20 بهمن 1387 / 12 صفر المظفر 1430 / 8 فوريه 2009

1) 20 بهمن ماه سال 1357 هجري شمسي: آخرين تلاش مذبوحانه رژيم ستمشاهي در قالب تظاهراتي محدود شكل گرفت. هدف از اين تظاهرات حمايت از قانون اساسي شاهنشاهي و دولت غيرقانوني بختيار بود. در اين تظاهرات عمال رژيم پهلوي و خانواده‏هايشان حضور داشتند و شعارهاي آنان اغلب به حمايت از حكومت سوسيال دمكراسي بختيار بود. اين گروه در ورزشگاه امجديه سابق گرد آمدند و به تظاهرات پرداختند. در همين روز اعلام شد كه مزدوران گارد شاهنشاهي به پادگان نيروي هوايي حمله‏ور شد‏ه‏اند تا برخي از انقلابيون را دستگير كنند. اما هجوم آنان با شكست مواجه شد و در مقابل مردم انقلابي تاب مقاومت نياوردند.

2) 20 بهمن ماه سال 1375 هجري شمسي: استاد رسام عرب زاده از چهره‏هاي درخشان طراحي فرش و بافت آن بدرود حيات گفت. استاد عرب زاده نقاشي و طراحي بر روي فرش را در تبريز، و نقاشي بر روي كاشي را در تهران آموخت و سپس طراحي و نقش پردازي فرش را با شيوه‏اي متفاوت كه شامل آفرينش طرحهاي سرشار از ابتكار بود در تهران آغاز كرد. استاد عرب زاده شيوه جديد گره آويز يعني كاربرد چهار گره به جاي يك گره را ابداع كرد. استاد عرب زاده در سال 1375 شمسي شصت و شش قطعه فرش از مجموعه دست بافته‏هاي نفيس خود را براي تشكيل بنياد فرهنگي ـ هنري فرش رسام عرب زاده اهداء كرد و پايه‏هاي اوليه تشكيل اين بنياد را پي ريخت.

3) شهادت آيت‏اللَّه "سيد مصطفي موسوي" پدر "امام خميني"(ره) به دست اشرار منطقه (1281ش)
آيت‏اللَّه سيد مصطفي خميني پدر بزرگوار امام خميني(ره) در حدود سال 1238 ش (1277 ق) در خمين به دنيا آمد. ايشان پس از پشت سر گذاشتن دروس مقدماتي، براي تحصيل مدارج عالي راهي نجف اشرف گرديد و پس از اخذ اجتهاد، در خمين اقامت گزيد. اين عالم رباني در دوران اقامت در خمين در قطعه زميني متعلق به خود كشاورزي مي‏نمود و در عين حال به هدايت و ارشاد مردم اشتغال داشت و ملجأ و پناهگاه آنان بود. از اين رو در مقابل زورگويي خوانينِ دست نشانده حكومت وقت، به مقاومت بر مي‏خاست. سرانجام، طاغوتيان نداي حق‏طلبي او را با گلوله پاسخ دادند و در مسير خمين به اراك وي را در 42 سالگي به شهادت رساندند. به هنگام شهادت ايشان، بيش از پنج ماه از تولد حضرت امام نگذشته بود و از آن پس تحت تكفل مادر و عمه خويش قرار گرفتند.

4) واگذاري امتياز خط آهن بندر مُحَمَّرِه "خرمشهر" - خرم‏آباد به انگلستان (1291 ش)
دولت انگلستان كه به راه‏هاي ارتباطي مطمئن و امن در جنوب ايران نياز ضروري داشت تا به وسيله آن، تجارت بازرگانان انگليسي و منافع حياتي آن كشور را تضمين و حفظ كند در اين تاريخ موفق به اخذ امتياز احداث راه آهن مُحَمَّرَه (خرمشهر) - خرم آباد و بروجرد شد. اين امتياز سه روز پس از امتياز مشابهي بود كه از جانب دولت ايران، به روسيه واگذار گرديده بود.

5) حمله گارد شاهنشاهي به هُمافران نيروي هوايي در پي بيعت هُمافران با حضرت امام (1357ش)
در پي اعلام همبستگي گروهي از همافران و پرسنل نيروي هوايي با انقلاب اسلامي ايران و بيعت با حضرت امام، مزدوران گارد شاهنشاهي در شامگاه 20 بهمن به يكي از پادگان‏هاي نيروي هوايي در تهران حمله‏ور شدند. به محض انتشار اين خبر، مردم مسلمان از همه نقاط تهران براي ياري رساندن به پرسنل نيروي هوايي كه در حال مقاومت بودند، به طرف پادگان نيروي هوايي شتافتند. مردم انقلابي كه سلاح‏هاي ابتدايي و ناچيزي در اختيار داشتند با رشادت‏هاي خود، حمله مزدوران رژيم شاه را با شكست مواجه كردند و به اين ترتيب، مرحله نهايي مبارزه مردم براي براندازي رژيم شاهنشاهي در ايران آغاز شد.

6) آغاز عمليات بزرگ والفجر 8 در فاو (1364 ش) با رمز يا زهرا (سلام الله عليها)
عمليات بزرگ والفجر 8 با رمز يا زهرا(س) در جبهه جنوب در منطقه فاو و در وسعت 800 كيلومتر مربع از بيستم بهمن ماه 1364 آغاز شد. در اين عمليات هزاران تن از نيروهاي ايراني از رودخانه خروشان اروندرود گذشتند و در اولين روز عمليات، شهر مهم فاو را در جنوب شرقي عراق فتح كردند. اين عمليات به قدري غيرمنتظره و از لحاظ نظامي پيچيده و موفقيت‏آميز بود كه باعث اعجاب كارشناسان نظامي و سياسي جهان و غافلگيري رژيم عراق شد. اين عمليات با هدف فشار بر رژيم صدام براي پايان دادن به اشغال خاك ايران و تن دادن به جبران خسارت‏هاي وارد شده بر ايران انجام شد و برتري نظامي ايران بر عراق را در دفع تجاوز نظامي اين كشور ثابت كرد. نتايج اين عمليات عبارتند از: تلفات نيروي انساني دشمن 3000 نفر اسير، قريب به 50/000 نفر كشته و زخمي؛ ساير نتايج: آزادسازي حدود 800 كيلومتر مربع و تصرف شهر و تأسيسات نفتي فاو و كارخانه نمك؛ تجهيزات و امكانات: تانك و نفربر: 600 دستگاه انهدامي، 120 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 45 فروند انهدامي، هليكوپتر: 10 فروند انهدامي، خودرو: 500 دستگاه انهدامي، 250 دستگاه اغتنامي، توپ: 150 قبضه انهدامي، 20 قبضه اغتنامي و دستگاه مهندسي: 34 دستگاه اغتنامي. نبرد سرنوشت ساز فاو، به عنوان برجسته‏ترين و پيچيده‏ترين عمليات جنگي جمهوري اسلامي ايران، سرانجام پس از هفتاد و پنج شبانه روز درگيري، كه در طول جنگ بي‏سابقه بود، با پيروزي كامل رزمندگان اسلام پايان يافت. از نظر سياسي، تبعات ناشي از فتح فاو به منزله تغيير در ماهيت سياسي جنگ بود، به اين معنا كه اتخاذ استراتژي دفاع متحرك از سوي عراق، پس از فتح خرمشهر، با اين هدف بود كه جنگ در روند فرسايشي، سرانجام منتهي به پذيرش صلح از سوي ايران شود. اما فتح فاو و ارتقاي موقعيت سياسي و نظامي ايران در شمال خليج فارس عملاً منجر به پيدايش شرايط جديدي شد كه هيچ گونه مطابقتي با مشخصه‏هاي جنگ فرسايشي نداشت.

7) 12 صفر سال 35 هجري قمري : بنابر برخي از روايات سلمان فارسي از صحابه پيامبر گرامي اسلام (ص) رحلت كرد ودر شهر مدائن بدست حضرت علي (ع) بخاك سپرده شد .سلمان از مشاهير صحابه و ياران حضرت رسول گرامي (ص) بود و از اديان و مذاهب مختلف زمان خود آگاهي كامل داشت . وي در پرهيز گاري و كارداني شهره زمانه بود از جمله اقدامات مدبرانه وهوشيارانه سلمان كه حاكي از كارداني اوست در هنگامه جنگ غزوه خندق بود كه مسلمانان را به حفر خندق پيرامون شهر مدينه راهنمايي كرد و موجبات امنيت وپيروزي رابراي مسلمانان فراهم آورد . سلمان فارسي در اواخر عمر حكومت مدائن را برعهده داشت ودر اين مقام در نهايت عدالت حكومت كرد .

8) آغاز محاصره‏ي تبريز پايتخت اتابكان ازبك توسط سپاهيان خوارزمشاه (622 ق)

9) درگذشت "سلمان ساوجي" غزل گو و قصيده سراي بزرگ ايراني (778 ق)
خواجه جمال الدين سلمان بن علاءالدين محمد ساوجي معروف به سلمان ساوجي از بزرگ‏ترين شاعران قصيده‏سرا و از غزل گويان نيكو سخن قرن هشتم هجري مي‏باشد. زندگي سلمان بيشتر در دربار امراي آل جلاير (ايلكانيان) و در بغداد كه پايتخت آنان بود، سپري شده است. سلمان را مي‏توان آخرين قصيده سراي بزرگ ايران بعد از مغول دانست و او از همه‏ي معاصران خود، بهتر از عهده‏ي تتبع قصايد شاعران قصيده سراي قرن پنجم و ششم هجري برآمده است. او در علوم و فنون متداول زمان خود به درجه‏اي از كمال رسيد كه توانست به مدد ذوق خدادادي در سخن سرايى و شاعري، از نامداران عصر خود شود. مجموع اشعار سلمان در حدود يازده هزار بيت است. وي در همه‏ي زمينه‏ها و قالب‏هاي شعري، ذوق آزمايى كرده و به اعتقاد محققين، در زمينه‏ي شعر، استاد مسلّم بوده است. مهارت و استادي او در شاعري تا بدان پايه بوده كه حافظ شيرازي او را ستوده است. در اشعار سلمان، گرايش‏هاي عارفانه موجود است و اعتقادات او در اين زمينه به خوبي در اشعارش جلوه‏گر است. در ديوان اشعار سلمان، قصايد ديني در توصيف خداوند متعال و رسول گرامي اسلام نيز وجود دارد كه برخي از آن‏ها از نظر قدرت تشبيه و شيوايي زبان، بسيار زيبا هستند. از سلمان ساوجي، دو داستان منظوم با نام‏هاي فراق نامه و جمشيد و خورشيد نيز باقي مانده است.

10) شكست نهايي سربازان انگليس از نيروهاي مصري (1222 ق)

11) 8فوريه سال1742ميلادي: شيل شيميدان سوئدي ازبنيانگذاران شيمي متولد شد. او با وجود تنگدستي خانواده به سبب علاقه بسياربه تحصيل ادامه داد و بويژه به تحقيقات گسترده‎اي درشيمي پرداخت. شيل پس از5سال موفق شد گاز كلررا كشف كند. اين گازازعناصرمهم شيمي بشمارمي‎رود و ازآن درصنعت نساجي براي سفيد كردن منسوجات استفاده مي‎شود.

12) 8فوريه سال1828ميلادي: ژول ورن نويسنده فرانسوي بدنيا آمد. او كه همواره دردنياي تخيلاتش بسرمي‎برد با نوشتن داستانهايي كه غالباً جنبه پيشگويي‎هاي علمي داشت به شهرت جهاني دست يافت. هنراو دربه كارگيري عبارتهاي ساده‎ براي بيان مطالب علمي و جغرافيايي نقاط مختلف جهان بسياردرخورتوجه است. ژول ورن با قصه ها و داستانهاي تخيّلي خود مردم را با شگفتي هاي جهان علم آشنا ساخت. گفتني است كه او دردوران تحصيلش درپاريس با الكساندردوما آشنا شد و ازاين نويسنده برجسته فرانسوي درسهاي بسياري آموخت. ازمشهورترين آثارژول ورن «سفربه مركززمين، پنج هفته دربالن و بيست هزارفرسنگ زيردريا» را مي‎توان نام برد.

13) تولد "كريستين اِسْنوك" مستشرق و اسلام‏شناس هلندي (1857م (ر.ك: 26 ژوئن)

14) آغاز جنگ ژاپن و روسيه (1904م)
در روز هشتم فوريه 1904م چند كشتي ژاپني، ناوگان روسيه در بندر چيني پرْت آرتور را كه در اجاره روسيه بود مورد حمله قرار دادند و به دنبال آن، در مناطق متصرفي روسيه در منچوري نيرو پياده كردند. اين جنگ كه در نتيجه رقابت ژاپن و روسيه براي تسلط بر شبه جزيره كره و منچوري آغاز شد تا سال 1905م به طول انجاميد و شكست‏هاي پي‏درپي قواي روسيه در اين جنگ، به موقعيت تزار نيكلاي دوم، لطمه شديدي وارد ساخت. دولت تزاري براي جبران اين شكست‏ها، ناوگان جنگي خود را از درياي بالتيك به خاور دور منتقل كرد، ولي ناوگان روسيه در اين سفر دريايى طولاني، توان جنگي خود را از دست داد و در ماه مه 1905م در يك نبرد دريايى با ناوگان جنگي ژاپن منهدم شد. دولت روسيه كه توان ادامه جنگ را نداشت، سرانجام ميانجي‏گري تئودور روزولت، رئيس جمهور وقت امريكا براي خاتمه دادن به اين جنگ را پذيرفت. لطمه‏اي كه با امضاء قرارداد صلح با ژاپن بر حيثيت تزار نيكلاي دوم وارد آمد، زمينه را براي اولين انقلاب روسيه در سال 1905م فراهم ساخت، هرچند در اين ميان اعتصاب كارگران ناراضي و كشتار آنان در يكشنبه سياه نيز عاملي مهم براي بروز اين انقلاب بود.

15) مرگ "پيوتر كروپوتكين" فيلسوف آنارْشيست معروف روسي (1921م)
پيوتر آلكسيويچ كروپوتْكين، نظريه‏پرداز آنارشيست روسي در 9 دسامبر 1842م در مسكو به دنيا آمد. وي كه در دامن اشرافيت پرورش يافته بود، بر اثر تحول روحي به مقام خويش پشت پا زد و براي زندگي به ميان بي‏نوايان رفت. كروپوتكين در 25 سالگي به نهضت آنارشيسم فلسفي پيوست و از مفسران و مروجان اين انديشه گرديد؛ انديشه و مرامي كه آنارشيسم را به عنوانِ مذهبِ بشارت صلح و نه مذهبِ توسل به زور تبليغ مي‏كرد. او ابتدا براي بيان آزادانه افكار خود به اروپا رفت و كوشيد اتحاديه‏اي از تمام ملل و اقوام تشكيل دهد، اما چون آن را آرماني تحقق‏ناپذير يافت، به انتشار عقايد خويش مشغول شد. وي در مطالعات فلسفي خود به اين نتيجه رسيد كه همه مردم طبيعتاً خوب هستند و تنها مداخله دولت‏ها آنها را به فساد مي‏كشاند. بنابراين ملغي‏سازي حكومت با روشن ساختن اذهان از راه تعليم و تربيت، وظيفه‏اي همگاني است. به نظر او، در يك جامعه واقعاً متمدن احتياجي به حكومت نيست و اختلاف از طريق حكميّت قابل حل است. آرزوهاي آدمي با قوانين طبيعت سازگاري دارد و محبت اصل همه مفاهيم اخلاقي است. كروپوتكين همه آدميان را برابر و مساوي مي‏دانست و آن را تعليم دين عنوان مي‏كرد كه علم هم آن را اثبات كرده است. بدون مساوات، عدالت وجود ندارد و بدون عدالت، صلحي وجود نخواهد داشت. وي معتقد بود اگر مزاياي طبقاتي و توزيع غيرعادلانه ثروت از بين برود، عدالت برقرار مي‏شود و در نتيجه نيازي به وجود دولت نيست. او نظم جديدي را به جهانيان عرضه مي‏نمود كه از ميان آشوب و بحران زاده مي‏شد. براساس اين مكتب كه به آنارشيسم شهرت يافت، گردش نظام در جامعه آزاد و خالي از زور بهتر خواهد بود و آن چه دولت به زور انجام مي‏دهد، گروه‏هاي داوطلب بهتر انجام خواهند داد. از ديدگاه ديگر مي‏توان گفت آنارشيست‏ها در نظم جديد خود، خواهان نظامي بودند كه بر اثر همكاري آزادانه پديد آمده باشد اما در مورد اين كه اين جامعه آزاد چگونه به دست مي‏آيد و پايه‏هاي آن بر اساس چه روابط و ضوابطي نهاده مي‏شود، هم رأي نيستند. كروپوتكين گرچه به دليل ارائه اين افكار، در زمان تزار دستگير شد و هم‏زمان با انقلاب بلشويكي آزاد گرديد، اما ميان رهبران كمونيست و تزارهاي روس تفاوتي مشاهده ننمود كه اين مسئله باعث رنجوري و گوشه‏نشيني وي شد. از كروپوتكين آثاري هم‏چون علم اخلاق و كمك دوجانبه برجاي مانده است. وي سرانجام در 8 فوريه 1921م در 79 سالگي درگذشت.

16) مرگ "بيدن پاول" صلحدوست انگليسي مؤسس سازمان پيشاهنگي (1941م)
بيدن پاول مؤسس سازمان پيشاهنگي در 22 فوريه 1857م در خانواده‏اي مذهبي در لندن به دنيا آمد. وي از جواني وارد ارتش شد و به درجات بالاي نظامي دست يافت. پاول، در دوران خدمت خود در هند، افغانستان و افريقاي جنوبي، به سربازان تحت نظر خود، درس اعتماد به نفس و شهامت و چاره‏جويى در برابر مشكلات مي‏داد و صلح را ترويج مي‏كرد. پس از پايان خدمت، دولت انگلستان از او خواست تا برنامه‏هاي سازنده و تربيتي براي جوانان تهيه كند. پاول تلاش كرد با ايجاد سازماني، نوجوانان را براي ورود به جامعه آماده سازد و از آنان براي كمك به نيازمندان استفاده نمايد. تلاش‏هاي پاول منجر به تأسيس سازمان جهاني پيشاهنگي در سال 1908م گرديد كه بعدها در سراسر جهان پذيرفته شد. هدف اين سازمان غيرنظامي، بهبود قواي جسمي، روحي و رواني نوجوانان است كه هم‏زمان با زياد كردن اطلاعات ايشان، به تحكيم مباني وطن پرستي آنان نيز مي‏پردازد. اين پيشاهنگي كه پسران بالاتر از يازده سال را تحت پوشش قرار مي‏داد با اقدامات گسترده پاول فراگير شد. دو سال بعد، پاول به كمك خواهرش، پيشاهنگي دختران را در سال 1910م تأسيس كرد و وظيفه آن را آموزش وظايف اجتماعي قرار داد. بيدن پاول در سفري به دور جهان به ترويج ايده خود پرداخت و در سال 1920م، عنوان سرپيشاهنگ جهان را دريافت نمود. او در اين زمينه كتاب‏هاي متعددي نگاشت كه پيشاهنگي براي پسران از آن جمله است. بيدن پاول سرانجام در 8 فوريه 1941م در 84 سالگي درگذشت.

17) سرنگوني حكومت "عبدالكريم قاسم" توسط "عبدالسلام عارف" در عراق (1963م)
عبدالكريم قاسم، رئيس پيشين حكومت نظامي عراق، در 21 دسامبر 1914م در بغداد به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود، به معلمي پرداخت و سپس به مدرسه نظام رفت. قاسم پس از طي اين دوره، در فاصله سال‏هاي 1940 تا 1956م تمامي مدارج نظامي ارتش عراق را طي كرد و به فرماندهي كل نيروهاي مسلح اين كشور رسيد. عبدالكريم قاسم در 14 ژوئيه 1958م در يك كودتاي نظامي، رژيم پادشاهي ملك فيصل دوم را ساقط كرد و خود زمام امور را بر عهده گرفت. عبدالكريم قاسم، به عنوان يك ژنرال عالي‏رتبه كمونيست عراقي، در طول ساليان متمادي، عقايد افراطي و چپ‏گرايانه خود را در طي دو دهه پرحادثه در عراق از ديد رژيم غرب‏گرا و انگليسي نوري سعيد، نخست‏وزير وقت عراق مخفي نگاه داشت و با همين احساسات، حساس‏ترين منصب نظامي كشور يعني رياست ستاد ارتش عراق را به مدت چندين سال برعهده گرفت. با اين حال پس از اين كودتا، با سياستي كاملاً عكس سياست رژيم پادشاهي آن كشور حركت كرد. قاسم در سال 1961م يك بار قصد حمله به خاك كويت با هدف انضمام آن كشور به عراق را داشت كه با عكس‏العمل نظامي حكومت انگلستان، از تصميمش منصرف شد، ضمن اين كه در همين سال نيز نبرد سنگيني با شورشيان كُرد شمال عراق به راه انداخت. حكومت عبدالكريم قاسم سرانجام در هشتم فوريه 1963م در طي يك كودتاي خونين نظامي كه از سوي عبدالسلام عارف، نظامي مورد اعتماد و هم‏رزم ديرينه عبدالكريم قاسم، هدايت مي‏شد، ساقط گرديد. در اين كودتا كه با بمباران مقرّ قاسم همراه بود، وي و جمع زيادي از مقامات دولتي عراق كشته شدند. بسياري از مردم عراق، خبر قتل قاسم را باور نمي‏كردند و بر اين تصور بودند كه او موقتاً از صحنه كناره گرفته و مجدداً به قدرت باز خواهد گشت و از بعثي‏ها انتقام خواهد گرفت. به همين خاطر، بعثي‏ها جسد سوراخ سوراخ شده قاسم را در تلويزيون بغداد به معرض ديد مردم گذاشتند و مردم اطمينان يافتند كه زمام‏دار نظامي 49 ساله عراق، كشته شده است.