وقتي صحبت از بيماري‌هاي ناشي از كار مي‌شود، يك كارخانه بزرگ، با تعداد زيادي كارگر در ذهنمان مجسم مي‌كنيم. اين يك واقعيت است كه كارهاي منزل از آن دسته كار‌هايي است كه معمولا به چشم نمي‌آيد.
اگرچه خانم‌ها و برخي آقايان فداكار آن را پذيرفته و با انگيزه غير مادي آن را انجام مي‌دهند، اما هيچ كس نيست كه مانند ساير مشاغل درباره بهداشت محيط كار و پيشگيري از بيماري‌هاي ناشي از آن به اندازه كافي اطلاع رساني كند. البته سوءتفاهم نشود.
منظور ما اين نيست كه خانه‌داري مضر است و بايد كنار گذاشته شود، بلكه تأكيد بر اين است كه با شناختن فوايد و به‌خصوص روش‌هاي پيشگيري از اين خطرات، به روشي سالم‌تر خانه داري كنيم.
نتايج مطالعات جديدي كه در مجله آمريكايي بيماري‌هاي ريه و مراقبت‌هاي ويژه چاپ شده، نشان داده استفاده مكرر از اسپري‌هاي پاك كننده، مي‌تواند عامل خطري براي ابتلا به آسم در بزرگسالان باشد. بر اساس اين تحقيق حتي هفته‌اي يك بار استفاده از اين اسپري‌ها براي تميزكردن خانه مي‌تواند آسم ايجاد كند.
جالب است بدانيد همين استفاده ناچيز توانسته عامل يك هفتم موارد آسم در بزرگسالان باشد. پيش از اين هم بررسي‌ها نشان داده بود كه آسم شغلي در بين كارگراني كه به شكل حرفه‌اي با اين مواد در تماس هستند، بيشتر است.
نكته‌اي كه در اين مطالعه جديد، تازگي دارد اين است كه ديگران هم به اندازه حرفه‌اي‌ها در معرض خطر آسم قرار دارند. حتي شما خانم عزيزي كه هفته‌اي يكبار از اين مواد پاك‌كننده براي پاكيزگي سطوح جرم گرفته منزلتان استفاده مي‌كنيد. چه برسد به آن دسته از خانم ها كه وسواس دارند؛ كساني كه يك روز ماندن لكه‌اي كوچك را بر سراميك كف منزلشان تاب نياورده و حتي اگر لكه با دستمال نمدار هم پاك شود، لازم مي‌دانند براي پاك كردن آن از مواد پاك‌كننده قوي استفاده كنند.
به گفته ژان پل زوك، متخصص اپيدميولوژي در مركز تحقيقات بهداشت محيط بارسلون كه سرپرست اين تيم تحقيقاتي است، استفاده مكرر از اسپري‌هاي پاك‌كننده عامل خطر مهمي براي آسم بزرگسالان است.
حتما مي‌دانيد كه آسم نوعي التهاب مجاري هوايي است كه با علائمي چون خس خس سينه، تنگي نفس، سرفه و احساس فشار در قفسه سينه همراه بوده و بيش از 300 ميليون نفر در جهان از آن رنج مي‌برند. با استفاده از اطلاعاتي كه از 22 مركز در 10 كشور اروپايي جمع آوري شده، 3500 نفر در عرض 9 سال از نظرآسم مورد بررسي قرار گرفتند.
از اين عده دو سومشان خانم‌هايي بودند كه براي تميز كردن منزلشان از اين مواد استفاده مي‌كردند. كمتر از 10درصد هم كارگران تمام وقتي بودند كه خانه‌ها را تميز مي‌كردند. اگرچه اين مطالعه نشان داد خطر ايجاد آسم با تكرار دفعات پاك كردن و تنوع اسپري‌هاي به كار رفته، بيشتر مي‌شود؛ اما به‌طور متوسط ميزان ابتلا به آسم در افرادي كه حداقل يك بار در هفته در معرض اسپري‌هاي پاك‌كننده قرار مي‌گيرند، 30تا 50درصد بيشتر است.
ممكن است با خواندن جملات بالا، عده‌اي دچار سوءتفاهم شده و تصميم بگيرند ديگر سال تا سال خانه خود را تميز نكنند. براي رفع اين اشتباه لازم است نتايج تحقيق ديگري را هم به اطلاعتان برسانيم. اين مطالعه كه در مركز تحقيقات آسم انگلستان انجام و نتايجش در مجله توراكس به چاپ رسيده، نشان داده افراد مبتلا به آسم در منازلي كه تهويه خوبي داشته و همچنين خوب از گرد و غبار و گرده قارچ‌ها پاك شده بود، خس خس سينه كمتري داشته و كمتر به دارو نياز پيدا مي‌كردند.
با توجه به اين مطالعه بهتر است خانه عاري از گرد و غبار و گرده قارچ‌ها بوده و هواي آن هميشه خشك باشد چرا كه قارچ‌ها در هواي مرطوب بهتر رشد مي‌كنند. بنابر اين پاكيزگي منزل از گردوغبار هم به نفع سلامت اهل خانه است.
اگزما، بلاي دستان خانه دار
يكي از شناخته شده‌ترين عوارض كار با شوينده ها، عارضه پوستي يعني اگزما يا همان درماتيت است. وجود مواد حساسيت‌زا در پاك كننده‌ها يكي از مهم‌ترين عوامل ايجاد درماتيت تماسي ناشي از خانه داري است.
در مطالعه‌اي كه در ايتاليا انجام شده، 1800 زن خانه دار را بررسي كرده و متوجه شدند كه در بيش از نيمي از موارد، اين مواد عامل ايجاد درماتيت شده‌اند. لازم است بدانيد دست‌ها بيشترين عضو بدن هستند كه در معرض تماس با اين مواد قرار مي‌گيرند و به همين دليل بيشتر علائم درماتيت يعني احساس خارش و سوزش دارند. چاره كار را هم كه خودتان مي‌دانيد: استفاده از دستكش‌هاي پلاستيكي و درصورت لزوم پوشيدن دستكش نخي زير آن.
خانه داري، همتاي ورزش
خانه داري اگرچه وقتي كار به وسواس بكشد يا بدون ملاحظه انجام شود ممكن است به كمر، زانو، مچ و مفاصل ديگر بدن آسيب برساند؛ اما اگر به روش صحيح صورت بگيرد نه تنها مضر نيست بلكه مي‌تواند همتاي يك ورزش متوسط به حساب بيايد.
حتي بعضي متخصصان معتقدند تميز كردن كف آشپزخانه و جارو كردن به اندازه طناب زدن يا دوچرخه سواري انرژي مي‌سوزاند و با افزايش متابوليسم بدن و تغيير سطح هورمون‌ها باعث كاهش وزن مي‌شود. نتايج تحقيقاتي كه در مجله انجمن پزشكي آمريكا چاپ شده حاكي از اين است كه هرچه افراد مسن فعال‌تر باشند، طول عمر بيشتري خواهند داشت.
البته منظور از اين فعاليت تنها ورزش‌هاي معروفي چون شنا و فوتبال نيست. محققان معتقدند حتي فعاليت‌هايي مانند خانه داري، باغباني و نگهداري از كودكان و هر فعاليت ديگري كه نياز به ايستادن و حركت درگوشه و كنار داشته باشد، مي‌تواند مفيد باشد. ( چه ورزشي ارزان‌تر و آسان‌تر از اين!) اين محققان سطح فعاليت 302 فرد بالاي 65 سال را به مدت 6 سال بررسي كرده و مقداري آب با ايزوتوپ سنگين هيدروژن و اكسيژن به آنان دادند. لازم است بدانيد در زمان فعاليت، اين عناصر به‌صورت دي اكسيد كربن آزاد مي‌شود.
بنابر اين هرچه فرد بيشتر فعاليت كرده باشد، اكسيژن سنگين كمتري در بدن او باقي مي‌ماند. با اندازه گيري ايزوتوپ سنگين اكسيژن، دانشمندان متوجه شدند، گروهي آمار مرگ كمتري داشت كه پس از 6 سال بيشترين فعاليت را كرده بود. با توجه به اين مطالعه مي‌توان فهميد: حتي مسن ترها هم مي‌توانند از خانه داري و باغباني و خلاصه همه فعاليت‌هاي درون منزل سود ببرند.
خانه داري بر ضد سرطان
يكي از فوايد خانه داري كه شايد تا به حال به گوشتان نخورده باشد اين است كه اين فعاليت هم مانند ساير ورزش‌ها مي‌تواند خطر ابتلا به سرطان را كم كند. محققان آمريكايي اين مژده را در نشست سالانه انجمن سرطان در اورلاندو، بدون دريافت مژدگاني به خانم‌هاي خانه دار داده و اعلام كردند كه با خانه داري مي‌توان در برابر سرطان سينه و اندومتر مصون شد!
علاوه بر اين محققان 9 كشور اروپايي با بررسي 200 هزار زن خانه دار دريافتند: گردگيري، جاروكشي منزل، پخت و پز و شستن ظروف تا 30 درصد قبل و تا 20 درصد بعد از يائسگي احتمال ابتلا به سرطان سينه را كم مي‌كند. البته بر اساس اين 2 مطالعه، ميزان محافظت در كساني كه كارهاي خانه را به مدت 4 ساعت در روز انجام مي‌دهند بيش از گروهي است كه كارشان را 2ساعته تمام مي‌كنند. بد نيست بدانيد پياده روي هم در اين ماجرا بي‌تأثير نيست.
محققان مي‌گويند كساني كه يك ساعت در روز پياده روي مي‌كنند بيش از افرادي كه نيم ساعت براي اين كار وقت مي‌گذارند، در برابر سرطان مصونيت دارند. پس بهتر است براي اينكه هم از كارهاي منزل خسته نشده و هم سلامت خود را حفظ كنيد؛ پياده روي و كار منزل را در طول روز به نوبت انجام دهيد.
البته يادتان نرود هر كاري راه و روشي دارد وانجام دادن كار منزل هم بايد طوري باشد كه بدن شما را تحت فشار اضافي قرار ندهد. كشيده شدن دست‌ها وبدن، خم شدن و چرخش‌هاي ناجور نه تنها كمكي به حفظ سلامت شما نمي‌كند بلكه پاي شما را به مطب و بيمارستان هم باز مي‌كند.
منبع:www.hamshahri.ir