زين الدين يزيد زيدان (متولد 23 ژوئن 1972 در مارسي) ملقب به زيزو فوتباليست سابق و حرفه اي فرانسه است که اصليتي الجزايري دارد . اين ستاره با تيم ملي فرانسه در سال 1998 قهرمان جهان و يورو 2000 شد و همچنين در سال 2006 به توپ طلاي جام جهاني رسيد و در فينال پس از درگيري با مارکو ماتراتزي از زمين اخراج شد .
او در 4 باشگاه اروپا بازي کرده است که در اين ميان نامهاي يوونتوس و رئال مادريد ديده مي شود که با آنها لاليگا و سري آ را برده است . او در فينال چمپيونزليگ 2002 گل پيروزي بخش رئال مادريد را به ثمر رساند و جزء دو بازيکني است که سه بار عنوان برترين يازيکن سال جهان را کسب کرده است (ديگري رونالدو است) و سه بار ديگر هم جزء سه بازيکن برتر سال بوده است و در سال 1998 برترين بازيکن سال اروپا شده است . در سال 2004 مردم او را به عنوان برترين بازيکن نيم قرن اخير اروپا برگزيدند و همچنين توسط په له به عنوان يکي از 125 بازيکن برتر تاريخ جهان انتخاب شده است .

عرصه ي باشگاهي

سالهاي اوليه ، کن و بوردو
زيدان زماني که خيلي کودک بود (10 سالگي) فوتبال را با تيم سن هنري - يک باشگاه محلي در کاستيانه در حوزه هاي مارسي- شروع کرد . در 14 سالگي ، او سپ تمز را رها کرد وبراي اولين سال در يک تيم حرفه اي حضور يافت . استعدادياب آث کن "ژين وارائود" او را کشف کرد و او به اين باشگاه رفت تا تنها شش هفته در اين باشگاه بماند اما به دليل هنرش در اين تيم پذيرفته شد حضور او در اين تيم و بازي در سطح حرفه اي چهار سال ادامه يافت .
زيدان در هفده سالگي در لاشامپيونه حضور يافت و اولين گلش را در 8 فوريه 1991 به ثمر رساند که او به عنوان هديه براي اين گل يک جايزه از رئيس تيم دريافت کرد . اولين فصل او با کن با راهيابي اين تيم به جام يوفا توام شد .
زيدان در فصل 93-1992 به بوردو ترانسفر شد و با اين تيم در سال 1995 قهزمان جام اينترتوتو و در فصل 96-1995 نايب قهرمان جام يوفا در چهار سال حضور در اين باشگاه شد . او در اين تيم با "ليزارازو" و "کريستوف دوگاري" همراه شد که اين سه نفر با هم در جام جهاني 1998 و در بوردو به يک نماد تبديل شدند . در 1995 "کني دالگليس" مربي بلکبرن به خريد هر دوي دوگاري و زيدان ابراز علاقه کرد که در اين زمان "جک واکر" مدير تيم به او پاسخ داد : چرا مي خواهي زيدان را بخري در حالي که ما "تيم شر وود" را داريم ؟
يوونتوس (1996-2001)
در 1996 ، زيدان با 3 ميليون پوند راهي تيم قهرمان چمپيونزليگ ، يوونتوس شد . زيدان در تيم "مارچلو ليپي" با بازيسازي فوق العاده اش در فصل 97-1996 قهرمان اسکودتو کرد و مسابقه ي جام بين قاره اي برابر ريور پلات را 1-0 برد . او همچنين به فينال چمپيونرليگ 1997 راه يافت که در اين سال يووه 3-1 مغلوب بوروسيا دورتموند شد . او با 7 گل در 32 بازي يوونتوس را بازي کرد تا در فصل بعد از قهرماني اش در ايتاليا دفاع کند و همچنين براي دومين سال پياپي راهي فينال چمپيونزليگ شود که در اين سال 1-0 مغلوب رئال مادريد (به مربيگري "يوپ هنکس" شود . در 01-2000 يوونتوس با دو امتياز کمتر از رم در ايتاليا دوم شد . در مجموع او 24 گل در 5 فصل حضورش در يوونتوس به ثمر رساند و يا اين تيم يک جام بين قاره اي ، جام اينترتوتو 1999 و دو اسکودتو را برد .
رئال مادريد (2001-2006)
در 2001 ، زيدان با 76 ميليون يورو به عنوان گرانقيمت ترين بازيکن تاريخ فوتبال قرارداد چهار ساله اي با رئال مادريد منعقد کرد .
او در اين تيم به موفقيتهاي پي در پي تيمي و فردي رسيد که اوج آنها شليک فوق العاده ي او در فينال چمپيونزليگ سال 2002 در پيروزي 2-1 برابر لورکوزن در گلاسکو بود . در فصل بعد ، رئال مادريد سوپرکاپ اروپا و سوپر کاپ اسپانيا را برد و زيدان به عنوان برترين بازيکن سال در سال 2003 براي سومين بار برگزيده شد تا در اين عرصه با رونالدو برابر شود .
او اولين و آخرين هت تريک خود را در رئال مادريد در پيروزي 4-2 برابر سويا انجام داد . آخرين سال بازيگري زيزو چندان مثمر ثمر نبود . او با رئال خيلي زود از جام پادشاهي (به مربيگري "رومن لوپز کارو" ) و چمپيونزليگ (به مربيگري "واندرلي لوکزامبورگو" ) کنار رفت و فصل را با 12 امتياز اختلاف نسبت به بارسلونا در رتبه دوم به پايان رساند .
در 7 مي 2006 او رسما اعلام کرد که يک ماه بعد بازنشسته مي شود . آخرين بازي او با رئال مادريد با گلزني در تساوي 3-3 برابر ويارئال همراه بود . هم تيمي هاي زيدان در اين بازي با پوشيدن پيراهنهايي که در کنار لوگوي رئال مادريد "زيدان 2006-2001" نوشته بود از او ياد کردند . هواداران در طول بازي زيدان را تشويق کردند . او در اين بازي پيراهنش را با "خوان رومن ريکلمه" (ستاره ي محبوب فعلي من!) تعويض کرد . هواداران با گفتن کلمه ي "مرسي" به تشويق وي پرداختند .

عرصه ي ملي

اين گونه شايعه شده است که زيدان در حالي که مي توانست بين فرانسه و الجزاير يک تيم را انتخاب کند بازي در الجزاير را انتخاب کرد اما گويا عبدالحميد کرمالي مربي وقت الجزاير از استفاده از او امتناع کرد زيرا اعتقاد داشت که اين بازيکن جوان سرعت کافي ندارد . زيدان در سال 2005 اين شايعه را رد کرد و گفت که زماني بحث بازي در الجزاير مطرح شد که او براي فرانسه بازي کرده بود و چاره اي نبوده است .
او اولين بازي ملي اش را براي تيم ملي فرانسه با حضور از دقيقه 63 بازي دوستانه برابر جمهوري چک در 17 آگوست 1994 انجام داد که اين بازي 2-2 تمام شد و زيدان هر دو گل بازي را به ثمر رساند تا فرانسه از شکست 2-0 فرار کند .
يورو 1996
در اين زمان ، "امه ژاکه" مربي وقت فرانسه ترجيح داد که از او در کنار "اريک کانتونا" ستاره ي وقت منچستر يونايتد استفاده کند اما پس از مصدوميت بلند مدت کانتوتا در ژانويه 1995 پس از برخورد با يک هوادار ، ژاکه تصميم گرفت که زيدان را تنها بازيساز تيمش کند . عليرغم تمامي انتقادات کارشناسان و هواداران در مورد اين اقدام او ، فرانسه راهي نيمه نهايي يورو 1996 شد که در اين مرحله در حالي که در وقت قانوني بازي 0-0 شد در ضربات پنالتي جمهوري چک برنده شد .
جام جهاني 1998
در دومين بازي فرانسه در دور اول زيدان در پيروزي 4-0 برابر فرانسه زيدان با کارت قرمز مواجه شد و دو بازي محروم شد . او در اين بازي به "فواد امين" بازيکن عربستان لگد زد . او بعدها اظهار داشت که امين به او اهانت کرده است . بعد از پيروزي در ضربات پنالتي برابر ايتاليا ، او دو گل با ضربه ي سر برابر برزيل دئر فينال به ثمر رساند تا اين تيم با نتيجه ي 3-0 برنده ي جام جهاني 1998 شود .
يورو 2000
زيدان با بازيهاي موثرش به تيم کمک کرد تا به فينال يورو 2000 راه يابد . او در مقابل اسپانيا در يک چهارم نهايي يک کاشته به ثمر رساند و در نيمه نهايي هم با يک ضربه ي پنالتي برابر پرتغال گل طلايي را به ثمر رساند . فرانسه در فينال با برد برابر ايتاليا قهرمان اروپا شد تا پس از آلمان غربي 1974 دومين تيمي باشد که چنين کاري مي کند . فرانسه از سوي يوفا به مقام تيم اول جهان رسيد .

مصدوميت ، بازنشستگي و بازگشت (2002-2006)
مصدوميت ران پا مانع از بازي زيزو در دو بازي اول جام جهاني 2002 شد او براي بازي سوم به طور ناقص آماده شد و نتوانست کار خاصي برابر دانمارک انجام دهد و اين تيم بدون زدن حتي يک گل از اين جام کنار رفت .
آنها راهي يورو 2004 شدند تا از موفقيتهاي پيشينشان دفاع کنند . زيدان و تيمش بسيار استوار بودند و زيدان يک پنالتي و يک کاشته به ثمر رساند تا اين تيم در مرحله گروهي 2-1 انگليس را ببرد . در 12 ژوئن 2004 بعد از شکست حيرت انگيز فرانسه برابر يونان اين تيم حذف شد و زيدان تصميم گرفت که از فوتبال ملي کناره گيري کند هر چند که تلاشهاي "ريموند دومنک" و به مشکل خوردن فرانسه براي راهيابي به جام جهاني 2006 موجب شد که زيدان در 3 آگوست 2002 زيدان اعلام کرد که بازنشستگي را کنار گذاشته و بلافاصله کاپيتان تيم شد. او با برد 3-0 برابر جزاير فارو در 3 سپتامبر 2005 حضور پر قدرتي داشت و فرانسه صدرنشين گروه خود شد . در 25 آوريل 2006 بعد از يک فصل مصدوميت در رئال مادريد زيدان اعلام کرد که پس از جام جهاني 2006 رسما از فوتبال حرفه اي کناره گيري مي کند .
در 27 مي 2006 زيدان صدمين بازي ملي خود را برابر مکزيک در سنت دنيز انجام داد . اين آخرين بازي او در اين استاديوم بود و او چهارمين بازيکن در طول تاريخ فرانسه بود که به باشگاه صدتايي ها مي پيوست . بعد از "مارسل دسايي" ، "ديديده دشامپ" و "ليليان تورام" .
جام جهاني 2006
فرانسه اين تورنمنت را به يک نمايش ناموفق شبيه به جام جهاني کره-ژاپن شروع کرد . آنها در ابتدا با سوئيس 0-0 کردند و در آخرين دقايق بازي برابر کره گل خوردند . زيدان در اين بازي به خاطر هل دادن يک مدافع کره کارت زرد گرفت که دومين کارتش در اين تورنمنت بود و او را از بازي فينال گروه محروم کرد . فرانسه در بازي پاياني 2-0 توگو را شکست داد تا زيدان باز هم براي فرانسه بازي کند . در بازي با اسپانيا ضربه ي کاشته ي او با ضربه ي سر پاتريک ويرا همراه شد و در دقيقه 91 هم پنالتي او به هم تيمي اش در رئال ايکر کاسياس موجب صعود فرانسه شد . اين پيروزي فرانسه را راهي يک چهارم نهايي کرد تا فينال جام جهاني 1998 برابر برزيل در اين مرحله تکرار شود . ضربه ي کاشته ي زيدان در اين بازي و ارسال توپ براي تيري هانري موجب شد تا يک بار ديگر برزيل مغلوب فرانسه شود و راهي نيمه نهايي شود که زيدان در اين بازي برترين بازيکن ميدان شد . در نيمه نهايي برابر پرتغال در چهار روز بعد زيدان با يک پنالتي تک گل بازي را به ثمر رساند تا يک تنه تيم را به فينال برده باشد . در 9 جولاي فرانسه و ايتاليا در فينال جام جهاني 2006 بازي فينال يورو 2000 را تکرار کردند . بعد از گلزني زيدان در دقيقه هفت از روي نقطه ي پنالتي با يک ضربه ي چيپ زيدان چهارمين بازيکن جهان شد که در دو فينال گلزني کرده است پيشتر فقط "پل برايتنر "، "په له" و "واوا" چنين کرده بودند . هر چند که زيدان در اين بازي در دقيقه 110 از زمين اخراج شد و شانسي براي حضور در ضربات پنالتي نيافت . ايتاليا در ضربات پنالتي 5-3 برنده شد . عليرغم اين کارت قرمز زيزو موفق به دريافت توپ طلاي اين جام شد .

انضباط

زيدان به خاطر خلق تنگ خود در زمين مشهور است به طوري که چهارده بار در طول دوران بازيگري اش از زمين اخراج شد . علاوه بر اين اخراحها در حام جهاني هاي 2006 و 1998 او زماني که در يوونتوس بود با ضربه ي آرنج به "يوخن کينتز" در بازي با هامبورگ در چمپيونزليگ حمله ور شد . او يکي از چهار بازيکني است که در فينال جام جهاني اخراج شده است . او همچنين به همراه "ريگوبرت سونگ" تنها دو بازيکني هستند که در دو جام جهاني متفاوت اخراج شده اند . او تنها بازيکني است که در وقت اضافه ي فينال جام جهاني اخراج شده است .

مواجهه با مارکو ماتراتزي

زيدان پس از برخورد با ماتراتزي در فينال جام جهاني از زمين اخراج شد که بعد از مسابقه رسانه ها در پي اين بودند که چه حرفي از ماتراتزي زيدان را تا اين حد خشمگين کرده است و زيزو را مجبور کرده است تا با ضربه ي سر به سينه ي ماتراتزي شاخ بزند . اين صحنه توسط داور چهارم "لوئيز مدينا کانتالخو" گرفته شده بود و خود "هوراسيو اليزوندو"ي آرژآنتيني داور اين بازي آن را نديده بود .
صحنه هاي تلويزيوني اثبات کرد که ماتراتزي به زيدان توهين لفظي کرده است . رسانه هاي انگليسي در مطالب خود به آنچه ماتراتزي گفته بود پرداختند . روزنامه ي "تايمز" نوشت که ماتراتزي زيدان را " فرزند تروريست فاحشه " خطاب کرده است . زيدان در اولين اظهار نظرها در اين باره گفت که اگر يک بار ديگر در چنين شرايطي قرار بگيرد کار خود را تکرار مي کند و توهين به خواهر و مادر او چنين واکنشي را در پي داشته است . ماتراتزي هم پذيرفت که توهين کرده است اما اعتقاد داشت که رفتار زيدان در مقابل آن کار کوچک گستاخانه بوده است !
ماتراتزي همچنين اظهار داشت که هيچ توهيني به مادر زيدان ( که در آن زمان مريض بود) نکرده است . وي گفت : "من درباره ي مادرش صحبت نکردم . من وقتي 15 ساله بودم مادرم را از دست دادم و هنوز نمي توانم درباره ي ي او به خوبي سخن بگويم " . اما زيدان جواب داد که ماتراتزي مکررا به مادر و خواهرش توهين کرده است و قطعا اين صداها از دهان ماتراتزي خارج شده است . سپس در يک برنامه ي تلويزيوني از بچه ها ، فرهيختگان و بييندگان عذرخواهي کرد اما از کارش پشيمان نبود چون اعتقاد داشت که کار درستي برابر ماتراتزي انجام داده است . دو ماه بود در يک برنامه ي تلويزيوني رسما عذرخواهي از زيدان را رد کرد اما خواهان مصالحه با زيزو شد . اما گفت که زماني که پيراهن زيدان را مي کشيده است زيدان به او نيشخند تمسخرآميز زده است و ماتراتزي نيز پاسخش را داده است که خواهرش را ترجيح مي دهد ! بعدها ماتراتزي در يک برنامه ي تلويزويوني اين جمله را دقيقا بيان کرد که چنين بود : "فاحشه اي را که خواهرت است ترجيح مي دهم ."

عکس العمل ها

بعد از فينال "ژاک شيراک" رئيس جمهور وقت فرانسه به زيدان به عنوان قهرمان ملي درود فرستاد و او را " مرد دل و جانها" ناميد . شيراک بعدها گفت که درست است که اين حمله غير قابل قبول بوده است اما فکر مي کند که زيدان تحريک شده است . "عبدالعزيز بوتفليکا" رئيس جمهور الجزاير حمايتش را در يک بيانيه ي رسمي از زيدان اعلام کرد . هر چند که "فيگارو" روزنامه ي فرانسوي اين ضربه ي شاخ را "نفرت انگيز" و "غيرقابل قبول" ناميد . روزنامه نگارهاي مجله ي اکيپ به مقايسه ي زيدان با محمد علي پرداختند . آنها از زيدان خواستند تا به ميليونها بچه در سراسر جهان پاسخگو باشد . مجله ي تايمز او را نماد "مبارزه با فرهنگ سازي" در اروپا ناميد . اما اسپانسرهاي زيزو اعلام کردند که او را حمايت مي کنند . اين حادثه تا مدت ها در اينترنت به سوژه اي براي طرفداران فرهنگ در سراسر جهان تبديل شده بود . اين صحنه ي ويديويي به پرطرفدارترين صحنه در يوتيوب تبديل شده بود و ترانه اي هم به نام کوپ بوله ( به معناي ضربه ي شاخ) به صدر آهنگهاي پر طرفدار فرانسه رسيد .اين صحنه به نماد يک شرکت چيني به نام "مارژ گيمر" تبديل شد .

پيگيري فيفا

فيفا پرونده ي اين حادثه را در کميته انضباطي خود گشود و از تصميم ايزوندو براي اخراج زيدان حمايت کرد . فيفا دو بازي محروميت براي ماتراتزي و پرداخت 5000 فرانک در نظر گرفتن و زيدان نيز سه بازي محروم شد که زيدان بازنشسته شد و از محروميت در امان ماند .

فعاليت هاي نيکوکارانه

در 24 فوريه 2007 زيدان در شمال تايلند حضور يافت تا در يک بازي انساندوستانه براي تيم "کيودارون" براي مبارزه با ايدز حضور يابد . زيدان در اين بازي يک گل زد و يک پاس گل به هم تيمي مالزيايي اشش داد تا اين بازي 2-2 شود . اين بازي 10 هزار تماشاگر داشت و 7750 دلار نيز کمک انساني جمع آوري شد .
در 19 نوامبر 2007 زيدان در پنجمين بازي سالانه ي مبارزه با فقط در مالاگا حضور يافت که اين بازي هم 2-2 تمام شد . زيدان در اين بازي گل نزد اما درد دقيقه 70 موقعيت گل را براي هم تيمي اش آماده کرد . او و هم تيمي سابقش رونالدو هر ساله در يک بازي انساندوستانه ستاره هاي جهان را جمع آوري مي کنند . او از سال 2001 به عنوان سفير فقر برگزيده شده است. او پيش از بازي باران رونالدو - ياران زيدان گفت : "هر کسي مي تواند هر کاري انجام دهد تا جهان بهتري داشته باشيم."

جايزه ها ، افتخارات و منصب ها

در 2004 ، محله ي "فوربز" زيدان را به عنوان چهل و دومين ورزشکار پردرآمد جهان با در آمد 15.8ميليون دلار در سال ناميد . زيدان مديريت يک باشگاه فرانسوي به نام "لابف فور نوويه واگ" را که باشگاهي در مارسي به مربيگري برادرش "فريد" است به عهده دارد . از سال 2000 زيدان در يک نظر سنجي روزنامه اي به عنوان يکي از محبوبترين شخصيتهاي فرانسه حضور داشت . او در سالهاي 2000 ، 2003 ، 2004 و 2006 رتبه ي اول در 2005 رتبه ي دوم و ذر 2001 و 2002 رتبه ي چهارم محبوبترين شخصيت فرانسه را بدست آورد .
در نوامبر 2006 ، زيدان به بنگلادش سفر کرد تا مهمان "محمد يونس" برنده ي جايزه ي نوبل شود . "ناز هاکه اتک" مدير انگلسي بنگلادش رپر بنگلادشي نيز رفيق ديرينه ي اوست . زيدان به رسانه ها گفت که هاکه به همان خوبي ترانه هايش است . او همچنين زادگاهش را در الجزاير ملاقات کرد و ملاقاتي نيز با عبدل بوتفليکا داشت .

اسپانسر

زيدان تا کنون با کمپاني هاي زيادي همچون : آديداس ، لژو ، فرانس تله کام ، اورنج ، آئودي و کريستين ديور به توافق رسيده است . اين اسپانسرها به او 8.6 ميليون يورو کمک کرده اند که از دستمزد سالانه ي او در رئال مادريد (6.4 ميليون يورو در سال در فصل آخر) بيشتر است و او را به ششمين بازيکن پردرآمد تاريخ تبديل کرده است .

خانواده

زيدان زنش ورونيک فرناندز مانکن اسپانيايي را زماني که در کن بود در 92-1991 ملاقات کرد . پسرانشان ، انزو فرناندز و لوکا زين الدين زيدان عضوي از تيمهاي پايه رئال مادريد هستند .

افتخارات

باشگاهي
بوردو
جام يوفا : نايب قهرمان (1996) / اينترتوتو (1995)
يوونتوس
سري آ (1997 و 1998) / سوپرکاپ اروپا (1996) / جام بين قاره اي (1996) / سوپرکاپ ايتاليا (1997) / چمپيونزليگ (نايب قهرماني در 1997 و 1998)
رئال مادريد
لاليگا (2003) / چمپيونزليگ (2002) / جام بين قاره اي (2002) / سوپرکاپ اروپا (2002) / سوپرکاپ اسپانيا (2001 و 2003)
ملي
قهرماني جام جهاني (1998) / نايب قهرماني جام جهاني (2006) / قهرماني اروپا (2000)
فردي
بهترين هافبک اروپا : سال 1998
بهترين بازيکن سال ورلدساکر : 1998
بهترين بازيکن سال جهان : 1998 ، 2000 و 2003
دومين بازيکن سال جهان : 2006
سومين بازيکن سال جهان : 2002 و 1997
بهترين بازيکن سال اروپا : 1998
موثرترين بازيکن سال چمپيونزليگ : 2002
بهترين بازيکن نيم قرن اخير اروپا : 2004
برنده ي توپ طلاي جام جهاني : 2006
حضور در تيم منتخب جهان : 2005 و 2006
جايزه ي اونز :1998 ، 2000 و 2001
بهترين بازيکن چمپيونزليگ : 2000
حضور در تيم سال جهان : 1998 و 2006
حضور در بهترين 11 بازيکن اروپا : 2001 ، 2002 و 2003
عنوان شواليه ي لژيون فرانسه : 1998
حمل کننده ي مشعل المپيک تابستاني : 2004
منبع: http://www.divens.blogfa.com