توي بازار پر از پازل است ،اما اگر بدانيد کدام ها به درد بچه ها مي خورند و اين پازل ها چقدر مفيد هستند.

حتما سر دوباره اي به آنها خواهيد زد
 

اين روزها در کمتر فروشگاه اسباب بازي کودک مي توانيد پا بگذاريد که درآن پازل موجود نباشد. شايد براي تان جالب باشد که بدانيد اين بازي عمري حدود 250 سال دارد.در سال 1760 ميلادي بود که فردي به نام John spilsbury در شهر لندن مشغول فعاليت هاي نقشه کشي و حکاکي بود. پس از ترسيم يک نقشه از جهان روي چوب، با اره مويي برش هايي روي نقشه در حد فاصل مرزهاي کشورها ايجاد کرد؛ به طوري که هر قطعه شامل نقشه يک کشور بود.حاصل کار يک سرگرمي آموزنده بود که به عنوان يک ابزار کمک آموزشي در رشته جغرافيا به کودکان انگليسي کمک مي کرد.

پازل هاي 24 هزار تکه بخريم؟
 

وقتي خواستيد براي فرزندان تان پازل بخريد سعي کنيد پازلي با کيفيت خوب بخريد. چرا که اگر کيفيت پازل خوب باشد بچه مي تواند سال ها از آن استفاده کند.
وقتي مي خواهيد پازل بخريد سعي کنيد پازلي بخريد که در حد سن و سال فرزندتان باشد .اين روزها در بازار حتي مي توانيد پازل هاي 24 هزار تکه را بيابيد؛ اما هيچ لزومي ندارد که شما اين پازل را براي فرزند 5 يا 6 ساله تان بخريد.اگر پازل به نحوي باشد که بيش از اندازه حل آن وقت گير باشد يا اينکه حل آن بيش از اندازه سخت باشد مطمئن باشيد فرزندتان آن را به کناري خواهد انداخت و ديگر هم سراغش نخواهد رفت .البته پازلي خوب است که به راحتي قابل حل شدن نباشد؛ اما توجه داشته باشيد که يک پازل خوب براي بچه ها پازلي است که حل شدني باشد.

چه پازلي براي بچه ها بخريم؟
 

سعي کنيد پازلي را براي فرزندتان انتخاب کنيد که عکسي که مورد علاقه فرزندتان است داشته باشد.مثلا برخي از عکاسي ها يا دفاتر گرافيکي هستند که مي توانيد عکسي از فرزندتان را به آنها بدهيد و آنها آن عکس را به صورت پازل به شما تحويل دهند. حتي خودتان نيز مي توانيد با استفاده از نرم افزار فتوشاپ يک عکس از فرزندتان را به صورت پازل درآورده و بعد آن را به عکاسي برده و روي کاغذهاي مقوايي چاپ کنيد.سپس مي توانيد از روي خطوط تکه هاي پازل را با يک کاتر برش دهيد. مطمئنا براي بچه ها جالب خواهد بود که پازل عکس خودشان و يا عکس پدر يا مادرشان را درست کنند.

پازل در توليد انبوه
 

تا مدت ها ايده بريدن و چيدن تصاوير و ابزاري کارآمد براي آموزش کودکان انگلستان بود.اوايل قرن بيستم، با اختراع تخته 3لايي و مقوا توليد پازل آسان شد و محصولات توليد شده به تمامي دنيا راه يافت . امروزه ايجاد برش ميان قطعات پازل با تيغه هاي بسيار تيز و بزرگ صورت مي گيرد و سرعت و دقت درايجاد برش ها بسيار بهتر شده است.در سال هاي 1900 با توليد پازل هاي مقوايي، توليدکنندگان توانستند هزينه توليد را کاهش دهند. از آن جايي که خريد هر پازل هزينه دارد،پازل هاي ديجيتالي زيادي آمده که شما با مراجعه به اينترنت مي توانيد صدها هزار پازل براي بازي کردن پيدا کنيد.
وقتي کودکان تلاش مي کنند. پازلي را حل کنند. در حقيقت تکه هاي کوچکي را در کنار هم قرار مي دهند.حل کردن پازل تنها يک بازي ساده نيست.بچه ها با حل کردن پازل ياد مي گيرند بخوانند، بنويسند. مشکلات را حل وافکارشان را با عمل شان هماهنگ کنند. همه اين مهارت ها زماني که به مدرسه مي روند وحتي در سنين بالاتر به دردشان خواهد خورد. حل کردن پازل حوصله و صبر کودک را افزايش مي دهد. موجب مي شود بچه تلاش و پشتکار را تمرين کند. اما يک پازل خوب بايد چه ويژگي هايي داشته باشد و اصولا چگونه مي توان کودکان را به حل کردن پازل تشويق کرده يا در حل پازل به آنها کمک کرد.

براي اعتماد به نفس
 

تمرکز بچه بر پازل موجب مي شود کودک نوعي حس ارضا کننده داشته باشد.آن هم زماني که يک تکه را مي گيرد.آن را مي چرخاند و بر سر جاي خود قرار مي دهند.علاوه بر اين وقتي پازل رفته رفته تکميل مي شود و کودک حل کردن آن را آرام آرام تمام مي کند،نوعي حس اعتماد به نفس و موفقيت در کودک رشد مي کند که مي تواند در آينده اش نقشي بسيار اساسي بازي کند.

چند ساله چند تکه؟
 

بچه هاي 2 ساله بيشتر دوست دارند پازل هايي داشته باشند که بتوانند قطعه هاي شان را در جايشان قرار داده و دوباره بردارند. براي بچه هاي 3 ساله پازل هاي 6-5 تکه کفايت مي کند. به همين شکل که سن بچه بالاتر مي رود شما مي توانيد تعداد تکه هاي پازل را بيشتر و بيشتر کنيد. هرچقدر سن بچه پايين تر باشد قطعه هاي پازل بايد بزرگ تر و قابل تشخيص تر باشند. به طور معمول مي توان گفت بچه هاي 5 سال به بالا توانايي حل پازل هاي پيچيده تر را دارند.

پازل براي رياضيات
 

شما مي توانيد به او کمک کنيد وروش درست کردن پازل را در ابتدا به او بياموزد .براي مثال مي توانيد ابتدا از مهم بودن تفاوت رنگ هاي تکه ها و همچنين اشکال خاصشان براي او بگوييد. کودک در خلال حل کردن پازل مي آموزد که تکه ها وقتي در کنار هم قرار بگيرند يک شکل کلي را مي سازند و اين مفهوم در آينده در رياضيات بسيار به کارشان مي آيد. البته بچه ها مي توانند به تنهايي پازل درست کنند بدون اينکه واليدن يا دوستان شان به آنها کمک کنند و هم مي تواند با همکاري روي يک پازل بزرگ تر کار کنند.

چوبي ها
 

توجه داشته باشيد که اين روزها تنها پازل هاي مقوايي در بازار موجود نيستند. حتي پازل هاي چوبي نيز در بازار موجودند که البته براي بچه هايي با سنين پايين تر مناسب ترند. اين پازل هاي چوبي به صورت تخته هايي هستند که شکل تکه ها در آن کنده شده است و کودک بايد هر تکه را در جاي خود قرار دهد . به ياد داشته باشيد پازل ها بايد به خوبي ساخته و طراحي شده باشند و بچه به آنها رغبت داشته باشد.

بقيه اش با بچه!
 

شايد بچه ها با پازل ها آن طور که مورد نظر ما است بازي نکنند، شايد فقط قطعات پازل را پشت کاميونشان بريزند و دور خانه بچرخند.شايد فقط مکعب ها را مثل برج رديف کنند و از لگد زدن به آنها لذت ببرند،مهم نيست.مهم اين است که شما با غني کردن محيط و در دسترس گذاشتن يک اسباب بازي مناسب او را هدايت کرده ايد. وظيفه بازي سازي را به عهده بچه ها بگذاريد.

غفلت نکنيد
 

پازل از جمله اسباب بازي هاي مناسب براي کودکان است و متاسفانه درايران از اهميت اين اسباب بازي در رشد کودک غفلت شده است. به طور کلي مي توان پازل ها را به انواع زير طبقه بندي کرد:

1-پازل هاي ساده - دو بعدي با تکه هاي کم
 

ابعاد تقريبي اين پازل ها 15 در 15 است و تکه هاي آن 4 عدد است. بچه ها دراين سن تمرکز کافي براي پازل هاي پيچيده ندارند.بنابراين برا يا نتخاب اين نوع پازل از نوع ساده آن با تکه هاي کم استفاده کرده و به تدريج با رشد بچه پازل را پيچيده تر کنيد. توجه کنيد دراين بازي هم مثل بقيه بازي ها به بچه کمک نمي کنيم و به او جهت نمي دهيم. فقط مي توانيد کنارش بنشينيد و توجه اش را به نکاتي که تصاوير دارند جلب کنيد .«کله گاوه کو؟اينجاست ... تنش کو؟ اينجاست»تا بچه پي ببرد اين تصاوير در کنار هم کامل مي شوند.

2-پازل هاي مقوايي و پيچيده تر
 

اين پازل ها که براي سنين 5 سال به بالا مناسب است .در فروشگاه ها بسيار است .در تمامي فروشگاه هاي شهر کتاب مي توانيد از اين نوع پازل با تکه هاي گوناگون خريداري کنيد. البته سعي کنيد ابتدا با تکه هاي کمتر شروع کنيد تا فرزندتان از درست کردن اولين پازلش لذت ببرد. بعد مي توان تعداد قطعات را زيادتر کنيد. حتي مي توانيد عکسي از فرزندتان را به صورت پازل در آوريد.

3-پازل هاي سه بعدي
 

اين پازل ها از مکعب هايي در ابعاد مختلف تشکيل شده اند و در کنار هم تشکيل 6 نوع تصوير مختلف را م يدهند .بچه علاوه براينکه مي تواند روي تصاوير مختلف و متغير تمرکز کند،مي تواند با مکعب ها هم بازي کند.اين يکي هم مثل بالايي بايد از تعداد قطعات کم شروع شود و به تدريج بر قطعه ها اضافه کنيد.

4-پازل هاي چوبي با جاي دست
 

اين پازل ها هم در فروشگاه ها فراوان هستند، از انواع ساده تا پيچيده .انواعي دارند که فقط يکي دو تکه دارند که از روي يک قالب چوبي برداشته مي شوند. بعضي ها کوچک ترند و اشکال حيوانات مزرعه را دارند.نوعي از اين پازل ها هم هست که جاي دست ندارد، اين پازل ها را هم مي توان از تعداد کم شروع کرد و کم کم با توجه به نوع علاقه بچه به تصاوير در دسترس بچه گذاشت.

 

منبع:شهرزاد شماره 18-17