اعتياد ورزشي يک اتکاي ناسالم و غير عادي به ورزش براي عملکرد روزانه شخص است. در اين موارد معمولاً پرداختن به ورزش بعنوان تنها وسيله دفاعي در برابر استرس هاي روزمره در مي آيد و فرد هر چه بيشتر به آن مي پردازد.
• شاخص ها و ويژگي هاي اعتياد ورزشي چيست
مثل هر اعتياد ديگري اعتياد به ورزش 3 جزء مهم دارد که عبارتند از :
- وابستگي : يعني اين احساس که براي شاداب بودن ورزش روزانه ضروري است.
- تحمل و مقاومت : يعني بصورت پيشرونده اي نياز به انجام ورزش بصورت شديدتر وجود داشته باشد تا به سطح يکساني از شادابي و احساس خوب برسد.
- علائم ترک : بصورت خستگي و ضعف 36-24 ساعت پس از ترک ورزش تعريف مي شود. علائم افسردگي، اضطراب، تحريک پذيري و بي قراري شايع است.
• علت اعتياد ورزشي چيست
علت آن شناخته شده نيست. برخي تحقيقات آزاد شدن آرام برخي هورمون هاي دروني بدن ( اندورفين ها ) را در پاسخ به ورزش علت پرداختن زياده از حد به ورزش دانسته اند.
• آيا اعتياد به ورزش در ورزشکاران خاص بيشتر است
دو ميداني و دويدن ها شايعترين ورزشي هستند که در آنها احتمال ايجاد اعتياد به ورزش وجود دارد. اما در ورزشهاي هوازي مثل دوچرخه سواري و شنا هم احتمال آن وجود دارد. به مقدار کمتر در ورزشهاي بسکتبال، کشتي، واليبال و تنيس هم اين احتمال وجود دارد.
• احتمال بروز چه صدماتي در اعتياد ورزشي بيشتر است
ورزشکاراني که دچار اين امر شده اند اغلب به صدمات ناشي از استفاده زياد از اندامها مثل شکستگي هاي استرسي استخوان يا کشيدگي هاي عضلاني- تاندوني و رباطي دچار مي شوند. جالب اينجاست که از آنجا که لازمه درمان اين آسيبها کاهش يا قطع فعاليت براي مدتي است و اين ورزشکاران نمي توانند بخاطر وابستگي به ورزش آنرا انجام دهند لذا نسبت به درمان مقاومند و دير بهبود مي يابند.
• آيا اعتياد به ورزش با ساير انواع اعتياد و مشکلات رواني همراهي دارد
وابستگي شديد به ورزش معمولاً همراهي با استفاده و اعتياد به الکل يا مواد مخدر و داروها ندارد و اين افراد بخاطر اثر سوء اين مواد روي ورزش از آنها ( مواد مخدر و الکل ) دوري مي ورزند.
برخي مطالعات ارتباط بين بي اشتهايي ( بي اشتهايي عصبي ) و اعتياد ورزشي را مطرح کرده اند.
• در موارد شک به اعتياد ورزشي چه سوالهايي بايد پرسيده شود
- ميزان انگيزه براي ورزش چقدر است ؟
- آيا پرداختن به ورزش با زندگي ، شغل و ارتباط با اطرافيان تداخل پيدا کرده است ؟
- چه مقدار و چگونه ورزش مي کند ؟
- آيا مي توانند مدتي ورزش را قطع کنند؟
- آيا در صورت به تاخير افتادن ورزش دچار علائم ترک مي شود؟
- آيا سابقه اي از آسيبهاي ناشي از فعاليت زياد مثل شکستگي هاي استرسي اخير وجود دارد ؟
• نحوه برخورد با اعتياد به ورزش چگونه است
در اغلب موارد پرداختن به ورزش ناشي از يک علت استرس زاي زمينه اي است که فرد براي فراموش يا تحمل آن به ورزش روي مي آورد. لذا اولين قدم در درمان اعتياد به ورزش شناسايي و رفع عوامل استرس زاي شغلي يا محيطي – خانوادگي است. درمان آسيب ها و صدمات ناشي از فعاليت زياد مثل شکستگي هاي فشاري استخوان که در اين افراد شايع است بايد به نحو مقتضي صورت گيرد که اغلب نيازمند کاهش يا قطع فعاليت براي مدتي مي باشد. البته بسياري از اين افراد نمي توانند اين امر را انجام دهند ( قطع فعاليت ورزشي) و به تدريج دچار عوارض ناتوان کننده خواهند شد.
منبع:موسسه طب ورزش پارس