گران نخريد !
همه کساني که اين موضوع به سرشان آمده است مي فهمند چقدر ناراحت کننده است ديدن اين که پس از صرف ساعت ها وقت براي انتخاب بي خطرترين ، خوش رنگ ترين ،سرگرم کننده ترين وآموزشي ترين اسباب بازي براي کودکشان گيرنده ناسپاس، به بازي بادرپوش ماهيتابه مورد علاقه اش ادامه مي دهد!
درسي که بايد بگيريد اين است که انتخاب بهترين اسباب بازي براي کودک کاري تقريبا ناممکن است. بهترين اسباب بازي آن است که کودک رامجذوب خود مي کند واو دوباره و دوباره به سراغ آن مي رود . اين اسباب بازي ممکن است خيلي گران يا خيلي ارزان تمام شود . ولي نهايتا همان اسباب بازي است که کودک از آن لذت مي برد و بيشترين امکانات يا دگيري را براي وي فراهم مي آورد .
برخلاف آنچه والدين انتظار دارند ، هرقدر اسباب بازي شکل غيراختصاصي تر و بنيادي تري داشته باشد ، جاي بيشتري براي قوه تخيل کودک باقي مي گذارد . مثلا يک تکه چوپ که مي توان از آن به عنوان شمشير ، چوپ جادوگري ، يا باتوم پليس استفاده کرد. بيشتر از يک عروسک با لباس هاي گران قيمت که فقط مي تواند يک شخصيت داشته باشد به خلاقيت کودک شما کمک کند، باوجود اين اسباب بازي هاي بسيار خوبي وجود داردکه چنان طراحي شده اند که قادرند محرکي براي کودک شما در جستجو وکشف چيزهاي جديد ويادگيري مهارت هاي نو باشند .معيارهاي زير به شما کمک مي کند ، بهترين اسباب بازي را براي کودکتان انتخاب کنيد.
يکي ازمهم ترين نکاتي که بايد به ياد داشته باشيد ، اين است که کودکان ، به ويژه درسه سال اول زندگي ، به سرعت تغيير مي کنند واسباب بازيي که يک کودک دو ماهه راسرگرم مي کند، براي يک کودک دوساله سرگرم کننده نيست وبرعکس ، کودکان همگام با رشد خودبه محرک هاي متفاوتي نياز دارند و انتخاب اسباب بازي بايد براساس نيازهاي متغير آنها باشد .تناسب داشتن اسباب بازي انتخاب شده باسن کودک بسيار مهم است .اگر اسباب بازي خيلي پيشرفته باشد، کودک نمي داند چگونه با آن بازي کند ولذت زيادي ازآن نمي برد، اگر هم بسيار ابتدايي باشد، حوصله کودک زودسر مي رود . کودکان خردسال به اسباب بازي هايي نياز دارند که هرپنچ حس آنها را تحريک کند . اسباب بازي هاي مناسب براي کودک زير يک سال آنهايي هستند که رنگ ها ، حالات مختلف سطح ( نرمي يا زبري وغيره ) مواد وشکل هاي جالب و متنوع رابه کودک مي نمايانند.
اسباب بازي هايي که صدا در مي آورند ونسبت به عملي که با آنها انجام مي شود ، واکنش نشان مي دهند ، مثل جغجغه به کودک احساس تسلط وکنترل مي دهند و رشد مهارت هاي دستي وهماهنگي اورا تسريع مي کنند. کودکان نوپا از بازي هاي داخل گذاشتن و بيرون آوردن لذت مي برند لذا مکعب هايي با اندازه ها وشکل هاي مختلف ، فنجان هاي پلاستيکي ، قاشق ، اسباب بازي هاي داخل حمام ، پياله ، صفحه هاي گردي که روي قطعات چوبي عمودي سوار مي شوند وهرم هاي اسباب بازي همگي ازاسباب بازي هاي مورد علاقه آنها هستند.
درحدود دوسالگي کودکان مهارت چرخش مچ دست راکسب مي کنند که آنها را قادر مي سازد ، چيزهاي مختلف را بپيچانند ودرها را باز کنند . اسباب بازي هايي که درپوش پيچي دارند ، مکعب هايي که داخل هم چفت مي شوند، مجموعه اشکال پيشرفته تر با قطعاتي به شکل هاي مختلف که هريک فقط در داخل يک سوراخ جا مي گيرد تابلو شکل وميزنجاري همگي اسباب بازي هاي مناسب براي رشد کودکان دراين مرحله سني به شمار مي روند . کودک پيش دبستاني همچنان از بازي با مکعب ها وسايل نقاشي و رنگ آميزي وهرچيزي که محرک بازي هاي تخيلي باشد، لذت مي برد .او مي تواند شروع به بازي هاي ساده با کارت هاي بازي کند . تمام بچه ها بازي کردن را دوست دارند .
واين براي کودکان مفيد است ، زيرا قوه دور انديشي آنها را تقويت مي کند و توانايي پيش بيني عواقب کار را درآنها ايجاد مي کند.
همچنين بازي فرصتي است که کودکان گاهي هم بر شما غلبه کنند. به ياد داشته باشيد که اگر شماهم در بازي ها شرکت کنيد ، جنبه آموزشي بازي براي کودکانتان بيشتر مي شود ، مثلا بازي هاي کارتي نه تنها تسلط کودکان براعداد رابيشتر مي کند ، بلکه مسلط شدن بر راهبردها رانيز تقويت مي کند ، اين کيفيت براي کمک به کودکان در جهت تلاش براي رسيدن به اهداف مختلف حايز اهميت است همچنين سبب تمرکز حواس و پشتکار دراهتمام به يک کار بخصوص تا تمام کردن آن مي شود و رشد ذهني کودکان را سرعت مي بخشد.
يکي از راه هايي که مي توانيد رشد کودک خود را تسريع کنيد ، تشويق به بازي هاي خلاق دريک محيط جذاب است .روشي که شما براي چيدن ونمايش اسباب بازي هاي کودکتان به کار مي بريد تاحدود زيادي درتعيين اين که آيا او با آنها بازي خواهد کرديا نه نقش دارد اگر اسباب بازي ها به صورت درهم وبرهم داخل جعبه اي ريخته شدند ، براي کودک جذابيتي نخواهد داشت درحالي که اگر اسباب بازي ها را خوب به نمايش بگذاريد او را به بازي کردن و ترتيب دادن آرايش هاي ابتکاري ديگر تحريک مي کنند .
وجود فضاهايي براي بازي درحوزه فعاليت هاي خاص ، مثل يک سيني پرازشن ، يک ميزرنگ آميزي وجايي که کودک بتواند آب بازي کند،مفيد است درصورتي که از لحاظ ايمني احتياط هاي لازم رابه عمل آوريد .
آشپزخانه محل ايده آل براي بازي کردن است ، بخصوص اگر ميز وصندلي مناسب کودک ، اجاق اسباب بازي و مقداري ظرف وظروف وديگ و ماهيتابه براي بازي وجود داشته باشد . مي توان گوشه اي را براي عروسک ها در نظر گرفت که کودک بتواند هرشب عروسک ها رابخواباند وصبح روز بعد آنها را براي صبحانه بيدار کند . اسباب بازي ها مي توانند ساده باشند ، گهواره ها مي توان از سبدهايي که يک لايه پارچه داخل آنها انداخته شده است ، ساخت وافزودن يک صندلي بچه بسيار کوچک و يک کمد کشويي براي لباس هاي عروسک ها به ايجاد فضايي واقعي براي خانه عروسک ها کمک مي کند . يک محيط جالب فقط به داخل منزل محدود نمي شود . اگر شانس داشتن يک باغچه بزرگ يا باغ را داريد ، مي توانيد آنجا را باوسايلي مناسب مانند جعبه شن ، تاب ، سرسره ، نردبان ، تخته تعادل وتپه کوچک ايجاد شده درزمين چمن ، که همگي محرک قوه تخيل کودکتان هستند ،مجهز کنيد . شيوه طبيعي يادگيري براي کودک بازي کردن است .براي کودکان بازي کردن ويادگيري متضاد يکديگرنيستند . کودکان از موقعيت هاي يادگيري لذت بخش بهره مي برند. مثلا با استفاده از اسباب بازي هاي نخ کردني وجور کردن رنگ ها ، جنس ها وشکل ها کودکان مهارت هاي اساسي را فرا مي گيرند که بعد ها آنها راقادر مي سازد خواندن ،نوشتن وشمردن رابياموزند.
اسباب بازي هاي حاضري جهت يادگيري الزامي نيستند .
? هرچه اسباب بازي شکل غير اختصاصي ترو بنيادي تر داشته باشد ، قوه تخيل کودک فعال تر مي شود.
? کودکان همگام با رشد خود به محرک هاي متفاوتي نياز دارند و انتخاب اسباب بازي بايد براساس نيازهاي متغير آنها باشد.
? کودکان خردسال به اسباب بازي هايي نياز دارند که هرپنج حس آنها را تقويت کند.
? هنگام خريد اسباب بازي براي کودک علاوه برتوجه به تناسب آن با محدوده سني وي بايداز بي خطر بودن وسرگرم کنندگي آن هم مطمئن بود.
زيرا کودکان درهرحال بازي ها واسباب بازي هايي براي خودشان ابداع مي کنند .ولي اسباب بازي هاي مناسب مي توانند محرک لازم براي جستجو وکشف چيزهاي جديد رافراهم کنند. نيازي هم نيست اسباب بازي ها گران يا پيچيده باشند . بهترين اسباب بازي ها آنهايي هستند که کودک رامجذوب خود مي کنند وکودک بارها وبارها به سراغ آنها مي رود. غالبا يک وسيله خانگي مثل لگن لباسشويي ،که مي توان ازآن به عنوان قايق ،اتومبيل با استخر استفاده کرد. زمينه ساعت ها بازي تخيلي رافراهم مي آورد .درحقيقت براي فراهم کردن نوع وسايل بازي که براي تضمين پيشرفت عقلي وآتي کودک ضروري است ، لازم نيست حتي يک اسباب بازي ، غير از توجه به تناسب آن براي محدوده سني کودک ، بايد به چند نکته ديگرنيزدقت کنيد .اول اين که آيا کاملا بي خطر است ودوم اين که آيا تحريک بخش است ؟ و سوم آيا ارزش بازي کردن دارد و به عبارت ديگر آيا اسباب بازي آن قدر چند منظوره هست که براي انواع بازي ها کار برداشته باشد وبا افزايش سن کودک هنوزقابل استفاده باشد چهارم خيلي ساده آيا سرگرم کننده هست ؟
براي اين که مقايسه بسيار ساده اي کرده باشيم ، يک بسته مکعب اسباب بازي مناسبي است زيرا مي توان در سنين مختلف به يک اندازه از آن لذت برد و محرک قوه تخيل وبازي فعال است .اسباب بازي هاي مکانيکي اين اندازه مفيد نيستند . زيرا نمي توان کارزيادي با آنها کرد وکودکي خيلي زود حوصله اش ازآنها سرمي رود همه ما مي دانيم که اسباب بازي ها مي توانند ارزش آموزشي داشته باشند ولي اين را نيز بايد بدانيد که اسباب بازي ها مي توانند ادراکات کودکان راغني سازند .اسباب بازي هايي که ازاين نظر بيشترين فايده را دارند ، آنهايي هستند که کودک شما مي تواند با آنها کاري انجام دهد نه اين که صرفا مجبور باشد به صورتي کليشه اي واز پيش تعيين شده با آنها بازي کند. مثلا اسباب بازي هايي که به هم چفت مي شوند يا به هم مي چسبند و با استفاده از آنها مي توان چيزهاي مختلفي را ساخت ، ازسنين پايين به کودکان مي آموزند که مي توانند چيزها را با استفاده از مهارت دستي وذهني خود تغيير دهند. به علاوه هوش فضايي وعمق ادراک آنها رانيز افزايش مي دهند . از آنجا که پسرها عموما دراين زمينه ها استعداد بيشتري دارند ، اين قبيل اسباب بازي ها بخصوص براي دخترها مفيدند.
اگر کودک شما هنوز درپوش ماهيتابه راترجيح مي دهد. مايوس نشويد ،زيرا وسايل خانه مي توانند اسباب بازي هاي بسيارمفيد ،سرگرم کننده و بي خطر باشند .براي داشتن ارزيابي صحيح از اين که آيا شما درهربرهه زماني خاص ، بهترين اسباب بازي ممکن راانتخاب کرده ايد ياخير؟ واکنش کودک شما بيشترين اهميت را دارد .شما مجبور نيستيد جديدترين اسباب بازي هاي آموزشي راخريداري کنيد ،زيرا هر چيزي که کودک شما را مجذوب کند براي او جنبه آموزشي دارد . کودکان ذاتا يادگيرنده هستند و هرچيزي که مورد علاقه کودک قرار بگيرد ، چيزي به او مي آموزد .