گرفتگي عضلاني زماني روي مي دهد که عضله دچار اسپاسم شده و در آن حالت باقي بماند. اين حالت توسط هر عاملي که در انقباض يا ارتجاع عضله دخالت دارد رخ مي دهد.
گرفتگي عضلاني
گرفتگي عضلاني زماني روي مي دهد که عضله دچار اسپاسم شده و در آن حالت باقي بماند. اين حالت توسط هر عاملي که در انقباض يا ارتجاع عضله دخالت دارد رخ مي دهد.
مغز از طريق اعصاب ، پيام هايي به عضلات مي فرستد ، وقتي سيگنالها از اعصاب به عضلات مي رسند يک سري فرايند مرتبط به حرکت مواد معدني در داخل و خارج عضله ، منجر به انقباض عضله مي شود .
جريان الکتريکي به علت تفاوت غلظت مواد معدني در دو طرف غشاء سلول برقرار مي شود . در بدن انسان هر ماده معدني ، يک يا دو بار الکتريکي دارد . جمع جبري باز مواد معدني بايد در داخل و خارج سلولها برابر باشد . اگر هر گونه تفاوتي موجود باشد ، جريان الکتريکي در طول عضله برقرار مي گردد . سديم و کلسيم در ابتدا در خارج سلولهاي عضلاتي قرار دارند و پتاسيم در داخل اين سلولها است . هنگامي که پيام از مغز به عضله مي رسد، کلسيم به داخل سلولهاي عضلاني و پتاسيم به خارج از آنها حرکت مي کند .
اين عمل منجر به يک فعاليت الکتريکي در طول عضله مي شود که موجب انقباض عضله نيز مي گردد . سپس هنگامي که بارهاي الکتريکي نسبت به هم متعادل شوند از عضله رفع انقباض مي شود . براي عمل طبيعي انقباض و ارتجاع عضلات نياز به مقادير کافي چربي و قند و اکسيژن است تا اين مواد را تجزيه کنند. همچنين به غلظت کافي مواد معدني سلولي هم نياز است.
بدون در نظر گرفتن عامل ايجاد کننده ، درمان گرفتگي ها يکسان است . چنين عضله اي را بايد توسط يک دست کشيده و به طور متناوب با دست ديگر آن را ماساژ داد. براي مثال :
در گرفتگي عضله ساق پا بايد قسمت قدامي پا را با يک دست به طرف بالا کشيد و هر چند ثانيه عضله ماهيچه ساق را فشرد.
گرچه درمان گرفتگي به علت آن مربوط نيست ولي پيشگيري از گرفتگي به علت آنها مربوط است. طول مدت گرفتگي مي تواند در رديابي علت آن کمک کننده باشد.
گرفتگي عضلاني در هنگام شروع ورزش
? اين مشکل معمولاً مربوط به عدم تعادل مواد معدني است مثلا :
کاهش يا افزايش کلسيم ، سديم و يا پتاسيم مقادير غير طبيعي اين مواد در خون منجر به انقباض عضله و جلوگيري از بازگشت آن به حالت اول است .
براي تشخيص مقادير غير طبيعي اين مواد آزمايش خون انجام مي گيرد. گرفتگي هايي که به هنگام شروع ورزش رخ مي دهد ، مي تواند به علت کم کاري تيروئيد يا عدم توانايي عضله جهت تجزيه قند باشد. آزمايش آدرنالين خون براي بررسي عملکرد تيروئيد انجام مي شود. همچنين به منظور اطلاع از عملکرد عضله مي توان از بيوپسي عضله استفاده نمود.
مقادير غير طبيعي مواد معدني معمولاً نشانه نوعي بيماري در بدن است . مقدار کم پتاسيم مي تواند به علت استفراغ ، مصرف مدرهاي استروئيد و شيرين بيان ، اسهال يا بيماريهايي که بر جذب و نگهداري پتاسيم موثرند ، باشد . در صورت تشخيص کمبود منيزيوم ، حتماً بايد يک بررسي کامل درباره علت اين نقصان انجام داد. مقدار کم يا زياد کلسيم در خون هيچگاه نمي باشد.
در صورت وجود کلسيم غير طبيعي در بدن بايد به بيماريهاي روده ، کليه يا غدد پاراتيروئيد شک کرد . همچنين با مصرف بيش از حد ويتامين D نيز مقادير غير طبيعي کلسيم مشاهده مي شود .
مقدار کم نمک ( سديم (در خون از علل نادر گرفتگي عضلاني است . برنامه غذايي روزانه حاوي مقدار نمک کافي است و احتمال کمي وجود دارد که فرد دچار فقر سديم شود . به عنوان مثال : در صورت ورزش شديد براي چندين ساعت در هواي گرم بدن به 3000 ميلي گرم نمک احتياج دارد. اگر فردي در هنگام مصرف غذا از اضافه کردن نمک خودداري کند و غذاي او نيز بي نمک باشد. با اين وجود ميزان نمک دريافتي وي 3000 ميلي گرم در روز مي باشد.
گرفتگي هاي عضلاني در ابتداي فعاليت عضلاني
دليل مهم در اين حالت ناکافي بودن جريان خون در عضله مي باشد . در هنگام استراحت ، قطر شريانها براي رساندن خون کافي به عضلات مناسب است . در جريان ورزش عضلات به مقدار بيشتري خون پراکسيژن نياز دارند. اگر قطر شريانها براي رساندن اين مقدار خون به حد کافي نباشد ، عضله به علت کمبود اکسيژن دچار گرفتگي مي شود.
گرفتگي هاي عضلاني پس از فعاليت شديد ورزشي
از دست دادن آب بدن مهمترين عامل چنين گرفتگي هايي است . در فعاليت طولاني مدت ، در هواي گرم مقدار زيادي مايعات از بدن دفع مي شود . در اين حالت حجم خون کاهش يافته و مقدار کافي خون براي رساندن اکسيژن به کليه عضلات در حال ورزش وجود ندارد . در نتيجه عضلات در حال فعاليت ، خون کافي دريافت کرده و به سمت اسپاسم پيش مي روند.
با نوشيدن آب قبل از فعاليت و هر 15 دقيقه يک بار در حين فعاليت مي توان از بروز چنين گرفتگي هايي پيشگيري نمود.
گرفتگي هاي عضلاني در هنگام خواب
گرفتگي عضلاني در هنگام خواب ، معمولاً به علت فشردگي يک عصب يا رفلکس خاص عضلاني – تلزوني بوجود مي آيد . اگر در هنگام خواب فرد غلت بزند، ممکن است که عصبي تحت فشار قرار گيرد، در اين هنگام يک پيام از محل فشردگي آغاز و به عضله مربوط به آن امتداد مي يابد. در اين هنگام عضله درست شبيه به هنگامي که پيام از مغز به سوي آن بيايد منقبض مي شود . علت دوم اين حالت ، تشديد يک رفلکس طبيعي در بدن است . در هنگام غلت زدن در خواب ، عضلات منقبض مي شوند. اين عمل باعث کشيدگي تاندونهاي متصل به عضله مي شود . در تاندونها ، گيرنده هايي وجود دارند که در هنگام کشيدگي ، پيام هايي به نخاع ارسال مي نمايند . در اين هنگام يک پيام به عضله رفته و باعث انقباض آن مي شود . در اين حالت فرد احساس گرفتگي دردناک مي نمايد. با کشش دادن به عضلاتي که معمولاً دچار گرفتگي مي شوند، پيش از خواب ، مي توان از بروز اين حالت جلوگيري کرد.
بطور خلاصه : علل گرفتگي عضلاني
- سيگنالهاي غير طبيعي در اعصاب
- غلظت غير طبيعي مواد معدني در داخل يا خارج سلولها
- عرضه ناکافي اکسيژن
- منبع ناکافي اکسيژن
- صدمه به سلولهاي عضلاني
- مقادير غير طبيعي هورمونها يا آنزيم هايي که در انقباض عضله دخالت دارند.
Yourk university.
ورزشکاران ، 19 نکته در باب تغذيه بخوانيد!
1(بلافاصله پس از بيدار شدن تغذيه را شروع کنيد ) شروع متابوليسم از اولين دقايق روز (
2(5 وعده غذايي را در برنامه خود بگنجانيد ) بدون احتساب مکمل ها(
3)در وعده غذايي خود از فيبر غذايي استفاده کنيد ( سالاد و سبزي و ..... )بعلت خاصيت دفع چربي .
4)به مقدار کافي و به دفعات آب مصرف کنيد. ( هيدراته کردن عضلات ، رفع سموم ، افزايش وزن )70% وزن بدن از آب تشکيل شده است.
5)يک روز در هفته رژيم خود را رها کنيد. ( بعلت آمادگي براي ادامه رژيم و شوک وارد کردن به بدن ).
6)وعده قبل و بعد از تمرين را به دقت کنترل کنيد. ( به علت ترشح انسولين و جذب بالاي بدن در اين هنگام ).
7)در وعده هاي اوليه و نزديک صبح کربوهيدرات بيشتر مصرف کنيد. ( کربو هيدرات پيچيده ).
8)در وعده هاي ميان روز پروتئين بيشتر مصرف کنيد.
9)آخرين وعده غذا پروتئين خالص بعلاوه فيبر مصرف کنيد. ( مثلاً ماهي تن + کاهو )
10)غذاي بدون ارزش غذايي را حتي يکبار هم مصرف نکنيد( سس مايونز ، چيپس ، نوشابه ، شيريني و .... )
11)ترجيحاً از ميوه هاي گرمسيري کمتر استفاده شود . ( آناناس – موز – نارگيل – انبه و ..... )بعلت قند فراوان و بالا بردن ناگهاني ترشح انسولين .
12)سطح دريافت کربوهيدرات را ثابت نگه داشته و به مرور و بسيار آهسته مصرف پروتئين را افزايش دهيد. ( پروتئين بيشتر يعني عضله بيشتر )
13)درانتخاب مکمل ها دقت کنيد . فرمولاسيون آنها نبايد تداخل ايجاد کند. مثلاً همگي براي افزايش حجم باشند.
اگر دو يا يه نوع بيشتر مکمل مصرف مي کنيد بايد دقت کنيد چرا که مثلاً تفاوت پروتئين هاي حجم دهنده و تفکيک کننده در آرژنين آنهاست و هر کدام کاربرد و دوره زمان خاصي دارند.
14)سفيده تخم مرغ آب پر شده را به عنوان پايه رژيم غذايي خود بکار ببريد. ( پروتئين خالص و ارزان )
15)از تمام مواد پروتئيني تا حد امکان در طول يک روز استفاده کنيد( گوشت قرمز – ماهي ، مرغ ، لبنيات کم چربي ، بعلت تامين تمامي 23 نوع آمينواسيد)
16)در صورتي که مايل به مصرف قندهاي ساده بوديد ، تنها بلافاصله پس از تمرين مجاز به مصرف مي باشيد بعلت نياز سريع بدن به انرژي و به مقدار بسيار کم .
17)مکمل هاي پروتئيني و کراتين را با معده تقريباً خالي مصرف کنيد چر اکه بهتر جذب مي شوند.
18)مقدار مصرف مکمل را با توجه به مندرجات توصيه شده روي ظرف آن و با دقت مصرف کنيد.
19)فرآورده هاي غذايي و حتي فرآورده هاي پروتئيني را مصرف نکنيد. ( سوسيس ، کالباس ، همبرگر و ..... )