نويسنده: تهيه و تنظيم موسسه تبيان (دفتر قم )
عيد نوروز در يك محدوده وسيع جغرافيايي در قاره هاي آسياواروپا ازهزاران سال پيش رايج بوده وهم اكنون درميان اقوام گوناگون عيدي عزيزوگرامي به حساب مي آيد.ايرانيان وتركان وبرخي ديگرازاقوام عيد نوروز را به عنوان عيدملي برگزار مي كنند.
عيد نوروز،ويژگي هاي فرهنگ هاي قبل وبعدازاسلام رادرخودحفظ نموده است.عيدي است كه هم ماهيت ملي بين المللي وتاريخي جغرافيايي دارد و هم ماهيت ديني.
عيد نوروز به عنوان عيد رسمي و ملي جمهوري آذربايجان در بين مردم ازارزش خاصي برخوردار است. عيد نوروز كه فرهنگ ها و باورهاي باستاني مردم آذربايجان و ارزش هاي اسلامي را درخود جمع نموده است در زمان شوروي سابق ممنوع بود اما مردم در چارچوب محيط خانواده و محل زندگي توانستند اين عيد رازنده نگه دارند.
اتحاد جماهير شوروي يك امپراطوري بود. بيش ازيك صد قوم وملت كه به اجبارمتحد شده بودند وبه عنوان مردم شوروي معرفي مي شدند.درآن زمان به مردم شوروي اتحاد تاريخي وجديد بشريت مي گفتند. اما درحقيقت ملتي به نام ملت شوروي وجود نداشت.
براي اينكه اعتماد مردم راكسب كنند مقداري آزادي زبان داده بودند.اگر چه تحصيلات و فرهنگ ملي آزادانه رشدمي يافت اما نقش اصلي را فرهنگ سوسياليزم بازي مي كرد.فرهنگ مردم شوروي به ظاهر رنگ ملي داشت امامحتواي آن سوسياليستي بود. دولت شوروي درزمينه زبان وفرهنگ ملي به خاطر التفاتي كه به زعم خود نشان داده بود سعي داشت تا تاريخ و فرهنگ هزار ساله، آداب و رسوم واعتقادات ديني مردم را به صورت حساب شده از ميان بردارد.درآن زمان همه آداب ورسوم تاريخي واعياد ازجمله عيد نوروز به عنوان ميراث مضرگذشتگان تبليغ واعياد جديد و ساختگي شوروي جايگزين آنها مي شد.
عليرغم اين سياست ها مردم آذربايجان درعمق ضمير خود آداب و رسوم و باورها واعتقادات ديني خود را حفظ مي نمودند.
عليرغم ممنوعيت هاي موجود به مناسبت عيد نوروز نغمه و داستانسرايي مي شد.به بچه هايي كه در اين ايام به دنيا مي آمدند اكثرا" اسامي مانند نوروز و بايرام مي گذاشتند.مردم نوروز را و نوروز مردم را زنده نگاه داشته بود. نوروزموجوديت ملي مردم را نشان مي دادوبا اعياد بيگانه شوروي تفاوت هاي اساسي داشت.
پس از استقلال جمهوري اذربايجان در18اكتبر 1991عيد نوروزازخانه ها به محله ها وسپس به ميادين شهرها گسترش يافت و تبديل به يك آيين و مراسم رسمي شد.
متن کتاب "  سرزمين هاي حوزه نوروز " 
/خ