27 اسفند 1387 / 19 ربيع الاول 1430 / 17 مارس 2009

1) 27اسفندماه سال1354هجري شمسي: مجيد وفادار از هنرمندان نوازنده ايران درگذشت. وفادار از نوجواني در كنار تحصيلات متداول به تحصيل موسيقي پرداخت و هنر موسيقي اثر بزرگاني چون رضا محجوبي تكميل كرد و رديف و و مباني نت را ازعلي اكبرشهنازي و استاد ابوالحسن صبا آموخت. استاد وفادارسالها ازنوازندگان و هنرمندان باذوق و مبتكرراديود بشمارمي‎رفت و بيش از32سال با اين سازمان همكاري كرد.

2) بمباران هوايي شهرهاي همدان و کرمانشاه و تبريز توسط ارتش عراق (1363)

3) مرگ "هلاكوخان" ايلخان خونخوار مغول (663 ق)
در عهد مغول، شعبه‏اي از اين خاندان در ايران داراي يك سلسله‏ي پادشاهي شد كه آن را سلسله‏ي ايلخانان يعني خان‏هاي محلّي مي‏گويند. مؤسس اين سلسله، هلاكوخان مغول، برادر منگوقاآن است. هلاكو در آغاز ورود به ايران، قصد براندازي فرقه‏ي اسماعيليه را كرد و پس از تصرف قلعه‏هاي اين گروه، ركن‏الدين خُوَرشاه، آخرين شاه اسماعيلي را در 655 ق كُشت. سپس با هدف تسخير بغداد پايتخت خلافت عباسي، راهي اين شهر شد و پس از قتل عام بسيار و كشتار هزاران نفر از مردم و غارت پايتخت عباسيان، خليفه‏ي عباسي را به قتل رساند. با قتل المستعصم باللَّه، در ماه صفر 656 ق، دولت پانصد ساله‏ي بني‏عباس نيز منقرض گشت. از آن پس، شام را تصرف نمود و ولايات آن را غارت كرد. در نهايت، در حالي كه هلاكو قصد داشت بر مصر بتازد و شكست سردار خود را در اين كشور جبران كند، در آذربايجان به ديار نيستي رفت و در 48 سالگي پس از عمري جنايت و كشتارهاي وحشتناك، مُرد.

4) رحلت آيت اللَّه ميرزا حسن علياري (1358 ق)
آيت اللَّه ميرزا حسن علياري مجتهد عالي قدر و راوي بزرگ مسلمان، در يكي از روستاهاي توابع تبريز به دنيا آمد. در جواني علوم معقول و منقول، رياضيات و ديگر مقدمات دروس ديني را نزد پدرش فرا گرفت. آيت‏اللَّه علياري براي ادامه‏ي تحصيلات ديني به حوزه‏ي علميه‏ي نجف اشرف رفت و در محضر درس اساتيد برجسته‏ي آن حوزه هم‏چون آيات عظام ميرزا ابوالقاسم حائري و فاضل شربياني شركت كرد و بهره‏هاي فراوان علمي برد. ايشان كه از بزرگان علم و ادب و از فقهاي اسلام به شمار مي‏رود داراي آثار متعددي است كه از جمله‏ي آن‏ها مي‏توان به كتاب صراطُ النَّجاة و جامِعُ السَّعادَه در دو جلد، اشاره كرد.

5) 17مارس سال636ميلادي: سرزمين بيت المقدس بدست مسلمانان فتح شد. پس ازظهوراسلام دردوران گسترش بلاد اسلامي نخستين برخورد مسلمانان با روميان درجنوب بَحرُ الميت صورت گرفت. دردوران خلافت ابوبكرسپاه اسلام روميان را شكست دادند و جنوب فلسطين را آزاد كردند. پس ازاين شكست پادشاه روم سپاه عظيمي فراهم آورد و به سرزمين فلسطين فرستاد، اما دراين نبرد هم روميها ازلشكراسلام به فرماندهي خالدبن وليد شكست سختي خوردند. بدين ترتيب دمشق به حاكميت مسلمانان درآمد ولي درسال583هجري قمري صلاح الدّين ايوبي اين شهررا مجدّداً بازپس گرفت. ازآن پس تا جنگ جهاني اول اداره سراسرفلسطين بدست مسلمانان بود اما دراين جنگ سربازان انگليسي فلسطين را با دسيسه هاي بسياراشغال كردند و سپس اين سرزمين تحت سلطه صهيونيستها درآمد. مردم مسلمان و آزاده فلسطين براي آزادي كشورشان ازيوغ اشغالگران صهيونيست همچنان به مبارزه ادامه مي دهد.

6) 17مارس سال1957ميلادي: «فردريك هاپكينسُن» ازپزشكان محقق انگليسي در68سالگي درگذشت. هاپكينسن بعد از اتمام تحصيلات دررشته زيست شناسي به تحقيقات علمي دامنه داري مشغول شد و تا پايان عمربه اين كاراشتغال ورزيد. هاپكينسن ازكاشفان ويتامين بشمارمي‎رود.

7) تولد "هيپوليت تِن" مورخ و اديب معروف فرانسوي (1828م)
ايپوليت يا هيپوليت تِن اديب و منتقد فرانسوي در هفدهم مارس 1828م در فرانسه به دنيا آمد. وي با كمك هوش و استعداد فراوان خويش توانست ضمن تكميل تحصيلات، در سن 25 سالگي از رساله دكتراي خود دفاع نمايد. چند سال بعد، اين رساله انتشار يافت و اصول تحقيق و نقد آن، مبناي تاريخ ادبيات جديد فرانسه گرديد. تِن پس از چندي، در زمينه نقد و بررسي آثار ادبي، كتبي نگاشت و آن گاه به سوي فلسفه كشيده شد. وي پس از چند سال سفر به كشورهاي اروپايى، كتاب معروف خود به نام ريشه‏هاي مملكت در فرانسه معاصر را در 6 جلد نگاشت. در اين اثر كه بسيار شهرت يافت، تن در حدود سه هزار صفحه درباره تاريخ فرانسه در زمان انقلاب و زمان حكومت سلطنتي نگاشت و در آن با كمال بي‏طرفي، مراحل مختلف تحول جامعه فرانسوي را مورد مطالعه قرار داد. هم‏چنين پرده نقاشي دقيقي از جامعه نوين پيش چشم گذارده كه باز، ريشه‏اش را در جامعه قديم يافته است. در نظر تن، در فرانسه قديم، لذت، مورد توجه مردم بوده و در فرانسه جديد ثروت، ماجراجويى و جنگ. روح قضاوت جامعه كه عنصر اصلي اين اثر است و هم‏چنين استعداد نويسندگي انكارناپذير تن، موجب شده است كه اين كتاب تحقيقي مفصل، در رديف آثار مهم آخر قرن نوزدهم قرار گيرد. هيپوليت تن در سال 1878م به عضويت آكادمي فرانسه پذيرفته شد. به طور كلي وي نويسنده‏اي پرقدرت است كه از نظر فلسفه در نسل طرفدار فلسفه تحقيقي يا اثباتي آگوست كنت قرار دارد. تِن از نظر ادبيات نيز در بزرگان پس از خود نفوذ عميق برجاي گذاشته و در قلمرو آثار تاريخي، ارتباط تاريخ را با زندگي جوامع بنيان گذارده است. به طور كلي هيپوليت تِن در كتاب‏هايش كوشيده است تا آثار ادبي، هنري و وقايع تاريخي را با توجه به سه عامل نژاد، مكان و زمان، تشريح كند. از تن آثار متعددي بر جاي مانده كه ايده‏آليسم در انگلستان، فلسفه هنر در يونان، فلسفه هنر و تاريح ادبيات انگليس در 5 جلد از آن جمله است. هيپوليت تِن سرانجام در 21 سپتامبر 1893م در 65 سالگي درگذشت.

8) درگذشت "سرفردريك هاپكينزْ" دانشمند انگليسي كاشف ويتامين (1947م)
فردريك هاپْكينْزْ، يكي از محققين بزرگ پزشكي، در سوم مه 1861م در لندن به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود، در رشته زيست‏شناسي به تحقيقات علمي دامنه‏داري مشغول شد كه تا پايان عمرش ادامه داشت. وي هم‏چنين به مدت سي سال، استاد زيست‏شناسي دانشگاه كمبريج انگلستان بود و به تدريس مشغول بود. هاپكينز در ادامه تحقيقات خود، موفق به كشف تريپتوفان، ماده‏اي از دسته آمينو اسيدها گرديد و پس از چندي، دو نمونه پروتئين كشف كرد كه يكي از آن‏ها به ادامه زندگي كمك مي‏كند. وي هم‏چنين طي اين تحقيقات به كشف ويتامين توفيق يافت و به واسطه اين كشف، به دريافت جايزه نوبل سال 1929م نائل آمد. فردريك هاپكينز سرانجام در هفدهم مارس 1947م در 86 سالگي درگذشت. لازم به ذكر است كه ويتامين نوعي مواد آلي است كه بايد به مقدار كم در غذاي انسان و جانوران موجود باشدتا رشد و نمو به صورت طبيعي صورت گيرد. كلمه ويتامين كه از ويتا به معني زنده و آمين كه نوعي ماده شيميايى است، مشتق شده، به طور كلي شامل مواد حيات‏بخشي هستند كه براي رشد و ادامه زندگي لازم بوده و فقدان آن‏ها، سبب بيماري‏ها و عوارض گوناگون مي‏شود. هم‏چنين ويتامين‏ها در تبديل غذا به انرژي و انتقال انرژي به نقاط مختلف بدن، در تنظيم سوخت و ساز بدن نيز اهميت دارند.

9) امضاي "معاهده بروكسل" پس از پايان جنگ جهاني دوم (1948م)
با پايان جنگ جهاني دوم، دول اروپايى كه سابقه و نتيجه خونين دو جنگ وسيع در قرن بيستم را در نظر گرفته بودند، براي حاكميت صلح و آرامش و درنتيجه، بازسازي اروپاي ويران، تمهيدات متعددي انديشيدند. يكي از اين كارها، انعقاد پيمان بروكسل بود كه در اين شهر به امضاي وزيران خارجه انگلستان، فرانسه، بلژيك، هلند و لوكزامبورگ رسيد. بر اساس مفاد اين معاهده كه در 17 مارس 1948م منعقد گرديد، دولت‏هاي امضا كننده متعهد شدند كه حداقل به مدت پنجاه سال، در امور سياسي، اقتصادي، فرهنگي ونظامي خود متحد باقي بمانند. چندي بعد، در سال 1949م كشورهاي آلمان غربي و ايتاليا نيز به اين پيمان ملحق شدند. اين سازمان پس از عضويت ديگر كشورهاي اروپايي، به عنوان اتحاديه اروپاي غربي به كار خود ادامه داد و با فروپاشي بلوك شرق، اتحاديه اروپا شكل گرفت.

10) درگذشت "ايرن‏كوري" فرزند "ماري كوري" كاشف راديواكتيويته مصنوعي (1956م)
خانم ايرِن كوري فرزند پيِر و ماري كوري، شيمي‏دان و فيزيك‏دان بزرگ فرانسوي، در 12 سپتامبر 1897م در پاريس به دنيا آمد. هرچند وي در كودكي پدر دانشمندش پيِر كوري را از دست داد ولي تحت نظر پدربزرگ و مادر فيزيك دان خود، ماري كوري، با علوم پايه آشنا شد و به همراه مادر، كار در آزمايشگاه انيستيتو راديوم را آغاز كرد. ايرن پس از جنگ جهاني اول به تحصيل خود در دانشگاه سوربن ادامه داد و پس از پايان تحصيلات و اخذ دكتراي خود، با ژان فردريك ژوليو كوري، كه او نيز فيزيك‏دان‏ي مستعد و يكي از دستياران مادرش بود ازدواج كرد. اين زوج دانشمند به زودي كار مشترك خود را با ايجاد قوي‏ترين منبع اشعه آلفا و تهيه يك نمونه خالص پولونيوم آغاز كردند. اگرچه عمليات جداسازي اين فلز، بسيار خطرناك و تشعشعات قوي پولونيوم نيز بيشتر از آن زيان‏بخش بود و ذره ذره خون ايرن و همسرش را آلوده مي‏ساخت، ولي باز هم دست از آزمايش برنداشتند. اين دو در خلال سال 1932م به مطالعه خواص نوترون و شرايط انتشار آن و اندازه‏گيري جرم نوترون پرداختند و موفق به كشف انواع جديدي از واكنش‏هاي هسته‏اي شدند. ايرن كوري به همراه همسر خود، در سال 1934م پس از آزمايش‏هاي طاقت‏فرسا، پديده راديواكتيويته مصنوعي را كشف كردند و به اين وسيله اثبات نمودند كه مي‏توان از راه مصنوعي، يك عنصر راديواكتيو را ايجاد كرد. اين زوج دانشمند به خاطر اين كشف، در سال 1935م جايز نوبل شيمي را كسب نمودند و ايرن كوري به عضويت چندين مركز علمي مهم درآمد. با اين حال ايرن كوري به دليل ابتلا به سرطان خون كه از كار مدام با راديواكتيو عارض شده بود، سرانجام در روز هفدهم مارس 1956م در پنجاه و نه سالگي درگذشت و در كنار پدر و مادرش به خاك سپرده شد.

11) درگذشت "لويي دوبروي" فيزيك‏دان برجسته فرانسوي (1987م)
پرنس لويى ويكتور پيِر رمون دوبروي، فيزيك‏دان معروف فرانسوي، در سال 1894م در اين كشور به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود به فيزيك روي آورد و بر اثر تحقيقات و مطالعات در فيزيك كوانتوم، تئوري ذره‏اي و موجي بودن نور را در سال 1923م ارائه داد. براساس اين نظريه، نور داراي ماهيت دوگانه‏اي به نام ذره و موج مي‏باشد. مطالعات دوبروي در علم فيزيك و كشف ماهيت موجي الكترون‏ها، باعث شد تا در 35 سالگي، جايزه فيزيك نوبل سال 1929م را دريافت نمايد. طرح دوبروي، راهگشاي بسياري از پيشرفت‏هاي نوين در علم فيزيك گرديد و او را به عنوان فيزيك‏دان‏ي برجسته مطرح ساخت. لويي دوبروي به عنوان آخرين بازمانده از نسل بنيان‏گذاران فيزيك نوين، سرانجام در هفدهم مارس 1987م در 93 سالگي درگذشت.

12) روز ملي "ايرلند"
ايرلند جزيره‏اي است در اقيانوس اطلس كه در اروپاي غربي و غرب انگلستان و به وسعت 70/285 كيلومتر مربع واقع شده است. جمعيت ايرلند در حدود 3/700/000 نفر است كه پيش‏بيني مي‏شود اين جمعيت تا سال 2025م در حدود 4/5 ميليون نفر گردد. قسمت كوچكي از شمال شرقي اين جزيره كه اكثريت آن پيرو مذهب پروتستان هستند به انگلستان تعلق دارد و باقي‏مانده آن، كشور مستقلي است. پايتخت ايرلند شهر دوبلين مي‏باشد. بيش از 90% از مردم ايرلند پيرو مذهب كاتوليك هستند. نظام سياسي ايرلند جمهوري است. ايرلند عمدتاً يك كشور كشاورزي است و محصولات كشاورزي و گوشت و لبنيات، اقلام عمده صادرات آن را تشكيل مي‏دهند. زبان رسمي جمهوري ايرلند، ايرلندي و انگليسي است و اكثريت قريب به مطلق جمعيت آن، داراي مليت ايرلندي مي‏باشد. واحد پول اين كشور پوند ايرلند بود كه بعد از پيوستن اين كشور به اتحاديه اروپا و رواج يافتن پول واحد اروپايي، يورو جاي‏گزين آن گرديد. از شهرهاي مهم آن مي‏توان از كرك، ليمريك و گالوي نام برد. ايرلند تا قرن 12 ميلادي كشوري مستقل از انگلستان بود ولي از اين قرن به بعد در دوران سلطنت هِنري دوم، پادشاه انگلستان، تحت سلطه انگليسي‏ها قرار گرفت. ولي ايرلندي‏ها حاضر به تبعيت از مذهب پروتستاني انگليسي‏ها نشدند و درگيري ميان ايرلندي‏ها و انگليسي‏ها شدت يافت. مبارزات استقلال‏طلبانه مردم ايرلند تا قرن 19 ادامه يافت. تا اينكه اين كشور در 6 دسامبر 1921م به استقلال از انگلستان نائل آمد. ايرلند در جنگ جهاني دوم بي‏طرف ماند و در سال 1949 با خروج از جامعه كشورهاي مشترك‏المنافع، جدايي و استقلال كامل خود را از انگلستان اعلام داشت. هفدهم مارس روز سنت پاتريك در ايرلند به عنوان روز ملي اين كشور نام گرفته است.

13) 17 مارس سال 568 ميلادي : امپراتور ژوستين دوم برغم مفاد عهدنامه سال 561 دو امپراتوري ايران و روم (شرقي)، با سركرده طوايف شبه زرد آسياي ميانه (شمال سيردريا) معاهده دوستي و كمك متقابل امضاء كرد كه بوي ضديت با ايران از آن به مشام مي رسيد. عهدنامه سال 561 ، دولت روم شرقي را خراجگزار ايران كرده بود و حق هم پيمان شدن با طرف ثالث بر ضد ايران را از آن دولت سلب كرده بود. ارتش ايران در سال 566 طوايف شبه زرد را از قلمرو ايران در آسياي ميانه بيرون رانده بود و خسرو انوشيروان شاه وقت ايران پيشنهاد سركرده اين طوايف براي عقد قرارداد را رد كرده و اعلام داشته بود كه ايران تنها با دولتها معاهده امضاء مي كند نه طوايف. سركرده اين طوايف پس از دريافت اين پاسخ، متوجه ژوستين دوم شده بود. خسرو انوشيروان بسال 579 در گذشت.

/س