مى گويند لبخند كودك بزرگترين پاداش براى زحمات بى دريغ والدين به ويژه پدر و مادر است. زيبايى تبسم كودك در اين است كه براى كوچكترين كارى كه برايش مى كنيد، پاداش مى دهد و روزتان را سرشار از نشاط و شادمانى مى سازد. تبسم، بخشى از كوشش هاى كودك است كه بلافاصله بعد از تولد آغاز مى شود. كودكان جسما توانايى تبسم كردن را دارند اما نخستين لبخندشان بازتاب است. يعنى نوزادتان نمى داند كه حالت چهره اش مى تواند تاثير چشمگيرى در شما و ديگران داشته باشد. در اين حالت لبخند جزيى از مجموعه رفتارى همچون شير خوردن يا سكسكه كردن است. زمانى كه او بيدار است، بى آن كه حواس خود را بر روى چيزى متمركز كند، مى خندد و حتى در خواب هم كه هست مى خندد. لبخندهاى نخستين كودك محبت و دلبستگى پديد مى آورد. او نمى خواهد خنده اش مايه سرگرمى باشد بلكه كنش متقابلى را بين خود و پدر و مادرش پديد مى آورد كه از همان آغاز شادى بخش است. بيشتر كودكان در يك تا دو ماهگى شروع به لبخند زدن مى كنند. هرچند كودك از لحظه تولد تبسم مى كند اما در اولين لبخند شادى بخش و هدفمندش، شما متوجه اين تفاوت مى شويد. كودك پس از يك ماهگى صورتتان را مى شناسد. ممكن است اين شناخت را هميشه با لبخند پاسخ ندهد اما در چهار ماهگى، لبخندش نمايانگر بازشناسى واقعى است. او ترجيح مى دهد كه به شما خيره شود و علت لبخند زدنش به شما اين است كه در مى يابد چهره روبه رويش به چيزى آشنا مى ماند كه قبلا ديده است. دوران لبخند، مانند تمام فرآيندهاى رشد در ميان نوزادان متفاوت است و كودكان از سهولت و شمار تبسم ها با هم فرق دارند اما يك مورد قطعى است و آن اين كه وقتى او لبخند مى زند شما هم به او تبسم مى كنيد!
همكارى كودكان در خانه
كودكان همين كه راه مى افتند و زبان باز مى كنند، مى خواهند در كارهاى خانه همكارى و مشاركت كنند اما بسيارى از والدين آن چنان دربند ملاحظه كارى اند كه به فرزند نوپاى خود اجازه آزمون و خطا را نمى دهند. چنانچه طفل نوپاى شما اجازه همكارى در امور خانه را پيدا كند به گونه اى احساس اعتبار كرده و براى خود ارزش قايل مى شود و صد البته كار مددرسانى به كودكان بايد اختيارى و داوطلبانه باشد. نمونه هاى زير شما را با توانايى هاى كودكان در سنين مختلف آشنا مى كند:
1- كودكان پنج ساله: اطفال در اين سن، مدت كوتاهى مى توانند به انجام عملى بپردازند، از كارهاى مناسب براى اين رده سنى مى توان به مواردى همچون چيدن و برچيدن سفره، خالى كردن لباس ها داخل ماشين لباسشويى، حمل كردن بسته هاى سبك خريد و دسته كردن دستمال ها اشاره كرد.
كودكان شش ساله: در اين گروه سنى چون بچه ها به مدرسه مى روند در نتيجه قادر به انجام امورى مانند: مرتب كردن اتاق خود، جارو كردن، آب دادن گل ها، تا كردن پوشاك هستند. كودكان 9 ساله: از آن جايى كه در اين سن به بچه ها پيوسته فرصت همكارى و مشاركت داده شده، بنابراين مى توانند به صورت مستقل در تهيه غذا و شيرينى، آماده كردن صبحانه و مراقبت از خواهر و برادرشان نقش موثرى داشته باشند.
رهنمودهاى رشد كودكان
مشاهده رشد كودك، تجربه شگفت انگيز و بى نظيرى براى پدر و مادر است. فراگيرى نشستن، راه رفتن و حرف زدن، برخى از شاخص هاى بالندگى اند كه كودك به دست مى آورد ولى رشد او فرآيندى پيچيده و در حال تكوين است. خردسالان پيوسته دستخوش شمارى از دگرگونى هاى جسمى و روحى هستند.