پيش زمينه

سردرد يک ناراحتي شايع در ورزشکاران مي باشد که مي تواند الگو,شدت و فرکانس متفاوتي داشته باشد. در بسياري موارد سردرد هاي ناشي از ورزش نيازي به مراجعه به پزشک ندارند اما لازم است به مواردي که نياز به مراقبت باليني دارند توجه شود.

موارد نيازمند به مراجعه به پزشک

• هرگاه قبلا دچار سردرد نبوده ايم و براي اولين بار بدنبال ورزش دچار سردرد شده ايم
• هرگاه قبلا سردرد داشته اما دچار سردردي شده که الگو يا شدت آن با سردردهاي قبلي تفاوت دارد
• هرگاه فرکانس بروز سردرد ها افزايش يافته باشد
• هرگاه سردرد همراه با خواب آلودگي,بي حسي,سفتي گردن,کاهش وزن اخير يا تب باشد

ارزيابي باليني سردرد

براي ارزيابي پزشک نيازمند اخذ يک شرح حال کامل از بيمار دارد. اصولا تشخيص نوع سردرد بر پايه شرح حال است.محل دقيق درد,شدت,فرکانس و اينکه آيا سردرد از نوع فشارنده است يا ضرباندار براي تشخيص مهمند. ساير موارد مهم کمک کننده عبارتند از: اينکه سردرد با چه داروهايي کنترل يا تشديد مي شود,چه عوامل يا غذاهايي سبب بدتر يا بهتر شدن سردرد مي شوند,آيا سردرد همراه با علايمي مثل تهوع,استفراغ و ترس از نور يا صدا هست يا خير.

تقسيم بندي سردرد هاي شايع در ورزش

سردرد ميگرني:
علايم و نشانه ها:
•درد شديد و ضربانداري که بصورت دوره اي درجلو يا طرفين سر يا پشت چشم حس شود.
•برخي موارد قبل از شروع سردرد بيمار جرقه هاي نوراني مي بيند
•درخلال يا بعد از حمله امکان دارد اختلال تکلم,تهوع و استفراق يا اختلال بينايي رخ دهد.
عوامل تحريک کننده ميگرن:
•تغيير در ارتفاع (کوهنوردي,مسافرت با هواپيما)
•اختلالات متابوليک(کم آبي بدن طي ورزش يا ورزش در هواي گرم)
•تغيير در داروها
•تغييرات فشار خون
•نوسانات هورموني(مثل تغييرات سيکل ماهيانه در خانمها)
•تغييرات الگوي خواب
•رژيم هاي غذايي(مثل پنير مانده يا شکلات)
درمان:
•بنظر مي رسد تجويز دارو توسط پزشک بهترين روش درمان باشد
•استفاده ار کمپرس آب سرد روي سر در خلال حمله سردرد مي تواند در کاهش علايم مفيد باشد.
•فشار بر روي شريان تمپورال در جلوي گوش مي تواند در کاهش علايم سمت مبتلا مفيد باشد.
•پرهيز از عوامل تسريع کننده حمله و منظم نمودن خواب در جلوگيري از حملات مفيد است .
سردرد خوشه اي:
علايم و نشانه ها:
•درد بسار شديد که حالت سوزاننده يا سوراخ کننده دارد
•درد معمولا فرد را از فعاليت باز مي دارد •اين نوع سردرد در مردان 5 برابر زنان شيوع دارد
•در حين حمله فرد اشکريزش و افتادگي يک پلک دارد
•حمله بين 35 تا 45 دقيقه طول مي کشد
•سردرد همواره يک طرفه است

درمان:
•برخي داروهاي ضد ميگرن در درمان سردرد خوشه اي مفيداند
•دادن اکسيژن خالص با ماسک به مدت 5 تا 15 دقيقه هم در درمان اين نوع سردرد مفيد است
سردرد گردني: اين نوع سردرد ناشي از اختلال عملکرد در عضلات,مفاصل يا اعصاب در ناحيه گردني است و بصورت دردي پايدار و گنگ به سر انتشار مي يابد.
علل سردرد گردني:
•اسپاسم عضلات گردن
•فشار بر روي اعصاب بين مهره اي در ناحيه گردن
•سفتي و بي حرکت بودن طولاني گردن
درمان طبي
•ماساژ عضلات گردن
•پرهيز از قرار گيري دايم سر در يک وضعيت خاص

سردردهاي خاص ورزشي

سردرد ميگرني فوتباليست ها: يک سردرد ميگرني ناشي از ضربه به سر مثل هد زدن است و گاهي با از دست دادن کوتاه هوشياري همراه است. اين نوع سردرد معمولا طي چند ساعت بهبود مي يابد.
سردرد ناشي از عينک شنا: عينک شنا در برخي از شناگران مي تواند با اعمال فشار روي اعصاب زير پوستي سبب بروز سردرد در جلوي سر گردد.
سردرد در شيرجه روندگان: بنظر مي رسد ناشي از افزايش سطح دي اکسيد کربن در خون اين ورزشکاران بدنبال شيرجه رفتن در عمق آب باشد
سردرد فعاليتي خوش خيم: در وزنه برداران ديده مي شود و ناشي از افزايش ناگهاني فشار خون بدنبال بلند کردن وزنه مي باشد. افزايش ناگهاني فشار خون سبب افزايش ناگهاني جريان مغز و بروز سردردي ضرباندار مي شود که مي تواند از چند دقيقه تا 24 ساعت ادامه يابد. ?سردرد ناشي از ارتفاع: معمولا در کوهنوردان آماتور و در ارتفاع بيش از 4000 متري رخ مي دهد. مي تواند همراه با بيماري کوهستان رخ دهد. مصرف پيشگيرانه استازولاميد مي تواند بروز آن را کاهش دهد.
منبع: موسسه طب ورزش پارس