25 فروردين 1388 / 18 ربيع الثاني 1430 / 14 آوريل 2009

1) 25فروردين ماه سال1360هجري شمسي: عمليات شوش در محور شوش آغازشد. اين عمليات با همكاري ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي با موفقيّت به پايان رسيد. دلاورمردان سپاه اسلامي ضمن واردآوردن خسارات درخورتوجه به دشمن بعثي عراق و انهدام تجهيزات و يگانهاي متعدد، حدود200تن ازآنان را به هلاكت رساندند و شمارزيادي را هم به اسارت گرفتند.

2) 25فروردين ماه سال 1368هجري شمسي: استاد اكبر داناپرست دانشمند علوم رياضي بر اثر سكته مغزي درگذشت. سالهاي تحصيل دكترداناپرست همزمان با جنگ جهاني اول بود و ايشان دراين ايام، با قرآن كريم اين كلام الهي آشنا شد. دكترداناپرست ازاستادان برجسته رياضي بود و تاپايان عمربه تحقيق و تفحص دراين رشته مشغول بود و كتابهاي ارزشمندي چون «حِكمَتُ‌الاِشراق، اَسفار و آثارُ الباقيه »را ترجمه كرد.

3) 25فروردين ماه سال1375هجري شمسي: بار ديگر رژيم اشغالگر قدس حملات همه جانبه خود را به ملت مظلوم فلسطين آغازكرد. بدين ترتيب مرم مظلوم جنوب لبنان ازخانه و كاشانه خويش آواره شدند. درپي اين حملات گسترده سيد حسن نصرالله دبيركل حزب الله لبنان دربيانيه اي ازافراد شهادت طلب خواست كه درمواضع تعيين شده حضوريابند و براي انتقام ازقاتلان زنان و كودكان، و پيوستن به خداي خويش آماده شوند.

4) مرگ "اميراسداللَّه علم" نخست‏وزير و وزير دربار پهلوي (1357 ش): اميراسداللَّه عَلَم در سال 1298 ش در بيرجند متولد شد. پدرش كه از خوانين شهر قائن بود، از دوستان رضاخان به شمار مي‏رفت. در سال‏هاي بعد با حمايت سازمان جاسوسي انگلستان، رهبري عده‏اي از روزنامه‏نگاران و دانشجويان و فعالان سياسي جوان را به عهده داشت. عَلَم بعدها در كودتاي 28 مرداد 32 نقشي جدي ايفا كرد و پس از كودتا با دريافت مشاغل حساس، پاداشي در خور گرفت. پس از كودتا نيز، عَلَم به رابط مطمئن شاه با دولت‏هاي آمريكا و انگليس تبديل شد. علم، طراح و مجري اصلي انقلاب سفيد در سال‏هاي 1342 - 1341 به درخواست آمريكا و از آغاز دهه 1340، بزرگترين بازيگر دربار پهلوي بود. سمت‏هاي نخست‏وزيري و مهمتر از آن، وزارت دربار شاهنشاهي، از عَلَم چهره‏اي مقتدر در نظام رهبري ايران ساخت. او از 1333 تا پايان عمر به مدت حدود 24 سال وزير دربار شاه و تصميم‏گيرنده اصلي در نظام حكومتي كشور پس از شاه بود. سرانجام، اسداللَّه عَلَم، اين مهره سرسپرده طاغوت، در 59 سالگي به بيماري سرطان در نيويورك درگذشت. از وي دفترچه خاطراتي به جاي مانده كه حاوي اطلاعات ذيقيمتي از دربار فاسد شاه است كه پس از مرگش منتشر گرديد.

5) شهادت برادر "رضا چراغي" فرمانده لشكر محمد رسول‏اللَّه(ص) (1362ش)

6) عمليات نامنظم فتح 5 در شمال سليمانيه توسط سپاه پاسداران (1366ش): عمليات نامنظم فتح 5 با رمز مبارك يا صاحب الزمان(عج) در منطقه ماووت در استان سليمانيه عراق با هدف انهدام مراكز نظامي دشمن صورت گرفت. رزمندگان تحت فرمانده قرارگاه رمضان، متشكل از سپاه پاسداران و معارضين كُرد عراقي، با عبور از كوهستان‏هاي صعب العبور، خود را به اهداف از پيش تعيين شده رساندند و بعثيان را مورد تهاجم قرار دادند. در اين عمليات علاوه بر آزادي‏سازي چندين ارتفاع مهم منطقه و انهدام پايگاه‏هاي دشمن، حدود 1200 نفر از مزدوران بعث كشته و زخمي شدند و 300 تن ديگر به اسارت رزمندگان اسلام در آمدند.

7) عمليات نصر 1 در غرب بانه توسط سپاه (1366ش)

8) اعتراف صريح بغداد به استفاده از سلاح‏هاي شيميايي در طول جنگ (1367 ش): در حالي كه در طول جنگ هشت ساله، جمهوري اسلامي ايران بارها نسبت به استفاده عراق از سلاح‏هاي شيميايي عليه رزمندگان اسلام به مجامع بين‏المللي شكايت برده و گروه‏هايي براي بررسي و تحقيق اعزام شده بودند، با اين حال، عراق از تأييد و يا تكذيب استفاده از اين سلاح‏ها خودداري مي‏كرد. تا اين كه در اين روز، در حالي كه جنگ به شدت بين دو طرف ادامه داشت، عراق رسماً به استفاده از سلاح‏هاي شيميايي شامل گازهاي سمي و خطرناك خردَل و اعصاب عليه اهداف نظامي و غيرنظامي اعتراف نمود.

9) درگذشت استاد دكتر "محمد جواد مشكور" مورخ، اديب و زبانشناس معاصر (1374 ش): دكتر محمد جواد مشكور، در سال 1297 ش در تهران به دنيا آمد. پس از طي دروس مقدماتي، وارد دانشگاه تهران شد و پس از اخذ ليسانس ادبيات فارسي از تهران، در سال 1332 راهي فرانسه شد. وي در سال 1335 به اخذ درجه دكترا در تاريخ اسلام از دانشگاه سوربُن نائل گشت و پس از مراجعت به ايران، به تدريس در دانشگاه تبريز و سپس، دانشگاه تهران پرداخت. دكتر مشكور همچنين در سال 1353 به عنوان رايزن فرهنگي ايران به دمشق اعزام شد و ضمن تدريس در دانشگاه دمشق، دو كرسي زبان و ادبيات فارسي را در دانشگاه دمشق و حَلَب تأسيس كرد. وي با تسلط به زبان‏هاي عربي، فرانسه و انگليسي و نيز آشنايي با زبان‏هاي تركي اسلامبولي، لاتين و آلماني و زبان‏هاي باستاني، كتب معتبري در زمينه فِرَق و مذاهب، اديان و عرفان، زبان‏هاي آريايي و سامي به نگارش در آورده است. استاد مشكور داراي 47 عنوان كتاب و بيش از يكصد مقاله مي‏باشد كه تاريخ ايران زمين، تاريخ اسلام و ايران و... از آن جمله‏اند. وي نامي جاويد در دفتر فرهنگ و ادب ايران زمين و تمدن اسلامي از خود يادگار گذاشت تا اينكه در 77 سالگي به علت عارضه مغزي به رحمت ايزدي پيوست.

10) روز بزرگداشت اديب و عارف شهير "شيخ فريد الدين عطار نيشابوري" : شيخ فريدالدين محمد بن ابراهيم نيشابوري مشهور به عطار، شاعر و عارف نام آور ايراني در قرن ششم و آغاز قرن هفتم هجري است. وي در ابتدا شغل عطاري داشته و پس از تغيير حال، در سِلك صوفيان و عارفان درآمد. عاقبت پس از سفرهاي متعدد، در زادگاه خود رحل اقامت افكند. عطار به حق از شاعران بزرگ متصوفه است كه كلام ساده و گيرنده او با عشق و شوقي سوزان همراه مي‏باشد. زبان نرم و گفتار دل انگيزش كه از دلي سوخته و عاشق و شيدا بر مي‏آيد، حقايق عرفاني را به نحوي خاص در دل‏ها جايگزين مي‏سازد. غير از ديوان مفصّل عطار، مثنوي‏هاي متعدد او مانند اسرارنامه، الهي‏نامه، مصيبت‏نامه، خسرونامه، سي‏فصل و لسان‏الغيب و... مشهورند. معروفترين مثنوي‏هاي عطار، منطق‏الطير نام دارد و كتاب تذكرة الاولياء در بيان مقامات عرفا نيز از آثار مشهور منثور اوست.

11) 18 ربيع الثاني سال 498 هجري قمري : « ركن الدين ابو المظفر بر كيارق» فرزند ملك شاه سلجوقي و چهارمين حاكم اين سلسله در بروجرد از دنيا رفت. بر كيارق در 13 سالگي پدرش را از دست داد و توسط تركان خاتون زوجه ملكشاه كه قصد به سلطنت نشاندن پسر چهار ساله اش را داشت به زندان افتاد. اما غلامان خاص خواجه نظام الملك در نظاميه اصفهان بر تركان خاتون شوريدند و بر كيارق را آزاد كردند. وي توسط همين گروه در ري به سلطنت نشست و از آن پس جنگها و نبردهاي بسياري ميان شاهزادگان مدعي سلطنت در قلمرو سلاجقه بر پا شد. بدين سبب در عهد بركيارق قدرت و وحدت دولت سلاجقه رو به ضعف نهاد و سر انجام عزيمتش به بغداد در پي بروز بيماريهاي سل در بروجرد از دنيا رفت.

12) تولد "محقق حلي" فقيه بزرگ و نامدار شيعي(602 ق): شيخ جعفر بن شيخ حسن حلي معروف به محقق حلي در سال 602 هجري در حله واقع در عراق به دنيا آمد. وي از ابتدا داراي هوشي سرشار و استعدادي شگرف بود. در محضر پدر، ابن زهره‏ي حلي، تاج الدين حسن بن علي دربي و ديگران تحصيلات خود را ادامه داد و خود بر مسند تدريس نشست. نام آوراني مانند علامه‏ي حلي، ابن‏داود حلي، سيد بن طاووس و ابن سعيد هَذْلي حلي از جمله دست پروردگان مكتب درس محقق حلي‏اند. وي مورد احترام خاص خواجه نصيرالدين طوسي بود و خواجه، به او ارج فراوان مي‏نهاد. شرايع الاسلام، المُختصر النافع في فقهِ الاماميه و آثار ديگر وي چون نگيني در ميان كتب اسلامي مي‏درخشند. محقق حلي در سال 676 ق، در هفتاد و چهار سالگي رحلت نمود.

13) رحلت آيت اللَّه ميرزا علي شيرازي(1355 ق)

14) 14آوريل سال1832ميلادي: «يوهان ولفگانگ فون گوته» نويسنده ، شاعر ، منتقد و متفكرآلماني درگذشت. گوته ازبزرگترين شخصيتهاي علمي- فرهنگي اروپاي قرن 19و ازبارزترين چهره هاي ادبي جهان است. ديوان شرقي ازمشهورترين آثارگوته است. او دراين اثرآشكارا ازخواجه شيرازشاعرعارف و متفكركشورمان الهام گرفته است. «فاوست، نغمه هاي رومي، و سقراط» ازديگركتابهاي گوته بشمارمي روند.

15) تولد "ماني" يكي از مدعيان پيامبري در ايران (216م) (ر.ك: 7 فوريه)

16) تولد "كريستين هويْگِنْسْ" فيزيك‏دان و رياضي‏دان بزرگ هلندي (1629م): كريستين هويْگِنْسْ فيزيك‏دان و ستاره شناس هلندي در 14 آوريل 1629م در لاهه پايتخت هلند به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه وارد دانشگاه شد و در رياضيات به تحصيل پرداخت. هويگنس پس از چندي به اخترشناسي روي آورد و چون وسايل و ابزار او كهنه و غيرقابل استفاده بودند،تصميم گرفت كه عدسي‏هاي دوربين خود را به تنهايى بسازد. او با تغييرات تازه و جالبي كه در دوربين نجومي داد موفق شد هاله ناشناخته‏اي را كه دور سياره زحل را گرفته و پيش از اين، گاليله از آن نامبرده بود، كشف كند و ثابت كرد اين هاله به شكل حلقه پهن و بزرگي سياره زحل را در برگرفته است. هويگنس هم‏چنين ساعت پاندولي را اختراع كرد و با توصيف كار آن به شهرت زيادي رسيد. با اختراع اين ساعت در سال 1657م، مدت زمان حركت ستارگان و خورشيد براي نخستين بار معلوم شد و هم‏چنين از اين ساعت در امور كشتيراني و دريانوردي استفاده گرديد. با اين حال ساختمان ساعت پاندولي كامل نبود و جاذبه زمين از دقت آن مي‏كاست. هويگنس براي رفع اين مشكل تحقيقات زيادي انجام داد و پس از مدت‏ها مطالعه درباره مكانيزم‏هاي مختلف، فنر مارپيچي ساعت را ساخت. هويگنس علاوه بر اختراع ساعت پاندولي، پژوهش با ارزشي روي پديده نور انجام داد و نظريه‏اي نيز مطرح نمود. بر اساس اين نظريه، نور از موج‏هاي زيادي تشكيل شده و اين موج‏ها را مي‏توان به موج‏هاي صوتي يا موج‏هاي روي آب تشبيه كرد با اين تفاوت كه موج‏هاي نوراني برخلاف موج‏هاي صوتي مي‏توانند ازخلاء عبور كنند. اين نظريه در آن زمان بحث‏هاي فراواني را برانگيخت، با اين حال نظريه هويگنس در حدود دويست سال به دست فراموشي سپرده شد تا اينكه بعدها ثابت شد كه اين نظريه به حقيقت نزديك‏تر و درك آن آسان‏تر است. هرچند امروزه دانشمندان پي برده‏اند كه نور هم داراي خاصيت موجي است و هم ذره‏اي، و اين دو هرگز نمي‏توانند از هم جدا باشند. شهرت هويگنس فقط به خاطر نظريه‏اش درباره ماهيت امواج نور نيست. او اخترشناس برجسته‏اي بود و اسباب‏ها و دستگاه‏هاي نوري زيادي را اختراع كرد كه اختراع ميكرومتر يا ريزسنج براي اندازه‏گيري قطر ظاهري سيارات از آن جمله است. وي هم‏چنين ماشين فشار هوا و ميزان الهوا را نيز تكميل كرد و براي اولين بار، با هواسنج، ارتفاعات را اندازه‏گيري نمود. كريستين هويگنس سرانجام در سال 1695م در 66 سالگي درگذشت.

17) تأسيس شهر "سن‏پترزبورگ" به فرمان پتر كبير در روسيه (1703م)

18) ترور "آبراهام لينكُلْن" شانزدهمين رئيس‏جمهور امريكا در واشينگتن (1865م): آبراهام لينْكُلْنْ شانزدهمين رئيس جمهور امريكا در 12 فوريه سال 1809م در ايالت ايلي‏نويْزْ در خانواده‏اي فقير به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، در رشته حقوق به تحصيل پرداخت و از آن پس به وكالت روي آورد. مدت زمان زيادي طول نكشيد كه لينكُلْنْ به يكي از بزرگ‏ترين وكلاي ايالت خود تبديل شد و از آن به بعد وارد فعاليت‏هاي سياسي گرديد. او در سال 1847م به نمايندگي كنگره امريكا انتخاب شد و طي ده سال بعد به دليل صراحت لهجه و خطابه‏هاي سياسي مهم، در سراسر امريكا به شهرت رسيد. لينكلن در اين خطابه‏ها سخن از بشر دوستي مي‏گفت و عليه تبعيض‏هاي نژادي انتقاد مي‏كرد. وي در نهايت در مبارزات انتخابات رياست جمهوري امريكا شركت كرد و در سال 1861م به اين مقام دست يافت. در اين زمان، ميان مردم جنوب و شمال امريكا بر سر برده‏فروشي نزاع درگرفت و به صورت جنگ خونيني درآمد. لينكُلن به محض روي كار آمدن، مبارزات شديد خود را عليه تبعيضات نژادي آغاز نمود و از آرمان خود عقب نشيني نكرد. او در آغاز اين جنگ‏هاي داخلي كه به جنگ‏هاي انفصال مشهورند، پي‏درپي شكست مي‏خورد ولي با نيروي تدبير و شكيبايى خود، دشواري‏ها را به تدريج از سر راه برداشت تا اينكه با صدور اعلاميه آزادي بردگان، وعده آزادي هميشگي برده‏ها را در سراسر امريكا از تاريخ اول ژانويه 1863م اعلام كرد. پس از اين اعلاميه، جنگ‏هاي داخلي امريكا شدت يافت ولي با مقاومت لينكلن، اين قانون تصويب شد و بردگي در سراسر امريكا لغو گرديد. او هم‏چنين علاوه بر طرح ايجاد راه آهن سراسري امريكا، نزديك به 240 ميليون هكتار زمين‏هاي خالصه را نيز به كشاورزان واگذار نمود. آبراهام لينكلن سرانجام تنها چند روز پس از پايان جنگ‏هاي انفصال، در 14 آوريل 1865م و در حالي كه دور دوم از دوران رياست جمهوري خود را مي‏گذراند، توسط يكي از طرفداران بردگي در 56 سالگي به قتل رسيد. آبراهام لينكُلن را در تاريخ امريكا به عنوان فردي مي‏شناسند كه با نظام برده‏داري و اسارت سياه‏پوستان به مبارزه برخاست. اين برداشتِ همه مورخين است، اما تمامي مورخين، در زمينه علت مبارزه با برده‏داري توسط لينكُلن نظر واحدي ندارند. بعضي از آنها، همسو با تبليغات امريكايى‏ها، اين اقدام را يك حركت معنوي در جهت بازگرداندن حقوق اجتماعي و انساني سياهان مي‏دانند و بعضي ديگر كه بي‏طرفانه‏تر به حقايق مي‏نگرند، اصل مبارزه با برده‏داري را يك حركت حساب شده براي جلب اعتماد و پشتيباني قشر عظيم سياهان امريكا و به دست آوردن آراء موافق آنها در مواقعي كه به وجودشان نياز باشد، مي‏دانند. (ر.ك: 9 آوريل)

19) تشكيل اتحاديه سياسي "پان آمريكن" در قاره امريكا (1890م): اتحاديه پان آمريكن در چهاردهم آوريل 1890م به منظور ايجاد همكاري‏هاي چند جانبه كشورهاي قاره امريكا شكل گرفت. اين اتحاديه، بعدها به سازمان كشورهاي امريكايى تغيير نام داد و منشور آن پس از جنگ جهاني دوم، در سال 1948م به تصويب رسيد. آن چه در اين سازمان، موجب نگراني كشورهاي عضو است، نفوذ فراوان امريكا در اين سازمان و استفاده واشينگتن از آن، در جهت مقاصد سياسي امريكا است. امريكا هم‏چنين از سازمان كشورهاي امريكايى به عنوان بستري مناسب براي بسط سلطه اقتصادي بر كشورهاي امريكاي جنوبي و مركزي استفاده مي‏كند. به همين دليل اعضاي اين سازمان تلاش مي‏كنند تا حد ممكن از نفوذ واشينگتن بر اين سازمان و به كارگيري آن در جهت اهداف و منافع امريكا بكاهند. با اين حال، سازمان كشورهاي امريكايى، عملاً تحت نفوذ ايالات متحده امريكا قرار دارد و مجري طرح‏هاي سياسي و اقتصادي امريكا است. هدف ايجاد اين سازمان، ايجاد دوستي و همكاري‏هاي متقابل بين كشورهاي امريكاي شمالي، مركزي و جنوبي است. سازمان كشورهاي امريكايي هر سال كنفرانسي با شركت سران كشورهاي عضو تشكيل مي‏دهد و در موارد اضطراري نيز، كنفرانس‏هايي با شركت وزيران خارجه كشورها تشكيل مي‏شود. كليه كشورهاي امريكايي به جز كوبا در اين سازمان عضويت دارند و مقر آن در واشينگتن واقع است.

20) درگذشت "چارلز پيرس" فيلسوف امريكايي و مؤسس مكتب اصالت عمل (1914م): چارْلْزْ ساندِرْزْ پيرِس، فيلسوف و متفكر امريكايى در نيمه سپتامبر 1839م در ايالت ماساچوسِت امريكا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در فلسفه صاحب نظر شد، ولي چون مردي گمنام بود، او را براي تدريس فلسفه در دانشگاه‏ها شايسته نمي‏دانستند. پيرس پس از چندي مكتب فلسفيِ اصالت عمل را ايجاد كرد كه بر اساس آن جنبه ما بعد طبيعيِ فكر، از اعتبار مي‏افتد. هم‏چنين با پيشرفت اختراعات، حقيقت، عوض مي‏شود و حقيقتِ هر قضيه از روي تطبيق آن با نتايج تجربي و فوايد عمليِ حاصل از آن به دست مي‏آيد. ساندرزْ فيلسوف شكاكي بود كه خويشتن را جايزالخطا مي‏خواند، زيرا معتقد بود كه ممكن است بسياري از افكار وي در معرض خطا و لغزش باشد. پيرس مي‏گفت: "من آدمي هستم كه منتقدان، هيچ وقت از او سخن خوبي نخواهند گفت." از آن جا كه فلسفه اصالتِ عملِ لغزش‏پذيرِ او، حقيقت را نسبت به زمان و مكان، تغييرپذير مي‏دانست، وي را بر آن مي‏داشت كه به هر نظر فلسفي تا زماني كه حقيقتِ آن به محك تجربه، به ثبوت نرسيده است، به ديده شك و ترديد بنگرد. فلسفه اصالت عملِ پيرس، پس از چندي مورد توجه فلاسفه و انديشمندان بسياري قرار گرفت و در ساليان بعد، افراد زيادي از اين فلسفه، تأثير پذيرفتند و آن را به اوج رساندند. چارلزْ ساندرْزْ پيرس سرانجام در 14 آوريل 1914م در 75 سالگي درگذشت.

21) درگذشت دكتر "لودويك زامِنْهوف" مخترع زبان بين‏المللي اسپِرانْتو (1917م): دكتر لودويك زامِنهوف، مبتكر لهستاني در 15 سپتامبر 1859م در لهستان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود در دبيرستان، وارد دانشگاه شد و در رشته چشم پزشكي فارغ التحصيل گرديد. با اين حال وي به علم لغت علاقه‏مند بود و در اين رشته به مطالعه پرداخت. زامنهوف از آن پس به تحقيق پرداخت و در 26 سپتامبر 1887م براي پايان دادن به اختلافات زبان‏هاي گوناگون، زبان مخصوصي را با توجه به ريشه لغات همه زبان‏هاي اروپايى به وجود آورد و آن را اسپِرانْتو به معني اميد ناميد. اين زبان، داراي 16 قاعده بسيار آسان و زبان تفاهم بين‏المللي است. اسپرانتو طبق آخرين روش‏هاي كدگذاري علمي، ساخته شده‏است تا همه مردم جهان، حتي افراد كم هوش يا نابينايان و ناشنوايان نيز بتوانند آن را به آساني فراگيرند و با هم تفاهم برقرار كنند. امروزه متوجه شده‏اند كه اسپرانتو، بهترين زبان براي كار كامپيوترها و ماشين‏هاي ترجمه است و سريع‏ترين، ارزان‏ترين و مطمئن‏ترين وسيله انتقال اطلاعات علمي به سراسر جهان، به ويژه براي كشورهاي كم درآمد و كم رشد است. آساني زبان اسپرانتو به اندازه‏اي است كه بسياري از افراد، آن را حتي در كمتر از يك‏صد ساعت فرا مي‏گيرند. به خاطر كُدها يا علامات دستوري، قواعد اسپرانتو، جنبه بصري و سمعي بسيار ساده دارد. لغت‏نامه بزرگ اسپرانتو، با پانزده هزار كلمه و 142 آوند، داراي دو ميليون و يك‏صد و سي هزار واژه است كه اين مقدار واژه، بيش از چهار برابر واژه‏هاي بزرگ‏ترين فرهنگ انگليسي است كه حدود چهارصد و نود هزار واژه دارد. با اين حال و با وجود استقبال ملل دنيا از زبان اسپرانتو، به علت مخالفت دول مختلف به ويژه دولت‏هاي استعمارگر انگليسي زبان، زبان اسپرانتو بين‏المللي نشد. دكتر لودويك زامنهوف سرانجام در 14 آوريل 1917م در 58 سالگي درگذشت. (ر.ك: 26 سپتامبر)

22) مرگ "ولاديمير ماياكوفسْكي" شاعر و اديب مشهور روسي (1930م): ولاديمير ماياكوفسْكي، اديب معروف روسي، در 19 ژوئيه 1893م در روستاي بگدادي كه اكنون به افتخار او، ماياكوفْسْكي ناميده مي‏شود، به دنيا آمد. وي در13 سالگي به همراه خانواده راهي مسكو شد و وارد دبيرستان گرديد. اما در اوايل 1908 كه 15 ساله بود به گروه‏هاي انقلابي زيرزميني پيوست، سه بار دستگير شد و در نتيجه هرگز درسش را تمام نكرد. ماياكوفسكي، چون استعداد فوق‏العاده‏اي در نقاشي داشت، در مؤسسه نقاشي، مجسمه‏سازي و معماري مسكو وارد هنر مدرن شد و به شعر و شاعري نيز پرداخت. با پيروزي بلشويك‏ها در روسيه، وي به طرفداري از آنها پرداخت و مورد توجه حكومت قرار گرفت. به طوري كه طي ده‏ها سال حكومت كمونيست‏ها، هيچ شاعري مانند وي مورد ستايش قرار نگرفته است. علت اساسي اين موفقيت فوق‏العاده اين بود كه او علاوه بر داشتن افكار انقلابي، در طرز شعر گفتن نيز انقلابي پديد آورد. در اشعارش كلمات عاميانه به وفور يافت مي‏شود زيرا او با زبان ادبي كه او آن را يادگار دوران اشرافيتْ‏مَنشي مي‏دانست، مخالف بود. ماياكوفسكي معقتد بود كه ادبيات بايد به زبان توده مردم و در بيان زندگي و آلام آنها باشد به همين دليل اصطلاحات عاميانه را وارد شعر كرد كه اين نوع شعر به شعر ژورناليستي شهرت يافت. وي در ميان شعراي قرن بيستم روسيه، تنها شاعري است كه قطعات اشعار بلند دارد. در اشعار ماياكوفسكي، اثر ناراحتي و اضطراب دائم ديده مي‏شود. غالب آنها شامل فريادهاي عصباني است كه شاعر در مقابل تمدن امروزي و فجايع زندگي بشري مي‏كشد. ماياكوفسكي از گواهان و راويان فصيح آشفتگي‏هاي قرن بيستم و از شاعران برجسته دوره انقلاب روسيه است. او هم‏چنين مبتكر مكتب شعري تازه‏اي است كه، شعر روزنامه‏اي نام دارد. ماياكوفسكي را همه فن‏حريف‏ترين و با ذوق‏ترين نظم‏پرداز روس نيز گفته‏اند. شعر او دكلمه‏وار است از اين رو، آن را به روش پلكاني چاپ مي‏كرد كه پس از هر مكث، يك پله پايين مي‏آمد. بسياري از اشعار ماياكوفسكي از نوع شعر آزاد است اما حتي در اين موارد نيز ريتم شعر او، آشكارا ريتم شعر است نه ريتم نثر. وي استاد با ذوق قافيه بود. قافيه‏هايش فقط ابتكاري نيست بلكه از نظر معنا شناختي نيز قابل بحث است. ماياكوفسكي بيش از هر شاعر ديگر قرن بيستم بر شاعران روس تأثير گذاشته است. او را بنيان‏گذار شعر نو در روسيه مي‏دانند و اولين شاعري است كه وزن را در لحن و توافق اصوات معرفي نمود. هنر ماياكوفسكي بر پايه استادي و مهارت او در فنون شعر و معاني و بيان گذارده شده است. وزن در نظر اين شاعر آزاد و تنها، تابع حركات و الهام شاعرانه است. شعر ماياكوفسكي، انعطاف‏ناپذير، موجز و تكان‏دهنده است. با شعر او تغزّل نيرومند از ادب شوروي رخت بربست و تعهد سياسي جاي آن را گرفت. معروف‏ترين آثار او، انسان، مجموعه جنگ و صلح، روي ني،ستون فقرات و منظومه صد و پنجاه ميليون نام دارند. ولاديمير ماياكوفسكي سرانجام در 14 آوريل 1930م در 37 سالگي به علت نامعلومي خودكشي كرد. پس از مرگ وي، ژوزف استالين، ديكتاتور بزرگ شوروي، او را بهترين و ستايش انگيزترين شاعر عصر در روسيه معرفي نمود و بي‏اعتنايي درباره يادبود او و آثارش را جنايت شمرد. سپس در همه شهرهاي كوچك و بزرگ روسيه مجسمه‏هايي از او برپا شد و در مدح او خطابه‏هايي ايراد گشت.

23) توافق ارتش سرخ شوروي براي خروج از خاك كشور افغانستان (1988م): از زماني كه نظاميان شوروي در دسامبر سال 1979، براي روي كار آوردن دولت كمونيستي، افغانستان را اشغال كردند، با مقاومت سرسختانه مجاهدان افغاني روبرو شدند. هم‏چنين امريكا كه منافع خود را در خطر مي‏ديد از اهرم‏هاي نظامي، سياسي و اقتصادي عليه مسكو براي وادار كردن اين دولت به عقب‏نشيني از افغانستان استفاده كرد. به اين ترتيب در نيمه دوم دهه 1980، هنگامي كه دولت‏مردان شوروي به رهبري ميخائيل گورباچف، پاره‏اي تغييرات را در اين كشور آغاز كردند، اشغال افغانستان را به عنوان معضل بزرگي در برابر خود ديدند و مجبور به عقب‏نشيني از اين كشور شدند. سرانجام دولت شوروي در 14 آوريل 1988م با امضاي توافق‏نامه‏اي در ژنو سوئيس پذيرفت تا ارتش خود را از افغانستان خارج كند. اگر چه ارتش سرخ شوروي از 15 فوريه 1989م تخليه افغانستان را آغاز كرد، اما مبارزه ميان مجاهدان اين كشور و نيروهاي دولت دست نشانده شوروي، تا سال 1992م كه مجاهدان به پيروزي دست يافتند، ادامه داشت. (ر.ك: 15 فوريه و 16 مه)

24) شكست كودتاي امريكا در ونزوئلا پس از 48 ساعت از وقوع آن (2002م) (ر.ك: 12 آوريل)

/خ