28 اسفند 1387 / 20 ربيع الاول 1430 / 18 مارس 2009

1) بمباران شيميايى حلبچه : 28 اسفند 1366 شمسي

2) درگذشت "ابوسهل هروي" دانشمند و اديب (433 ق)
محمد بن علي هروي نحوي ولغوي شهير، معروف به مؤذن، از ادباي قرن پنجم هجري قمري بوده است. وي داراي آثار قلمي از جمله اَسماءُ الاَسَد، اَسماءُ السَّيف و التَّلويحُ في شرحِ الفَصيح مي‏باشد. وفات وي در قاهره روي داد.

3) رحلت "ابوطيب طبري" فقيه واديب مسلمان (450 ق)
ابوطيب طبري، فقيه و اديب مسلمان در سال 348 ق در آمل متولد شد و براي كسب دانش به نقاط مختلف سفر كرد. ابوطيب بالاخره در بغداد سكني گزيد و به درس و بحث پرداخت و در زمره‏ي علماي بزرگ زمان خود درآمد. وي تا پايان عمر طولاني خود، مسند قضا و افتاء را در بغداد برعهده داشت. ابوطيب طبري با ادبيات و شعر آشنا بود و اشعاري نيز سروده است. از جمله آثار ابوطيب مي‏توان به جواب في السّماع و الغِناء و التَّعليقةِ الكبري في الفروع در ده جلد، اشاره كرد.

4) وفات "محمد بن ابيوردي" شاعر و اديب (507 ق)
از محمد بن احمد بن عثمان مشهور به ابيوردي، شاعر و اديب مشهور، به عنوان شاعري خوش قريحه و لغت‏شناسي اديب ياد شده است كه درعلم لغت، حديث، تاريخ و برخي از علوم ديگر استاد بود. وي در فن كتابت، مهارتي بسزا داشت و كُتُبش هنوز هم از جمله منابع مهم لغت به شمار مي‏رود. اشعار ابيوردي از زيبايي خاصي برخوردار بوده و بيان وي، شيرين و روان مي‏باشد. وي در اشعارش برخي معاني تازه را به نظم كشيده است. تاريخ ابيورد و طبقاتُ العُلوم از اوست. وفات ابيوردي در اصفهان روي داد.

5) 18مارس سال1815ميلادي: كنفدراسيون سوئيس تشكيل شد. تاقبل ازاين تاريخ شهرژنو كه ازمهمترين شهرهاي اين كنفدراسيون بشمارمي‎رود، حكومتي جداگانه با پرچم، قانون و مرزهاي جدا داشت. اما دراين روز ژنو به ديگرايالات پيوست و با اين الحاق كنفدراسيون سوييس با نظام جمهوري پديد آمد. كنفدراسيون سوييس شامل 22ايالت است كه هريك پارلمان و حكومت خاص خود را دارند. مجمع فدرال سوييس مركب ازدو مجلس است؛ مجلس شوراي ملي با 200عضو كه به مدت4سال ازطريق آراي عمومي برگزيده مي‎شوند و مجلس شوراي ايالتها كه هرايالت دو عضوبه اين شورا مي‎فرستد.

6) 18مارس سال1844ميلادي: «ريمسكي كُرساكُف» آهنگساز پرآوازه روسي در دهكده تيخوين متولد شد. كرساكف در10سالگي پيانو را به استادي مي‎نواخت و درسفرهايش با موسيقي ملل و فكوراقوام گوناگون آشنا شد. او ازاين موسيقيها براي ساخته‎هاي خود الهام مي‎گرفت. اثربرجسته كرساكف سمفوني شهرزاد اوست كه آن را براساس داستانهاي هزارويك شب ساخته است. همچنين« اُپراي خروس طلايي، كاپريس اسپانيول، ايوان مِخوف و عيد پاك روسي» ازديگرآثارجاودان كرساكف آهنگسازروسي بشمارمي‎روند.

7) 18مارس سال1949ميلادي: پيمان آتلانتيك شمالي ناتو ازپيمانهاي دفاعي سياسي بعد ازجنگ جهاني دوم منعقد شد. پيمان ناتو به منظورجلوگيري ازنفوذ كمونيسم دركشورهاي اروپايي تشكيل شده بود. 10كشور عضو پيمان آتلانتيك شمالي به همراه كشور كانادا متعهد شدند درصورتيكه يكي ازاعضا مورد تجاوز قرارگيرد ديگراعضا به ياري اش بشتابند.

8) آغاز سلطه استعماري اسپانيا بر سرزمين كلمبيا در امريكاي مركزي (1510م)
سرزمين كلمبيا در امريكاي مركزي در سال 1499م توسط كاشفان اسپانيايى كشف شد و استعمارگران اسپانيايى، ضمن الحاق كلمبيا به كشور خود، از هجدهم مارس 1510م به غارت منابع آن پرداختند. قيام مردم كلمبيا عليه اسپانيا از سال 1781م آغاز شد و پس از آن كه ناپلئون، اسپانيا را تصرف كرد، نفوذ و قدرت دولت مادريد در مستعمراتش كاهش يافت. هم‏زمان با تزلزل در حاكميت اسپانيا، اعلاميه استقلال كلمبيا در سال 1810 تهيه شد. سه سال بعد، وقوع انقلاب مردم كلمبيا همچنان ادامه داشت تا اينكه سرانجام سيمون بوليوار آزادي‏خواه معروف امريكاي جنوبي در سال 1819م به سلطه اسپانيا بر كلمبيا خاتمه داد و با آزادي ونزوئلا، كلمبيا، اكوادور و پاناما، جمهوري كلمبياي بزرگ متشكل از اين كشورها را تأسيس نمود. طي سال‏هاي 1829 تا 1830م اكوادور و ونزوئلا اعلام استقلال كردند. نام كشور كلمبيا به پاس كشف قاره آمريكا توسط كريستف كلمب به اين اسم نام‏گذاري شده است. (ر.ك: 20 ژوئيه)

9) تولد "وايْتْسْ برينْگْ" دريانورد و كاشف دانماركي (1681م)
وايْتْسْ برينْگْ دريانورد معروف دانماركي در 18 مارس 1681م در شهر هوسن دانمارك به دنيا آمد. وي در سال 1704م وارد نيروي دريايى روسيه شد و در جنگ عليه سوئدي‏ها شهرتي به دست آورد. برينگ در پايان خدمتش در نيروي دريايى، به مسافرت‏هاي اكتشافي براي روسيه دست زد و در جستجوي حدود شرقي سواحل شمال آسيا برآمد. از اين رو در پنجم فوريه 1725م از سن‏پطرْزبورْگ بيرون آمد و پس از گذشتن از سيبري، دريانوردي خود را آغاز كرد. وي در سال 1728م در سواحل شمال شرقي آسيا ادامه مسير داد و در 30 اوت 1740م تنگه‏اي را كه بعدها به نام خودش معروف شد، كشف كرد. وي با كشف تنگه برينْگْ كه شمال شرق آسيا و شمال غرب امريكا را از هم جدا مي‏كند، ثابت كرد كه قاره آسيا از امريكا جدا است. برينگ هم‏چنين جزاير سِنت لارِنْسْ در غرب آلاسكا در درياي برينگ، سن لوران در جنوب شرقي كانادا و ديوميد در درياي برينگ را كشف كرد. وي طي سال‏هاي بعد نيز موفق به كشفياتي گرديد كه نام و آوازه‏اش را بلند گردانيد. در يكي از اين سفرها، توفان‏هاي شديد و مرض و بيماري، او را مجبور كرد كه از اكتشافات جديد چشم بپوشد و بازگردد. در راه بازگشت، كشتي وي به ساحل جزيره‏اي ويران و بي‏آب و علف نزديك منطقه كامْچاتْكا در شرقي‏ترين نقطه روسيه رسيد و در آن‏جا بود كه در نوزدهم دسامبر 1741 در همان جزيره‏اي كه به نام او ناميده مي‏شود در شصت سالگي درگذشت.

10) تشكيل كنفدراسيون سوئيس متشكل از ايالات گوناگون (1815م)
با پيوستن ايالت ژنو به سوئيس در 18 مارس 1815م، اين كشور به شكل كنوني درآمد. كشور سوئيس سابقاً به صورت كنفدراسيون اداره مي‏شد ولي اكنون حكومت آن فدرالي است. سوئيس متشكل از 25 ايالت يا كانتون است. در قرن پانزدهم ميلادي، سوئيس، يكي از كشورهاي قدرت‏مند اروپا بود، اما به تدريج قدرت خود را از دست داد. در سال 1815م پس از آن كه 9 كانتونِ ديگر كه آخرين آن‏ها، ژنو بود، به كنفدراسيون سوئيس پيوستند، كنفرانس پاريس كه پس از شكست ناپلئون، در فرانسه تشكيل شده بود، به سوئيس بي‏طرفي هميشگي اعطا كرد و اين كشور تاكنون، حتي در دو جنگ جهاني نيز، بي‏طرفي خود را حفظ كرده است.

11) تولد "استفان مالارْمِه" اديب معروف فرانسوي (1842م)
اِسْتِفان مالارْمِهْ اديب فرانسوي، در 18 مارس 1842م در پاريس به دنيا آمد. وي پس ازگذراندن تحصيلات خود و فراگيري زبان انگليسي، به تدريس اين زبان و نيز ترجمه برخي اشعار شاعران انگلستان پرداخت. مالارمه مدت‏هاي طولاني، محفلي با نام "سه شنبه" در خانه‏اش تشكيل مي‏داد كه در آن، هواخواهان مكتب سمبوليسم يا نمادگرايى به گفتگو مي‏نشستند. بر اساس اين مكتب، احساسات و حالات روحي به طور غيرمستقيم از راه نمادها به خواننده يا شنونده القا مي‏شود. شخصيت گيرا و حُسن بيان مالارمه، بسياري را به محفلِ سه‏شنبه‏هاي او كشاند و خودِ وي مقام رهبري نمادگرايان را يافت. مالارمه با تاثير از برخي از ادباي گذشته، نه تنها در به كار بردن كلمات، امساك مي‏كرد، بلكه ابهام در نوشتن را تشويق مي‏نمود و عملاً توجهي به ساختمان دستوري زبان نداشت. از نظر وي، شعر براي عوام بايد معما گونه باشد و براي اهل فن و محرمان راز، چون موسيقيِ مجلسي. مالارمه در پي آن بود تا شعر را از هر چه مادي و محسوس است برهنه سازد و احساسات و انديشه‏هاي ناخودآگاه را با اشارات غيرمستقيم، با به كار بستن اصوات و تصاويرْ بيان كند كه اين خودْ مايه ابهام شعر و نثر او شده است. تقريباً هر شعر مالارمه بر محور يك تصوير يا استعاره سروده مي‏شود و دسته‏اي از تصاوير تَبَعي، در اطراف آن ايجاد مي‏گردد تا انديشه اصلي را قوام بخشد. از مالارمه آثاري از نظم و نثر شامل مجموعه‏اي از اشعار جواني شاعر و نيز پريشان‏گويي درباره نظريات زيبايي‏شناسي او بر جاي مانده است. استفان مالارمه سرانجام در نهم سپتامبر 1897م در 55 سالگي درگذشت.

12) تولد "رُدولف ديزل" مبتكر و مخترع موتور ماشين (1858م)
رودلْفْ ديزل مخترع آلماني، در 18 مارس 1858م در پاريس به دنيا آمد و بخشي از زندگي خود را در فرانسه، انگلستان و آلمان گذراند. وي پس از طي تحصيلات خود، به ساخت دستگاهي انديشيد كه بيشترين بازدهي انرژي را داشته باشد. از اين رو، در مورد نيروي محركه وسايل موتوري، تحقيقات فراواني كرد و پس از سال‏ها كوشش در 5 اوت 1895م توانست، دستگاهي اختراع كند كه بدون نيازبه الكتريسيته، با سوخت ساده‏تر و ارزان‏تر، نيروي بيشتر توليد كند. اين دستگاه كه به نام وي موتور ديزل نام‏گذاري شد، با فشردن هوا، حرارت زيادي در حدود 500 درجه توليد مي‏كرد. ديزل اولين موتور خود را در كارخانه ماشين‏سازي آكسبورگ آلمان به بهره‏برداري رسانيد و بدين جهت به فرزند آكسبورگ ملقب شد. وي براي معرفي و توضيح پيرامون اختراع خود به مناطق مختلف اروپا سفر كرد و به عرضه موتور خود پرداخت. اختراع ديزل، در جهان صنعت و وسايل نقليه، تحول عظيمي به وجود آورد، به طوري كه با وجود پيشرفت علم و صنعت، همچنان از اين موتور به عنوان موتوري پرقدرت و با صرفه، استفاده مي‏شود. رودلْفْ ديزل سرانجام در سال 1913م در 55 سالگي درگذشت.

13) امضاي پيمان "اويان" و پايان استعمار فرانسه در الجزاير (1962م)
الجزاير از سال 1830م تحت استعمار فرانسه قرار گرفت و مقاومت‏هاي مردمي مانع اين استعمار نگرديد و حتي در اوايل قرن بيستم تمام خاك الجزاير زير سلطه فرانسه درآمد. در زمان جنگ جهاني دوم، الجزاير كه مستعمره فرانسه بود.، به جرگه متفقين پيوست و در زمان اشغال فرانسه، دولت در تبعيد ژنرال دوگل، مدتي در الجزيره پايتخت الجزاير مستقر گرديد. پس از پايان جنگ دوم جهاني، جنبش استقلال‏طلبي در اين كشور شدت گرفت، به طوري كه تشنجات اين دوره، باعث اعطاي خود مختاري از جانب دوگل شد. ولي مبارزان كه خواستار استقلال بودند، جهاد خود را ادامه دادند تا حدي كه در سال 1962م مارشال دوگل قرارداد اويان را كه متضمن استقلال كامل الجزاير بود، امضا كرد. در انقلاب هشت ساله مردم الجزاير، يك ميليون نفر از آزادي خواهان به دست اشغال‏گران فرانسوي كشته شدند. الجزاير پس از استقلال، داراي حكومت جمهوري دموكراتيك (سوسياليستي) شد، كه اولين رئيس جمهور آن احمدبن بلا بود. (ر.ك: 5 ژوئيه)

14) مرگ "ملك فاروق" پادشاه پيشين مصر (1965م)
ملك فاروق، پادشاه اسبق مصر در سال 1920م به دنيا آمد. او زماني متولد شد كه پدرش احمد فؤاد پاشا با نام فؤاد اول در مصر سلطنت مي‏كرد. در آن زمان، حكومت مصر تحت‏الحمايه انگليس بود. فاروق در پي مرگ پدرش در سال1936م، در سن شانزده سالگي جانشين وي شد اما چون به سن قانوني نرسيده بود اداره امور مملكت به شوراي نيابت سلطنت محول گشت. در آغاز جنگ جهاني دوم و درگير شدن عده زيادي از قواي متخاصم در شمال افريقا، مصر نيز به صورت يكي از جبهه‏ها و پايگاه‏هاي متفقين به خصوص انگلستان درآمد. ملك فاروق زماني مجبور شد علي‏رغم ميل باطني خود، به پيشنهاد انگليس در مورد نخست‏وزيري يكي از مخالفان خود، تن در دهد. ولي فاروق در سال 1944م بار ديگر قدرت كافي به دست آوردو پس از تأسيس رژيم صهيونيستي، همگام با ديگر كشورهاي عربي، ارتش مصر را درگير جنگ با رژيم نوبنياد صهيونيستي نمود. جنگ توام با شكست مصر، مردم اين كشور را نسبت به ملك فاروق به شدت بدبين ساخت. اين بدبيني در كنار فساد رايج در دستگاه رهبري فاروق، زمينه كودتاي آرام 192م ژنرال نجيب و جمال عبدالناصر را در مصر به وجود آورد. به دنبال اين كودتا، فاروق در 26 ژوئيه 1952م مجبور به استعفا شد. رهبران كودتا در ابتدا پسر خردسال فاروق به نام احمد فؤاد را به عنوان فاروق دوم به سلطنت نشاندند. اما در پي اعلام جمهوري در مصر در 18 ژوئن 1953م، فاروق و خانواده‏اش از مصر اخراج و رهسپار ايتاليا شدند تا اينكه فاروق در 18 مارس 1965م در 45 سالگي در رم درگذشت.

15) زادروز مورخي كه ريشه مالكيت زمين و فئوداليسم را به دست داد :
فوستل دو كولانژ Fustal de Coulanges مورخ و جامعه شناس قرن 19 فرانسه 18 مارس 1830 به دنيا آمد و 59 سال عمر كرد. وي كارشناس تاريخ قرون قديم و وسطا بود. دوكولانژ ريشه مالكيت زمين و فئوداليسم و اين كه از چه زماني و چرا انسان تمايل به مالك شدن و آقايي كردن بر همنوع خود يافت كه در لحظه تولد متساوي به دنيا مي آيند كشف و در كتابي قطور منتشر كرد. وي در همين كتاب نفوذ فكري يونان و روم در زمينه مالكيت و حس برتري را تشريح كرده است. او در زمينه پيدايش مذهب ، قانون و موسسه در دنياي قديم بررسي فراوان كرد و نتيجه تحقيقات خود را در كتاب « شهر باستاني » منتشر ساخت.

16) محکوم شدن ذوالفقار علي بوتو به اعدام و تحولات بعدي در خانواده او و پاکستان
18 مارس 1978 ذوالفقار علي بوتو نخست وزير پيشين پاكستان و رهبر حزب مردم پاكستان به جرم دست داشتن در قتل پدر يكي از رقباي سياسي اش به اعدام محكوم شد كه بعدا اعدام گردي. دولت وي قبلا با يك كودتاي نظامي برانداخته شده بود. بوتو سالها وزير امورخارجه، رئيس كشور و رئيس دولت پاكستان بود و در سال 1971 موفق شد پاكستان را از بحران جدا شدن پاكستان شرقي (بنگلادش امروز) خارج سازد.سالها بعد PPP (حزب مردم پاكستان) «بي نظير» دختر ذوالفقار علي بوتو را نخست وزير پاكستان كرد كه وي پس از كنار رفتن، بعدا متهم شدن و پس از يك تبعيد طولاني در خارج از پاكستان، اواخر سال 2007 به وطن بازگشت و در دسامبر همين سال در پي شركت در يك اجتماع در راولپندي و ايراد نطق ترور شد و رياست حزب به پسرش «بلاول» رسيد كه چون دانشجو و در انگلستان است، پدر او «آصف علي زرداري» نيابت رياست حزب را بر عهده گرفته است.

/س