشتند ودرخصوص تصميمات اتخاذشده دراين كنفرانس صلح اظهارنظركردند.

11) 18ژانويه سال1922ميلادي: كشورمصراستقلال خود را ازانگلستان بدست آورد. مصردرسال1914ميلادي تحت الحمايه انگليس شد و حسين كامل ازجانب انگليس به خديوي مصررسيد. پس ازاو برادرش احمد فؤاد پاشا بنام فؤاد اول برتخت سلطنت نشست. دوران سلطنت او درتاريخ بيداري مردم مصراهميت فوق العاده‎اي دارد. دراين دوران افراد مبارزي ازقبيل زُغلون پاشا پس ازقرارداد ترك مخاصمه سال1917ميلادي مبارزه براي آزادي مصررا علني كردند؛ به همين سبب دولت انگلستان مجبوربه پذيرش استقلال مصرشد.

12) انقراض سلسله اشكانيان بعد از 470 سال حكومت بر ايران (226م): سلسله اشكانيان در سال 250 قبل از ميلاد توسط اَرَشك يكي از رؤساي قبايل پارت در حدود خراسان و گرگان تأسيس شد و 29 پادشاهِ اين سلسله، به مدت 470 سال بر ايران حكم راندند. به دنبال گسترش قلمرو اشكانيان و مجاورت با روم، حكومت اشكانيان از يك حكومت محلي در نواحي شرقي فلات ايران به يك امپراتوري بزرگ جهاني مبدل شد و از اين پس با امپراتوري روم درگيري پيدا كرد. اشكانيان و روميان بارها بر سر تصرف سرزمين‏هاي بيشتر با يك‏ديگر جنگيدند اما روميان مهاجم هرگز توفيق چنداني نيافتند. آخرين پادشاه اشكاني به نام اردوان پنجم با اين‏كه قواي روم را درهم شكست و حتي آنها را مجبور به پرداخت غرامت كرد، اما در برابر رقيب داخلي خود، اردشير بابكان تاب مقاومت نياورد و در جنگي كه ميان اين دو روي داد، كشته شد و بدين ترتيب سلسله شاهنشاهي اشكاني نيز فرو پاشيد. قلمرو حكومت اشكانيان در دوره عظمت آن از مشرق تا هندوكش و حدود پنجاب، از شمال تا رود جيحون و درياي خزر، از جنوب تا درياي عمان و از غرب تا رود فرات بود. پس از انقراض اشكانيان، سلسله پادشاهي ساسانيان بر سر كار آمد و دور تازه‏اي از جور و ظلم آغاز گرديد.

13) امضاء قرارداد "معاهده سري" ميان سه كشور اروپايي (1915م): انگيزه اصلي انعقاد "معاهده سري" كه در 18 ژانويه 1915م ميان سه كشور فرانسه، انگلستان و روسيه و در جريان جنگ جهاني اول به امضاء رسيد، پيوستن عثماني به متحدين جنگ يعني آلمان و اتريش بود، زيرا با پيوستن عثماني به متحدين، ارتباط ناوگان روسيه در درياي سياه با متفقين قطع مي‏شد. به دنبال امضاي اين معاهده، متفقين به تنگه داردانل كه درياي سياه را به درياي مديترانه وصل مي‏كرد، حمله كردند.

14) مرگ "رايْنِر ماريا ريلْكه" بزرگترين شاعر آلماني قرن بيستم (1926م): راينر ماريا ريلْكِه، اديب شهير آلماني در چهاردهم دسامبر 1875م در پراگ پايتخت چك از پدر و مادري آلماني به دنيا آمد. او در اوايل عمر به سفرهاي متعدد رفت و از روسيه، بالكان و فرانسه ديدن كرد. ريلكه در 21 سالگي در دانشگاه مونيخ به تحصيل در رشته فلسفه و تاريخ هنر پرداخت و با شركت در جريان‏هاي اجتماعي و ادبي آخر قرن نوزدهم، در مجله‏هاي آلماني و اتريشي مقاله‏هايى انتشار داد. وي در سال 1898م كتاب يادداشت‏هاي فلورانس را نوشت كه در آن هيچ‏گونه آثار فعاليت هنري به چشم نمي‏خورد، بلكه احساس شاعر را در برابر هنر ايتاليا و انديشه‏هاي او درباره هنرمندان آن ديار را نشان مي‏دهد. ريلكه در سال 1906م اولين اثر خود را با نام كتاب ساعت‏ها منتشر ساخت و نخستين مجموعه اشعارش را به نام اشعار نو، انتشار داد. او هم‏چنين در سراسر ديوان دعاي اموات، موضوع مرگ را حكم‏فرما كرده است؛ موضوعي كه بر بيشتر آثار وي تسلط دارد و به صورتي گوناگون پرورش مي‏يابد. وي در سال 1913م قسمت اول قطعه بسيار معروف خود با نام اليژي را سرود اما به قول خودش، الهام شاعرانه او در نيمه راه او را ترك كرد و درست ده سال طول كشيد تا ريلكه توانست در سال 1922م، قسمت دوم اين قطعه را تحت تاثير الهامي تازه بسرايد. اين اثر شاعرانه او بسيار عالي، ولي فوق العاده پيچيده و مشكل است؛ زيرا در آن غالباً يك فكر فلسفي و عميق در چند كلمه خلاصه شده است. به سبب سبك خاص وي در ادبيات و شعر، او را شاعر انديشه‏هاي والا لقب داده‏اند. راينر كه ده‏ها سال، يكه تاز ادبيات آلمان بود، به عنوان بزرگ‏ترين شاعر اين كشور در قرن بيستم نيز شناخته شده است، به طوري كه هيچ شاعر آلماني بعد از نيچه، شهرت و مقام ريلكه را ندارد. شهرت ريلكه نه تنها اتريش و آلمان، بلكه ساير كشورهاي اروپايى را فرا گرفت و در محيط ادبي فرانسه، شخصيت بسيار آشنا و ستايش‏انگيزي به شمار مي‏آمد. آثار ريلكه از چنان محبوبيتي برخوردار بود كه هيچ شاعري در زمان حيات، تا اين حد محبوبيت را به چشم نديده بود. ريلكه در شعر به مقامي رفيع دست يافت و در ادبيات آلمانِ نسل بعد نفوذ فراوان باقي گذارد. ريلكه را به طور مسلم مي‏توان از درخشان‏ترين چهره‏هاي شعر غنايى آخر قرن نوزده و ربع اول قرن بيستم به شمار آورد. وي آثاري به زبان‏هاي آلماني و فرانسه به نگارش درآورده است كه رباعيات، گل‏هاي سرخ و پنجره‏ها به فرانسه و دخترهاي مالت، زمزمه‏هاي قرون و كتاب زيارت به آلماني از آن جمله‏اند. ماينر ماريا ريلكه سرانجام در 18 ژانويه 1926م در 51 سالگي درگذشت.

15) درگذشت "روديارْدْ كيپْلينْگْ" شاعر و نويسنده معروف انگليسي (1936م) (ر.ك: 30 دسامبر)