5 اسفند 1387 / 27 صفر المظفر 1430 / 23 فوريه 2009

1) آغاز عمليات متوسط والفجر9 در استان سليمانيه توسط سپاه(1364ش(
در حالي كه عمليات بزرگ و پيروزمند والفجر8 در شبه جزيره فاو ادامه داشت، عمليات والفجر9 در تاريخ پنجم اسفندماه1364ش با رمز ياالله در جبهه شمالي چوارتا در منطقه‌اي به وسعت200 كيلومتر مربع در استان سليمانية عراق آغاز شد و تا نهم اسفند به طول انجاميد. هدف اين عمليات آزادسازي ارتفاعات مهم اين منطقه و پراكنده كردن نيروهاي عراقي از جبهه‌هاي جنوبي بود. نيروهاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در سرماي شديد ارتفاعات منطقه، اين عمليات دشوار نظامي را با موفقيت به انجام رساندند. نتايج عمليات متوسط والفجر9: تلفات نيروي انساني دشمن:250 نفر اسير و2500 نفر كشته و زخمي، ساير نتايج: انهدام نيروي دشمن و تصرف بخشي از خاك دشمن و ارتفاعات مهم منطقه. جمهوري اسلامي ايران با اجراي عمليات والفجر9، علاوه بر آزادسازي ارتفاعات مهم منطقه و تجزيه و پراكنده كردن نيروهاي عراقي، آمادگي خود را براي ادامه مقاومت در برابر دشمن متجاوز به تمام دنيا اعلام نمود و قدرت خود را بار ديگر تثبيت كرد.

2) 5 اسفند ماه سال 1366 هجري شمسي: عمليات نامنظم ظفر 6 را نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در شرق استان كركوك با موفقيّت اجرا كرد. در اين عمليات ارتفاعات مهمي از منطقه عمومي سنگاو آزاد شد و بسياري از تاسيسات دشمن منهدم گرديد. گفتني است كه در اين عمليات معارضان عراقي دلاور مردان قرارگاه رمضان را ياري كردند.

3) روز بزرگداشت خواجه نصيرالدين طوسي(روز مهندسي)
خواجه نصيرالدين محمد بن حسن جهرودي طوسي مشهور به خواجه نصيرالدين طوسي از اهالي جهرود از توابع قم بوده است كه در تاريخ 15 جمادي الاول سال 597 هجري قمري ولادت يافته است. او به تحصيل دانش، علاقه زيادي داشت و از دوران جواني در علوم رياضي و نجوم و حكمت سرآمد شد و از دانشمندان معروف زمان خود گرديد. خواجه نصيرالدين طوسي ستاره درخشاني بود كه در افق تاريك مغول درخشيد و در هر شهري پا گذارد آنجا را به نور حكمت و دانش و اخلاق روشن ساخته و در آن دوره تاريك و در آن عصري كه شمشير تاتار و مغول خاندانهاي كوچك و يا بزرگ را از هم پاشيده و جهاني از حملات مغولها به وحشت فرو رفته و همه در گوشه و كنار منزوي و يا فراري مي شدند و بازار كسادي دانش و جوانمردي و مروت مي بود و فساد حكمفرما. وجود و بروز چنين دانشمندي مايه اعجاب و اعجاز است. پنجم اسفند روز بزرگداشت خواجه نصيرالدين طوسي است و جامعه علمي جهان به پاس خدمات و تلاشهاي اين دانشمند بزرگ در علم رياضي و نجوم، نام او را بر کره ماه ثبت کرده‌اند.

4) روز وقف : سازمان اوقاف و امورخيريه به منظور تحکيم پايه هاي سنت نبوي وقف، ترويج و نشر فرهنگ اسلامي وقف، معرفي نقش وقف در توسعه فرهنگي ، اقتصادي ، اجتماعي آموزشي، بهداشتي و... و همچنين ايجاد انگيزه در نيک انديشان و خيرين به منظور گسترش وقف، با تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي روز 27 صفر را به عنوان روز وقف نامگذاري کرده است.

5) صدور قطعنامه582 شوراي امنيت سازمان ملل درباره جنگ عراق با ايران (1364ش(
دو روز پـس از تصـرف منـطـقـه استراتژيك فاو در جريان عمليات بزرگ والفجر8 به درخواست عراق و هفت كشور اتحاديه عرب، جلسه شوراي امنيت تشكيل شد و شورا در جلسه پنجم اسفند 1364، قطعنامه582 را تصويب كرد. در اين قطعنامه با يادآوري شش سال درگيري شورا با مسأله و با ابراز نگراني نسبت به طولاني شدن درگيري و تعهد اعضاي سازمان ملل به حل و فصل صلح‌آميز اختلافات و يادآوري تعهد اعضا به خودداري از كاربرد گازهاي خفه كننده و مسموم در جنگ‌ها و تأكيد بر غير قابل قبول بودن كسب اراضي از راه زور، از اقدامات اوليه‌اي كه سبب بروز و ادامه منازعه شده، ابراز تأسف گرديده است. در اين قطعنامه همچنين از تشديد حملات به مناطق غيرنظامي، حمله به كشتي‌هاي بي‌طرف و استفاده از سلاح‌هاي شيميايي اظهار تأسف شده و خواهان آتش‌بس گرديده است. واضح است كه صدور قطعنامه582 تنها در نتيجه تصرف فاو بوده و بررسي علل جنگ و معرفي متجـاوز، به صـورت مبهم و سـربسـته مطرح گرديد. جمهوري اسلامي ايران در پي صدور اين قطعنامه اعلام داشت آن قسمت از قطعنامه كه به كل جنگ و خاتمه خصومت‌ها مربوط مي‌شود، ناقص، بي‌اعتبار و غيرقابل اجراست و عراق نيز اعلام كرد اگر ايران اين قطعنامه را رسماً و بدون شرط بپذيرد، عراق نيز آن را اجرا خواهد كرد. به اين تربيب اين قطعنامه نيز به سرنوشت مشابه قطعنامه‌هاي قبلي دچار شد.

6) 27صفرسال209هجري قمري: « ابن ماجه» ازمحدثان مشهورمسلمان درشهرقروين متولد شد. وي به بغداد، بصره، كوفه، شام، مكه، مصرو ري سفركرد و دراين مسافرتها به گردآوري حديث ازمحدثان مشهورآن دوران مشغول شد. كتاب «السُّنَن» ابن ماجه يكي ازصحاح سِتّه است كه بسيار مشهورو ارزنده است. اين محدث مسلمان درتاريخ و علم تفسيرنيزدانش و مهارتي درخورتوجه داشت و ازاو كتابي درباب تاريخ قزوين بجاي مانده است كه درباره اين شهراطلاعات گرانبهايي به محقق مي دهد.

7) مأموريت "اسامة بن‏زيد" از سوي پيامبر براي تجهيز سپاه جهت نبرد با روميان (11 ق)
پيامبر اكرم (ص) پس از بازگشت از حجةالوداع ، در آخرين روزهاي عمر شريف خود جهت نبرد با روميان كه از شمال غربي شبه جزيره‏ي عربستان در صدد لشكركشي به سرزمين‏هاي مسلمانان بودند، سپاهي منظم از مهاجران و انصار مدينه ترتيب داد وبه همگان فرمان داد تا در آن شركت جسته و با روميان متجاوز به جهاد برخيزند. پيامبر(ص) ، فرماندهي اين سپاه بزرگ و پرمخاطره را به جواني نورس به نام اُسامه فرزند زيدبن حارثه كه پدرش پيش از اين در جنگ تبوك به‏دست روميان كشته شده بود، سپرد. اسامه در آن زمان بيش از هفده يا هجده سال نداشت. مسلمانان واجد شرايط رزم از انصار و مهاجر، به فرماندهي اسامه در خارج از شهر مدينه اردو زدند. برخي از آنان كه از ماجراي غدير خم و نصب اميرمؤمنان(ع) به امامت و رهبري مسلمانان از سوي رسول خدا(ص) دل خوشي نداشته و خروج اين سپاه بزرگ از مدينه را مطابق با اهداف و اميال خود نمي‏ديدند، بر آن حضرت خورده گرفته كه چرا وي، جواني كم سن و سال و كم تجربه را بر آ نان مقام اميري داده است. در صورتي كه بزرگان و متنفذان فراواني در ميان ياران و صحابه‏ي وي وجود دارند كه پيشينه‏ي رزم و جهاد آنان در راه خدا بر همگان روشن است و در اين راه داراي تجربياتي فراوان هستند. سرانجام در حالي كه توطئه‏هاي بسياري در مسير حركت سپاه اسلام روي داد، اين سپاه به سوي روم به حركت درآمد. ولي هنوز از مدينه چندان فا صله نگرفته بود كه از رحلت رسول خدا(ص) باخبر گرديد. همين امر موجب اندوه سپاهيان اسلام و دست‏مايه‏ي برخي از فرصت‏طلبان و بازگشت آنان به مدينه گرديد. به همين جهت اين سپاه بزرگ براي مدّتي موقّت از هم پاشيد و شيرازه‏ي آن با پراكنده شدن مسلمانان سوگوار در هم ريخت. تا اين‏كه با خلافت ابوبكر بن أبي قحافه، سپاه اسلام به رهبري اسامه به سوي مرزهاي روم عازم شد.

8) درگذشت "صلاح الدين ايوبي" سردار شجاع مسلمان در جنگ‏هاي صليبي (589 ق)

9) رحلت فقيه اصولي "ابوالمعالي كلباسي اصفهاني" (1315 ق)
محمد بن حاج محمد ابراهيم كلباسي، از بزرگان علماي اماميه‏ي اوايل قرن چهاردهم هجري است. وي از نظر علمي، مراتب بلندي داشته و داراي تأليفات بسياري است. از جمله آثار او مي‏توان به كتب: شرح كفايه‏ي سبزواري، شرح خطبه‏ي الدمشقيه و الجبر و التَفويض اشاره كرد. وي همچنين درباره‏ي محدثان بزرگ و طبقات ديگر، كتب مستقلي تأليف كرده است.

10) رحلت فقيه بزرگوار آيت‏اللّه العظمي "سيد عبدالاعلي موسوي سبزواري" (1414 ق)
آيت‌الله‌ سيدعبدالاعلي‌ موسوي‌ سبزواري، فقيه، مفسر و قرآن‌پژوه‌ بزرگ‌ جهان‌ تشيع‌ و از مفاخر علمي‌ و برجسته‌ اسلام‌ در دوره‌ معاصر است‌ كه‌ عمر شريف‌ خويش‌ را در نشر و گسترش‌ معارف‌ اسلام‌ و قرآن‌ مصروف‌ داشت. وي‌ در 18 ذي‌الحجه‌ 1328 هـ.ق، مصادف‌ با عيد غدير خم‌، در سبزوار ديده‌ به‌ جهان‌ گشود. دوران‌ كودكي‌ و نوجواني‌ را تحت‌ سرپرستي‌ پدر بزرگوارش‌ طي‌ كرد و مقدمات‌ ادبيات‌ عرب‌، فقه‌، اصول‌ و ... را از پدر و عمويش، آيت‌الله‌ «سيدعبدالله‌ برهان»‌ (م‌ 1384 هـ.ق) فراگرفت‌ و تا سن‌ چهارده‌ سالگي‌ در زادگاه‌ خود به‌ تحصيل‌ مقدمات‌ علوم‌ اسلامي‌ و عربي‌ پرداخت. در سال‌ 1342 هـ.ق به‌ مشهد مقدس‌ رفت‌ و در آن‌جا از محضر بزرگاني‌ چون علامه‌ ميرزا «عبدالجواد اديب‌ نيشابوري»‌ (م ‌1344 هـ.ق)، ميرزا عسكر شهيدي، معروف‌ به‌ آقا بزرگ‌ حكيم (م‌ 1354 هـ.ق)، آيت‌الله‌ سيدمحمد عصار لواساني‌ (م‌ 1356 هـ.ق) و شيخ‌ علي‌اكبر نهاوندي‌ (م‌ 1369 هـ.ق) بهره‌ برد. مرحوم آيت‌الله سبزواري‌ پس‌ از حدود هشت‌ سال‌ اقامت‌ در مشهد، براي‌ تكميل‌ دروس‌ سطح‌ فقه‌ و اصول‌ و نيز فلسفه‌ و تفسير و ديگر علوم‌ اسلامي‌ عزم‌ سفر نجف‌ اشرف‌ كرد و در آن‌ شهر در درس‌ آيات‌ عظام مرحوم‌ نائيني‌ (م‌ 1355 هـ.ق)، آقا ضياءالدين‌ عراقي‌ (م‌ 1361 هـ.ق)، شيخ‌ محمدحسين‌ غروي اصفهاني (م‌ 1361 هـ.ق)، سيدابوالحسن‌ اصفهاني‌ و سيدحسين‌ بادكوبه‌اي‌ (م‌ 1358 هـ.ق) شركت‌ و آموخته‌هاي‌ فقهي‌ و فلسفي‌ خويش‌ را تكميل‌ كرد. وي‌ تفسير قرآن‌ و مناظره‌ و كلام‌ را با حضور در جلسات‌ تفسيري‌ علامه‌ «محمدجواد بلاغي»‌ فراگرفت. او هم‌چنين‌ از علامه‌ مامقاني (م‌ 1351 هـ.ق) و شيخ‌ عباس‌ قمي‌ (م‌ 1359 هـ.ق) و ديگر مشايخ‌ و استادان‌ خود اجازات‌ روايتي‌ و اجتهادي‌ كسب‌ كرد و در حالي‌ كه‌ 36 سال‌ داشت، در سال‌ 1365 هـ.ق خود عهده‌دار تدريس‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ شد و به‌ تربيت‌ شاگردان‌ و دانشوران‌ پرداخت. آيت‌الله‌ سبزواري در كنار فقيه‌ برجسته‌ اهل‌ بيت(ع)، آيت‌الله‌‌ سيدابوالقاسم‌ خوئي‌ (م‌ 1413 هـ.ق) خدمات‌ شاياني‌ به‌ حوزه نجف‌ اشرف‌ كرد و چراغ‌ فقاهت‌ را در آن‌ حوزه نوراني‌ نگه ‌داشت‌ و خود چيزي‌ كمتر از يك‌ سال‌ ـ بعد از آيت‌الله‌ خوئي‌ ـ عهده‌دار رياست‌ آن‌ حوزه‌ علمي‌ شد. سرانجام‌ اين‌ فقيه‌ فرزانه‌ و مفسر عالي‌قدر تشيع‌ و عالم‌ وارسته، بعد از عمري‌ تدريس‌ و تحقيق‌ و تأ‌ليف‌ و مجاهدت‌ در روز دوشنبه‌ 25 مرداد 1372 هـ.ش (27 صفر 1414 هـ.ق)، مصادف‌ با شب‌ رحلت‌ رسول‌ خدا(ص) و شهادت‌ امام‌ حسن‌ مجتبي(ع) در نجف‌ اشرف‌ درگذشت‌ و به‌ ديدار حق‌ شتافت كه البته برخي‌ معتقدند كه‌ وي‌ توسط‌ رژيم‌ بعث‌ عراق‌ مسموم‌ و شهيد شده‌ است.

11) درگذشت "يوهان گوتِنْبِرگ" دانشمند آلماني و مخترع ماشين چاپ (1468م)
يوهان گوتنبرگْ مبتكر آلماني و مخترع ماشين حساب در 28 آوريل 1400م در آلمان متولد شد، اما پس از چندي به استراسْبورگ در فرانسه رفت و به كارهاي فني و صنعتي پرداخت. تا عصر گوتنبرگ، كتاب‏ها با صرف وقت فراوان و زحمت بسيار، با دست نوشته و نسخه برداري مي‏شد و در نتيجه، كتاب، هم كم بود و هم گران قيمت. اين امر باعث گرديد كه تنها ثروت‏مندان قادر به تهيه كتاب باشند. از اين گذشته، نسخه‏هاي خطي، غالباً همراه با غلط و اشتباهات فراوان بود و علي‏رغم دقت در نسخه برداري، باز هم اين كتب اشتباهات زيادي داشت. هر چند در اين زمان نوعي چاپ موسوم به چاپ قالبي موجود بود و در آن، حروف و مطالب را پس از حك كردن بر قالب چوب به طور معكوس بر سطح نرم مي‏فشردند تا نقش ايجاد شود، ولي اين روش نيز زمان زيادي صرف مي‏كرد. از اين رو گوتنبرگ تمام توان خود را در راه تكميل نقشه خود براي عملي ساختن فن چاپ مصروف داشت و پس از يافتن فلز مورد نظر و مركب مناسب، در سال 1444م ماشين چاپ سنگي و سپس سُربي را اختراع كرد و گام مهمي درراه ثبت، انتشار و ترويج علوم و معارف در ميان مردم برداشت. گوتنبرگ در اولين كار خود، در 25 ژانويه 1456م انجيل را در 1282 صفحه به چاپ رساند و تحولي عظيم در اين فن ايجاد كرد. هرچند در اين ميان گوتنبرگ مقروض و ورشكسته شد و ديگران كار او را ادامه دادند، با اين حال، اين اختراع بزرگ در سراسر جهان مورد استقبال قرار گرفت و نام او را بلندآوازه گردانيد. يوهان گوتنبرگ سرانجام در 23 فوريه 1468م در 68 سالگي درگذشت. (ر.ك: 25 ژانويه)

12) كشف سرزمين‏هاي "گينه جديد" و "تاسماني" در قاره اقيانوسيه (1644م)

13) مرگ "آدام اولئاريوس" خاورشناس معروف آلماني (1671م)
آدام اولئاريوس، دانشمند و خاورشناس آلماني در 11 اوت 1603م در اين كشور به دنيا آمد. وي پس از تكميل تحصيلات مقدماتي، وارد دانشگاه لايپزيگ شد و الهيات، فلسفه، رياضيات و فيزيك را فراگرفت تا اين كه با درجه عالي فارغ التحصيل گرديد. اولئاريوس پس از آن به عنوان كتابدار و حسابدار دربارِ فرمان‏رواي وقت به خدمت پرداخت و دو سال بعد در 32 سالگي همراه با هيأت بازرگانيِ آلمان به ايران سفر نمود. او در طي اقامت دو ساله در ايران، بارها به دربار شاه سلطان صفي، پادشاه صفوي راه يافت. اولئاريوس در اين مدت به فراگيري زبان و ادبيات فارسي پرداخت و با مطالعه كتاب گلستان سعدي، نسخه‏اي از آن را به همراه خود برد و در سال 1654م آن را تحت عنوان گلستان ايران، به زبان آلماني ترجمه كرد. اين نخستين اثر ادبي بود كه از زبان فارسي به آلماني ترجمه مي‏شد و آن چنان مورد استقبال آلماني‏زبان‏ها قرار گرفت كه تا بيست بار تجديد چاپ گرديد. هم‏چنين استقبال مردم آلمان از ترجمه گلستان باعث شد تا اولئاريوس به ترجمه بوستان سعدي و داستان‏هاي لقمان حكيم هم مبادرت ورزد و آنها را با كمال استادي و مهارت ترجمه و منتشر نمايد. اولئاريوس در مدت زمان حضور در ايران، سفرنامه‏اي نگاشت و در آن به شرح آداب و رسوم ايرانيان پرداخت. به نظر وي مردم ايران بر اساس اعتقادات مذهبي، هم خود و لباس و هم مكان زندگيشان تميز است. ايرانيان مردمي باذوق، باهوش، فهميده، مهمان‏نواز، مؤدب و خوشرو هستند. بچه‏ها از كودكي در مكتب، خواندن و نوشتن را فرامي‏گيرند و بعضي جوان‏ها، فلسفه، هندسه، فيزيك، حقوق و طب مي‏آموزند. اولئاريوس در سفرنامه خود، نكات جالبي درباره زبان و فرهنگ ايرانيان در زمان شاهان صفوي نگاشته و در آن، تصاوير و نقشه‏هاي جالبي از شهرها، ابنيه، عمارت‏ها و اشخاص معروف را آورده است. آدام اولئاريوس سرانجام در 23 فوريه 1671م در 68 سالگي درگذشت.

14) آغاز حمله ارتش "ناپلئون بُناپارت" به سرزمين شام (1799م)
در پي تصرف مصر در ژوئيه 1798م توسط ناپلئون بُناپارت فرمانده ارتش فرانسه، وي حمله به سرزمين شام كه متشكل از سوريه، لبنان، اردن و فلسطين بود را آغاز كرد. تهاجم ناپلئون به مصر براي ضربه زدن به انگليس در مستعمرات اين كشور بود. اما دليل حمله ناپلئون به شام كه بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني به شمار مي‏رفت، اعلان جنگ پادشاه عثماني به فرانسه بود. در اين حمله كه در 23 فوريه 1799م انجام شد، اگر چه ناپلئون درابتدا، پيروزي‏هايى به دست آورد، اما به دليل حمايت انگليس و روسيه از عثماني و هم‏چنين وخامت اوضاع در فرانسه، وي ناچار شد به كشورش بازگردد. از ديگر دلائل عقب‏نشيني فرانسه، عملكرد سلطان عثماني بود كه با آغاز دوره خلافت خود، دست به اصلاحات داخلي زده بود و به ويژه ضمن ساماندهي و تجهيز ارتش عثماني، با ساخت كشتي و اسلحه و به ويژه توپخانه، ارتشي مجهز فراهم آورده بود. هم‏چنين در زمان وي اولين دوره آموزش نظامي به سبك نوين نيز انجام شده بود. جنگ فرانسه و عثماني در شام، در نهايت با عقب‏نشيني و شكست ارتش فرانسه به پايان رسيد.

15) مرگ "جان كوينسي آدامْزْ" ششمين رئيس جمهور امريكا (1848م) (ر.ك: 11 ژوئيه)

16) برگزاري كنفرانس "لندن" با شركت كشورهاي اروپايي (1871م)
در 23 فوريه 1871م، كنفرانس لندن باشركت نمايندگان دولت‏هاي اروپايي در پايتخت انگليس تشكيل‏شد. اين كنفرانس به ابتكار انگليس برپا گرديد و علت اصلي تشكيل آن، بررسي مسئله پيروزي آلمان بر فرانسه و جلوگيري از قدرت روزافزون آن بود. در كنفرانس لندن، مهم‏ترين مسايل كشورهاي اروپايي و مستعمرات آنها در جهان، مورد بررسي قرار گرفت.

17) 23 فوريه سال 1839 ميلادي: كشور ونزوئلا در آمريكاي جنوبي مستقل شد و به سه قرن سلطه اسپانيا پايان داد. ونزوئلا در سال 1499 بدست آلفونسو دو جدا كشف شد و چون مردم اين سرزمين خانه هاي خود را بر روي آب بنا مي كردند به ونزوئلا يا ونيز كوچك مشهور شد جمهوري ونزوئلا از مناطق نفت خيز دنيا بشمار مي رود.

18) 23 فوريه سال 1955 ميلادي: پل لويي چارلز كِلودِل قهرمان تئاتر مذهبي، نمايشنامه نويس و نظريه پرداز فرانسوي درگذشت. اولين نمايشنامه او به نام «خواب» در سال 1883 ميلادي منتشر شد پس از آن، بشارت جبرئيل به مريم؛ و گروگان را منتشر كرد. كلودل در پايان سفرش به چين كتاب مشرق زمين را نوشت كه بسيار مورد توجه اروپاييان قرار گرفت. حاصل تلاش كلودل در ساليان عمرش قطعات اجتماعي - انتقادي متعدد؛ داستان و نمايشنامه هاي فراواني است كه جملگي با ذوقي عرفاني، آميخته با ذهنيّت يك مسيحي نوشته شده اند.

19) كشف فلز "آلومينيوم" توسط "مارتين هال" امريكايي(1886م)
در 23 فوريه 1886م پس از آزمايش‏هاي مستمر، فلز آلومينيوم توسط مارتين هال، كاشف و شيمي‏دانِ امريكايى كشف شد. آلومينيوم، فلزي سفيد و سبك است و به خوبي وَرق مي‏شود. اين فلز كه داراي استحكام زيادي بوده و در مقابل خوردگي مقاومت دارد، حرارت و برق را به خوبي هدايت مي‏كند و نسبت به آهن سبك‏تر است. آلومينيوم امروزه كاربردهاي متعددي درفعاليت‏هاي صنعتي و غير صنعتي دارد و در ساختن هواپيما، اتومبيل، ظروف آشپزخانه و... استعمال مي‏شود.