خانه تميز و مرتب نعمتى است كه درك آن چندان دشوار نيست و كودك شما هم اين موضوع را درك مى كند. بنابراين از سه سالگى مى تواند در كارهاى خانه كمك كند. تحقيقات روان شناسى نشان مى دهد كه هيچ كودكى مسووليت هاى كوچكى را كه برعهده اوست فراموش نمى كند. در همين سن از او بخواهيد كه هر روز صبح موهايش را مرتب كرده و وسايلش را جمع آورى كند
. زمانى كه او به صورت روزمره اين كارها را به تنهايى انجام دهد، شما موفق شده ايد. آن وقت شراكت او در كارهاى خانه مطابق سن و آمادگى او، دگرگون خواهد شد.
براى آن كه كمك كردن در كارهاى خانه به نظر كودك امرى عادى جلوه كند براى او توضيح دهيد كه دو نوع مسووليت وجود دارد:
1- كارهاى شخصى، مثل مرتب كردن اتاق خواب، انداختن لباس هاى چرك در سبد و …
2- كارهاى جمعى مثل: خالى كردن ماشين لباسشويى، چيدن ميز، آب دادن به گلدان ها و …
كودكان از 6 سالگى مى توانند مسووليت دو يا سه كار شخصى و يك كار جمعى را برعهده بگيرند.
ما مى توانيم يك يا دو برنامه را در روز ( مثل مرتب كردن تختخواب و يا چيدن ميز) و يك برنامه كمى مشكل تر در هفته ( مثل مرتب كردن اتاق خواب، تميز كردن قفس پرنده) و باز هم يكى مشكل تر در ماه مثل شستن اتومبيل را به او بدهيم. اگر او با انجام برخى كارها مشكل دارد
( مثلا مرتب كردن او را خسته مى كند و يا از خالى كردن سطل آشغال بدش مى آيد) با موافقت ساير اعضاى خانواده به او حق انتخاب دهيد
. مثلا از او بپرسيد: ترجيح مى دهى كه قفس پرنده را تميز كنى يا اين كه ميز را بچينى؟ به اين ترتيب او تصميم مى گيرد و مشغول به كار مى شود.
يك روش خوب براى يك شروع خوب
اگر انجام مسووليت ها را براى كودك روزمره كنيد، به طور حتم مى پذيرد. اگر شما چند فرزند داريد، كارها را روى كاغذى نوشته و به در يخچال بچسبانيد. براى آنها توضيح دهيد كه انجام اين امور هرچند ناخوشايند و تكرارى، لازم است. داشتن لباس هاى تميز، خانه اى مرتب و غذاى سالم سبب خوشحالى است. اما در عين حال الزاماتى هم وجود دارد. زندگى آميزه اى از همه اينهاست.
خواسته شما بايد روشن و واضح باشد
اگر از كودكى كه سرگرم بازى كردن است بخواهيد كه براى خريد نان، بازى را كنار بگذارد مطمئن باشيد كه با لبخند و رضايت به حرف شما گوش نخواهد كرد. شما بايد به او مهلت بدهيد تا زمان كار را انتخاب كند مثلا به او بگوييد: هر وقت كه مى خواهى برو اما براى شام نان مى خواهيم او به اين صورت احساس وظيفه مى كند و فراموش هم نخواهد كرد. وقتى به كودكان خردسال تر مى گوييد كه: اتاقت را مرتب كن، او منظورتان را متوجه نمى شود بهتر است كه كارها را برايش تقسيم بندى كنيد: كتاب هايت را در قفسه بگذار، خب حالا ماشين كوچولوها را در جعبه اش بگذار.
كليشه هاى دختر و يا پسر بودن را فراموش كنيد
مطالعات اخير نشان مى دهند كه دخترها بيش از پسرها در كارهاى خانه كمك مى كنند. شايد مدام از پسرها خواسته مى شود كه تخت يا اتاق خوابشان را مرتب كنند اما به ندرت از آنها مى خواهند براى غذا پختن و يا جمع كردن لباس ها كمك كنند. به اين تفاوت ها دقت كنيد.البته اين خدمت رايگان به آقا پسرها، تمام مسووليت ها را از آنها سلب نمى كند چون روزى فرا مى رسد كه آنها از مادرهايشان جدا مى شوند و آن وقت مجبور خواهند بود كه به تنهايى گليمشان را از آب بيرون بكشند و در آخر اين كه كمى هم به فكر همسر آينده شان كه بى ترديد خواهان تقسيم وظايف است، باشيد!
نه تنبيه، نه جايزه
تنبيه فايده اى ندارد، كافى است كه منتظر نتيجه منطقى عمل بشود. به عنوان مثال بگويد: وقتى اين ها را مرتب كردى، مى توانى بازى كنى. يا: تا وقتى كه سبد ظرفشويى را خالى نكردى، نمى شود تلويزيون نگاه كنى.