اگر به خاطرات خود در زمان تحصيل نگاه كنيم هميشه نقطه دلهره آورى وجود داشته و آن هم ترس از امتحان است كه در پايان هر ثلث يا ترم گريبان ما را مى گرفت. هيچ فرقى هم نمى كند در هر سن و سالى كه باشيم امتحان معنى دلهره مى دهد. چه دانش آموزى كه مشغول امتحانات دبستان است و چه دانشجويى كه براى قبول شدن واحد هاى دانشگاهى جزوه ها را زير و رو مى كند همه از امتحان وحشت دارند. بررسى روانشناسان نشان مى دهد مهمترين دليل ترس از امتحان شكست و عدم موفقيت است كه معمولاً به عدم آشنايى با شرايط و نحوه برگزارى امتحان برمى گردد. يادآورى مطالب خوانده شده زمان برگزارى امتحان، دلشوره از چگونگى سئوالات و حتى نحوه صحيح كردن اوراق امتحانى همه از جمله عواملى است كه باعث دلهره و نگرانى دوران امتحانات مى شود. سخت گيرى معلمين طى سال و واكنش هاى شديد و تند آنها به دانش آموزانى كه در حد عالى متوجه مطالب درسى نشده اند و عدم يادگيرى نيز در بسيارى موارد باعث ايجاد ترس و آشفتگى قبل از امتحان مى شود. در هر حال براى رفع اين مسائل كه به اختلالات روانى دانش آموزان و دانشجويان منجر مى شود به يك سرى تغييرات تازه در نظام آموزشى احتياج است كه نمره گرايى را از ميان بردارد كه مهمترين دليل وحشت از امتحان هم همين است. اما چگونه با ترس امتحان مقابله كنيم؟ اطمينان از يادگيرى و يادآورى تمام و كمال دروس مهمترين موضوعى است كه باعث مى شود ترس و دلهره قبل از امتحان را از بين ببريم. اينكه چطور درس بخوانيم كه مطالب فراموش نشود و در حافظه طولانى مدت مان باقى بماند اولين گامى است كه مى توان براى حل اين مشكل برداشت.
براى يادگيرى انگيزه ضرورى است
وقتى هدف و انگيزه شما از درس خواندن معلوم است خيلى سريع تر مطالب را ياد مى گيريد و در حافظه تان ثبت مى كنيد. براى اين منظور به يك طرح و هدف مشخص نياز داريم. در دانش آموزان دبستانى يا راهنمايى اين وظيفه بر عهده والدين است كه به روش صحيح در آنها انگيزه ايجاد كنند و به آنها بفهمانند كه درس خواندن براى زندگى بهتر آنها در آينده است.
به روش سمعى و بصرى درس بخوانيد
هر كس براى يادگيرى و آموزش راه و روش مخصوص خود را دارا است. ولى اين ثابت شده كه ضبط اطلاعات درسى از طريق سمعى و بصرى در ذهن سريع تر از زمانى كه مشغول خواندن آنها هستيم صورت مى گيرد. استفاده از نوار و فيلم هاى آموزشى قبل از امتحان تاثير فوق العاده اى در ثبت دروس خوانده شده در مغز دارد. پس از پژوهش هاى بسيار محققان علوم آموزشى به اين نتيجه رسيدند كه در يادگيرى دروس حفظى مثل زبان هاى خارجه تنها مكالمه كافى نيست و بايستى از نوشتن كلمات همزمان با خواندن آنها استفاده كرد. نوشتن همزمان لغات باعث مى شود تا زمان آمادگى حضور ذهن كاهش يافته و دانش آموز سريع تر كلمات را در ذهن جاى دهد. برخوردارى از مكانى آرام و محيطى بدون سروصدا نيز يكى ديگر از مواردى است كه به جذب و درك بهتر مطالب درسى كمك مى كند اما اين مسائل همگى در درجه دوم قرار دارد. مسئله اصلى داشتن حضور ذهن و تمركز است. اين يك اصل بنيادى است، فقط چيز هايى در مغز ضبط مى شود كه حضور ذهن بتواند آنها را به دقت تميز دهد نه آنهايى كه فقط از نظر و از مقابل چشمانمان مى گذرند. براى حفظ بهتر مطالب درسى راه هاى آموزشى فراوانى وجود دارد كه در زير به مهمترين آنها اشاره مى شود:
براى بهتر حفظ شدن، مطلب را از اول تا آخر چندين مرتبه به دقت بخوانيد و تكرار كنيد. در مرحله بعدى مطلب را قسمت بندى و هر قسمت را مستقلاً حفظ كنيد. بعد از پايان هر درس از خود سئوال بپرسيد. از دوستان و والدينتان بخواهيد كه از درس مورد نظر براى شما سئوالاتى مطرح كنند. اين نوع ارزشيابى باعث مى شود تا به ميزان پيشرفت خود در حفظ كردن مطلب پى برده و اشتباهات تان را تصحيح كنيد. دوره كردن را از برنامه درسى حذف نكنيد حتى اگر نتوانستيد بخشى را به صورت كامل بخوانيد. با هربار دوره كردن به مطالبى برمى خوريد كه ناآشنا بوده و در نخستين مطالعه به آنها توجه نكرده ايد. در آخر هر فصل خلاصه نويسى كنيد. يادداشت بردارى از مطالب خوانده شده شما را به دقت و پيدا كردن نكات مهم موضوع وامى دارد و فهم مطلب را آسان مى كند. نهايتاً اينكه اعصابتان را فرسوده نكنيد. خواندن بى وقفه درس باعث پريشانى و خستگى شده و كارايى شما را پايين مى آورد. از خواندن در زمانى كه از لحاظ عاطفى در وضعيت نگران به سر مى بريد، خوددارى كنيد كه جز افت بازده كارى نتيجه گيرى به همراه نخواهد داشت.