اهميت كند و كاو در تربيت جنسى
از نگاه علم و دين، كودك جز در حالتهاى غير طبيعى و استثنايى، فعاليت و رفتار جنسى بالفعل ندارد. با اين حال، اسلام براى پيشگيرى از پيدايش رفتار نابهنگام جنسى در كودكان و نيز درمان اين رفتار در آنان، پيش بينىهايى كرده است. تمهيدات اسلام براى تعديل غريزه جنسى و رفتار درست جنسى، به هيچ روى با ديگر جنبههاى رشد در كودك ناسازگار نيست و حتى عامل تسهيل رشد كودك نيز مىباشد.
بسيار تأسف بار است كه پدران و مادران و مربيان مسلمان، مقوله بسيار با اهميت تربيت جنسى را فرو نهند، حال آنكه اسلام، تربيت جنسى را براى ساماندهى رشد رفتار جنسى در كودكان، لازم شمرده است. البته از نظر اسلام تربيت جنسى، بايد به وسيله والدين به كودكان آموزش داده شود و پدران و مادران نيز خود اصول و قواعد رفتار درست جنسى را بشناسند و رعايت كنند.
مربيان مسلمان بايد به ضرورت و اهميت ماهيت رفتار جنسى، بمثابه جزيى اساسى از برنامه عمومى تربيت اسلامى پى ببرند. تربيت پژوهان مسلمان هم بايد بكوشند تا هنجارها و اصول رفتار جنسى از ديدگاه اسلام را تبيين نمايند.
موضوع كاوش
مسلمانان، در سالهاى اخير با ناهنجارىهاى رفتارى بسيارى روبهرو هستند. اين نابهنجارىها كه ميان مسلمانان و اصول و مبانى اعتقادى آنها جدايى افكنده است، بيشتر يا برخاسته از اوضاع و احوال ناشى از عقب ماندگى فرهنگى است كه جوامع اسلامى با آن دست به گريبانند و يا ناشى از تحولات اجتماعى ـ فرهنگى است كه در ميان مسلمانان در پى تحولات عظيم در جامعه جهانى رخ داده است. گاه نيز هر دو پديده در پيدايش اين ناهنجارىهاى رفتارى مؤثر بودهاند، از اين گذشته، ناآگاهى پدران و مادران و مربيان از هنجارىهاى اسلامى درباره مسايل جنسى، خود مزيد بر علت شده است.
بر مربيان مسلمان فرض است كه براى زدودن اين مشكلات، مخلصانه بكوشند و البته سرآغاز اين تلاش، فهم درست مبانى نظرى تربيت جنسى در اسلام است.
هدف پژوهش
اين پژوهش در پى شناسايى ديدگاه اسلام درباره مسايل جنسى است. هدف اصلى اين بررسى، آگاه كردن پدران و مادران از مسايل جنسى و رويكردهاى اسلامى بدان است.
روش تحقيق
اين مقاله با تكيه بر واقعيتهاى جامعه اسلامى و مراجعه به كتاب و سنت مىكوشد تا به سؤالات مطرح شده در اين زمينه پاسخ دهد تا توانايى دين در حل مشكلات جامعه و ساماندهى زندگى انسان امروز، روشن شود.
آشنايى با مسئله
معمولاً پژوهشهاى تجربى و نيمه تجربى براى آشنايى با چند و چون مسايل و مشكلات اجتماعى، از دادهها و روشهاى آمارى يارى مىگيرد، اما دستيابى به واقعيت از طريق آمار و ارقامِ درست و واقع نما دشوار است.
حال اگر موضوع پژوهش، اخلاقى و به ويژه رفتار جنسى باشد، پژوهش دشوارتر خواهد بود. زيرا مردم تلاش مىكنند، نابهنجارىهاى رفتارى در امور جنسى را به دلايلى پوشيده نگاه دارند. البته گاه جسته و گريخته آمار و ارقامى از اينجا و آنجا به دست مىآيد، اما اينها به هيچ روى گوياى حقيقت نيست. از اين گذشته، همين دادههاى اندك نيز، گاه در لابهلاى پروندهها پنهان مىماند. بنابراين، پژوهشگر چارهاى ندارد مگر استناد به مشاهدات خود و آنچه كه در رسانههاى گروهى انعكاس مىيابد.
آيا اسلام به رفتار جنسى نپرداخته است؟
اسلام به رفتار جنسى توجه كرده است و گواه آن، نصوص صريح دينى درباره تعديل رفتار جنسى و اصول و قواعد آن است. البته اسلام به پاسداشت اخلاق و حيا و ارزشهاى آن اهميت مىدهد، ولى اين به معناى بى توجهى اسلام به رفتار و تربيت جنسى نيست. بنابراين، اسلام، شئون جنسى انسان را ناديده نگرفته و سركوب نيروى جنسى را به هيچ روى روا نداشته است.
خانواده و مشكلات جنسى
شمارى از مردم، به ويژه نوجوانان و جوانان، اصول و قواعد تربيت جنسى از نگاه اسلام را نمىدانند و ممكن است رفتار بهنجار جنسى درستى نداشته باشند و ناآگاهانه دست به اعمالى بزنند كه حرمت شرعى دارد. در اين مورد، مسئوليت آگاه سازى نوجوانان و جوانان، به عهده والدين و مربيان است. صاحب نظران نيز مىتوانند با پژوهش و تأليفات مناسب در زمينه تربيت جنسى به آنان كمك كنند.
عوامل تربيت جنسى
عوامل گوناگونى دست به دست هم مىدهند تا رفتار جنسى نوجوان و كودك به كجروى منجر شود. پارهاى از اين عوامل از اين قرار است:
1. ناآگاهى پدران و مادران و مربيان از تربيت جنسى، كه خود موجب عدم آموزش فرزندان در زمينه هنجارهاى تربيت جنسى از ديدگاه اسلام مىشود.
2. رفتارهاى جنسى نادرست والدين و بدآموزى كودكان و نوجوانان از آنان، كه سبب ايجاد زمينههاى انحراف در آنها مىشود.
3. آموزش ندادن آداب رفت و آمد به محل استراحت و خواب پدر و مادر به فرزندان، كه گاه به مشاهده رفتارهاى جنسى والدين مىانجامد و پيامدهاى شومى براى كودكان و نوجوانان دارد. پدر و مادر بايد به كودك بياموزند كه پيش از وارد شدن به محل استراحت ديگران، به ويژه والدين، اجازه بگيرند. تماشاى گروهى فيلمهاى ناپسند نيز موجب بلوغ زود رس و پيامدهاى ناگوار آن مىشود.
اگر خانوادهها با تربيت جنسى از منظر اسلام آشنا باشند و در عمل آن را به كار گيرند، گذشته از آن كه كودكان به بلوغ زودرس دچار نمىشوند، رفتارهاى جنسى آنها نيز در آينده بهنجار خواهد شد.
عوامل پيدايش انحرافات جنسى
روشن است كه انحراف جنسى در نوجوانان و كودكان، خود به خود و در خلاء پديد نمىآيد. اين امر، زاده عواملى چند است. عوامل پيدايش انحراف جنسى در كودكان و نوجوانان را، مىتوان در امور زير خلاصه كرد:
1. اختلالات هورمونى
غدههاى درون ريز، موادى شيميايى به نام هورمون مىسازند. هورمونها مستقيماوارد خون مىشوند. هر گونه كاهش يا افزايش اين هورمونها، آشكارا بر رفتار، عواطف، احساسات و جسم انسان اثر مىگذارد.
رفتار جنسى انسان، با هورمونهاى جنسى كه از غدههاى تناسلى ترشح مىشوند، ارتباط دارد. پيدايش ترشحات هورمون جنسى در غدههاى تناسلى، با كوچك شدن و كاهش ترشحات هورمونى دو غده تيروئيد و تيموس ارتباط مستقيم دارد. تا زمانى كه اين دو غده فعالند، فعاليت جنسى در حالتى از كمون و بالقوگى است و با كاهش تدريجى وزن اين دو غده و افزايش رشد انسان، زمينه براى رشد غده جنسى فراهم مىآيد. كار هورمونهاى اين دو غده، غير فعال نگهداشتن غدههاى تناسلى تا پيش از نوجوانى است. بنابراين از آغاز بلوغ، كار اين غدد به پايان مىرسد.
حال اين سؤال پيش مىآيد كه اگر فعاليت جنسى در دوره كودكى به يمن وجود دو غده مذكور فعليت ندارد، چرا برخى از كودكان رفتار و فعاليت جنسى دارند؟
در پاسخ بايد گفت كه اين گونه رفتارها و فعاليتها، برخاسته از رشد و بلوغ جنسى زودرس است كه پديده رشدىِ غير طبيعى و كمياب به شمار مىآيد. اين پديده رشدى كمياب، باز خورد اختلال در كار غدههاى كودكى (تيروئيد و تيموس) و در پى آن، فعال شدن نابهنگام غدد تناسلى در كودك است كه به پيدايش صفات ثانوى بلوغ مىانجامد و دلالت بر پيدايش نوجوانى در كودكى دارد.
بلوغ زودرس مىتواند با ناهنجارىهايى در رفتار جنسى همراه باشد؛ به ويژه اگر پدر و مادر و مربيان از اين امر آگاه نباشند و چنانكه بايد از كودك مراقبت نكنند. صورت بلوغ زودرس، واكنشهايى جنسى در كودك رخ مىدهد كه ممكن است در شخصيت او و روابطش با ديگران اثر سوء بگذارد.
2. عوامل زمينه ساز انحراف جنسى
سه عامل مىتواند در پيدايش اين آمادگى مؤثر باشد:
الف) ويژگىهاى مزاجى و اخلاقى پدر و مادر: ويژگىهاى اخلاقى و مزاجى والدين بر رفتار فرزندان اثر مىگذارد. اگر والدين، خصوصيات اخلاقى و مزاجى نامناسبى در زمينه جنسى داشته باشند، بر فرزندان آنها اثر مىگذارد و در آنها زمينه ناهنجارى در رفتار جنسى به وجود مىآورد.لذا اسلام با ازدواج با افراد بدنام موافق نيست.
ب) شير: كجروىهاى جنسى از راه شير نيز منتقل مىشود. در روايات بر لزوم طهارت زنى كه به بچه شير مىدهد تأكيد شده است. پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآله براى جلوگيرى از اين كجروىها مىفرمايد: «فرزندانتان را از شير بدكاره و روان پريش دور بداريد، زيرا شير اثر دارد.»(1)
ج) اوضاع و احوال همبسترى: حالات همبسترى بر شخصيت و رفتار كودك آينده تأثير مىگذارد. آنچه هنگام انعقاد نطفه رخ مىدهد، بر شكلگيرى ويژگىهاى آتى فرزند اثر مىنهد. دانش نيز به تأثير نامطلوب همبسترى در حال مستى و حيض بر جنين پى برده است. توجه به مستحبات و مكروهات، مىتواند به شكلگيرى رفتار درست جنسى كمك نمايد. حضرت رسول اكرم صلىاللهعليهوآله در اندرزهايش به على عليهالسلام به پارهاى از مستحبات و مكروهات هنگام انعقاد نطفه براى پرهيز از كجرفتارى فرزند، اشاره مىكند. از جمله در يكى از اندرزهايش مىفرمايد: «از سر شهوت به زنى ديگر، با همسرت جفت مشو.»(2) يعنى افكار فرد در زمان آميزش، مىتواند در آينده كودك تأثير بگذارد.
گفتنى است، عوامل زمينه ساز، آدمى را نسبت به عوامل طبيعى حساستر و پذيراتر مىكند؛ به گونهاى كه هر چه آمادگى بيشتر باشد حساسيت و اثر پذيرى از محيط بيشتر خواهد بود. البته، اگر محيط خانوادگى و محيط اجتماعى سالم و پاك باشد، ممكن است اين آمادگى از حالات كمون بيرون نيايد و تعديل شود؛ اما اگر در محيط، محركهاى گوناگون جنسى وجود داشته باشد، فعليت يافتن آنها به ناهنجارىهاى رفتار جنسى در فرد مىانجامد.
3. عوامل محيطى ـ تربيتى
عوامل انحرافات جنسى متعدد و متنوع است و نمىتوان آنها را در يك يا دو عامل خلاصه كرد. بر اين اساس است كه در بيشتر پژوهشهاى روان شناختى و جامعه شناختى، محيط فاسد و روشهاى غلط تربيتى را عامل مشترك انحراف جنسى دانستهاند؛ چرا كه محيط فاسد و تربيت ناصحيح، در واقع دربردارنده شمارى ديگر از عوامل دخيل در انحراف جنسى هستند كه روى هم رفته، فضاى مناسبى براى فعليت يافتن انحرافات جنسى در افراد فراهم مىكنند. برخى از اين عوامل عبارتند از:
1 ـ تربيت جنسى نادرست
بيشتر پژوهندگان مسايل انسانى معتقدند روشهاى نادرست تربيتى عامل اصلى نابهنجارى رفتارى در همه زمينه هاست. بنابراين روشهاى نادرست تربيت و پرورش اجتماعى، به پيدايش ويژگىهاى نامناسب شخصيتى در انسان مىانجامد و زمينه ساز رفتارهاى نابهنجار در افراد مىشود.
محيط اجتماعى در شكلگيرى رفتار جنسى نابهنجار در كودكان و نوجوانان از خانواده به عنوان نخستين نهاد اجتماعى آغاز مىشود و نهادهاى اجتماعى آن را تقويت مىكند. بزرگترين خطاى تربيت جنسى، پوشيده نگهداشتن مسايل جنسى لازم التعليم از كودكان هفت تا چهارده ساله است. اين در حالى است كه نظام تربيتى اسلام بسيار پيش از غرب، به تربيت جنسى كودك مميز اهتمام ورزيده است تا او بتواند با تحولات ناشى از رشد در مراحل آينده درست رو به رو شود.
2 ـ اتاق و بستر مشترك
رختخواب مشترك يا دست كم اتاق مشترك براى خوابيدن دختران و پسران و يا پدر و مادر و فرزندان، پديده ايست كه بيشتر در خانوادههاى فقير وجود دارد و باعث مىشود فرزندان با رفتار جنسى پدر و مادر آشنا شوند و گاه ميان خواهر و برادر و از سر تقليد از پدر و مادر، بى آنكه لذتى در ميان باشد، گونه هايى از معاشرت جنسى سر زند كه بسيار خطر آفرين است.
3 ـ تقليد رفتار جنسى كودك مميّز
در روايات از همبسترى در محلى كه كودك در آن باشد، منع شده است.
4 ـ كودك و پرسشهاى جنسى
آيا اگر كودكى از چگونگى زاده شدن و يا سؤالاتى از اين قبيل خود پرسيد، درست است كه با پرخاش يا بى اعتنايى روبه رو شود؟ اسلام هرگز اين گونه پرسش و پاسخها را ناپسند ندانسته است. اگر در اين زمينه، به پرسش كودكان پاسخ ندهيم، كودك پاسخ پرسشهاى خود را از روشهايى به دست مىآورد كه حاصلش ممكن است پيامدهاى خوبى نداشته باشد.
5 ـ برهنگى زن
اين امر در خانه و بيرون از آن، پيامدهاى ناگوارى دارد. در خانه نيز بايد احتياط كرد و حضور كودكان را فراموش نكرد و آن ها را چون عروسك بى ادراك و بى احساس نپنداشت؛ زيرا اين مسئله مىتواند بر رفتار آنها تأثير سوء بگذارد.
6 ـ بوسيدن لبهاى كودك
در پارهاى از خانوادهها، گاه براى بيان دوستى و ابراز محبت، لبهاى دختر و پسر مميز خود را مىبوسند. چنين رفتارى ممكن است موجب برانگيختگى جنسى شود و بايد از آن اجتناب كرد.
7 ـ استفاده از وسايل ارتباط جمعى
كوتاهى خانواده در نظارت بر استفاده كودك از وسايل ارتباط جمعى و تبليغات، به ويژه تلويزيون، مىتواند رفتار جنسى كودكان را تحت تأثير قرار دهد.
8 ـ دوستان ناباب
نوجوان به لحاظ ناآزمودگى، ممكن است در انتخاب دوست خوب دچار مشكل شود. دوست ناشايست، مىتواند شخصيت او را به انحراف كشانده و با گفتهها و كردارهاى جنسى خود وى را از راه راست به بيراهه بكشاند.
9 ـ تنگدستى و كوچكى خانه
پارهاى از خانوادهها با فقر دست به گريبانند و گاه اين مسئله بر رفتار جنسى آنها تأثير سوء به جا مىگذارد. اگرچه تنگدستى لازمه ناآگاهى از قواعد تربيت جنسى درست نيست، اما فقر، خواه ناخواه بر نوع تربيت و به ويژه تربيت جنسى اثر مىگذارد. يك اطاق براى خواب همه اعضاى خانواده، ناتوانى در خريد كتاب مناسب، استفاده از تلويزيون همسايه و... مسايل و مشكلاتى از جمله در زمينه جنسى به وجود مىآورد.
10 ـ تأثير آب و هوا بر بلوغ زودرس
دلايلى در دست است كه ثابت مى كند نوع آب و هوا در رشد رفتار جنسى دخيل است. مثلاً برخى از پزشكان معتقدند، سرما و گرماى محيطى در عادت ماهانه زنان تأثير دارد و آن را نامنظم مىكند. دختران در مناطق گرم زودتر از مناطق سرد به بلوغ جنسى و عادت ماهانه مىرسند. چنان كه پسران نيز در مناطق گرم زودتر از مناطق سرد بالغ مىشوند. پدر و مادر بايد به اين امر توجه داشته باشند و از تأثير محيط طبيعى بر بلوغ فرزند خود غافل نمانند و بلوغ زودرس فرزندان در مناطق گرمسير را در نظر بگيرند و پيشبينىهاى تربيتى لازم را براى هدايت رفتار جنسى آنها مبذول دارند و در آموزش هنجارهاى شرعى دوران بلوغ به فرزندان كوتاهى نكنند.
پارهاى از مسايل جنسى از نگاه اسلامى و غير اسلامى
متخصصان امور جنسى در غرب، پس از تلاشهاى بسيار تازه، به حقايقى دست يافتهاند كه قرنها پيش، اسلام به آنها پرداخته است؛ البته برخى از ديدگاههاى اسلامى با نگرش غربيان درباره مسايل جنسى، سازگارى ندارد؛ اما روى هم رفته، برخى ديدگاههاى مشترك بين اسلام و غرب در زمينه مسايل و رفتار جنسى وجود دارد كه از جمله مىتوان به امور زير اشاره كرد:
اهميت آموزش جنسى به كودك
اسلام و دانشمندان معاصر در لزوم آموزش جنسى به كودكان در پيش از بلوغ همداستانند و پذيرفتهاند اين آگاهىها بايد از مرحله دوم كودكى آغاز شود تا كودك پيش از بلوغ، براى مواجهه با تحولات جسمى و روحى ناشى از بلوغ آمادگى پيدا كند.
نظام تربيتى اسلام بر پدر و مادر فرض مىداند كه هنجارهاى شرعى را به كودك مميز و در آستانه بلوغ بياموزند. دانشمندان غربى هم بهآموزشهايى در زمينه امور جنسى تأكيد دارند. اما هدف، موضوع، روش و مواد آموزشى، تابع فرهنگ و باورها و ارزشهاى آنهاست. هدف از آموزش در اسلام، تعالى اخلاق، جلب رضايت خداوند و حمايت از كودك در برابر مشكلات جنسى است.
كودكى، دوران غير فعال بودن غريزه جنسى
پژوهندگان امور جنسى، درباره فعال يا غير فعال بودن غريزه جنسى در كودكى همنوا نيستند. «فرويد» معتقد است كودك احساس جنسى دارد، اما گروهى ديگر معتقدند، ساختار دستگاه تناسلى انسان چنان است كه در حالت طبيعى، پيش از بلوغ و در دوران كودكى هيچ احساس جنسى ندارد.
از نگاه اسلام، كودك در دوره كودكى اول، زندگى و رفتار جنسى ندارد؛ ولى براى تربيت جنسى كودك در اين مرحله نيز، قواعد و هنجارهايى وضع كرده است. دستورهاى شرع در اين مرحله به دلايل زير است:
1 ـ دستورهاى اسلام در اين زمينه، براى موارد غير طبيعى و استثنايى بلوغ، يعنى بلوغ زودرس است.
2 ـ اين دستورها مسبوق به روحيه تقليد در كودك است، زيرا تقليد ممكن است كودك را به تجربه جنسى كودكانه گرفتار كند.
3 ـ دستورهاى شرع در اين باره، والدين را مكلف مىكند، مراقب باشند كه كودك به رفتار جنسى تقليدى روى نياورد؛ زيرا كه اين عمل، عفت و طهارت او را در بلوغ به خطر مىافكند.
4 ـ نظام تربيت جنسى در اسلام، وجود فعاليت و رفتار جنسى در كودكىِ دوم را امرى احتمالى و از موارد استثنايى مىداند؛ بنابراين بهترين روش را در اختيار مربى مىنهد تا كودك را از زيانهاى انحراف در رفتار جنسى احتمالى باز دارد.
5 ـ تربيت جنسى در اسلام، بالغان را از رفتارهايى كه موجب بلوغ زودرس و انحراف در كودكان مىشود، باز مىدارد.
6 ـ گفتگو درباره مسايل جنسى، برخى از روانشناسان معتقدند، بايد با كودك درباره مسايل جنسى، بىپرده سخن گفت و واقعيات را بيان كرد. حتى بعضى پيشنهاد مىكنند پدر و مادر گاه در برابر كودك، برهنه شوند تا كودك واقعيت پيكر آدمى را شناسا شود، گر چه برخى ديگر با آن مخالفند.
اسلام مىخواهد كودك مميز با حقايق وجودى پيكر خويش آشنا شود؛ اما اين كار آداب و اخلاقى دارد كه بايد پاس داشته شود. در نظام تربيت جنسى در اسلام، بايد پرسشهاى جنسى كودك را پاسخ درست و منطقى داد و از كنايه و مجاز هم در پاسخ كمك گرفت. چنانكه در قرآن و احاديث، با واژگان بسيارى كه مفهوم جنسى دارند، روبهرو مىشويم كه كودكان از خواندن آنها منع نشدهاند.
احساس شرم و برهنگى
برخى از دانشمندان، بر پرورش حيا و عفت در كودكان تأكيد مىكنند، در حالى كه برخى ديگر مثل «راسل» مىگويند: لازم است كودك، پدر و مادر و خواهر و برادر خويش را برهنه ببيند.
اين موضع تند و افراطى با ديدگاه كسانى كه حيا و عفت را نشانه رشد يافتگى مىدانند، سازگار نيست. بر اساس اين ديدگاه، پدر و مادر حق ندارند در برابر كودك خود برهنه شوند.
نظام تربيتى اسلام، تأكيد دارد كه كودك از آغاز بر اساس حيا و عفت پرورش يابد و حتى نسبت به نگاه به كودك مميز و نگاه كودك مميز به ديگران، محدوديتهايى در نظر گرفته است.
جدا كردن رختخواب فرزندان
ديدگاه شمارى از روان شناسان مبنى بر جدا بودن اتاق خواب و بستر خواب فرزندان دختر از پسر و جدايى بستر خواب فرزندان همجنس از يكديگر، با نگرش اسلام در اين زمينه هماهنگى دارد.
كودكانى كه بستر خواب مشترك دارند، در معرض تماسهاى جسمى قرار دارند و اين امر آنها را به شوخىهاى جنسى وا مىدارد. بهتر است اتاق خواب دختران و پسران، بعد از پنج سالگى از هم جدا باشد. اين اقدام، رفتارى پيشگيرانه از پيدايش انحراف جنسى در كودكان است و در نظام تربيتى اسلام دستورالعملهاى فراوانى دراينباره يافت مىشود.
اجازه گرفتن
اسلام قرنها پيش تأكيد كرده است كه بايد به كودك آموزش داد پيش از وارد شدن به استراحتگاه والدين اجازه بگيرد. هدف از اين دستور، پيشگيرى از رو به رو شدن كودك با صحنههاى جنسى پدر و مادر و پيامدهاى آن است.
آموزش و آماده كردن به هنگام
ديدگاه گروهى از پژوهشگران كه مىگويند چون كودك به پايان دوران كودكى نزديك شود، بايد او را براى رو به رو شدن با دگرگونىهاى مهمى كه در دوران بلوغ در او رخ خواهد داد آماده كرد، با نگرش اسلام درباره لزوم عنايت به تربيت جنسى كودك و آماده كردن او براى رويارويى با تحولات روحى و جسمى دوران بلوغ مشابه است. اسلام به خطرهاى كوتاهى در آگاه كردن كودك از تحولات دوران بلوغ هشدار مىدهد و از والدين مىخواهد پيش از بلوغ و در اواخر كودكى دوم، هنجارهاى شرعى مانند: احتلام و نگاه به نامحرم و عادت ماهانه و طهارت و نماز و لمس قرآن كريم و... را به كودك مميز آموزش دهند و پرسشهاى جنسى او را بى پاسخ نگذارند. در اين كار، پدر بايد به آموزش فرزند پسر و مادر به آموزش فرزند دختر بپردازد.
تربيت جنسى كودك مسلمان
تربيت جنسى در اسلام، جزوى از تربيت عمومى كودك است. اسلام به همه زمينههاى رشد شخصى و شخصيتى كودك عنايت دارد. اسلام به پرورش و رشد همه زمينههاى عقلى، روحى، عاطفى، اجتماعى و جنسى كودك، و هر آنچه كه به پرورش انسانى صالح مىانجامد، توجه دارد.
مفهوم تربيت جنسى
مربيان، تربيت جنسى از نگاه اسلام را، آشنا كردن فرد با هنجارهاى شرعى مىدانند؛ آن آشنايى كه راه پاكدامنى و برخورد مشروع و معقول با شهوت جنسى را نشان مىدهد. در فرآيند تربيت جنسى اسلامى، مربى، كودك را آموزش نظرى و عملى مىدهد. در آموزش نظرى، از مفاهيم جنسى و هنجارهاى شرعى آنها مىگويد و در آموزش عملى چگونگى طهارت، غسل جنابت، استبراء و... را آموزش مىدهد، و از آغاز كودكىِ دوم، بستر و اتاق خواب كودكان را از يكديگر جدا مىكند و خود در عمل از هر گونه رفتارى با منشأ جنسى، كه مخلّ شخصيت اخلاقى و جنسى كودك باشد، پرهيز مىكند و كودك را نيز از رفتارى كه به تحريك احساس جنسى او بينجامد، باز مىدارد.
در تربيت جنسى، به حكم نص عام و شريف «كلكم راع و كلكم مسئول عن رعيته»، همه در تربيت نسل اسلامى كه آراسته به عفت و پاكدامنى و به دور از انحرافات جنسى باشند، اعم از خانواده، مدرسه، رسانههاى گروهى، جامعه و... مسئولند.
براى تربيتجنسى بايد به اصالتهاى اسلامى بازگشت و در پى الگوهاىغربى نرفت.
پي نوشتها:
1. مكارم الاخلاق، ص223.
2. مكارمالاخلاق، ص209.
فهرست منابع
1 ـ القرآن الكريم
2 ـ الامام على، نهج البلاغه، تصنيف لبيب بيضون، منشورات دار أسامة كرم دمشق،دارالقلم بيروت.
3 ـ البار، محمد على، خلق الانسان بين الطب و القرآن، الدار السعودية للنشر والتوزيع،جده الطبعة الثالثه، 1981 م.
4 ـ البهى، سيد فؤاد، اُسس النفسية للنمو من الطفولة الى الشيخوخة، دارالفكر العربى،الطعة الثالثة، 1974 م.
5 ـ الحرّانى، الحسن بن على بن الحسن، تحف العقول عن آل الرسول، منشوراتمؤسسه الاعلمى للمطبوعات، بيروت، الطبعة الخامسة، 1394 ه ـ 1974 م.
6 ـ الخوئى، السيد أبو القاسم، منهاج الصالحين، ج1 و2، دارالزهراء للطباعة والنشروالتوزيع، الطبعة الخامسة عشر 1401 ه ـ 1981 م.
7 ـ السترى، شيخ عبدالله، معتمد السائل، ج2.
8 ـ السنورسى، شوقى، صارح طفلك عن الجنس، منشورات جمعية دراسات الطفولةبامريكا، رياض، مؤسسه المعارف للطباعة والنشر، بيروت، الطبعة الاولى، 1965.
9 - الشهرستانى، عبدالرزاق، اُسس الصحّة و الحياة، مطبعة الآداب، النجف الاشرف،العراق، الطبعة الاولى 1971 م.
10 ـ الشيخ الصدوق، من لا يحضره الفقيه، دارالكتب الاسلامية، طهران، الطبعةالخامسة، 1390 ه .
11 ـ الشيخ الطوسى، الاستبصار، ج3.
12 ـ الشرابى، هشام، مقدمات لدراسة المجتمع العربى، الدار المتحدة للنشر، بيروت،الطبعة الاولى، 1975 م.
13 ـ الطوسى، الحسن بن الفضل، مكارم الاخلاق، منشورات مؤسسه الاعلمىللمطبوعات، بيروت، الطبعة السادسة 1392 ه ـ 1982م.
14 ـ عبدالله ناصح علوان، تربية الاولاد فى الاسلام، ج2، دارالسلام للطباعة والنشروالتوزيع، الطبعة السابعة 1974 م.
15 ـ عبدالرؤوف عبدالغفور، دراسات فى علم النفس الاسلامى، مكتب الاعلامالاسلامى، قم، الطبعة الاولى، 1404 ه .
16 ـ علم الدين، محمد، التربية الجنسية بين الواقع و علم النفس والدين، الهيئة المصريةالعامة للتأليف والنشر، القاهرة، 1970 م.
17 ـ العاملى، السيد محسن، وسائل الشيعة فى تحصيل الشريعة، ج4.
18 ـ عطوى، محسن محمد، الجنس فى التصور الاسلامى، دارالتعاريف للمطبوعات،بيروت 1402 ه .
19 ـ الغزالى،محمد، احياء علوم الدين، ج2، دار احياء الكتب العربية، القاهرة الطبعة.
20 - الغوضى، عبدالعزيز، اُسس الصحة النفسيه، مكتبة النهضة المصرية، القاهرة،الطبعة الخامسة، 1975 م.
21 ـ عبدالواحد، مصطفى، الاسلام والمشكلة الجنسية.
22 - فردريك كهن، حياتنا الجنسية، منشورات المكتب التجارى للطباعة والتوزيعوالنشر، بيروت، الطبعة الحادى عشر 1966 م.
23 ـ فتحى يكن، الاسلام والجنس، مؤسسه الرسالة، بيروت، الطبعة الثانية 1975 م.
24 ـ فلسفى، محمد تقى، الطفل بين الوراثة والتربية، دارالتربية، بغداد، الطبعة الثانية1389 ه ـ 1969م.
25 ـ القرشى، محمد باقر، النظام التربوى فى الاسلام.
26 ـ قطب، محمد، نهج التربية الاسلامية، ج2.
27 ـ محمدى رى شهرى، محمد، ميزان الحكمة، الدار الاسلامية، بيروت.
28 ـ المجلسى، محمد باقر، بحار الانوار.
29 ـ محجوب، عباس، مشكلات الشباب، والحلول المطروحة والحل الاسلامى، كتابالامة، قطر، الطبعة الاولى، 1406 ه ـ 1986 م.
30 ـ المدرسى، هادى، كيف تسعد الحياة الزوجية، دارالزهراء، بيروت.
31 ـ العلاقات الزوجية، دار الزهراء، بيروت، الطبعة الاولى.
32 ـ مغنية، محمد جواد، الفقه على المذاهب الخمسة، دارالعلم للملايين، بيروت،الطبعةالاولى، 1960 م.
33 ـ المقدسى، ابن قدامة، مختصر منهاج القاصدين، مكتبة دارالبيان، توزيع مؤسسهعلومالدين للطباعة والنشر، دمشق، بيروت، 1398 ه ـ 1978م.
34 ـ وحيه، زين العابدين، الاسلام والتربية الجنسية، مكتبة المنار الاسلامية، الكويتالطبعة الثانية 1979 م.
35 ـ الوائلى، أحمد، من فقه الجنس فى قنواته المذهبية، مؤسسه أهل البيت، بيروت،طبعة 1406 ه ـ 1986 م.
36 ـ الهاشمى، السيد كامل، المعصية و آثارها فى الحياة الانسانية، الدار العالمية للطباعةوالنشر والتوزيع، بيروت، الطبعة الاولى، 1407 ه ـ 1987 م.
منبع: فصلنامه تخصصي تربيت اسلامي