1 بهمن 1387 / 23 محرم الحرام 1430 / 20 ژانويه 2009

1) اعدام انقلابي "حسنعلي منصور" توسط "بخارايي" عضو هيأت مؤتلفه اسلامي (1343ش) : حسنعلي منصور فرزند علي منصور در سال 1302 در تهران به دنيا آمد و پس از فارغ التحصيلي از دانشگاه، به استخدام وزارت امور خارجه درآمد. وي طي سال‏هاي دهه 1320، مدارج ترقي را پيمود تا اين كه پس از ورود به مجلس شوراي ملي و سنا در شهريور 1342 و تاسيس حزب ايران نوين، راه براي صدارت او باز شد. حسنعلي منصور از اسفند 42 تا بهمن 43 به مدت كمتر از يك سال نخست وزير بود. تصويب كاپيتولاسيون، افزايش قيمت بنزين و تبعيد حضرت امام خميني(ره) به عنوان نخستين گام اجراي روش او در اداره كشور محسوب مي‏شد. در ساعت 10 صبح روز اول بهمن 1343 هنگامي كه حسنعلي منصور با غرور تمام قصد پياده شدن از اتومبيل در جلوي درب ورودي مجلس شوراي ملي را داشت، هدف گلوله شهيد محمد بخارايي از اعضاء شاخه اجرايي هيئت مؤتلفه اسلامي قرار گرفت و چند روز بعد به هلاكت رسيد. فتواي قتل منصور از جانب آيت‏اللَّه سيد محمد هادي ميلاني در مشهد صادر شده بود. مي‏گويند وقتي در دادگاه از محمد بخارايي سؤال مي‏كنند كه با دو گلوله اول منصور زنده نمي‏ماند ولي چرا سومين گلوله را به گلوي او شليك كردي؟ آن جوان رشيد در پاسخ گفت: حنجره‏اي كه از آن به روحانيت اهانت شده، بايد دريده شود.

2) اول بهمن ماه سال 1343 هجري شمسي: نظام وفا متخلص به وفا از شاعران و آزاديخواهان ايراني در گذشت. او در بيدگل كاشان به دنيا آمد و تحصيلاتش را در اصفهان آغاز كرد و پس از اتمام دوره صرف و نحو و مقدمات، هم چنين معاني و بيان و بديع، ادبيات فارسي و عربي، فقه اصول و كلام را آموخت. نظام وفا مدتي در حوزه علميه قم و مدتي در تهران تحصيل كرد و در اين مدت زبان فرانسوي را كامل آموخت. نظام وفا در تهران به آزاديخواهان پيوست و زماني كه محمد عليشاه مجلس را به توپ بست، همراه با آزاديخواهان از مجلس دفاع كرد. نظام وفا پس از كناره گيري از سياست به تدريس پرداخت. او شاعري شوريده حال بود و رنج ها و مصائبي كه متحمل شده بود در سروده هايش به خوبي مشهود است. نظام وفا از استادان نيما يوشيج بود و نيما بخشي از منظومه زيباي خود را به نام افسانه‏ را به وي تقديم كرده است. معراج دل و حديث دل از آثار نظام وفا به شمار مي‏روند.

3) اول بهمن ماه سال 1319 هجري شمسي: حاج شيخ عباس قمي محدث فاضل و عالم بزرگوار شيعه درگذشت. وي در سال 1316 شمسي براي تكميل تحصيلات خود راهي نجف اشرف شد و چون بيشتر به علم حديث علاقمند بود از محضر پرفيض علامه حاج ميرزا حسين نوري بهره‏مند شد. حاج شيخ عباس قمي بيشتر ايام ملازم و همراه علامه نوري بود. از حاج شيخ عباس قمي آثار ارزشمندي بيادگار مانده است كه از آن ميان منتهي الآمال و مفتاح الجنان را مي‏توان برشمرد.

4) اول بهمن ماه سال 1353 هجري شمسي: دكتر محمد قريب از بنيانگذاران طب جديد اطفال در ايران به رحمت ايزدي پيوست. او از جمله نخستين گروه دانشجويان ايراني بود كه براي تحصيل طب به فرانسه رفت و با موفقيت چشمگير به ايران بازگشت. دكتر قريب به سبب فعاليت هاي ثمربخش در زمينه بيماريهاي كودكان رياست انجمن پزشكان كودكان ايران را از بدو تأسيس به عهده داشت، و بدين ترتيب بنيانگذار طب جديد اطفال در ايران شناخته شد.

5) ارايه نظريه "ولايت فقيه (توسط حضرت امام خميني) در نجف اشرف (1348 ش): اول بهمن 1348 ش، سرآغاز سلسله درس‏هاي زيربنايي "ولايت فقيه" يا "حكومت اسلامي" بود كه حضرت امام خميني(ره) همزمان با رهبري حركت سرنوشت‏ساز بسيج نيروهاي جوان و دانشگاهي و تشويق آنان به مطالعه و بررسي قوانين همه جانبه اسلام، در حالي كه چند سالي از تبعيدشان در نجف اشرف مي‏گذشت، در طي دوازده جلسه در مسجد شيخ انصاري ارائه نمودند. اين بحث علمي نه تنها حوزه‏هاي علميه و محافل علمي روحانيت را با بياني مستدل و فقهي به اصل تفكيك ناپذيري دين و سياست متوجه مي‏نمود، بلكه محيطهاي دانشگاهي را نيز با نظام سياسي اسلام به عنوان يك تئوري كامل و الهي براي حكومت اسلامي آشنا مي‏كرد و روح خودكم‏بيني و خودباختگي را از اين محافل آشنا با فرهنگ غرب مي‏زدود. سخنان حضرت امام خميني در اين جلسات پس از مدتي تبديل به كتابي با همين عنوان گرديد و علي‏رغم ممنوعيت و تدابير شديد ساواك ايران، به طرق گوناگون و مخفيانه به دست مبارزان داخل كشور مي‏رسيد. هر چند اين كتاب در ابتدا جز در ميان پيروان امام خميني بازتاب گسترده و مهمي نيافت اما پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از اهميت ويژه‏اي برخوردار شد.

6) حمله مزدوران رژيم طاغوت به دانشگاه تهران (1340ش) : اولين اقدامي كه پس از روي كارآمدن علي اميني به نخست وزيري، صورت گرفت، اعلام طرح اصلاحات ارضي و محدود كردن مالكيت بود. وي سعي داشت تا با انجام يك سلسله نمايش‏ها و فريب كاري‏ها، ايران را مدتي از انفجار دور داشته و خود را به عنوان دلسوز مردم و علاقه‏مند به روحانيت مطرح سازد. اميني خود را خدمت‏گزار ملت مسلمان و همگام با روحانيت نشان مي‏داد؛ براي جلب افكار عمومي به ديدن علما و مراجع قم رفت. وي در اول دي ماه 1340 ش (13 رجب 1381 ق) توانست به بيت امام خميني(ره) نيز راه پيدا كند ولي با شنيدن مطالبي كه امام در زمينه ديكتاتوري و دودمان پهلوي و سلطه آمريكا بيان نمود، از فريب روحانيت نااميد شد. از آن طرف، تصميم دولت بر اجراي اصلاحات ارضي و تحديد مالكيت، در بين بعضي از طبقات از جمله مالكين، مورد حُسن ظن آنها واقع نشد و تدريجاً در اطراف آن سرو صدا بلند شد و با اتحاد برخي گروه‏ها عليه دولت، اميني از هر طرف مورد حمله قرار گرفت. در روز اول بهمن 1340، از طرف دانش‏آموزان، تظاهراتي صورت گرفت.دانشجويان دانشگاه نيز به حمايت از دانش‏آموزان، دست به تظاهرات زده و در نتيجه بين آنها و پليس زد و خورد شديدي در گرفت. در اين حادثه در حدود 200 نفر پليس و دانشجو زخمي شدند و به تأسيسات و آزمايش‏گاه‏هاي دانشگاه تهران صدمات زيادي وارد آمد. پس از اين حادثه، به دستور دولت، دانشگاه تا اطلاع ثانوي كه 74 روز طول كشيد، تعطيل شد.

7) انحلال شوراي سلطنت به دنبال استعفاي رييس آن در پاريس (1357 ش): سيد جلال الدين تهراني رييس شوراي سلطنت، دو روز پس از خروج شاه از ايران به توصيه اعضاي شوراي سلطنت به ويژه شاپور بختيار، براي ملاقات و مذاكره با امام خميني عازم پاريس شد. ولي پيام امام مبني بر غيرقانوني بودن شوراي سلطنت، اين ملاقات را غيرممكن ساخت. همچنين امام، شرط ملاقات را استعفاي كتبي با اعلام اين نكته كه شوراي سلطنت غيرقانوني است، عنوان نمود. سيدجلال الدين تهراني در اين شرايط، در روز اول بهمن ماه 1357 استعفاي خود را از رياست و عضويت اين شورا اعلام كرد و آن را غيرقانوني خواند. با استعفاي تهراني، عمر يك هفته‏اي اين شورا به پايان رسيد و به دنبال آن جمع كثيري از نمايندگان مجلس نيز استعفا نمودند.

8) درگذشت موسيقيدان، خطاط و اديب معاصر استاد "ابراهيم بوذري" (1365 ش): استاد ابراهيم بوذري در سال 1274 ش در طالقان به دنيا آمد. وي پس از فراگرفتن علوم مرسوم زمان مانند ادبيات فارسي و عربي و فقه و اصول به مطالعه رشته قضا پرداخت و از محضر حضرات آيات ميرزا خليل كمره‏اي، سيد ابوالقاسم كاشاني و علي شوشتري استفاده كرد. ايشان هم‏چنين از آيت‏اللَّه شوشتري اجازه در امور حسبيه گرفت. استاد بوذري پس از مدتي وارد عرصه خوشنويسي گرديد و مدتي بعد از استاد عماد طاهري استفاده برد و در محضر استاد عبدالحميد ملك كلامي مشهور به اميرالكتاب به شاگردي پرداخت. استاد بوذري علاوه بر سال‏ها تدريس خوشنويسي، جزء نخستين كساني بود كه بنياد كلاس‏هاي آزاد و رايگان خوشنويسي را به وجود آورد و به كمك ديگر استادان، انجمن خوشنويسي ايران را پايه‏گذاري كرد. از استاد بوذري كه داراي شيوه خاص خطي خود بود آثار كتابت گوناگوني به جاي مانده كه منتخب ديوان سعد سلمان، ديوان حافظ، ملخّص مثنوي و كتيبه‏هاي آرامگاه شيخ سعدي و كتيبه دروازه قرآن شيراز از آن جمله‏اند. اين هنرمند فرهيخته سرانجام در 91 سالگي بدرود حيات گفت.

9) رحلت فقيه جليل و عالم خدمتگزار آيت اللَّه "مهدي حائري تهراني" (1379 ش): ‏شيخ مهدي فرزند شيخ عباس حائري تهراني در سال 1304 ش (1344 ق) در بيت علم و فقاهت در كربلا به دنيا آمد. وي در كودكي به همراه پدر راهي تهران شد و علي رغم رحلت پدر، در فراگيري علم و دانش، كوشش و تلاش فراواني از خود نشان داد به طوري كه به همراه علوم حوزوي، تحصيلات دانشگاهي را نيز ادامه داد. آيت‏اللَّه حائري در 23 سالگي به حوزه علميه قم رفت و پس از گذراندن سطوح عاليه، دروس خارج فقه و اصول و فلسفه را در محضر حضرات آيات: سيد حسين بروجردي، علامه طباطبايي، محمدعلي اراكي و حضرت امام خميني فراگرفت تا به مدارج والاي علمي دست يافت. ايشان همچنين پس از هفت سال اقامت در قم، راهي حوزه نجف شد و در شمار شاگردان استادان نامداري همچون: سيد جمال الدين گلپايگاني، سيد عبدالهادي شيرازي و سيد ابوالقاسم خويي قرار گرفت. آيت‏اللَّه حائري تهراني پس از اخذ اجازه اجتهاد از حضرات آيات سيد عبدالهادي شيرازي و سيد جمال‏الدين گلپايگاني و اجازه روايت از شيخ آقابزرگ تهراني به قم بازگشت و به خدمات فراوان علمي و ديني پرداخت. وي در قم و سپس در تهران به ايجاد كتابخانه‏ها، مدارس، نوسازي اماكن مذهبي و عام المنفعه قديمي و فراهم نمودن امكانات آموزشي و رفاهي براي طلاب همت ورزيد و همزمان دروس دانشگاهي خويش را تا اخذ درجه دكتري در دانشكده الهيات دانشگاه تهران پيگيري كرد. از آيت‏اللَّه حائري تهراني آثار متعددي برجاي مانده كه تقريرات درس فلسفه علامه طباطبايي، سير قرآن و تفسير، روش تبليغات اسلامي و پندهاي معصومين از آن جمله‏اند. سرانجام آن عالم خدمتگزار پس از 75 سال زندگي پربركت در اول بهمن‏ماه 1379 ش برابر با 24 شوال 1422 ق در تهران چشم از جهان فروبست و در قبرستان شيخان قم به خاك سپرده شد.

10) 23محرم الحرام سال1321هجري قمري: «آيت الله مدني كاشاني» ازعلماي مبارز دركاشان بدنيا آمد. وي دوران تحصيلات مقدماتي و سطح را درزادگاهش گذراند و درسال1304هجري قمري همزمان با ورود آيت الله العظمي حائري يزدي به قم براي ادامه تحصيل به اين شهرمقدس عزيمت كرد. آيت الله كاشاني درپايان تحصيلات و پس ازمراجعت به كاشان به تربيت طلاب علوم ديني و توسعه امورفرهنگي اين شهرهمت گماشت. اين عالم گرانقدرشيعي دردوره زندگي پربارش ضمن تأليف كتب و رساله هاي متعدد، مدارس علمي و ديني و كتابخانه هاي بسياري نيزدركاشان بنا كرد.

11) 23محرم الحرام سال 375هجري قمري: «محمّدبن طاهرسِجستاني منطقي» مشهوربه ابوسليمان منطقي ازفضلا و فيلسوفان عرب درگذشت. وي پس ازدانش اندوزي درعلوم مختلف به تأليف كتب و رسالاتي چون شرح كتاب ارسطو، و رسالَةً في مَراتِب قَوي الانسان پرداخت. گفتني است كه ابوسليمان منطقي قريب به هشت قرن پيش ازنيوتن انگليسي درباره جذب زمين نظريه اي اعلام كرده بود.

12) درگذشت "ثعلبي" از مشاهير، فقها و مفسرين مسلمان (427 ق): شيخ ابواسحاق احمد فرزند محمد نيشابوري معروف به ثَعلبي يا ثَعالَبي است. وي در نيشابور زاده شد و بعدها به يكي از فُقها و مفسّرين برجسته بَدَل گشت. ثعلبي كرسي استادي را در نيشابور به خود اختصاص داد و جمع بسياري از مشاهير علماي سني و شيعي در حوزه‏ي وي تربيت يافتند. مشهورترين اثر وي "الكشف و البيان في تفسير القرآن" است كه معروف به تفسير ثعلبي است. هم‏چنين كتاب مشهور تاجُ العَروس نيز از اين دانشمند بزرگ ايراني مي‏باشد.

13) رحلت حكيم بزرگوار حاج "ملامحمد نراقي" عالم بزرگ شيعه (1297 ق): حاج ملامحمد نراقي ملقب به عبدالصاحب معروف به حجت‏الاسلام فرزند ملا احمد نراقي از علماي بزرگ شيعه بوده است كه در علم كلام و فقه و اصول صاحب تأليف است وفات ايشان در سال 1297 ق در كاشان در حدود هشتاد سالگي واقع شد و نزد مدفن پدر بزرگوار خود به خاك سپرده شد. كتب انوارُالتوحيد در كلام، المَراصِد در اصول و مَشارقُ الاحكام در فقه از جمله آثار اين حكيم جليل مي‏باشند.

14) 20 ژانويه سال 1896 ميلادي : رونتگن از برجسته ترين فيزيكدانان آلمان اشعه ايكس را كشف كرد. رونتگن پس از سالها مطالعه و آزمايش اشعه ايكس را شناخت و براي اين كشف مهم جايزه نوبل را در رشته فيزيك دريافت كرد. رونتگن با كشف اشعه ايكس انقلابي در علوم فيزيك و پزشكي پديد آورد. گفتني است كه اشعه ايكس از اجسام سخت عبور مي كند و عكس برداري از درون بدن انسان و همچنين عكس برداري از استخوانها را كه تا آن زمان ممكن نبود براي بشر ميسر ساخت.

15) مرگ خانم "ماري سوينيه" بانوي نويسنده فرانسوي (1696م): ماري دو رابوتن شانتال سوينْيِه، بانوي نويسنده فرانسوي در پنجم مه 1626م در پاريس به دنيا آمد. وي در كودكي پدرو مادر را از دست داد و تحت تربيت اقوام قرار گرفت. مادام سوينيه از جواني به محافل ادبي راه يافت و به زودي مورد توجه واقع شد. مهم‏ترين آثار او، مكاتباتي است كه در سنين ميانسالي با دختر خود داشته و اين رشته نامه‏ها، امروزه از شاه‏كارهاي ادبي به شمار مي‏آيد. نامه‏ها كه تعدادش به هزار و پانصد مي‏رسد در چهار جلد منتشر شد و شهرت بيشتري براي وي آورد. سوينيه از روي قصد و اراده، اين نامه‏ها را به صورت آثار هنري در مي‏آورد و در آنها، انشاي استادانه‏اي به كار مي‏برد كه از اين دست به آن دست مي‏گشت. قسمت اعظم اين نامه‏ها، شامل وقايع جاري زمان است كه از آثار بزرگ ادبيات فرانسه به شمار مي‏آيد. مادام دوسوينيه كه زبان لاتيني و ايتاليايى مي‏دانست بر اثر مطالعه فراوان و گوناگون در همه زمينه‏ها، روح و فكر خود را توسعه داد و از تعادلي معنوي برخوردار بود، چنانكه حتي در لحظه‏هاي اضطراب‏آور و سرشار از نوميدي، اين تعادل بر هم نمي‏خورد. مادام دوسوينيه در نامه‏هاي خود، از موضوعات جاري و مكالمه‏هاي اجتماعي زمان استفاده مي‏كرد. چهره‏ها، دوستي‏ها، لطيفه‏ها، حكايت‏ها و احساساتي كه از قرائت كتاب‏ها پيدا مي‏كرد، شرح و تفسير وقايع دربار و جامعه، مواد مكاتبات او را تشكيل مي‏داد كه انديشه‏هاي خود او نيز بر آنها افزوده مي‏گشت. مادام دوسوينيه، بيش از همه به شيوه نگارش نامه‏ها و انشاي درست و فصيح و ممتاز توجه داشت. وي در بيان عمق روح يا قلب اشخاص و قضاوت درباره اعمال آنان، هوش و قدرت و تبحر شگفت‏انگيزي به كار مي‏برد و با سبكي زنده و معرفتي وسيع و دسترسي كامل به سرچشمه غني لغت و عبارت و جمله، مراسله‏هاي خود را به مقامي شامخ مي‏رساند. يكي از ادبا و نويسندگان مشهور فرانسويِ قرن هجدم درباره سوينيه گفته است نامه‏هاي او سرشار از لطيفه‏گويى است و با آزادي بيان همراه و به شيوه‏اي نگاشته شده است كه همه چيز را ترسيم مي‏كند و به همه چيز جان مي‏دهد. اين نامه‏ها بهترين نامه‏هاي انتقادي است كه از مطالعه و تحقيق و بررسي عميق پديد آمده و در آن ذوق و هوش فراوان ديده مي‏شود. مادام ماري دوسوينيه سرانجام در بيستم ژانويه 1696م در هفتاد سالگي درگذشت.

16) تولد "ژان هانري فابر" دانشمند معروف فرانسوي (1823م)

17) درگذشت "آدولف ساكس" موسيقي‏دان آلماني (1894م): آدولف ساكس مخترع و موسيقي‏شناس آلماني در 19 مارس سال 1819م در آلمان متولد شد و از اوايل زندگي با آلات موسيقي، كه پدرش سازنده و فروشنده آنها بود، آشنا شد. ساكس حرفه پدر را دنبال كرد و پس از مطالعات زياد، ساز جديدي را ساخت كه به نام خود او "ساكسيفون" ناميده مي‏شود. وي سرانجام در 20 ژانويه 1894م در هفتاد و پنج سالگي درگذشت.

18) مرگ "جان راسكين" نويسنده و منتقد معروف انگليسي (1900م): جان راسكين، فيلسوف، منتقد هنري و نويسنده مشهور انگليسي در هشتم فوريه 1819م در خانواده‏اي ثروت‏مند و متدين در لندن به دنيا آمد. وي در كودكي تربيتي جدي و استوار يافت و شب و روز از مراقبت شديد پدر و مادر برخوردار بود. راسكين از كودكي با آثار كهن، مناظر طبيعي و كليساها آشنايى يافت و با تشويق پدر، به جانب موسيقي و نقاشي و مطالعه شعر كشيده شد. وي در عين حال به سرودن شعر يا نوشتن قطعه‏هاي منثور ترغيب گشت و بدين ترتيب از تعليم و تربيتي آميخته با ادراك زيبايى بهره‏مند شد. راسكين با وجود دارا بودن تحصيلات نامنظم، مطالعات فراواني انجام داد و با آثار نويسندگان بزرگ كشور آشنا گرديد. راسكين پس از مرگ پدرش، ثروت عظيم موروثي خود را سخاوتمندانه به امور خيريه و سازمان‏هاي فرهنگي و موزه اختصاص داد و خود به كار نوشتن مشغول شد. راسكين در 20 سالگي اولين منظومه معروف خود را سرود كه به دريافت جايزه نيز نائل آمد. وي چهار سال بعد با مطالعه در هنر و طبيعت، كتاب نقاشان جديد را نگاشت و پس از چندي، آن را در پنج جلد منتشر كرد. او در اين اثر، نظر خود را درباره هنر عرضه مي‏دارد و ارزش نقاشي و به طور كلي، ارزش هنر را در آن مي‏داند كه انديشه‏هاي عالي فراواني را به ذهن القا كند. راسكين سپس انديشه‏هاي قدرت، تقليد، واقعيت و زيبايى را از هم مشخص مي‏سازد، از ارتباطشان با يك‏ديگر سخن مي‏گويد و هر يك از بخش‏هاي كتاب را به يكي از اين انديشه‏ها اختصاص مي‏دهد. به عقيده راسكين، هنر از نظر شكل و قالب بايد چنان باشد كه قسمت‏هاي كوچك و بزرگ آن، يك‏ديگر را كامل كند و هماهنگي خاصي را كه براي تكاملْ ضروري است پديد آوَرَد. از نظر معنوي، هنر والا آن است كه از طرفي به عالم بشري و از طرف ديگر به عالم الهي ارتباط يابد. از اين رو، ادراكِ زيبايى راسكين، پيوسته با مباني مذهبي و اخلاقي آميخته است. با اين حالْ اين كتاب مورد حمله نقادان هنري واقع شد و نقاشانْ آن را به سردي پذيرفتند. راسكين در كتاب ديگرش با عنوان هفت چراغ معماري، هنر معماري را مبين عقايد مذهبي و اخلاقي و خواست‏هاي ملي و عادات اجتماعي يك ملت مي‏داند و هفت قانوني را كه هنرمند بايد از آنها پيروي كند، هفت چراغ مي‏نامد. راسكين پس از آن كه از نويسندگي درباره هنر دست كشيد، بقيه عمر را به بيان اصول عقايد خود درباره مسائل اجتماعي، تربيتي، اخلاقي و مذهبي پرداخت و اصطلاحات اساسي تعليم و تربيت را به وسيله يك سلسله سخنراني ،نامه، مقاله و رساله عرضه كرد كه در حدود سي جلد از پنجاه جلد آثار او را در برگرفت. راسكين در كتابِ تا آخرين دم، ثروت را جدا از بشر و ارزش‏هاي معنوي نمي‏داند. وي بر اين عقيده بود كه جسم بشر چون ماشين است و روح او چون موتور اين ماشين كه قدرتش در همه موازنه‏هاي سياسي و اقتصادي دخالت دارد. بنابراين از اقتصاد بايد ادراكي روحي و اخلاقي داشت. ثروت واقعي نبايد از حد احتياج خود او بيشتر باشد و روزي به تملّك ديگري درآيد، زيرا اين خود تجمّل است و معادل جهل. راسكينْ هنر را نيز جزئي از تاريخ، فلسفه و دين مي‏شمرد. دنياي مطلوب او دنيايى بود كه در رابطه ميان انسان‏ها با يك‏ديگر هماهنگي بيشتر وجود داشته باشد. راسكين به هر جنبشي كه براي بهتر ساختن زندگي، خاصه براي بيچارگان در مي‏گرفت، به چشم رغبت مي‏نگريست. بسيار كسان، راسكين را نويسنده‏اي بزرگ و نثرنويسي برجسته مي‏دانند هر چند عده‏اي از منتقدان به ذوق هنري او شك دارند. تمام كتاب‏هاي راسكين كه موضوعات بسيار مختلفي را شامل مي‏شوند، داراي لحن و صبغه اخلاقي هستند. جان راسكين سرانجام در بيستم ژانويه 1900م در 81 سالگي درگذشت در حالي كه نفوذ فراواني بر نويسندگان پس از خود نهاد.

19) پايان جنگ آزادي‏خواهانه ملت مسلمان اندونزي عليه استعمارگران هلندي (1948م): از اواسط تا اواخر جنگ جهاني دوم، اندونزي تحت اشغال ژاپن بود. با پايان جنگ و تسليم نيروهاي ژاپن، كليه سلاح‏هاي ژاپني‏ها به دست ملي‏گرايان استقلال‏طلب اندونزيايى افتاد. در سال 1945م احمد سوكارنو رهبر آزادي‏خواهان اين كشور، اعلام استقلال كرد، كه با مخالفت و لشكركشي هلندي‏ها مواجه گرديد. اما سازمان ملل در اين موضوع دخالت كرد و دولت هلند به ناچار با حكومتي به نام اتحاديه اندونزي و هلند موافقت كرد. از اين رو نمايندگان دولت اندونزي و دولت پادشاهي هلند به دستور سازمان ملل متحد، بر روي عرشه يك ناو امريكايي، قرارداد ترك مخاصمه را در 20 ژانويه 1948 امضا كردند و جنگ دو كشور به پايان رسيد. علت اين‏كه اندونزي و هلند، اين قرارداد را روي يك كشتي بيگانه امضا كردند اين بود كه هيچ محل ديگري براي امضاي معاهده، مورد موافقت دو طرف قرار نگرفته بود.