امروزه بسياري از كارتون هاي داستاني و فيلم هايي كه مختص به كودكان و نوجوانان است با استقبال زيادي رو به رو مي شود. كودكان هنگام تماشاي اين قبيل داستان ها، خود را به جاي شخصيت اصلي و قهرمان قصه مي گذارند و سعي در همانندي با او دارند.
يكي از انيميشن هاي معروف كه كودكان و بزرگسالان در سراسر جهان آن را مي شناسند و تقريبا از كودك آسيايي گرفته تا كودك آفريقايي با آن آشنايي دارند، انيميشن «تام وجري»يا همان (موش و گربه) است. فضاي اين انيميشن و تركيب رنگ هاي به كار رفته در آن در جذب مخاطب مؤثر است .
يا اين اواخر انيميشن شرك « sherek» كه به صورت دنباله دار توليد شده و در دسترس همگان قرار گرفت. اين انيميشن داراي پيام خاصي نيست و تنها بار عاطفي و احساسي آن نمايان است. در اين كارتون ، صحنه هايي كه با روح كودك ناسازگار است به صورت پي در پي نشان داده مي شود كه تناسبي با روحيه كودك ايراني ندارد و مختص جوامع بيگانه و با فرهنگ و وي‍ژگي هاي اخلاقي افراد آن جوامع، سازگار است و توليد و پخش اين انيميشن نيز تنها با هدف انتقال فرهنگ غربي در ميان جوامع ديگر انجام مي شود.
اين اواخر نيز سري داستان هاي «هري پاتر» كه علاوه بر كتاب به شكل فيلم در اختيار علاقه مندان قرار گرفته و توجه به پيام اين فيلم ها اهميت دارد.
در اين فيلم ها، قهرمان داستان (هري پاتر) به يادگيري و آموزش علاقه خاصي نشان مي دهد. همين امر، در پذيرش اهميت آموزش در افراد مؤثر است . اما آنچه در آثار خانم رولينگ ملموس است ، عنصر تخيل مي باشد كه با مهارت به آن پرداخته شده، به طوري كه در جذب مخاطبان بي تاثير نبوده است. در اين فيلم ها هري پاتر كارهاي خارق العاده اي انجام مي دهد كه تصور آن در دنياي واقعي غير ممكن است و حال آن كه كودك ممكن است خود را در چنين دنيايي كه در آن انجام كارهاي عجيب و غريب به راحتي امكان پذير است تصور كند و سعي در تكرار آنها نمايد.
از سوي ديگر تبليغات گسترده اي كه پيرامون اين فيلم ها صورت مي گيرد، حكايت از برنامه ريزي هاي فرهنگي توليد كنندگان اين آثار براي ترويج فرهنگ انگليسي – امريكايي در ميان كودكان و حتي بزرگسالان دارد. به خصوص كه سايت مشهور «بي بي سي» همزمان با پخش اين فيلم، تبليغات وسيعي را آغاز كرده بود.
به گزارش بي بي سي، كتاب هاي هري پاتر در حدود 200 ميليون نسخه و پنجاه و پنج زبان، در سراسر جهان به چاپ رسيده است . اما اكنون وظيفه ما در برابر توليد اين قبيل آثار چيست ؟ ما چه موضعي را در برابر پخش اين آثار اتخاذ كرده ايم؟ و براي مقابله با حربه هاي فرهنگي بيگانه چه راه هايي داشتيم؟ و براي احياي فرهنگ غني خود چه بايد بكنيم؟
در مدارس و مهدكودك ها و مراكز فرهنگي مان، داستان و داستان خواني چه جايگاهي دارند؟ كودكان ما از داستان هاي نظامي گنجوي و پرده خواني فردوسي چه مي دانند. از افسانه هاي ايران باستان كه به مراتب بهتر از داستان هاي هري پاتر است اطلاعي دارند؟ داستان هاي ما كمتر از هري پاتر، سيندرلا، شرك و امثال آنها نيست جز آن كه نام و نويسنده آنها فرنگي و دهان پر كن است و رسانه هاي مختلف آنها تبليغ مي كنند، كه حتما اينها را ببينيد؟
جالب تر اين كه تلويزيون ايران اين فيلم ها را همانند كشورهاي ديگر براي علاقه مندان پخش مي كند و حتي خيلي از فيلم هاي برتر خارجي را تقريبا همزمان با اكران آن در كشورهاي ديگر از صدا و سيماي خودي ديده ايم.
مسلم است كه توليد و پخش اين انيميشن ها و فيلم ها تنها در جهت انتقال پيام هاي فرهنگي و اشاعه فرهنگ توليدكنندگان آنها ،‌در ميان افراد جوامع ديگر است. در اين راه مقابله با برنامه هاي فرهنگي بيگانه ، مهم ترين اقدام است كه تنها در سايه توليد برنامه هايي متناسب با فرهنگ ايراني - اسلامي خود براي كودكان و نوجوانان ممكن مي شود به شكلي كه براي مخاطبان سرگرم كننده و رضايتبخش باشد.
منبع: مجله آشنا خانواده